روزنامه ایران
1401/06/21
عبور بدون معطلی در مرزها
گروه سیاسی/ به رغم برنامهریزیهای گسترده و برگزاری جلسات مکرر برای برگزاری هرچه باشکوهتر راهپیمایی اربعین، باز هم برگزاری این بزرگترین رویداد اجتماعی شیعیان بدون کاستی نبود. هرچند دولت همه امکانات و ظرفیتهای خود را برای این رویداد بزرگ جهان تشیع بسیج کرد، اما واقعیت این است که تردد چندین میلیون زائر از مرزهای دو کشور، آن هم در فاصله کمتر از یک ماه و تأمین احتیاجات اولیه این جمعیت عظیم، اتفاقی نیست که هر روز در جهان شاهد وقوع آن باشیم. به رغم این اما، دولت سیزدهم در این زمینه نه از هیچ کوششی فروگذار کرد و نه از زیر بار مسئولیتها و وقوع اشکالات در برگزاری راهپیمایی اربعین شانه خالی کرد. شانه گذاشتن دولت زیر بار این مسئولیت، هم امری پیشینی، یعنی مربوط به پیش از شکلگیری این راهپیمایی است و هم شامل پذیرش نواقص و کاستیهاست؛ نواقصی که غالب آن در مسائل و واقعیتهایی خارج از دولت و اراده آن ریشه دارد.همه ظرفیت دولت پای کار اربعین
باوجود آنکه بخشی از اقدامات دولت سیزدهم در یک سال فعالیت، صرف برداشتن آوارهای برجای مانده از گذشته شد، نه تنها از برخی از امور غافل نشد، بلکه در این مدت تلاش کرد همه ظرفیت و توان خود را نیز پای کار بیاورد. در کنار سفرهای استانی، تدارک برای برگزاری باشکوه مراسم اربعین، یک نمونه مهم از این تلاش مضاعف دولت سیزدهم است. از ماهها قبل، جلسات ستاد مرکزی اربعین، در عالیترین سطوح با حضور وزیر کشور برگزار شد و در مواردی این جلسات در حضور رئیسجمهور برگزار شد تا نشانهای باشد برای همه ارکان اجرایی کشور که دولت و شخص رئیسجمهور اهتمام ویژهای به آیین عظیم جهان تشیع دارند. دولت در این راستا، برنامهریزیها را در دو حوزه دنبال کرد؛ تجمیع و هماهنگی ظرفیتهای اجرایی درون کشور و نیز رایزنی با مقامهای کشور میزبان برای رفع نواقص احتمالی. این دو مسئولیت بیش از همه برعهده دو عضو دولت؛ یعنی وزیر کشور و معاون اول رئیسجمهور بود. تا روزهای پیش از آغاز حضور ایرانیان در جوار مرزها، این برنامهریزیها و سرکشیها ادامه داشت. از جمله محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهور در سفری یک روزه به غرب کشور، از همه گذرگاههای مرزی ایران و غرب، از خوزستان تا ایلام بازدید کرد.
از پیگیری میدانی تا پیگیری دیپلماتیک
طی روزهای اخیر نیز که مشکلاتی در زمینه تردد زائرین گزارش شد، مخبر در سفری دیگر از این گذرگاهها بازدید کرد و ضمن گفت و گو با مسئولان برای پیگیری و رفع مشکلات، با زائران نیز گفتوگو کرد و مشکلات آنان را شنید. در همین روزها، علاوه بر سفر احمد وحیدی به بغداد و گفتوگو با وزیر کشور عراق، مخبر هم طی تماس تلفنی با نخستوزیر عراق، درباره مسائل ایجاد شده در راهپیمایی اربعین برای زائران ایرانی رایزنی کرد. این اقدامات اجرایی، سیاسی و دیپلماتیک، غیر از تلاشهای شبانهروزی استانداران استانهای مرزی است که علاوه بر رصد لحظهای جریان حرکت زائران و مشکلات مبتلابه، در تماس دائم با تهران و همتایان خود در کشور عراق نیز هستند.
