روزنامه آرمان امروز
1401/04/16
یک کلاغ و چهل کلاغ من و تو
عدم شفافيت رسانه هاي داخلي و صدا وسيما سبب شده مردم به دنبال اخبار کذب بروند با گسترش فضاي مجازي و شبکه‌هاي مختلف اجتماعي فضاي خبري و رسانه‌اي هم با تغييرات بسياري روبه‌رو شده است و باتوجه به شرايط اقتصادي و اجتماعي که اين روزها گريبان جامعه را گرفته است، باعث شده تا روزانه بسياري از شهروندان که قصد دارند به‌عنوان يک «شهروند خبرنگار» خود را معرفي کنند، دست به موبايل ببرند و بدون داشتن آگاهي، تصاويري را براي شبکه‌هاي خارجي ارسال نمايند. در اين وضعيت برخي شبکه‌هاي خارجي که در پي جذب مخاطب دست به هرکاري مي‌زنند به‌راحتي از آب گل‌آلود ماهي صيد مي‌کنند و با تغيير محتواي خبري که شهروندان برايشان ارسال مي‌کنند جامعه را به سمت بي‌اعتمادي، وحشت، استرس و ... سوق مي‌دهند و بسياري را تحت تاثير قرار مي‌دهند.به‌عنوان مثال، روز سه‌شنبه (14 تيرماه) فيلمي توسط يکي از شبکه‌هاي خارجي در فضاي مجازي مبني براينکه انفجاري وحشتناک باعث وحشت ساکنان شهر «پرديس» شده است منتشر شد و اين فيلم پس از انتشار به‌سرعت در بين شهروندان دست به دست شد. مردمي که همواره به‌دنبال چگونه‌گي اين انفجارها هستند، نظرات غيرکارشناسي خود را به ديگري منتقل کرده و در مورد اين حادثه صحبت و احتمالات را بررسي مي‌کردند. کساني که اين فيلم را ضبط کرده‌اند خطاب به ببينندگان مي‌گويند که اين انفجار باعث وحشت ساکنان فاز 11 شهرستان پرديس و آنها را به خيابان کشيده است و دود بسياري فضاي منطقه را سياه کرده است.
ماهيگري از آب گل‌آلود
دقايقي بعد از انتشار اين فيلم رسانه‌ها و خبرگزاري‌هاي داخلي خبر را دنبال کردند و پس از افزايش نگرانيها پليس فتاي اين شهرستان مجبور شد که اطلاعيه‌اي در اين مورد منتشر کند. پليس اعلام کرد «اين انفجار کنترل شده و جهت خاکبرداري بوده است. اين انفجار کنترل شده در شهرستان پرديس در فاز 11 در جهت خاکبرداري انجام شد که اين رخ داد با هماهنگي شرکت عمران پرديس، مشاور فراديد، کلانتري فاز 11 و آتش نشاني اين فاز انجام شد. عمليات آتشکاري جهت راه‌سازي فاز 11 مسکن مهر پرديس «کوزو» بوده است و ديگر اخبار در اين خصوص کذب است.» در اين مورد بايد به نکته ديگري هم اشاره کنيم که پيش از اين انفجار که براي بهبود شرايط راه‌سازي فاز يازده شهرستان پرديس انجام شد از قبل به شهروندان و همسايه‌ها اطلاع داده بودند و اکثر آنهايي که براي تماشا جمع شده بودند مي‌دانستند که چه اتفاقي رخ خواهد داد. حتي در برخي از بلوک‌ها مسئولان
مجتمع ها موضوع را با ساکنان در ميان گذاشته بودند. اما اين براي اولين و آخرين بار نيست که چنين فيلم‌هايي در بين شهروندان دست به دست مي‌شود. چندي پيش فيلمي در شبکه‌هاي مجازي منتشر شده بود که نشان مي‌داد چند مرد که روي خود را پوشانده بودند به سمت ماشين‌ها تيراندازي مي‌کردند. گفته مي‌شد که اين فيلم متعلق به حادثه‌اي در استان فارس است. پس از راستي‌آزمايي مشخص شد که اين فيلم متعلق به اتفاقات سال‌هاي پيش عراق بوده است که حالا توسط رسانه‌هاي خارجي منتشر شده است. در اين مورد با يک استاد جامعه‌شناسي گفت‌وگويي انجام داده‌ايم. او معتقد است شهروندان مي‌دانند که فيلم‌هايي که در رسانه‌هاي خارجي منتشر مي‌شود نمي‌تواند صحت داشته باشند ولي با توجه به محدوديت‌هايي که رسانه‌هاي داخل دارند آگاهي لازم در مورد راستي‌آزمايي خبر موجود نيست و همچنين براي نشان دادن مخالفت خود به شرايط اقتصادي و اجتماعي، با اينکه مي‌داند خبر درست نيست ولي باز هم آن را باز نشر مي‌دهد.
