زیر و بم مالیات در استان

مالیات آستان قدس چگونه است؟ آیا معاف است یا می گیرید؟ سوژه خانگیران چه شده؟ مالیات ایران خودروی خراسان را استان دریافت می کند یا تهرانی ها؟ بالاخره ما را کلاهی از این نمد هست یا خیر؟ پرونده مدیران سابق چه شد؟  اگرچه مدیرکل و معاونان برای خداقوت به اهالی خراسان آمده بودند ولی پس از چاق سلامتی های معمول، استارت سوالات داغ زده شد و مدیرکل هم الحق و الانصاف نه فرار کرد و نه کم آورد، اگرچه در برخی مواقع می گفت می گویم ولی فعلا درج نشود. البته سردبیر هم گاهی می گفت: این سوال را درج نمی کنم ولی واقعیت چیست؟ بالاخره آن چه در این نشست نسبتا داغ و در بخشی هم معمولی گذشت همه آن نه مفصل بلکه کوتاه و گویا خدمت شما. این شما و این هم سوالات داغ و سرد ما و پاسخ های مدیرکل و معاونانش.  به‌هرحال مالیات ستانی امری تخصصی است و شاید همگان از تمام زوایای آن مطلع نباشند. همین مسئله بهانه‌ای شد تا مدیرکل امور مالیاتی استان را به همراه معاونانش به تحریریه خراسان دعوت کنیم تا سؤالات ریزودرشت مالیاتی را به‌عنوان نماینده افکار عمومی روی میز بریزیم و مدیران مالیاتی استان به آن‌ها پاسخ دهند. مدیرکل امور مالیاتی استان به همراه سه معاونش بازدید کوتاهی از بخش‌های مختلف موسسه خراسان مانند شهر چاپ و تحریریه دارند و سپس پای میز داغ سؤالات می‌نشینند .البته به‌رسم میزبانی، علوی جانشین مدیرمسئول روزنامه خراسان ضمن خیرمقدم، از سابقه و میزان نفوذ روزنامه می گوید و این که بخش عمده خوانندگان طبق نظرسنجی‌ها روزنامه خراسان را متعلق به یک جناح و طیف سیاسی نمی‌دانند و ولی زاده معاون سردبیر روزنامه خراسان رضوی از نحوه اطلاع‌رسانی مدیران دولتی استان انتقاد می کند و می‌گوید: دولت و مدیران ما به‌رغم عملکرد مثبت خود اطلاع‌رسانی را یکی از اصول خود قرار نداده‌اند و برای افکار عمومی و مخاطب آیتمی را لحاظ نکرده‌اند. اطلاع‌رسانی درست این نیست که خبر از یک نشست خبری منتقل شود بلکه اطلاع‌رسانی درست این است که مخاطب را قانع کند. چگونگی استفاده از فرم ماده 100 سپس فرصت را در اختیار احمدرضا مدبر نیا می‌گذاریم تا درباره این روزهای مالیات و اظهارنامه‌ها و فرم ماده 100 توضیحاتی ارائه کند. مدیرکل امور مالیات استان از تمدید مهلت استفاده از فرم ماده100 گفت و این که مشاغلی که درآمدشان در سال 1400 بیش از 4.8 میلیارد تومان نباشد، می‌توانند از فرم ماده100 برای اظهار مالیاتی خود استفاده کنند. البته مدبر نیا این را هم اضافه کرد که فعالان اقتصادی که درآمد آن‌ها بیش از 4.8 میلیارد تومان است، حتماً باید اظهارنامه مالیاتی پر کنند. این که مالیات تعیین‌شده در فرم ماده100 برای مؤدی قطعی است و قابل‌اعتراض نیست، نکته مهمی است که مدیرکل امور مالیاتی به آن اشاره کرد، هرچند مبلغ مالیات تعیین‌شده در این فرم بر اساس عملکرد دستگاه پوز(POS) واحد اقتصادی است و تا زمانی که مؤدی آن را تایید نهایی نکند، قطعی نخواهد شد یعنی درصورتی‌که مؤدی حین پر کردن فرم ماده100 متوجه شود که درآمد و مالیات تعیین‌شده با درآمد واقعی‌اش مطابقت ندارد، می‌تواند از تکمیل فرم ماده100 انصراف دهد و برای تکمیل اظهارنامه مالیاتی اقدام کند.  