روزنامه آرمان امروز
1401/06/05
احياي برجام آتش در اردوگاه «نو اصولگرايان»
آرمان امروز| زمزمه رسيدن به توافق «احياي برجام» در روزهاي اخير بلندتر از قبل شده است و در شرايطي قرار گرفته ايم که هر لحظه امکان دارد روز امضاي توافقنامه جديد از سوي طرفين برجام اعلام شود. «احياي برجام» همانند روندي که پيش از سال 2015 براي رسيدن دولت «حسن روحاني» طي شد مخالفان و موافقاني به همراه داشت که اين اختلافات به‌نوعي از دولتي به دولت ديگر منتقل شد. طيفي از اصولگرايان که آنها را «نواصولگرا» مي‌خوانيم يکي از شاخصه‌هاي خود براي جدايي از جبهه گسترده اصولگرايان را همين مخالفت با برجام مي‌دانند. اين طيف سياسي که عمدتا از «جبهه پايداري» هستند دلايلي مانند عدم اعتماد به غرب و دشمني با آمريکا و انگليس را مطرح مي‌کنند و در روند «احياي برجام» که اتفاقا در دولت اصولگراي ابراهيم رييسي به پايان خود نزديک مي‌شود هم سعي کردند که هرکاري انجام دهند تا ايران در جواب خروج «دونالد ترامپ» از برجام اين توافقنامه را آتش بزند.در هفته‌هاي گذشته باتوجه به اينکه طرفين سيگنال‌هايي در مورد نزديک بودن توافق مجدد در قالب برجام ارسال مي کنند و سعي داشتند با حضور در مقابل خبرنگاران و دوربين‌هاي شبکه‌هاي خبري از «معقول» خواندن نظرات طرفين فضا را آماده کنند، نواصولگرايان اما در ايران آخرين تلاش‌هاي خود براي جلوگيري از احياي برجام را در دستور کار داشتند. برخي از چهره‌هاي جريان نواصولگرايي در مجلس شوراي اسلامي بعد از تذکرات سريالي به دولت و تيم مذاکره کننده اعلام کردند که هرآنچه در قالب برجام به امضا مي‌رسد بايد به تصويب نمايندگان مجلس شوراي اسلامي هم برسد. «عليرضا سليمي»، عضو هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي روز سه‌شنبه 25 مرداد در تذکري شفاهي در جريان بررسي گزارش کميسيون عمران در مورد «ريزش ساختمان متروپل آبادان» گفت: «با توجه به گزارش‌هاي رسيده تغييراتي در برجام صورت گرفته است. با توجه به اصول متعدد قانون بايد اين مفاد در مجلس شوراي اسلامي تصويب شود. نمايندگان که در جريان مفاد توافق نيستند اما هرچه هست بايد در مجلس به تصويب برسد.»
«محمود نبويان»، نماينده اصولگرا و عضو جبهه پايداري هم پيش از اين در تذکري از عدم‌رعايت نکاتي از مصوبه مجلس در توافق احياي برجام، انتقاد کرد و گفت: «در توافقي که احتمالا در چند روز آينده رخ مي‌دهد، آنچه مطلوب نمايندگان است، وجود ندارد. درباره کانورشن، يعني تبديل ارز تعهد نداده‌‌‌اند که انجام مي‌شود يعني وقتي نفت مي‌‌‌فروشيم معلوم نيست درآمد ارزي آن را بتوانيم به دست بياوريم.
اعتراض نمايندگان مجلس کار را به جايي کشاند که تنها دو روز بعد از تذکر سليمي، چهره‌هايي چون علي شمخاني ، دبير شوراي امنيت ملي، اميرعبداللهيان، وزير امور خارجه، علي باقري، رييس تيم مذاكره‌كننده و محمد اسلامي، رييس سازمان انرژي اتمي در جلسه‌اي غير علني به مجلس بروند. هرچند جزيياتي از اين جلسه منتشر نشده است ولي واکنش‌هاي رسانه‌ها و چهره‌هاي نواصولگرايي نشان مي‌دهد که آنها از توضيحات اين تيم قانع شده‌اند و احياي برجام نيازي به‌تصويب نمايندگان مجلس ندارد.
حالا فرض را بر اين بگيريم که در روزهاي آينده توافقي موسوم به «احياي برجام» به امضا برسد ولي اين دليل نمي‌شود که بخواهيم انتقادات ادامه‌دار طيف نواصولگرا را در مورد برجام تمام شده بدانيم. در جريان تبليغات انتخاباتي رياست جمهوري سال 1400 ديديم که «سعيد جليلي» به‌عنوان کانديداي مورد حمايت اين جريان از دولت سايه‌اي حرف زد که در طول سال‌هاي رياست جمهوري حسن روحاني فعاليت‌هاي تحقيقاتي و پژوهشي انجام داده است و به‌نظر اين تيم همچنان به فعاليت‌هاي خود ادامه خواهند داد. اين بدان معنا نيست که اين جريان در ادامه به منتقد دولت تبديل خواهند شد ولي بايد بگوييم که اين جريان در ادامه از تاثيري که بر روند احياي برجام داشت است صحبت‌هاي بسياري را به ميان خواهند‌آورد.
