روزنامه ایران
1401/02/22
اخلالگران بازار ارز مشغول کارند
گروه اقتصادی / پس از آرامش نسبی بازار ارز در طول دوره کاری دولت سیزدهم، دلالان و برخی ذینفعان سیاسی، اجرای اصلاحات ارزی و طرح مردمی‌سازی منابع را فرصتی مغتنم برای ماهیگیری یافته‌اند.درحالی که دربازار رسمی ارز آرامش حکمفرماست و هیچ تغییرخاصی در تابلوی صرافی ملی ایران و سامانه‌های اصلی مانند نیما رخ نداده است، روز گذشته برای ساعتی دلالان از دلار 30 هزار تومانی خبر دادند. هرچند این نرخ اعلامی به‌سرعت رنگ باخت و ارز دلالی دوباره به کانال 29 هزار تومان بازگشت، ولی این نرخ‌ها حاکی از فعال شدن دوباره دو گروه در بازار ارز است. گروه نخست همان دلالانی هستند که از هر فرصتی برای رونق دادن به بازار غیررسمی و سیاه ارز استفاده می‌کنند تا با ایجاد یک جو روانی بتوانند کلاهی از این نمد برای خود بسازند. گروه دوم نیز ذینفعانی هستند که طی سال‌های گذشته میلیون‌ها دلار از سیاست ارز ترجیحی به جیب زده‌اند و اکنون که قرار است سفره ارز 4 هزار و 200 تومانی به نفع مردم برچیده شود، به دنبال بر هم زدن جو روانی جامعه از طریق بازار استراتژیک ارز هستند.
ثبات نرخ رسمی ارز
در شرایطی این گروه‌ها تلاش دارند تا قیمت ارز در بازار غیررسمی را بالا ببرند که سهم بازار آزاد از تأمین نیازهای ارزی کشور چیزی حدود پنج درصد است و 95 درصد آن از بازار رسمی و از سوی دولت تأمین میشود. بنابراین طبیعی است که شاخص این بازار بر اساس قیمت‌های با ثبات بازار رسمی تعیین شود. با این حال همانند گذشته دلالان و ذینفعان در شرایط فعلی اقتصاد و در آستانه اصلاح ارز ترجیحی دوباره دست به کار شده‌اند.
بررسی نرخ ارز دربازار رسمی نشان از یک آرامش دارد به‌طوری که نگاهی به قیمت فروش دلار امریکا در صرافی ملی ایران نشان می‌دهد که قیمت با یک تغییر جزئی روی 25 هزارتومان ثابت بوده است.
براساس میانگین موزون نرخ ارز اعلام شده از سوی بانک مرکزی، متوسط نرخ ماهانه فروش دلار 25 هزار و 514 تومان و متوسط خرید آن 25 هزار و 284 تومان بوده است. این درحالی است که میانگین قیمت هفتگی فروش دلار نیز 25 هزار و 721 تومان و میانگین خرید آن 25 هزار و 490 تومان بوده است.
افزایش قابل توجه منابع ارزی کشور
درکنار نرخ باثبات ارز دربازار رسمی که برای مصارف قانونی تأمین میشود، از نیمه دوم سال گذشته شاهد افزایش قابل توجه درآمدهای ارزی کشور و ورود آن به کشور هستیم. درهمین حال علاوه بر افزایش صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی، صادرات کالاهای غیرنفتی هم با رشد بالایی همراه شده است که نتیجه آن ورود و تزریق مداوم ارز به داخل بوده است.
براساس اطلاعات اعلام شده ازسوی بانک مرکزی، تأمین ارز در سال گذشته با افزایش 57 درصدی در مقایسه با سال 1399 به بیش از 57 میلیارد دلار رسید. تأمین ارز انجام شده درسال 1399 مجموعا 36،5 میلیارد دلار بوده است اما این رقم در سال 1400 به بیش از 57 میلیارد دلار افزایش یافت.
از سوی دیگر، مجموع عرضه ارز توسط صادرکنندگان در سامانه نیما در طول سال گذشته 29 میلیارد و 300 میلیون دلار بود که از رشد 66 درصدی نسبت به سال 1399 برخوردار است. علاوه براین، برپایه گزارش‌های ارائه شده، میزان خرید و فروش اسکناس دلار در بازار متشکل، معاملات ارزی با افزایش 176 درصدی درسال گذشته در مقایسه با سال 1399 به رقم یک میلیارد و 694 میلیون دلار رسید. نرخ اسکناس دلار در این بازار در ابتدای دوره 24 هزار و 754 تومان و در پایان دوره 24 هزار و 814 تومان بود.
همچنین میانگین نرخ دلاری معاملات در سامانه نیما در ابتدای دوره سال 1399 با رقم 13 هزار و 818 تومان آغاز شده و این رقم در پایان دوره این سال به رقم 23 هزار و 23 تومان رسیده است، این درحالی است که میانگین نرخ دلاری معاملات در سامانه نیما در ابتدای سال گذشته با رقم 23 هزار و 200 تومان شروع و با میانگین معاملات 23 هزار و 891 تومان به پایان رسیده است. در فروردین ماه سال‌جاری نیز عرضه ارز در سامانه نیما با رشد 90 درصدی همراه شده است.
