خانه به جاي کافه

مجید ابهری
روابط با جنس مخالف هرچقدر از نظرگاه‌هاي عمومي و دايره نظارت اجتماعي فاصله گرفته و دور شود، احتمال بروز ناهنجاري‌هاي رفتاري و هنجارستيزي در بين آنها بيشتر مي‌شود. در دهه اول انقلاب، کنترل‌هاي روابط با جنس مخالف بسيار دقيق و دشوار بود. حضور دختران و پسران در پارک‌ها، مراکز تفريحي و اماکن مشابه با مقابله انتظامي و کميته‌ها مواجه مي‌شد. هر چه پيش رفتيم، نظارت و کنترل وقتي دشوارتر شد و موجب زايش عوارض و آسيب‌هاي اجتماعي گرديد که اينگونه روابط به خانه‌ها يا مخفيگاه‌هاي غير مجاز در اطراف شهرها که بيشتر تبديل به خانه باغ‌ها که روزانه و ساعتي اجاره داده مي‌شوند که همان مخفيگاه‌هاي غير مجاز است، کشانيده شد. در يک تحقيق ميداني، روستاهاي اطراف تهران و کرج تا قزوين، زمين‌هاي کشاورزي و باغي آن تبديل به خانه باغ‌هايي شده که پاتوق جوانان به‌دور از چشم‌ها است. ازنگاه رفتار شناسي يک دختر وپسر در يک مکان عمومي و در انظار عمومي مجاز به انجام رفتار‌ها وحرکات خارج از چارچوبهاي قانوني نخواهند بود. موضوع از جايي با خطر مواجه مي‌شود که اجازه حضور در اماکن عمومي از آنها گرفته مي‌شود. بسياري از مخاطرات اخلاقي و آسيبهاي رفتاري از جايي رشد مي‌يابند که اين ديدار‌ها به اختفا و جمع‌هاي دوستانه کشيده شوند. براساس مباني نظري فقهي، رعايت چارچوب‌ها و مرزهاي شرعي و عرفي درصورت رعايت مجوز گفت‌وگو وديدار را صادر مي‌نمايند. سختگيري بي‌جهت، گرايشات منفي را در جوانان احيا نموده و افراد را به‌سوي هنجار ستيزي سوق مي‌دهد. نکته بسيار مهمتر اينکه اگر بعضي از جوانان بنابر اساس موارد ياد شده مواخذه شده و به تحمل مجازات‌هاي قانوني اعم از زندان يا مجازات‌هاي ديگر محکوم شوند، خوف آنها از اينگونه مجازات‌ها ريخته شده و ديگر ترسي از جنايات بزرگتر نخواهند داشت. در مورد بسياري از بزهکاران، اين منطق صادق بوده و درصد قابل توجهي از آنها در دفعات بعد از بار اول ديگر نسبت به ارتکاب جرايم واکسينه شده وبقول معروف «ترسشان خواهد ريخت.»
به‌هر حال به‌عنوان يکي از آسيب شناسان اجتماعي که بخش قابل توجهي از عمر و جواني خود را در تحقيق و مقابله با بزهکاري‌هاي اجتماعي صرف نموده به سازمان‌ها ونهاد‌هاي دست اندرکار، توصيه مي‌کنم که در اين محورها با انديشه ورزي وهمفکري با آسيب شناسان اجتماعي، روانشناسان و ‌صاحبنظران امور ديني با گام‌هاي منطقي وعلمي حرکت نمايند تا از هر آزمون وتجربه جلوگيري گردد.
*آسيب شناس