نبايد فراموش کنيم که جريان نواصولگرايي هرگز شعارهاي ضد غرب خود را رها نخواهد کرد و شايد با وجود احياي برجام اين شعارها با تغييراتي تندتر هم بشود آن هم با وجود اينکه حالا اروپايي‌ها براي گرم کردن خانه‌هاي خود در زمستان به سوخت ايران نياز دارند. موضع گيري که سبب مي شود تا اختلاف در ميان طيف هاي اصولگرا ايجاد شود. اختلاف نظري که به نظر مي رسد مربوط به سال هاي قبل است. اواخر سال 98 بود که ياسرجبرائيلي، از فعالان اصولگرا و از اعضاي کميته داوران انتخاب نامزدهاي نهايي در اظهارنظري از حضور حاميان اصولگراي برجام در فهرست انتخاباتي انتقاد کرد. توييت او گرچه حذف شد اما ديگر هم‌فکرهاي او ضمن تصديق موضع او تاکيدکردند که موافقان برجام را نبايد در فهرست اصولگرايان راه داد. در اين ميان برخي تحليلگران بر اين باور بودند که مواضع منطقي اصولگرايان ميانه رو درباره مسائل کشور قرباني راديکال‌هاي جوان مي شود. جواناني که بيشتر نزديک به جريان پايداري هستند که مهم ترين گروه مخالف برجام در کشور است.
در اين ميان چهره هاي مهم اصولگرايي نظير محمدباقر قاليباف گرچه در آن روزها به سبب مخالفت با دولت از اساس با همه چيز مخالف بود اما در روزهاي نه چندان دور از موافقان برجام بود. محمدباقر قاليباف شهردار پيشين تهران در آبان ماه 94 ضمن قدرداني از زحمات محمدجواد ظريف برجام را موفقيت بزرگي توصيف کرده بود. او که مواضعش تقريبا منطبق با جمعيت پيشرفت و عدالت ايران اسلامي است در مهر 95 هم مذاکره را نوعي مبارزه دانسته و بار ديگر از برجام حمايت کرد. قاليباف در ارديبهشت 96 و در بحبوحه رقابت‌هاي انتخاباتي هم تاکيد کرده بود که من هم از برجام پاسداري مي‌کنم و هر دولتي غير از دولت روحاني نيز همين مسير را مي‌رفت. در اين ميان برخي جريان هاي اصولگرا نيز بودند که نگاهي ميانه به برجام داشته و تاکيد دارند که اصل مراوده با جهان خوشايند است اما نبايد خيلي دل به برجام بست. مهم ترين جريان هاي اصولگرا که چنين باوري دارند، حزب موتلفه و جبهه ايستادگي ايران اسلامي نزديک به محسن رضايي است. وي که اين روزها در دولت سيزدهم نقش آفريني مي کند مشخصا مخالفتي با برجام ندارد اما بيش از اين نيز همواره نگاهي ميانه به برجام داشته است. نگاهي که در ميان اعضاي حزب موتلفه اسلامي نيز وجود دارد. دبيرکل حزب موتلفه اسلامي تاکيد کرد که آمريکا و اروپا به تعهدات خود عمل نکردند اما ما با تمام قدرت به تعهدات خود عمل کرديم. وي با بيان اينکه برجام يک رويداد پايان يافته است، اذعان کرده است که مديريت کشور بسته به وجود برجام نيست اما اگر اجرايي شود بسياري از مشکلات حل مي شود. بادامچيان اضافه کرد که بازگشت آمريکا به برجام بستگي به سياست هاي خودشان دارد. اگر آمريکا از پافشاري خود دست بکشد و حق و حقوق ايران را بپردازد، برجام دوباره برقرار مي شود و اگر نپردازد هم مشکلي در کشور ما وجود نخواهد داشت. در اين ميان نبايد فراموش کرد که جريان هاي مهمي از اصولگرايان نيز غالبا موافق برجام هستند که از جمله آن ها مي توان به ائتلاف آبادگران ايران اسلامي، جريان نزديک به محمود احمدي نژاد و جامعه روحانيت مبارز اشاره کرد.
دبيرکل حزب آبادگران ايران اسلامي در خصوص برجام عنوان کرده است که دولت ايران قصد ندارد شرط جديدي خارج از توافق قبلي از آمريکايي‌ها بپذيرد و تيم مذاکره کننده ايران به شکل منطقي و براساس خواست رهبر انقلاب اسلامي و مردم برجام را دنبال خواهد کرد.
