روزنامه آفتاب یزد
1400/12/07
جلو وصله ناجور به میراث فرهنگی را بگیرید
آفتاب یزد: مدتهاست که در دنیا نگاه و رفتار اقتدارگرایانه به محدوده‌های شهری تاریخی تغییر کرده و همگان به این نتیجه رسیده‌اند که بخش مهمی از سرمایه‌های هرملت دستاوردهای تاریخی و فرهنگی اوست. انفکاک از گذشته فرهنگی مترادف با پرت شدن در فضای لایتناهی بی‌هویتی و بی‌شخصیتی است. و درست به همین دلیل هم هست که رهبر فرزانه انقلاب از سال‌ها پیش بر معماری ایرانی و اسلامی در شهرها تاکید دارند. و سوال بزرگ اینجا طرح میشود اگر ما شواهد و اسناد معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی خود را نابود کنیم پس چگونه و با چه الگویی به بازتولید آن‌ها اقدام خواهیم کرد؟
در بافتهای تاریخی تخریب بناها یک اقدام ضدفرهنگی است و ساخت غیر هماهنگ با آن‌ها و بی‌توجه به این زمینه، یک اقدام ضدفرهنگی دیگر و این دومی چون ویروسی موجب گسترش این اقدام و حرکت خواهد شد لطمات بس عمیق‌تری بر ریشه‌های فرهنگی، ملی، مذهبی، اجتماعی و حتی انسانی یک جامعه واردمیکند اینکه یک گروه با نگاه خاص به قطعه های زمین بنگرند که در دل بافت تاریخی توسط عده ا ی دیگر به صورت مخروبه و یا زمین خالی درآمده است از نابودی دستاوردهای ملی و محلی یک ملت و کشور چه بدست می‌آید؟ و به روشنی معلوم است که امری مذموم و نکوهیده میباشد. و اگر این اتفاق در عرصه ثبت شده در فهرست میراث ملی کشور و در حریم میراث جهانی باشد قبح آن چندین برابر خواهد بود و دست گذاشتن به روی سرمایه‌های مردمی است که به اعتبار نظر کارشناسان بی‌شمار به این درجه از اهمیت و نفاست است، و گناه آن نابخشودنی تر. و وااسفا آن زمان خواهد بود که این اقدام غیر قانونی توسط ناظرین نظم در ساخت و سازها نادیده گرفته میشود.
یزد و محدوده تاریخی آن به دلیل ویژگیهایی که در قانون تصریح شده به آن درجه از اعتبار و اهمیت است که درفهرست میراث ملی کشور جمهوری اسلامی ایران ثبت شده تا همه با یکدلی و هماهنگی از این دستاورد رسیده از تاریخ حفاظت شود بگذریم که این حفاظت چه تبعات مثبت گسترده اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در پی دارد. محله «خلف‌باغ» یا
«پشت باغ» یکی از محلات تاریخی شهر یزد از زمانهای دور و دست کم از دوره آل مظفر است که اسناد و آثار تاریخ وجود و قدمت و ارزشهای آن را اثبات میکند. در عرصه ثبت میراث ملی ایران قرار گرفته و بعد از ثبت بخشی از این میراث ملی در فهرست میراث جهانی این محله در حریم آن واقع شده است.
چندین سال قبل عده‌ای برای تمتع بیشتر از سود کوتاه مدت بخشی از بناهای آن را تخریب نمودند (بیش از هفت هزار مترمربع) تا با ساخت به بهره‌ای برسند ولی به دلیل اینکه اینجا امکان هرنوع ساخت وسازی نداشت و سودآوری آنی آن کم بود بعد از چند مرحله دست به دست شدن اکنون در اختیاردیگرانی قرار گرفته و متاسفانه شواهد حاکی از آن است بدون هماهنگی با شهرداری (بدون پروانه) و میراث فرهنگی از متولیان حفاظت از این عرصه ثبتی هستند و اقدام به ساخت بدون هرگونه ضابطه و هماهنگی با بافت تاریخی یزد نموده‌اند و با استفاده از اسکلت بتونی بخشهایی از پروژه را شروع به ساخت نموده‌اند متاسفانه میراث فرهنگی و شهرداری یزد آنچنان که باید به وظایف خود به درستی عمل ننموده و پیگیر ماجرا نشده‌اند تا اکنون که به دلیل آسیب فراوانی که این پروژه به حیثیت تاریخی و فرهنگی شهر وارد میکند بشکل ضعیفی وارد موضوع شده اند.
