روزنامه آفتاب یزد
1400/12/07
پاتک ستاد تنظیم بازار به گران فروشان لوازم خانگی
آفتاب یزد: ابتدای آبان ماه امسال در پی ابلاغ دستور رهبر معظم انقلاب به رئیس جمهور مبنی بر ممنوعیت واردات لوازم خانگی کره‌ای و ابلاغ این دستور به دستگاه‌های اجرایی ذیربط، احمد جمالی معاون اقتصادی شورای عالی مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی نیز این ممنوعیت را به همه مدیران عامل مناطق آزاد تجاری- صنعتی ابلاغ کرد. اما طی ماه‌های اخیر قیمت لوازم خانگی حدود ۸ تا ۱۵ درصد افزایش یافته در حالی که وزارت صمت مجوز رسمی برای این تغییر قیمت‌ها نداده است. پیرو این موضوع روز پنجشنبه ستاد تنظیم بازار مقرر کرد چنان چه تولیدکنندگان داخلی لوازم خانگی قیمت‌های خود را در بازار واقعی نکنند، برنامه ریزی لازم برای آزادسازی واردات انجام میشود. اما باید دید آیا این تهدید کارساز خواهد بود و باعث کاهش قیمت‌های لوازم خانگی میشود؟>کرکره کره‌ای پایین آمد، لوازم خانگی ایرانی جایگزین شد
بهمن سال 98 بود که کره‌ای‌ها، این رقبای سرسخت تولیدکنندگان ایرانی در صنعت لوازم خانگی و یکی از پیشگامان دنیا در این عرصه، بازار ایران را رسما ترک کردند. سال‌های سال بود که برندهای مطرح کره‌ای با تسخیر بازار ایران، نه تنها بخشی از اقتصاد را از آن خود کرده بودند، بلکه در ذهن و فرهنگ ایرانیان هم رسوخ کرده و توانسته بودند حتی جای برندهای اروپایی را هم در بازار ایران تنگ کنند.
با تشدید تحریم‌ها و خروج آمریکا از برجام،کره‌ای‌ها رفتند و تولیدکنندگان ایرانی تصمیم گرفتند تا تابلوهای مزین به برندهای کره‌ای را که بزرگترین میراث‌داران آنها در بازار لوازم خانگی ایران و چهارراه معروف «امین حضور» بود، از سر در مغازه‌ها پایین بکشند تا بلکه مصرف‌کنندگان هم بتوانند یاد و خاطره آنها را فراموش کنند و در ذهنشان، نام ایرانی حک شود.
از سوی دیگر ابتدای آبان ماه امسال در پی ابلاغ دستور رهبر معظم انقلاب به رئیس جمهور مبنی بر ممنوعیت واردات لوازم خانگی کره‌ای و ابلاغ این دستور به دستگاه‌های اجرایی ذیربط، احمد جمالی معاون اقتصادی شورای عالی مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی نیز این ممنوعیت را به همه مدیران عامل مناطق آزاد تجاری- صنعتی ابلاغ کرد.
حالا ماهها از این ماجرا می‌گذرد و تولیدکنندگان لوازم خانگی ایرانی تا حدودی موفق شده‌اند تا علاوه بر اینکه بخش عمده‌ای از بازار را با کالاهای خود پوشش می‌دهند؛ تابلوها و نمایندگی‌های رسمی فروش خود را هم جایگزین همتایان کره‌ایشان کنند و مردم را در تامین نیازهای خود یاری رسانند؛ اما هنوز نتوانسته‌اند بر نامی که برندهای کره‌ای در ذهن مردم حک کرده‌اند، مسلط شوند.
>تولید یک میلیون و 470 هزار دستگاه لوازم خانگی در 4 ماهه 1400
بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، در 4 ماهه ابتدای سال 1400، یک میلیون و 470 هزار دستگاه انواع لوازم خانگی تولید شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، از رشد 17 درصدی برخوردار بوده است، اما در این بین، تولید برخی اقلام از جمله ماشین لباسشویی و یخچال فریزر به ترتیب از رشد 36.2 درصدی و 20.4 درصدی در 4 ماهه ابتدای سال جاری برخوردار بوده‌اند؛ در حالیکه تولید تلویزیون نسبت به مدت مشابه سال قبل، 4.3 درصد کمتر شده است.