اقدامات عملی و اجرایی برای اربعین امسال
واقعیت این است که اقدامات و برنامهریزیهای گسترده دولت در ماههای گذشته، از رئیسجمهور به عنوان عالیترین مقام اجرایی، تا معاون اول و وزیر کشور و استانداران، صرفاً در حد حرف نبود و باعث ایجاد تسهیلات گستردهای برای زائران ایرانی شد. از جمله این اقدامات، تسهیل صدور روادید برای زائران و نگرفتن هزینه جدید از مردم بود. در نتیجه تعاملات دولت سیزدهم با مقامات دولت عراق، این کشور با لغو روادید برای زائران اربعین موافقت کرد که به همین دلیل امسال برخلاف گذشته، صفهای طولانی مقابل سفارت عراق در تهران ایجاد نشد. افزایش سقف تعهدات بیمه زائران اربعین تا 80 درصد بدون افزایش سقف هزینه ریالی بیمه، کنترل هزینه بلیت پرواز و اتوبوسها، بسیج گسترده ناوگان حمل و نقل عمومی، دایرکردن قطارهای فوقالعاده و درنهایت صدور برگههای گذر موقت برای کسانی که نتوانستند در مهلت مقرر پاسپورتهای خود را تمدید کنند، از جمله اقدامات دولت برای برگزاری هرچه بهتر مراسم اربعین و تسهیل شرایط برای زائران ایرانی بود. دولت در این راستا، اقدامات گستردهای را برای افزایش ظرفیت گذرگاهها و پایانههای مرزی انجام داد که بازگشایی دو مرز جدید تمرچین و باشماق از جمله آنهاست.
عوامل بروز مشکلات در اربعین امسال
اما با وجود برنامه ریزیها و تدارکات وزارتخانههای مختلف، از کشور تا راه و شهرسازی و دیگر بخشها، باز هم در هفته گذشته مشکلاتی در تردد زائران ایرانی در برخی مرزها، بویژه خسروی و مهران گزارش شد. به نظر میرسد علت اصلی بروز این مشکلات را باید در ازدحام گسترده زائران در این گذرگاههای مرزی دانست، امری که در نهایت دولت را واداشت تا برای تخلیه این جمعیت، از دیگر زائران بخواهد فعلاً از حضور در مرزها خودداری کنند تا پس از عبور مردم به آن سوی مرز و کشور عراق، ظرفیت برای پذیرش خیل دیگری از زائران فراهم شود. مطابق گزارش وزیر کشور، فقط تا 19 شهریورماه، ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از زائران ایرانی وارد عراق شدند. با توجه به این واقعیت که هنوز فرصت برای تردد زائران وجود دارد و نیز ثبت نام حدود 5میلیون نفر در سامانه سماح، میتوان پیش بینی کرد که تردد زائران ایرانی اربعین همچنان ادامه داشته باشد و حجم تردد سالهای گذشته را تا دو برابر افزایش دهند.
باوجود این، واقعیت این است که راهپیمایی اربعین امسال، پس از پایان محدودیتها و ممنوعیتهای دوساله کرونایی انجام میشود؛ محرومیتی که باعث افزایش اشتیاق ایرانیان و تمایل آنان برای حضور در این راهپیمایی زیارتی شده است. بر همین اساس است که مطابق گزارش وزارت کشور و دیگر نهادها، بسیاری از ایرانیان بدون دریافت برگههای تردد و صرفاً با در دست داشتن پاسپورت، از مرز گذشته و وارد کشور عراق شدند. در این میان، حضور خانوادگی و بعضاً همراه با فرزندان خردسال نیز بر حساسیتها افزود. بویژه اینکه تحمل گرمای آخر شهریور، چه در ایران و چه در عراق، برای این دسته از جمعیت زائران ساده نیست. گزارشها از وقوع گرمازدگی زائران در برخی پایانههای مرزی، باعث شد که دولت بسرعت دست به کار شده و با همکاری نیروهای مسلح، به فوریت آب آشامیدنی را برای این زائران فراهم کند؛ مسألهای که اگرچه پیشبینی شده بود اما به دلیل اعمال هرگونه وقفه در روند گذر زائران از مرزها، قابلیت تشدید داشت.
در این میان نمیتوان از وجود برخی کمبود زیرساختی در پایانههای مرزی هر دو طرف نیز چشم پوشی کرد. هرچند همراهی مقامهای عراقی در برگزاری راهپیمایی اربعین غیرقابل کتمان است، که حذف روادید زائران عالیترین نمونه آن است، اما واقعیت این است که امکانات و تسهیلات برای زائران، در خاک عراق، همچون بخشی از زیرساختهای ایرانی هنوز به وضعیت مطلوبی نرسیده است تا چندین میلیون زائر را در حدود یک هفته پذیرا باشد. مسألهای که از یک سو نشانگر ترک فعل مسئولان دولت قبل در ارتقای هرچه بهتر زیرساختها طی هشت سال گذشته است و درعین حال محدودیتهای زمانی و کاری مرز در طرف عراقی را نیز باید به این فهرست اضافه کرد که در یکی دو روز باعث شد مشکلات بر بخشی از زائران تحمیل شود.
مشکلاتی که تخلیه شد
مشکلاتی که در برخی مرزهای کشور برای پذیرایی و خروج زائران ایرانی رخ داد، واقعی و جدی بود. واقعیت این ماجرا را میتوان از درخواستهای مکرر وزیر کشور از شهروندان برای تعویق سفر، یا حضور مکرر او و دیگر اعضای دولت در نواحی مرزی دریافت. اما واقعیت دیگر این است که پس از 24 تا 48 ساعت، به دلیل تدارکات انجام شده و تصمیمات و حضور میدانی مسئولان و البته همراهی مردم، این مشکلات رفع و تسهیل و حرکت جمعیت زائران به آن سوی مرزها روان شد. اکنون تردد در همه مرزها در حال انجام است و زائرانی که روزهای گذشته به زیارت مشرف شدهاند، اکنون در حال بازگشت هستند.
