مافیای کنکور عدالت آموزشی را می‌بلعد

فقط يک دانش آموز از مدارس دولتي، جز نفرات برتر کنکور امسال بود سهم تجارت 20 هزار ميلياردي در تصاحب صندلي‌هاي دانشگاه‌ معتبر نرگس معینی کربکندی
سال‌هاست که موضوع مافياي کنکور به يکي از چالش‌هاي نظام آموزشي کشور تبديل شده که عدالت آموزشي را مي‌بلعد. اين موضوع زماني رنگ و بوي جدي به‌خود مي‌گيرد که از چهل نفر اول برگزيده کشور در کنکور سراسري 1401، فقط يک دانش آموز در مدرسه دولتي عادي درس خوانده است! بقيه همه از مدارس استعدادهاي درخشان و غيرانتفاعي‌هاي خاص بودند که به باور مسئولان حکايت از شکاف بزرگ آموزشي و نابرابري دارد. امري که صداي امام جمعه اردبيل نيز در آورده و حجت السلام سيدحسن عاملي مي‌گويد: «دولت و مجلس سال‌هاست که آموزش و پرورش را به امان خود رها کرده‌اند و وزراي مربوطه هيچ فکري براي عدالت آموزشي و اکثريت دانش‌آموزان کشور نکرده‌اند. در اين خصوص از دولت و مجلس مي‌خواهيم سريعاً از حقوق اکثريت دانش آموزان دفاع کنند. نمايندگان دقت کنند اگر وزير فعلي که از وزراي کاملاً تسليم و حرف شنو در برابر شماست و به غير از شما از کس ديگري حرف‌شنوي ندارد برنامه‌ريزي علمي براي حل اين معضل ندارد، سريعاً برکنار گردد!.» اين واکنش تند امام جمعه اردبيل در شرايطي مطرح مي‌شود که چندي پيش منصور کبگانيان، عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي اعلام کرد که گردش مالي کلاس‌هاي کنکور به 20 هزار ميليارد تومان در سال مي‌رسد که از جيب خانواده‌ها خارج مي‌شود.» در اين شرايط اگر افراد مستعدي نيز به‌دور از کلاس‌هاي کنکور رتبه تک رقمي نيز بياورد، خيلي سريع با هزينه‌هاي هنگفت، جلوي دوربين‌هاي تبليغاتي موسسات کنکور قرار مي‌گيرد و رتبه تک رقمي خود را ناشي از خواندن جزوه‌ها و حضور در کلاس‌هاي آن موسسه مي داند، درحالي‌که اين راه تبليغاتي، چندين سال است که منسوخ شده. حال بيشترين درصد پذيرش در کنکور و کسب کرسي‌هاي دانشگاه‌هاي دولتي و معتبر کشور، متعلق به دانش آموزاني است که در مدراس غيرانتفاعي و تيز هوشان به تحصيل مشغول بوده‌اند و همچنين از کلانشهرهاي بزرگ هستند. پرسشي که در اين ميان مطرح مي‌شود اين است که سهم دانش آموزان مدارس دولتي  و دانش آموزان شهرهاي کوچک در پذيرش کنکور چه ميزان است.