دولت از رسانه‌هاي داخلي حمايت کند
«ايرج حريرچي» ، آسيب‌شناس اجتماعي و عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي در پاسخ به اين سوال که چرا شهروندان به خبرهاي دروغي که توسط رسانه‌هاي خارجي منتشر مي‌شود توجه بيشتري دارند، به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «به دليل اينکه رسانه‌هاي داخلي و به‌خصوص صدا و سيما در پخش اخبار شفافيت ندارند و اين موضوع باعث شده است تا شهروندان به سمت خبرهايي بروند که هيجان انگيرتر و پر خطرتر است. از اين‌رو به برخي شبکه‌هاي خارجي که بيشتر فيلم‌هايي که برايشان ارسال مي‌شود را با سياست‌هاي خودشان باز نشر مي‌کنند گرايش بيشتري دارند. نبايد از کنار اين موضوع بگذريم که رسانه ملي نمي‌تواند بر اساس سليقه شهروندان توليد و محتوا کند و همواره تلاش مي‌کند وضعيت اقتصادي و اجتماعي جامعه را با روند رو بهبود نشان دهند که اين موضوع خود بين شهروندان و صدا و سيما فاصله ايجاد مي‌کند.» اين آسيب‌شناس اجتماعي با اشاره به فاصله بين مردم و رسانه ملي ادامه مي‌دهد: «روزنامه‌ها، نشريات، پايگاه‌هاي خبري و ... با محدوديت‌هايي در مورد نشر اخبار روبه‌رو هستند و اين موضوع اطلاع‌رساني را با مشکل ايجاد کرده است و مردم هم نسبت به رسانه ملي بي‌اعتماد شده‌اند اين موضوع حالا به يکي از دغدغه‌هاي مسئولان اين سازمان تبديل شده است. اين موضوع نشان مي‌دهد که بايد در روند فعاليت خود تغييراتي را ايجاد کنند. توجه داشته باشيد مردمي اين تصاوير را براي شبکه‌هاي خارجي ارسال مي‌کنند که ناآگاه هستند و هيچ آموزشي هم در حوزه خبر نديده‌اند و تنها سعي در ديده شدن خود دارند. از سوي ديگر بسياري از مردمي که اين تصاوير را براي دوستان‌شان ارسال مي‌کنند مي‌دانند که نبايد به اين نوع خبرها اعتماد داشته باشند ولي با اين کار مي‌خواهند به‌نوعي مخالفت خود را به وضعيت موجود اقتصادي، سياسي، فرهنگي و اجتماعي نشان دهند.» حريرچي با تاکيد بر اينکه فضاي اطلاعات را نمي‌توان محدود کرد اضافه مي‌کند:«دنياي امروز نياز به آگاهي بيشتر دارد که در اين مورد نياز است تا دولت و سازمان صدا و سيما از متخصصان رسانه کمک بگيرند تا راهي براي جذب اعتماد شهروندان به دست بياورند چون هرچه به جلو مي‌رويم و رسانه‌هاي مجازي گسترش ميابند پرسشگري و سوالات شهروندان هم بيشتر مي‌شود. اگر براي يک نوجوان که در مورد مسايل جامعه ابهاماتي برايش به وجود آمده اطلاعات کافي منتشر نشود او براي کسب اطلاعات بيشتر به سمت رسانه‌هاي خارجي خواهند رفت. باز شدن فضاي مطبوعات در ايران و کاهش محدوديت‌ها يکي از اين راه‌حل‌ها است چون در چنين وضعيتي ما با رسانه و خبرنگار حرفه‌اي که با در نظر گرفتن مسايل حرفه‌اي خبر توليد مي‌کند روبه‌رو هستيم و مي‌توانيم به راحتي و بدون راستي آزمايي خبرها را دنبال کنيم و در دام شبکه‌هاي خارجي قرار نگيريم. نبايد به رسانه‌هاي داخلي که خبرهاي اجتماعي و سياسي خاصي را منتشر مي‌کنند برچسب «سياه‌نمايي» بزنيم چون همين موضوع بهتنهايي مي‌تواند باعث دلسري جامعه به رسانه داخلي بشود و باعث مي‌شود آنها خبرها را از راه‌‌هاي ديگري دنبال کنند.»
سياوش پورعلي
سایر اخبار این روزنامه
یافته‌های نگران‌کننده دیوان محاسبات از گزارش تفریغ دوماهه بودجه ۱۴۰۱
«تنبيه مردم را به خاطر راي دادن به من مصلحت کشور نمي‌دانستم»
خشم عمومی از اظهارات یک آتش بیار
نقدي بر پيش‌نويس قانون تشکل‌‌هاي اجتماعي
تهمت‌هاي ناروا به جامعه فوتبال
پاسداشت آزادي بيان حتي براي حسن عباسي
نقش تغذيه در بلوغ زودرس
اراده‌اي براي احياي برجام وجود ندارد
هياهوي بسيار براي هيچ!
یک کلاغ و چهل کلاغ من و تو
آرامش لاکچری های تهران
بلوغ زودرس؛توهم یا مشکلی ژنتیکی
مخبر: دولت با تمام توان پشتیبان تیم ملی فوتبال است
بغداد آماده میزبانی از نشست وزیران امورخارجه ایران و عربستان