سانسورچیها و حمله به دولت
حرکت از مرزها و ادامه راهپیمایی اربعین، حتی باعث فروکش کردن جنجالهای جریانهای مخالف دولت هم شد. این عده که بدون درنظر گرفتن تلاشها و اقدامات دولت، صرفاً منتظر فرصتی برای حمله به آن بودند، پس از رفع مشکلات، در لاک سکوت فرو رفتند. این همه درحالی است که در این مدت، دولت سیزدهم نه مشکلات را نفی کرد و نه از زیر بار مسئولیت شانه خالی کرد. بلکه به جای درگیرشدن با جنجالها، توجه خود را معطوف به میدان و واقعیت مشکلات اربعین کرد؛ رایزنیها با طرفهای عراقی را افزایش داد، ظرفیتهای بیشتری را از بخشهای کشوری و لشکری وارد میدان کرد، از مردم تعامل و همکاری بیشتری را خواستار شد و در نهایت، با علم به همه محدودیتها، سعی کرد بدون کمترین خسارت، این رویداد افتخارآفرین جهان تشیع را مدیریت کند. به این ترتیب، دولت سیزدهم بار دیگر نشان داد که کار و میدان و حل مسأله، در کنار پذیرش مسئولیت و شانه زیر بار دادن، خصلت واقعی و عینی دولت است.
وزیر کشور که در سه روز گذشته از گذرگاههای مرزی مهران، چذابه، شلمچه، خسروی و باشماق بازدید کرده است، روز گذشته برای بررسی وضعیت خدماترسانی به زائران اربعین حسینی وارد مرز تمرچین شد و در جریان تردد زائران از این نقطه مرزی قرار گرفت.
احمد وحیدی که برای رسیدگی به مشکلات ایجاد شده و به کارگیری ظرفیتها به منظور تسهیل تردد زائران حسینی، روز پنجشنبه گذشته تهران را به مقصد بغداد ترک کرد، پس از دیدار با نخستوزیر و همتای عراقی و برخی دیگر از مقامات کشور همسایه و با توجه به گزارشهای واصله از ازدحام در مرز مهران، خود را به پایانه مرزی این شهر رساند تا تصمیمات حساس در میدان گرفته شود. وزیر کشور به همراه صادق خلیلیان استاندار خوزستان روز جمعه ۱۸ شهریور ماه از مرز چذابه و شلمچه بازدید کرد و در جریان آخرین وضعیت خدمترسانی و عبور زائران در این مرز قرار گرفت. وحیدی سپس وارد مرز خسروی شد و پس از بررسیهای میدانی و دستورات لازم، به مرز باشماق در استان کردستان عزیمت کرد؛ وی همراه معاونان دستگاه متبوع خود وارد مرز تمرچین پیرانشهر شد.
امسال برای نخستین بار مرز تمرچین در شهرستان پیرانشهر در ایام اربعین حسینی پذیرای تردد زائران ایرانی به عتبات عالیات در عراق است. تمرچین حدود ۱۵۰ کیلومتر با ارومیه مرکز استان آذربایجانغربی و ۶۵۰ کیلومتر نیز با کربلای معلی فاصله دارد.
رئیس ستاد مرکزی اربعین هم که به همراه وزیر کشور در مرز تمرچین حضور دارد وضعیت این مرز را بسیار خوب توصیف کرد و گفت که تردد زئران حسینی با سهولت و آن هم در شرایط آب و هوایی مطلوب در حال انجام است و موکبداران با ندای یا امام حسین(ع) در خدمت زائران هستند که شور معنوی ویژهای به این خطه بخشیده است.
سیدمجید میراحمدی درخصوص برنامه این ستاد برای بازگشت زائران از مرزهای ششگانه گفت: یک اتفاق خوشایندی که توسط ستاد رخ داد اینکه سفرها زود آغاز و برگشتها هم سریع صورت گرفت. معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور یادآور شد که در سالهای ۹۸ و قبل از آن، زائران در بازگشت به مرز یک روز در پایانههای مرزی معطل میشدند و حال تلاش این است در پایانههای مرزی حتی برای لحظهای هیچ مسافری در پایانه نماند.