ماراتن نابرابر ميان دولتيها و غيردولتيها
در اين ميان، نرگس ملک زاده، کارشناس آموزشي و يکي از مدارس دولتي نظرات قابل تاملي درباره سهم دانش آموزان اين مدارس در کنکور دارد. او معتق است که کنکور داراي ايرادات متعددي است. يکي از ايرادات اصلي آن، تک فرصتي بودن کنکور است و همين امر باعث مي‌شود که استرس يک‌ساله مانع از نشان دادن استعدادهاي درخشان دانش آموزاني شود که فقط محيط مدرسه يا کلاس‌هاي درجه سه و چهار کنکور را تجربه مي‌کنند. اين موضوع زماني نگران کننده مي‌شود که کلاس‌‌هاي درجه يک و دو موسسات کنکور، از لحاظ بار رواني دانش آموزان را آماده مي‌کنند، اما بسياري از خانواده‌ها قادر نيستند که هزينه اين کلاس‌ها را تامين کنند. گاها دانش آموزان مدارس دولتي زماني‌که در اين ماراتن خود را در مقابل ديگر دانش آموزاني که در موسسات کنکور يا آزمون‌ها ثبت نام کرده‌اند، مي‌بينند، سرخوردگي باعث افزايش استرس آنها مي‌شود. عدم دسترسي امکانات برابر ميان دانش آموزان مدارس دولتي و مدارس غير‌انتفاعي يک موضوع بسيار مهمي است. در مدارس


دولتي سطح آموزشي مشخص است که با توجه به منابع درسي و حجم زيادي از دانش آموزان در کلاس و نبودن امکانات و تمام
زمان براي رساندن دانش آموز براي رسيدن به امتحانات پايان ترم است. در مدارس غيرانتفاعي هزينه‌اي که دريافت مي‌شود براي  فوق برنامه‌هايي است که در اختيار دانش آموز قرار مي‌گيرد و ساعت آموزشي بيشتري در اختيار آنهاست.
وي به شرايط مدارس خاص کنکوري نيز اشاره دارد که زمان بيشتري را براي آزمون‌هاي آزمايشي در تابستان و تمامي دروس پايه مي‌گذارد و اين باعث بيشترين شدن درصد قبولي در کنکور مي‌شود. متاسفانه با تفاوت عظيم در نبود عدالت آموزشي در سيستم‌هاي آموزشي در ميان دانش آموزان مدارس دولتي و مدارس غيرانتفاعي، مدارس خاص و تيزهوشان رو‌به‌رو هستيم. در مدارس دولتي، دانش آموزان بنا به شرايط اقتصادي خود امکان دستيبابي به اين شرايط را ندارد که همين امر يا باعث جا ماندن آنها از کنکور مي‌شود يا اينکه رتبه‌هاي قابل قبولي براي رشته‌هاي خوب و با کيفتي که مد نظر دارد،دانش آموزان با استعداد کسب نمي‌کنند.
پروپوگانداي تبليغاتي
ملک زاده باور دارد که موسسات کنکور در تبليغات خود همواره از دانش آموزان برتر سخن مي‌گويند و درحالي‌که تعدادي از دانش آموزاني که چندين سال است مدام کنکور مي‌دهند و رتبه قابل قبولي نگرفته‌اند، هر سال سرخورده‌‌تر مي‌شوند. او در ادامه مي‌افزايد: دانش آموز با استفاده از منابع و برنامه‌هاي آموزشي موسسه به رتبه عالي دست پيدا مي‌کند که اين باز هم تبعات سنگيني براي دانش آموزان ديگر شهرهاي کوچک، روستاها يا از طبقه‌اي که توانايي دسترسي و استفاده از اين منابع را ندارد بر جاي مي‌گذارد و باز هم در اين مورد نبود عدالت آموزشي به چشم مي‌آيد. در اين شرايط آن دسته از دانش آموزاني که رتبه تک رقمي از مدارس دولتي نيز گرفته‌اند در دام موسسات کنکور مي‌افتند و با پيشنهادات مالي وسوسه انگيز، در زمره دانش آموزاني قرار مي‌گيرند که در کلاس‌هاي کنکور آن موسسه شرکت کرده‌اند و اين اميد را براي دانش آموزاني که در مدارس دولتي ثبت نام کرده‌اند به صفر مي‌رساند. تبليغاتي سراسر کذب و دروغ که بر دانش آموزان تاثيرات سويي دارد.علاوه بر موسسات کنکوري ايدوئولوژي‌ها هم براي تبليغات خود از دانش آموزان بهره مي‌برند، گويي آن  دانش آموز پروپوگانداي آن سيستم و ايدوئولوژي است.