کیوان گردان، مدیرکل دفتر صنایع برق، فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت، معدن و تجارت البته گفته بود که در سال گذشته بیش از ۱۵ میلیون دستگاه لوازم خانگی تولید شده و اشتغال مستقیم در این حوزه به ۳۰۰ هزار نفر رسیده و از همه مهمتر آنکه، اکنون صنعت لوازم خانگی،یک صنعت با گردش مالی سالانه 6 میلیارد دلاری است.
او به این نکته هم اشاره کرده بود که بازار لوازم خانگی کشورهای همسایه یک ظرفیت 37 میلیارد دلاری دارد که اگر ایران بتواند تولید خود را ارتقاء دهد، به طور قطع مسیرهای هموار‌تری را پیش روی خود برای تولید و فروش خواهد داشت؛ به خصوص اینکه اگر صادرات رونق گیرد، به موازات کیفیت هم رشد چشمگیری را تجربه خواهد کرد؛ چراکه محصولات باید با هم رقابت جدی در این عرصه داشته باشند.
پس از آن وزارت صنعت، معدن و تجارت صحبت از تدوین یک سند راهبردی و برنامه عملیاتی برای صنعت لوازم خانگی و توسعه زنجیره آن کرد؛ چراکه این صنعت یک صنعت پیشران بوده و می‌تواند اگر از رونق مناسبی در تولید و فروش برخوردار باشد، حتما سایر صنایع پایین‌دست و بالادست خود را به تحرک وادارد و این درست همان چیزی است که اقتصاد ایران این روزها به آن نیاز مبرم دارد.
>افزایش قیمت و کاهش قدرت خرید مردم
این در حالی است که طی چند سال اخیر قیمت لوازم خانگی رشد بی‌سابقه‌ای داشته و به گفته اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان لوازم خانگی تهران، قیمت محصولات مختلف لوازم خانگی در سه سال گذشته بین ۱۰ تا ۴۰ برابر گران‌تر شد است.
با توجه به این افزایش شدید قیمت‌ها، قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته است به طوری که بازار لوازم خانگی در یک رکود ۸۰ درصدی به سر می‌برد اما با وجود این وضعیت طی هفته‌های اخیر برخی از برندهای تولیدکننده لوازم خانگی داخلی، محصولات خود را گران کردند و بر اساس اطلاعات بدست آمده از دست‌اندرکاران بازار لوازم خانگی و فروشندگان، این تولیدکنندگان که برخی از آنها حضورشان در بازار نسبتا تاثیرگذار است بین پنج تا ۱۰ درصد محصولات خود را گران کرده اند.
پیرو این گرانی‌ها در بازار لوازم خانگی، کمپین مردمی با عنوان «چرا بعد از توقف واردات، لوازم خانگی ایرانی گران شد» در خبرگزاری فارس تشکیل شد و امضاکنندگان این کمپین خواستار رسیدگی به مطالبات خود از مسئولان دولتی در این حوزه شدند.امضاکنندگان در این کمپین خواستار کاهش مجدد قیمت لوازم خانگی که با طمع تولیدکنندگان افزایش داشته است و همچنین برخورد با تولیدکنندگان در جهت عدم تکرار افزایش خودسرانه قیمت‌ها شدند.
این در حالی است که دی ماه امسال، برخی واحدهای تولیدی لوازم خانگی در آخرین مرحله افزایش قیمت، بین 12 تا 13 درصد افزایش قیمت داشته اند. وزارت صمت به تولیدکنندگان لوازم خانگی تا 23 بهمن مهلت داده بود تا قیمت‌ها را به نرخ‌های قبل برگردانند. خبر 29 بهمن این خبرگزاری به نقل از«وصالی» مدیر کل دفتر صنایع لوازم خانگی و اداری وزارت صمت نیز نشان می‌داد که با پیگیری‌های انجام شده حدود پنج برند، قیمت‌های خود را کاهش داده اند. با این حال همچنان لوازم خانگی تولید داخل نسبت به سال گذشته افزایش قیمت چشمگیری داشته است.
این در حالی است که بررسی‌های میدانی از بازار نشان می‌دهد قیمت لوازم خانگی به خصوص یخچال تا حدود ۱۵ درصد افزایش داشته است، افزایش قیمتی که به گفته فعالان بازار لوازم خانگی ادامه دار بوده و بارها و بارها تکرار شده است.
فروشندگان از ارائه لیست جدیدی توسط شرکت‌های تولید لوازم خانگی خبر می‌دهند. لیست جدیدی که یک شبه چند میلیون تومان افزایش پیدا کرده است.