مدبر نیا گریزی به آمار مؤدیان مالیاتی استان درباره تعداد استفاده‌کنندگان از فرم ماده100 می زند و می‌گوید: سال 99 از مجموع 240 هزار اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی استان 136 هزار مؤدی از تبصره ماده100 استفاده کردند. علاوه بر این بیش از 61 هزار اظهارنامه مالیاتی توسط سازمان رسیدگی و قطعی سازی شده و بقیه در دستور کار قرارگرفته‌است که مؤدیان تا 15 تیرماه فرصت دارند برای عملکردشان در سال 99 اقدام کنند. وی می‌افزاید: امسال تا روز گذشته (28 خرداد) 146 هزار و 551 اظهارنامه مالیاتی اخذ کردیم که بیش از 71 مؤدی از تبصره ماده100 استفاده کرده‌اند و این بیانگر استقبال خیلی خوب فعالان اقتصادی از شرایط این تبصره است. مدیرکل امور مالیاتی استان درباره درآمدهای مالیاتی استان نیز گفت: در دوماه اول امسال میزان سهمیه‌ای که سازمان برای استان تعیین کرده 1880 میلیارد تومان بوده که از این میزان 1750 میلیارد تومان وصول و به خزانه دولت واریزشده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 58 درصد رشد را نشان می‌دهد. اولین سؤال ما از مدیرکل امور مالیاتی استان این است که با توجه به الزامی شدن نصب دستگاه پوز و اتصال آن به سازمان امور مالیاتی برای واحدهای صنفی و فعالان اقتصادی، تأثیر عملکرد این دستگاه‌ها بر نحوه مالیات ستانی چگونه است؟ مدبرنیا در پاسخ به این سؤال می‌گوید: یکی از مستنداتی که برای عملکرد سال 1400 تعبیه‌شده، دستگاه پوز است. مبلغ تراکنش این دستگاه‌ها اگر مربوط به درآمدهای محل فعالیت افراد نباشد، خارج می‌شود و آن چه مربوط به فعالیت‌ها باشد برای مالیات محاسبه می‌شود. نکته حائز اهمیت این است که مبنای رسیدگی ما اسناد و مدارک است. بابت عملکرد سال 1399 سازمان بخشنامه‌ای را صادر کرد که دستگاه‌های پوز برای عملکرد سال 1399 باید 70 درصد تجاری و 30 درصد غیرتجاری باشد. درد  دل اصناف  وی درباره گلایه برخی صنوف از نحوه تعیین مالیات درآمدشان و دخالت ممیزی‌ها در میزان مالیات بر عملکرد واحدهای اقتصادی می افزاید: از سال 98 ما باید بر اساس مستندات و داده محور عمل کنیم. لذا اطلاعات ما داده محور است و دیگر ممیز محور نیست. در عملکرد سال 1400 برای تبصره ماده100 ، ضرایب «اینتاکد» تا 50 درصد تعدیل پیداکرده است. ما برای سال 1400 یک کارگروه با حضور نمایندگان اتاق اصناف تشکیل دادیم که با توجه به نظرات کارشناسی، ضرایب اینتاکد های این‌ها را بررسی و برای اصلاح به تهران ارسال می کنیم. مدبرنیا درباره تعداد دستگاه‌های پوز که از سال گذشته تاکنون به سازمان امور مالیاتی متصل شده‌اند نیز می‌گوید: در سال 1400 دستگاه‌های پوزی که به پرونده‌های مالیاتی متصل شد، به تشکیل 140 هزار پرونده مالیاتی در استان منجر و در سه‌ماه اول امسال 30 هزار پرونده نیز اضافه شد. بررسی 77 پرونده مشکوک 330 میلیاردی که زنده شد از مدیرکل امور مالیاتی، از فرارهای مالیاتی پرسیدیم و مدبرنیا توضیح می‌دهد: ما به دنبال فرهنگ‌سازی برای خوداظهاری مالیاتی هستیم. 77 پرونده مالیاتی را بررسی و ماده 181 را هم برای آن‌ها اجرا کردیم که در بحث مالیاتش هنوز در مرحله دادرسی هستند تا قطعی سازی پرونده مشخص شود.  در بحث فرار مالیاتی ما بحث‌های ملی را داریم و وجوهی که از این طریق برای استان دریافت کردیم. یک سری پرونده ها بود که آن‌ها را انتقال دادیم و مالیاتش وصول شد. از طرفی، یک سری پرونده‌ها انتقال پیدا نکرد و سهم ملی را به ما دادند. بر این اساس است که ما بابت پرونده‌هایی که انتقال پیداکرده بیش از 330 میلیارد تومان در بحث مالیاتش وصول کردیم. مدبر نیا درباره تعداد کل مؤدیان مالیاتی استان نیز می‌گوید: با احتساب اضافه شدن 140 هزار مورد جدید در سال گذشته و 30 هزار مورد در 3 ماه نخست امسال تعداد مؤدیان مالیاتی استان به 330 هزار پرونده رسیده است. مالیات آستان قدس یکی از بزرگ‌ترین بنگاه‌های اقتصادی استان، آستان قدس رضوی است، مالیات این بنگاه در چه وضعیتی است؟  