قطعه زمین مذکور در محله خلف باغ و در مجاورت عناصر با ارزش محله مانند مسجد محله قرار گرفته است.در این زمین عناصر با ارزش تاریخی وجود داشته که متاسفانه در طول سالیان گذشته به تدریج برای صاف شدن زمین تخریب شده است. تاکنون سه طرح تجمیع در طول ۲۰ سال گذشته روی این زمین گذاشته شده است، عجب آنکه پروژه مذکور بی‌توجه به همه سوابق طرح‌های قبلی، درحال اجرای پروژه‌ای با عنوان مسکن اقدام ملی با طرح تیپ معماری است به این معنا که یک نقشه صرفا سازه‌ای که شبیه آن در دیگر نقاط اجراشده برای اینجا بدون در نظر گرفتن مختصات علمی، فنی، تاریخی، فرهنگی محیط و بافت با پیمانکاریِ سازمانی که اسم شهرداری را به یدک می‌کشد بصورت بلوکهای سه‌گانه و در چهار طبقه و ارتفاع بیش از ۱۲متر در حال اجراء است در حالیکه ارتفاع مجاز در این نوع از زمینها ارتفاع ساختمان تاریخی مجاور است. همه این موارد خلاف ضوابط و اصول و معیارهای مناسب برای کار در محدوده‌های تاریخی شهرهاست و رعایت ضوابط ارتفاع و توده گذاری (الگوی پروخالی) و نماهای شهری بر مبنای معماری تاریخی موجود در پیرامون پروژه، از اصول اولیه کار در این محدوده‌های تاریخی فرهنگی است از طرفی آنچه باعث شگفتی بیشتر میشود اینکه این پروژه اساسا مشاور معماری ندارد. (اگر دارد شفاف بیان کنند) این زمین می‌توانست با یک طراحی مناسب با زمینه ارزشمندش به ارزش افزوده‌ای در بافت تبدیل شود ولی متاسفانه الان به وصله‌ای ناجور در بافت تبدیل شده است. اجرای این پروژه به نوعی یک بازگشت بزرگ به عقب محسوب میشود و در حالیکه در یزد تجربه طرح‌های تجمیعی در دهه ۷۰ و ۸۰ وجود دارد و جوایز معماری متعدد برده اند، انتظار می‌رود با توجه به جمیع جهات محلی، ملی و جهانی، شاهد طراحی پیشگامی مرتبط با بافتهای تاریخی باشیم. نه اینکه با طرحی که دیگر در بخش‌های جدید شهر هم منسوخ شده، و شبیه بلوکهای آپارتمانی دهه ۵۰ و ۶۰ حاشیه شهرها است قلب ارزشمندترین بافت تاریخی کشور را هدف بگیریم. متاسفانه این پروژه با سرعت به کار خود ادامه می‌دهد. گویی می‌خواهند همه را در مقابل عمل انجام شده قرار دهند. اکنون ریاست محترم قوه قضاییه که انصافا در این مدت کوتاه که از مسئولیتشان در این امر خطیر میگذرد، ثابت نموده‌اند که مجری قانون و حافظ عدالت‌اند استدعا می شود که جلو این حرکت را بگیرند و همانگونه که در این مدت ثابت کرده اند، مسئولین امر را به رعایت قانون موظف نمایند و با ترک کنندگان فعل، اعم از میراث و شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی در جلوگیری از پیشرفت پروژه تا این حد برخورد قانونی صورت گیرد. حال روزنامه آمادگی دارد برای رفع هر گونه ابهام و نگرانی مردمان شهر و دوستداران میراث فرهنگی مجوزهای اخذ شده و یا اقدامات انجام شده در جلوگیری از این وصله ناجور را منتشر کند.
سایر اخبار این روزنامه
هماهنگی با هواپیمایی برای تخلیه اتباع ایران از اوکراین
والدگری غیر سالم
پاتک ستاد تنظیم بازار به گران فروشان لوازم خانگی
واقعیات جنگ اوکراین
جلو وصله ناجور به میراث فرهنگی را بگیرید
راهبرد تعاملاتی انرژی ایران در مواجهه با راهبرد چرخه دوگانه چین
جنگ اوکراین و گفتمان امنیت بین‌الملل
در حسرت استالین شدن برای اتحاد جماهیر
احتمال توطئه قدرت‌های جهانی