تولیدکنندگان لوازم خانگی این افزایش قیمت را تایید کرده و افزایش قیمت مواد اولیه و حمل و نقل را دلیل این تغییر نرخ می‌دانند.
حمیدرضا غزنوی سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی گفته است: قیمت مواد اولیه در این مدت افزایش زیادی داشته است. ورق سرد نسبت به سال ۹۹ حدود ۶۱ درصد و ورق گرم حدود ۸۱ درصد افزایش قیمت داشته است. هزینه حمل مواد وارداتی حدود ۴۳۶ درصد افزایش پیدا کرده است. این عوامل باعث شده تا به ناچار دست به افزایش قیمت لوازم خانگی ببریم.
افزایش قیمتی که معاون بازرگانی داخلی وزارت صمت آن را غیر مجاز می‌داند.
مفتح گفته است:« لوازم خانگی جزو کالاهای مشمول درج قیمت تولیدکننده است و مجوزی برای افزایش قیمت تولیدکننده دریافت نکرده‌اند. اگر افزایش قیمتی اعمال کرده باشند غیر قانونی و بدون مجوز است و ما آن را پیگیری خواهیم کرد.»
با این حال مردم و فروشندگان لوازم خانگی گله مند از این افزایش قیمت در کنار کاهش نرخ دلار هستند. فروشندگان می‌گویند هر بار با افزایش قیمت دلار قیمت‌ها را بالا می‌برند اما بعد از کاهش نرخ آن را پایین نمی‌آورند. لوازم خانگی داخلی با این افزایش قیمت، هم رده محصولات خارجی قیمت‌گذاری می‌شوند.
از سوی دیگر کاهش نرخ دلار آزاد اگر چه بر قیمت تولیدات داخلی اثر عکس گذاشت اما قیمت محصولات قاچاق را کاهش داده بود. تمام برندهای لوازم خانگی به صورت قاچاق، با گارانتی و با کمترین قیمت به فروش می‌رسد.
در حالی که چندی پیش مویدی رئیس ستاد مبارزه با قاچاق از کاهش روند قاچاق لوازم خانگی به کشور خبر داده بود حالا افزایش نرخ تولیدات داخل در مقابل کاهش قیمت محصولات قاچاق باعث شده تا بازار آماده پذیرش کالاهای قاچاق باشد.
سازمان تعزیرات حکومتی هنوز با این فرایند افزایش قیمت لوازم خانگی برخورد نکرده و دلیل آن را سکوت سازمان حمایت می‌داند.
اصانلو رئیس سازمان تعزیرات گفته است:« در صورتی که سازمان حمایت فرایند قانونی را طی کند ما به عنوان مرجع رسیدگی آن را پیگیری خواهیم کرد.»
سازمان حمایت هم هنوز حاضر به پاسخگویی درباره این موضوع نشده است.
>پاتک به گران فروشی لوازم خانگی
دهم بهمن ماه بود که رهبر معظم انقلاب در بیانات خود در دیدار تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی، از افزایش قیمت لوازم خانگی گلایه کردند. ایشان با اشاره به
ارتقا نیافتن کیفیت تولیدات داخلی و به خصوص افزایش قیمت آنها به رغم حمایت‌های صورت گرفته فرمودند: «... من گلایه می‌کنم از دوستانی که مسئولان کالاهای خانگی و لوازم خانگی هستند؛ ما از این‌ها حمایت کردیم و اسم آوردیم؛ شنیدم بعضی از اقلام دو برابر ارتقای قیمت پیدا کرده؛ چرا؟ این جور نباید با حمایت‌ها برخورد بشود. خب اگر این جور ما کیفیت را بالا نبریم، چطور انتظار داریم که بازارهای خارجی را فتح کنیم؟»
و حالا تازه‌ترین جلسه ستاد تنظیم بازار با حضور محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور و فاطمی امین وزیر صمت حاوی یک هشدار مهم برای صنایع لوازم خانگی است. گزارش از بیستمین جلسه این ستاد نشان می‌دهد که در این جلسه گزارش مبسوطی درباره وضعیت قیمت‌ها در صنعت لوازم خانگی ارائه شده است. بر اساس این گزارش و با توجه به توقف افزایش قیمت ها، ایجاد شفافیت در سامانه جامع تجارت، ثبت دقیق فاکتور فروش، درج قیمت تولید کننده، کاهش قیمت تمام شده از طریق ساخت مواد داخل و کاهش تعرفه واردات قطعات و تلاش برای افزایش تیراژ تولید و ایجاد تنوع در محصول از جمله راهکارهای کاهش قیمت در این صنعت و بازار اعلام و مقرر شد در این زمینه برنامه ریزی لازم انجام شود. با این حال، بر اساس تصمیمات ستاد تنظیم بازار مقرر شده است چنان چه تولیدکنندگان داخلی لوازم خانگی قیمت‌های خود را در بازار واقعی نکنند، برنامه ریزی لازم برای آزادسازی واردات متناسب با نیاز مردم انجام شود.