بيادي، خواسته ايران را رفع کامل همه تحريم‌ها از سوي غرب ارزيابي کرد و گفته است که دولت رييسي از همان ابتدا سعي کرده زندگي و معيشت مردم را با نتيجه اين مذاکرات گره نزند ولي متاسفانه باندهاي متصل به قدرت و ثروت با لطايف‌الحيلي همچنان درپي عدم موفقيت در مذاکرات هسته‌اي هستند. جامعه روحانيت مبارز نيز به عنوان يکي از اصلي ترين جريان‌هاي زيرمجموعه اصولگرايان نظرات مثبتي نسبت به مذاکرات دارد هرچند در اين ميان برخي چهره هاي آن نظير آيت الله موحدي کرماني نظراتي نسبتا متفاوت دارند. در همين راستا حجت‌الاسلام سيد ابوالحسن نواب، عضو جامعه روحانيت مبارز با اشاره به تحرکات اخير مخالفان دولت به بهانه برجام و توافق هسته‌اي، اظهار کرد که برجام معجزه تاريخ نيست اما خدمتي بود که آقاي روحاني و دولت ايشان به مردم انجام داد. مصطفي پورمحمدي، دبير کل جامعه روحانيت مبارز نيز در خصوص برجام گفته است که لطف کار در اين بود که داستان برجام با حفظ کرامت، اقتدار و حفظ جايگاه بين المللي و حفظ وحدت و انسجام ملي به نتيجه رسيد و موضوعي که در افکار عمومي جهاني مي‌توانست عامل فشار و تهديد ما باشد با کمترين آسيب از آنان گرفته شد. آن چه از مجموع اين اظهارنظرها و موضع گيري ها مي توان نتيجه گرفت اين است که با وجود اين که امروز يک دولت و مجلس اصولگرا در راس امور کشور قرار گرفته است اما باز هم اصولگرايان نگاهي واحد و مثبت نسبت به مذاکرات ندارند و احياي برجام بار ديگر مي تواند به چالشي ميان اصولگرايان بدل شود تا جايي که دامنه وسيعي از برنامه‌هاي گفت‌وگومحور با موضوع نفي برجام و با محوريت انتقاد از مذاکره‌کنندگان دولت قبلي نيز در رسانه ها پخش شده است. حضور چهره‌هايي همچون محمدجواد لاريجاني و سيد محمود نبويان در برنامه‌هاي سيما و ترويج اين ديدگاه که احياي برجام هيچ کمکي به کشور نمي‌کند و اقتصاد ايران به دليل امضاي برجام است که با مشکلات عديده‌اي مواجه شده، بخشي از تلاش‌هايي است که صداوسيما اين روزها و هفته‌ها براي نفي برجام در دستور کار قرار داده است اما تلاش‌هاي اين رسانه به همين برنامه‌هاي توليدشده در رسانه ملي ختم نمي‌شود.
جبهه پايداري به عنوان جدي ترين مخالف برجام در فضاي شبکه‌هاي اجتماعي نيز تلاش مي‌کند تا هر آنچه در توان دارند، براي عدم احياي برجام انجام دهند و هرگاه که عنوان مي شود هنوز توافق حاصل نشده، بر طبل خروج از npt مي کوبند.
اتفاقي که کشور را به سمت ورطه اي بزرگ سوق مي دهد. اتفاقي که مشخصا با توجه به مواضع متعدد در اردوگاه اصولگرايان بعيد به نظر مي رسد و امروز صرفا يک طيف خاص در اصولگرايان چنين باوري دارند. اتفاقي که به نظر مي رسد با احياي برجام و با توجه به اين که مخالفت با برجام به يک اصل در ميان آن ها تبديل شده، منجر به ريزش و جدايي برخي چهره هاي اصولگرا از اين جريان شود و فضاي سياسي کشور، دستخوش تحولات گسترده‌اي شود.
سایر اخبار این روزنامه
«فيلترينگ» گسترده عامل، کُندي اينترنت
احياي برجام آتش در اردوگاه «نو اصولگرايان»
سردرگمي« ارز» به پاسخ برجام
صنعت جراحي زيبايي و اختلال خودزشت پنداري
ايران نبايد گرفتار دام انگليس شود
تاريخ سازي «دختران آبي»
اعلام نتایج انتخابات سه فراکسیون خانه احزاب
آمریکا بخش مهمی از خواسته‌های ایران را پذیرفته است
تداوم اقدامات غيرسازنده گروسي عليه احياي برجام
مستاجران و خطر وارونگي فرهنگي
منطق ابهام و سازگاري نقيضين در عرصه بين الملل
