ترور «آبه» بعد از موضع ضد امریکایی!

نخست‌وزیر فقید ژاپن در حالی روز جمعه ترور شد که چندی پیش در گفتگو با یک نشریه غربی از تغییر در نگرش چیره بر کشورش در تسلط امریکا بر ژاپن سخن گفته بود. اگرچه قاتل وی از انگیزه‌های شخصی در قتل آبه شینزو سخن گفته است، اما ترور وی آن‌هم پس از چنین اظهارات ساختار شکنانه‌ای، اما و اگر‌ها درباره دلیل چنین اقدام تروریستی را به دنبال داشته است. ژاپن هنوز از شوک ترور آبه شینزو در جریان یک گردهمایی انتخاباتی در غرب این کشور خارج نشده است که مردم این کشور دیروز برای انتخاب نیمی از نمایندگان مجلس سنا در انتخابات شرکت کردند. انتخاباتی که پیش‌بینی می‌شود، ائتلاف حاکم از حزب لیبرال دموکرات بتواند بیش از ۷۰ کرسی از ۱۲۵ کرسی آن را به دست آورد. اقدام تروریستی تتسویا یاماگامی ۴۱ ساله، چنان سایه سنگینی بر انتخابات این کشور انداخته است که حواشی مربوط به اقدام تروریستی بیشتر از اخبار انتخابات مورد توجه قرار گرفته است. خبرگزاری کیودو نوشت: یاماگامی باور داشت که نخست‌وزیر فقید از گروهی مذهبی حمایت کرده است؛ گروهی که مادر یاماگامی کمک مالی بزرگی به آن کرده بود و پس از آن ورشکسته شد. کیودو به نقل از یاماگامی نوشت: «مادر من درگیر یک گروه مذهبی شد و من از این وضعیت متنفر بودم.»
فراتر از انگیزه‌های شخصی؟!
این در حالی است که آبه اخیراً در مصاحبه با نشریه اکونومیست گفته بود که ژاپن باید مسئولیت صلح و ثبات را پذیرفته و از ذهنیت جهانی ایده‌آل فاصله بگیرد. در این مصاحبه آمده است: «ژاپن دوست دارد که راجع به یک جهان ایده‌آل صحبت کند، اما باید این نگرش سپردن همه چیز در امور نظامی به دست امریکا را تغییر دهیم. توکیو باید مسئولیت صلح و ثبات خود را به دست بگیرد و تمام تلاش خود را برای دستیابی به آن با کمک امریکا انجام دهد.»‌اکونومیست در این مورد نوشت: «آقای آبه مأموریت سیاسی خود را تکمیل کار ناتمام خود می‌دانست که عبارت است از احیای جایگاه ژاپن در سطح جهانی و کنار زدن برخی سیاست‌های صلح‌طلبانه که کشورش تحت فشار اشغالگران امریکایی پس از شکست در جنگ جهانی دوم اتخاذ کرده بود.»‌چنین رویکردی، خلاصه کردن ترور آبه به انتقام‌گیری شخصی را زیر سؤال می‌برد.
سفیر پیام ترامپ برای ایران


به دنبال ترور نخست‌وزیر پیشین ژاپن، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز جمعه در پیامی توئیتری به این واقعه تروریستی واکنش نشان داد: «ترور آبه شینزو، نخست‌وزیر اسبق ژاپن را محکوم و درگذشت وی را به ملت و دولت دوست، ژاپن تسلیت می‌گویم. خدمات ارزنده ایشان به‌عنوان سیاستمداری برجسته، از جمله در گسترش مناسبات دو ملت ایران و ژاپن فراموش نخواهد شد.»‌همچنین، سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور در پیام تسلیت خود از آبه به عنوان سیاستمداری بزرگ برای مردم ژاپن و شخصیتی بین‌المللی یاد کرد که نقش مهمی در توسعه روابط تاریخی جمهوری اسلامی ایران و ژاپن ایفا کرد. آبه سال ۹۸ پس از ۴۱ سال به عنوان نخستین مقام ارشد ژاپن به ایران سفر و با مقام معظم رهبری دیدار کرد. رهبر انقلاب در پاسخ به آبه شینزو که گفته بود حامل پیام دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا است، گفته بودند: «من شخص ترامپ را شایسته مبادله هیچ پیامی نمی‌دانم و هیچ پاسخی هم به او ندارم.»
واکنش پکن، طیف کمونیست‌ها و مویه صهیونیست‌ها
شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین روز شنبه با ارسال پیامی به فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن، ترور آبه را تسلیت گفت. اگرچه چین این اقدام تروریستی را تکان‌دهنده و حادثه‌ای غیرمنتظره دانست، اما رویکرد رسمی این کشور با موضع‌گیری تحقیرآمیز شبکه‌های اجتماعی ملی‌گرای حزب کمونیست این کشور تفاوت داشت که ناشی از روابط پیچیده بین آبه و رهبران چین در یک دهه و نیم گذشته است. واکنش صهیونیست‌ها به ترور آبه قابل تأمل است تا جایی که سعی کردند جایگاه خود را در میان دوستان آبه تثبیت کنند. مقامات ارشد این رژیم اعم از اسحاق هرتزوگ، رئیس این رژیم تا یائیر لاپید، نخست‌وزیر پیشبرد امور و حتی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسبق، با اعلام اندوه خود از ترور آبه، از وی به عنوان دوست واقعی اسرائیل یاد کردند که در جهت گسترش رابطه تل‌آویو - توکیو تلاش کرده بود. در همین راستا، لاپید بیانیه‌ای منتشر کرد که در آن آمده بود: «آبه یکی از مهم‌ترین رهبران ژاپن مدرن و دوست واقعی اسرائیل بود که منجر به توسعه روابط بین اسرائیل و ژاپن شد.» هرتزوگ هم اعلام کرد از قتل فجیع وی وحشت‌زده است. نتانیاهو در توئیتر نوشت: «من و همسرم سارا به همراه شهروندان اسرائیل، در سوگ ترور غم‌انگیز رهبر بزرگ ژاپن و دوست فوق‌العاده اسرائیل، دوست عزیزمان شینزو آبه هستیم؛ من به آن دوستی عمیق‌مان افتخار می‌کنم.»