در واقع ستاد تنظیم بازار در واکنش به گران فروشی لوازم خانگی تولید داخل، تهدید کرده که در صورت تمکین نکردن تولیدکنندگان داخلی از کاهش قیمت‌ها برای آزادسازی واردات لوازم خانگی اقدام خواهد کرد.
علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت نیز در توئیتر خود از امکان تجدید نظر در ممنوعیت واردات لوازم خانگی به کشور خبر داده و نوشته است: «صدور مجوز واردات لوازم خانگی در صورت عدم همکاری تولیدکنندگان داخلی در جهت واقعی کردن قیمت‌ها» و «امحاء کالاهای قاچاق و غیرقانونی»، دو تصمیم مهم امروز در حوزه تنظیم بازار و گمرک بود.
>دولت باید انحصار را بشکند
با این همه باید دید آیا پاتک ستاد تنظیم بازار راهگشا خواهد بود و قیمت لوازم خانگی کاهش خواهد یافت؟سید مرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه در این رابطه به آفتاب یزد گفت:« احتمالا تولیدکنندگان داخلی می‌دانند که حداقل در کوتاه مدت به دلیل محدودیت‌های ناشی از تحریم این کار عملی نخواهد شد بنابراین احتمال کمی وجود دارد که این مصوبه عملیاتی شود.»
وی تصریح کرد:« با این همه باید دید افزایش قیمت‌ها به چه دلیل است؟ اگر به دلیل افزایش قیمت تولید است که نمی‌توان کاری برای آن انجام داد یعنی اگر کالای خارجی وارد شود تولیدکننده داخلی دچار مشکل خواهد شد. البته ممکن است دلیل این موضوع به دلیل انحصار و شرایط عرضه و تقاضا باشد. در چنین شرایطی دولت می‌تواند با واردات کالا انحصار را بشکند و قیمت‌ها را کاهش دهد.»
>دولت مجبور است به سراغ واردات برود
هادی حق شناس کارشناس اقتصادی نیز در این رابطه به آفتاب یزد گفت:« واقعیت این است که با دستور یا توصیه اخلاقی قیمت‌ها تنظیم نمی‌شود. چون قیمت‌ها معمولا بر اساس عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد. شاید دستور یا توصیه اخلاقی یک اثر روانی کوتاه مدت داشته باشد اما در مجموع عرضه و تقاضا است که قیمت را تعیین می‌کند.»
وی تصریح کرد:« اگر به هر دلیلی لوازم خانگی در بازار کم باشد و یا باشد اما کیفیت آن دچار مشکل باشد و یا اینکه چون کم است قیمت آن سیر صعودی را طی می‌کند، تنها راه حل این است که سمت عرضه تقویت شود. این موضوع می‌تواند با تقویت عرضه داخلی باشد و یا می‌تواند با واردات اتفاق بیفتد اما به هر حال تا زمانی که این موضوع حل نشود بدیهی است که نمی‌توان انتظار کاهش قیمت داشت.»
او تاکید کرد:« دولت یا به دنبال برنامه بلند مدت است و یا کوتاه مدت، در برنامه بلند مدت طبیعی است که تکلیف چیز دیگری است اما در کوتاه مدت با توجه به نوسانات قیمت و سیر صعودی قیمت لوازم خانگی به اجبار دولت باید به سراغ واردات برود.»
سایر اخبار این روزنامه
هماهنگی با هواپیمایی برای تخلیه اتباع ایران از اوکراین
والدگری غیر سالم
پاتک ستاد تنظیم بازار به گران فروشان لوازم خانگی
واقعیات جنگ اوکراین
جلو وصله ناجور به میراث فرهنگی را بگیرید
راهبرد تعاملاتی انرژی ایران در مواجهه با راهبرد چرخه دوگانه چین
جنگ اوکراین و گفتمان امنیت بین‌الملل
در حسرت استالین شدن برای اتحاد جماهیر
احتمال توطئه قدرت‌های جهانی