علاوه براین، جهش صادرات غیرنفتی نیز یکی از محل‌های درآمدهای ارزی کشور بوده است. طبق آمار اعلامی از سوی گمرک ایران تجارت خارجی ایران با رشد ۳۸ درصدی به ۱۰۰ میلیارد دلار رسید.
بر این اساس تجارت خارجی ایران در سال گذشته ۳۸ درصد در ارزش ۱۲،۴ درصد در وزن افزایش داشته است. در رابطه با صادرات نیز از ۱۲۲ میلیون تن به ارزش ۴۸ میلیارد دلار اولیه به ۱۲۲،۷ میلیون تن به ارزش ۴۸،۶ میلیارد دلار رسیده است. درمجموع صادرات غیرنفتی ایران ۹ درصد در وزن و ۴۰ درصد در ارزش افزایش داشته است.
در ادامه این روند در فروردین ماه سال‌جاری نیز پس از مدت‌ها دوباره تراز تجاری کشور مثبت شد. بدین ترتیب تراز تجاری کشور در فروردین ماه ۱۴۰۱ با پیشی گرفتن ارزش کالاهای صادره نسبت به واردات، مثبت ۸۷۵ میلیون دلار شد.
در اولین ماه سال، صادرات غیرنفتی کشور به ۷ میلیون و ۳۲۴ هزار تن و به ارزش سه میلیارد و ۶۹۹ میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه ۲۵ درصد در ارزش رشد داشته است. این درحالی است که در فروردین ماه سال گذشته ۸ میلیون و ۳۰۲ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۹۶۸ میلیون دلار از طریق گمرکات کشور به نقاط مختلف دنیا صادر شده بود. با توجه به صادرات سه میلیارد و ۶۹۹ میلیون دلاری کشور و واردات دو میلیارد و ۸۲۴ میلیون دلاری در فروردین ۱۴۰۱، تراز تجاری کشور، مثبت ۸۷۵میلیون دلار را نشان می‌دهد.
یادداشت
دریافت کنندگان ارز 4200 تومانی برای خرابی در بازار ارز دست به کار شده اند
ایمان زنگنه
اقتصاددان
دولت در سال اول فعالیت خود یک تصمیم شجاعانه برای حذف ارز 4200 تومانی گرفته که کمتر دولتی در این مقطع از فعالیتش این کار را انجام می‌داد. حذف ارز 4200 تومانی در واقع آرزوی دولت گذشته بود که در نهایت به سمت آن حرکت نکرد. حالا که دولت دست به این اقدام زده عده‌ای قصد دارند بی‌دلیل انتظارات تورمی مردم را بالا ببرند. نمونه آن را می‌توانید در بازار ارز ببینید. با اینکه اتفاقی در بازار نیفتاده و اکثر معاملات با قیمت نیمایی در حال انجام است به نظر می‌رسد که ذینفعان سیاست ارز 4200 تومانی به دنبال جوسازی برای افزایش قیمت دلار هستند.
بانک مرکزی باید در این برهه وارد شود و با نمایش مبادلات انجام شده در سامانه نیما و وضعیت ثبت سفارش‌ها به‌طور شفاف به مردم گزارش دهد که اصلاً اتفاقی در بازار ارز نیفتاده که بخواهد روی قیمت دلار اثر بگذارد.
اجرای هر سیاستی برای گروهی از جامعه تعارض منافع ایجاد می‌کند در ماجرای حذف ارز 4200 تومانی این عده همان دریافت‌کنندگان این دلارها هستند. آنها بعد از جوسازی در رسانه‌ها و بازی در نقش مدعی‌العموم حالا خودشان دست به کار شده‌اند تا انتظارات تورمی مردم را بالا ببرند. بنابراین بانک مرکزی باید وارد عمل شود و به مردم اطمینان دهد که مبادلات در شرایطی که فروش نفت بالا رفته و تجارت خارجی در وضعیت بهتری قرار دارد، با سهولت در جریان است و نباید منتظر افزایش قیمت ارز باشند.
سایر اخبار این روزنامه
بیشترین ذخایر اسکناس ارزی را در تاریخ بانک مرکزی داریم
سپاه فضایی ایران
در جهان زورگو نسل آینده باید ایستادگی را بیاموزد
امکان برداشت یارانه کمک معیشتی از امروز
ثبت نام یارانه بگیران جدید به زودی آغاز می شود
واردات خودرو آزاد شد
تالار سبز
شهادت «شیرین»
اخلالگران بازار ارز مشغول کارند
خاک خوری شهر آفتاب
«پروانه سفید»، بخت سیاه زاگرس
افزایش حقوق بازنشستگان در فیش حقوقی اردیبهشت
بی‌رغبتی امریکا در بازگشت به برجام به چه معناست؟
سلام ایران