 سهم دانش آموزان در جهت سود دهي ميلياردي اين موسسات به هر روش و طريقي ممکن است. زماني که دانش آموز به موسسات کنکور گاها براي شرکت در يک برنامه يا يک آزمون مراجعه مي‌کند، با توجه به ساختار موسسات کنکوري که با مهندسي برروي ذهن و  افکار دانش آموزان کار مي‌کنند، دانش آموز را ترغيب به استفاده ديگر برنامه‌هاي آن موسسه مي‌کنند.
پس از کرونا که سيستم هاي مجازي هم اضافه شد، ما شاهد روزافزون کلاس‌هاي موسسات در صفحات مجازي هستيم يا از طريق سي دي هاي آموزشي و کتاب‌هايي که چاپ مي‌شوند، اين امر تشديد شده است و هر دانش آموزي با توجه به طبقه‌اي اجتماعي و اقتصادي که در آن است در سود ميلياردي اين موسسات دخيل خواهد بود. بعضي از موسسات کنکوري براي تبليغات خود، از مزايايي همچون بورسيه در مناطق محروم يا شرايط  خاص صحبت مي‌کنند، ولي آيا ميزان امکانات يک دانش آموز که هزينه چند صد ميليوني مي‌کند با دانش آموزاني که بورسيه اين موسسات مي‌شود، يکسان است، پاسخ «خير» خواهد بود.
وي در پايان صحبت‌هايش با اشاره به اينکه تبليغات موسسات کنکوري موجب از بين رفتن استعدادهاي پنهان مي‌شود، خاطر نشان مي‌کند: اکنون بيشترين تبليغات اين موسسات از طريق راديو است و تا زماني‌که کنکور سدي براي رسيدن به  اهداف دانش آموزان به‌حساب بيايد و با مافياي تبليغاتي آن برخورد نشود، جاي استعدادهاي درخشان در دانشگاه‌ها خالي خواهد بود.
سهم مدارس دولتی از نفرات برتر کنکور چقدر است؟
آمارهاي تکان دهنده‌اي که از نتايج کنکور منتشر مي‌شود، نشان مي‌دهد که کنکور و دانشگاه‌هاي معتبر متعلق به مدارس غير انتفاعي، خاص و... است. همينطور با رشد روز افزون موسسات کنکور، آنها دانش آموزان را بنگاه‌هاي اقتصادي خود مي‌دانند.
با اعلام اسامي 40 نفر برتر کنکور 1401 در گروه‌هاي آزمايشي مختلف مشخص شد امسال نيز رتبه‌هاي برتر در تصاحب مدارس خاص است و از ميان نفرات برتر کنکور امسال صرفاً يک دانش آموز در مدرسه دولتي عادي تحصيل کرده است. 29 نفر از مدارس استعدادهاي درخشان، 9 نفر مدارس غيرانتفاعي و يک نفر مدارس نمونه دولتي بودند. از 30 نفر رتبه برتر گروه هاي تجربي، رياضي و انساني، 20 نفر دانش آموزان مدارس سمپاد، 5 دانش آموز از مدارس غيردولتي و سه دانش آموز از مدارس نمونه دولتي بودند و در ميان رتبه هاي برتر کنکور، دانش آموزان مدارس دولتي عادي حضور نداشتند. در کنکور سال 99، رتبه هفتم گروه آزمايشي علوم رياضي در مدرسه اي کاملاً دولتي درس خوانده بود و 67 درصد رتبه هاي برتر براي مدارس سمپاد، 18 درصد غيردولتي و 10 درصد مدارس نمونه دولتي بودند.
در کنکور 98 تمام رتبه هاي برتر از ميان مدارس خاص و غيردولتي بودند و جاي مدارس دولتي عادي خالي بود؛ 70 درصد رتبه هاي برتر کنکور اين سال در رشته هاي رياضي، تجربي و انساني دانش آموزان مدارس سمپاد بودند، سهم غيردولتي ها 14 درصد و نمونه دولتي ها 13 درصد بود.