مدیرکل امور مالیاتی استان دراین‌باره می‌گوید: مالیات آستان قدس رضوی به‌صورت دخلی و خرجی و پرونده آن‌ها در حال رسیدگی است، به پرونده همه پرداختی‌های این نهاد رسیدگی شده مگر این که معافیت‌های قانونی برای مالیات بر ارزش‌افزوده داشته باشند که مطابق ماده 12 قدیم و ماده 9 جدید مثلاً عملکردشان در محصولات کشاورزی منجر به این می‌شود که مشمول مالیات به نرخ صفر شوند. به‌طورکلی این نهاد مشمول مالیات بر ارزش‌افزوده نیست بااین‌حال با رعایت تمام و کمال قوانین، به پرونده مالیاتی آن‌ها رسیدگی می‌شود. حسین پور، معاونت اشخاص حقوقی اداره کل مالیات استان در تکمیل توضیحات مدیرکل می‌گوید: بر اساس دستور مقام معظم رهبری، مالیات تکلیفی و ارزش‌افزوده واحدهای وابسته به آستان قدس مانند بقیه موارد اخذ و به‌حساب خزانه هم واریز می‌شود. برای مالیات عملکرد آستان قدس و سازمان‌های وابسته به آن، خود آستان قدس نذورات و موقوفاتش طبق ماده 139 مانند سایر تمامی آستان‌های مقدسه و موقوفات معافیت دارد. فقط بحث شرکت‌های وابسته به آستان قدس است که این‌ها هم به‌صورت جمعی و خرجی است یعنی از آن‌ها اخذ می‌شود، به‌حساب خاص واریز می‌شود و دوباره در اختیار خود آستان قدس قرار می‌گیرد. می‌پرسیم این توضیحات یعنی آستان قدس مالیاتی پرداخت نمی‌کند و تنها حسابرسی مالیاتی می‌شود؟ معاون حقوقی می‌گوید: این نهاد اظهارنامه می‌دهد، تکالیف قانونی‌اش را انجام می‌دهد، حسابرسی می‌شود، مالیاتش اخذ می‌شود ولی به‌حساب دولت واریز نمی‌شود. درواقع این مسئله به شفافیت عملکردشان کمک می‌کند. البته سؤال ما درباره میزان مالیات تعیین‌شده برای آستان قدس رضوی در سال گذشته بی‌جواب می‌ماند و مدیرکل پاسخ دقیقی به این موضوع نمی‌دهد. پرونده مالیاتی ایران‌خودرو و فولاد ایران‌خودرو و شرکت‌های فولاد، دیگر بنگاه‌های بزرگ اقتصادی استان هستند که روند رسیدگی به پرونده مالیاتی آن‌ها را از مدیرکل جویا می‌شویم. مدبرنیا می‌گوید: این‌ها در داخل استان بررسی می‌شود. ایران‌خودرو از ابتدا در مجموعه خود استان بوده و این‌گونه نبوده که به تهران برود. قبلاً نوع قرارداد ساخت خودرو تفاوت داشت اما  اکنون این‌گونه نیست و همه‌ کارها در استان انجام می شود؛ یعنی خود شرکت خودروسازی قطعه می‌خرد، تولید می‌کند و می‌فروشد؛ اما قبلاً به‌صورت کارمزدی انجام می‌دادند که هم اکنون به‌صورت خریدوفروش است. موضوع مالیات پلاک گذاری خودرو را از معاون اشخاص حقوقی می‌پرسیم، حسین پور می‌گوید: مطابق قانون دایمی ارزش‌افزوده که از 13 دی 1400 لازم‌الاجراست، اولین نقل‌وانتقال خودرو مشمول عوارضی که در قانون دیده‌شده می‌شود. ابهامی وجود داشت که آیا اولین نقل‌وانتقال، انتقال خودرو از ایران خودروی خراسان به تهران است یا از تهران به مصرف‌کننده یا خریدار است؟ این ابهامی است که به دفتر فنی حسابرسی مالیاتی ارسال کردیم تا نظرشان را ارائه بدهند و بر اساس آن عمل کنیم. مدیرکل امور مالیاتی در تکمیل این موضوع می‌گوید: سازمان مالیاتی بابت شماره گذاری مبالغی را به‌صورت ماهانه یا سه‌ماهه به‌کل استان‌ها پرداخت می‌کند. سازمان شماره گذاری ها را برای ما ارسال کرده و از تاریخ 13 دی‌ به بعد مقررشده که عوارضش را خود تولیدکننده در همین استان پرداخت کند. تکلیف خانگیران پرونده مالیاتی پالایشگاه خانگیران، یکی دیگر از مواردی است که آخرین پیگیری‌ها و دادرسی‌های آن را از مدیرکل جویا شدیم. علیزاده، معاون اشخاص حقوقی سازمان مالیات استان دراین‌باره می‌گوید: پالایشگاه گاز خانگیران فروش را به‌اندازه هزینه‌هایشان به قیمتی اعلام می‌کنند که تهران مقرر کرده، یعنی قیمت گذاری تکلیفی است. وی خبر خوبی هم درباره پرونده مالیاتی این شرکت می‌دهد و می‌گوید: خوشبختانه در سال 1400 و 1401 این‌ها از محل گوگردی که در اختیار خودشان است، طبق پیش‌بینی ما باید سود بالایی داشته باشند و از این طریق مالیات خوبی وصول خواهد شد. در بحث ارزش‌افزوده هم در زنجیره هستند. البته این ارزش‌افزوده را این جا پرداخت نمی‌کنند و به انتهای زنجیره می‌رود و در آن جا دریافت می‌شود. سهم استان را هم سازمان دریافت و به ما پرداخت می‌کند. همچنین بحث آلایندگی این پالایشگاه مطرح است که آن را ما در همین‌جا مطالبه و وصول می‌کنیم. کلنگی که به سنگ خورد معاون حقوقی اداره کل مالیات استان در پاسخ به این سؤال که این اداره کل هیچ مطالبه‌ای در خصوص عملکرد پالایشگاه خانگیران نداشته است؟ می‌گوید: ما در مقطعی ورود و سهم استان را مطالبه کردیم چون در بحث آلایندگی بر اساس قیمت مصرف‌کننده نهایی باید گرفته شود. در بحث ارزش‌افزوده هم بر اساس فروش به مصرف‌کننده نهایی ما سهم استان را مطالبه کردیم و قطعی هم شد اما در بحث دادرسی، کار به وزارت اقتصاد و وزارت نفت کشیده و در نهایت منجر به این شد که دیگر ما این کار را نکنیم و بگذاریم در همان زنجیره مانند بقیه استان‌ها بماند. وی درباره مبلغ مطالبه مطرح‌شده در دادرسی می‌گوید: سال 1396 حدود 70 تا 80 میلیارد برای این منظور مطالبه کرده بودیم ولی به نتیجه نرسید؛ زیرا این‌ها معتقدند که باید در زنجیره باشد و اگر ما این جا مالیات را مطالبه کنیم، زنجیره قطع می‌شود. چون این جا استخراج و پالایش می‌شود و بعد از انتقال به فروش می‌رسد. پالایشگاه گاز خانگیران به‌جز دو تا سه مورد از استان‌های اطراف به همه کشور که گاز نمی‌دهد و عمده آن در خود استان است و مالیاتش همین‌جا وصول می‌شود و شرکت گاز مالیات را از مصرف‌کننده نهایی می‌گیرد؛ بنابراین به ما اعلام کردند که شما در استان دریافت نکنید و سهم شمارا ما می‌دهیم. انتقال مالیات و عوارض از استان در سطح ملی است. علوی جانشین مدیرمسئول و سردبیر خراسان از نحوه رسیدگی و بخشودگی مالیاتی بنگاه‌های اقتصادی متضرر از بحران کرونا و گلایه‌های مطرح‌شده توسط این واحدها می‌پرسد و مدیرکل اداره مالیات استان در پاسخ می‌گوید: اگر ماده 167 به ما اجازه بدهد، یعنی سه سال از تاریخ قطعیتش نگذشته باشد ما خودمان تقسیط می‌کنیم؛ اما درصورتی‌که از سه سال گذشته باشد و بحث 60 ماهه باشد به ستاد تقسیط می‌رود و در آن جا مجوز 60 ماهه می‌گیرد و قاعدتاً در این 60 ماه امکان تقسیط برایشان وجود خواهد داشت. وی خاطرنشان می‌کند: نگاه ما بر این است که بنگاه اقتصادی را حفظ کنیم. تاکنون ما هیچ مجموعه‌ای را در بحث اشتغال به دلیل مباحث مالیاتی تعطیل نکرده‌ایم. وی در پاسخ به وضعیت پرونده مدیر سابق منفصل شده مالیات استان نیز کوتاه پاسخ می دهد این پرونده در حال رسیدگی است و حدود 4 نفر از کارکنان اداره مالیات استان در گیر آن هستند.