بازگشت زائران کلید خورد
رئیس ستاد مرکزی اربعین با قدردانی از زائران بابت توجه به توصیههای این ستاد در بازگشت سریعتر به کشور گفت: زائران این توصیهها را که زود از مرز خارج و زودتر هم وارد شوند عمل کرده و در حال بازگشت هستند. سیدمجید میراحمدی درباره آخرین وضعیت تردد زائران از مرزهای غربی کشور به ایرنا گفت: زائران خوشبختانه به توصیههای ستاد اربعین در بازگشت سریعتر به کشور توجه کردند و از دیشب بازگشت زائران به کشور آغاز شده است. معاون وزیر کشور با بیان اینکه تاکنون حدود ۳ میلیون زائر از مرزهای کشور خارج و برای حضور در مراسم بزرگ اربعین حسینی وارد کشور عراق شدهاند، گفت: افزایش قابل توجهی در بازگشت زائران به کشور داریم و تاکنون ۶۵۰ هزار زائر در حال ورود به کشور هستند.
وی با اشاره به حضور میدانی خود در مرز تمرچین استان آذربایجان غربی اضافه کرد: مرز تمرچین هم در وضعیت خوبی قرار دارد و زائران با سهولت در رفت و آمد هستند. میراحمدی خاطرنشان کرد: برای نخستین بار، توازن منطقی بین ورود و خروج زائران به وجود آمده که در اربعینهای گذشته سابقه نداشته است. معاون امنیتی انتظامی وزیر کشور با بیان اینکه زمان اوج بازگشت برای ما بسیار مهم است، بیان کرد: یکی از نگرانیهای جدی و هرساله زائران، شلوغی مرزها در زمان اوج گرفتن بازگشت زوار اربعین به کشور است که احتمال دارد در سه روز منتهی به اربعین رفت و آمد در مرزها یکطرفه شود. وی همچنان به زائران توصیه کرد که به محض انجام زیارت اربعین در کربلای معلا، عازم مرزهای کشور شوند و با توجه به کمبود امکانات و فراهم نبودن زیرساختها در عراق، زمان ماندن در این کشور را کاهش دهند. سیدمجید میراحمدی همچنین روز گذشته در جمع خبرنگاران با بیان اینکه بازگشت زائران به کشور آغاز شده است، اظهار داشت: خروج و ورود هموطنان از گذرگاههای مرزی بهخوبی در حال انجام است.
زوار بازگشت خود را به روزهای آخر موکول نکنند
رئیس اورژانس کشور از خدماترسانی به حدود 37 هزار زائر در ایام اربعین خبر داد و افزود: بیش از 10 هزار زائر طی این مدت گرمازده شدهاند.
دکتر جعفر میعادفر با اشاره به شروع طرح خدماترسانی اربعین از 10 شهریور ماه، به ایسنا گفت: طی این مدت 36 هزار و 984 زائر به مراکز بهداشتی و درمانی مستقر در نقاط مرزی کشور مراجعه داشتهاند. وی افزود: از این تعداد 10 هزار و 761 مورد مربوط به گرمازدگی بوده که خدمات سرپایی و سرم درمانی و... برای آنها انجام شده است. میعادفر خاطرنشان کرد: از این تعداد زائر گرمازده تنها برای 3590 نفر سرم درمانی و تزریق مایعات صورت گرفته است. رئیس اورژانس کشور تصریح کرد: همچنین از این تعداد، 1777 زائر نیز توسط اورژانس به مراکز درمانی مستقر در شهرستانهای اطراف نقاط مرزی منتقل شدهاند. میعادفر در ادامه از خدماترسانی 2611 نیروی اورژانس در مناطق مرزی کشور خبر داد و افزود: در این نقاط 780 دستگاه آمبولانس، 43 دستگاه اتوبوس آمبولانس و 38 دستگاه موتورلانس مشغول خدماترسانی به زوار هستند. وی همچنین از برپایی هشت بیمارستان صحرایی در مرزهای کشور با عراق خبر داد. رئیس اورژانس کشور در ادامه با اشاره به افزایش نگرانیها برای موج بازگشت زوار اربعین، گفت: این نگرانی وجود دارد که تمام زواری که طی این مدت به کشور عراق سفر کردهاند بخواهند طی یک بازه زمانی کوتاه به کشور برگردند که در این صورت قطعاً دچار چالشهای جدی خواهیم شد.
وی افزود: اگر موج بازگشت زوار در یک بازه کوتاه باشد، موجب ازدحام در مرزها شده و با توجه به گرمای هوای، احتمال گرمازدگی افزایش مییابد.
رئیس اورژانس کشور گفت: در همین راستا از زوار تقاضا داریم که حتماً سفر خود را مدیریت کرده و هرچه سریعتر به کشور بازگردند و برگشت خود را به روزهای آخر موکول نکنند.
همزمانی موج بازگشت زائران اربعین با خروج از مرزهای ششگانه
فرمانده کل انتظامی کشور گفت: در حال حاضر با موج بازگشت زائران همزمان با خروج عاشقان اباعبدالله الحسین(ع) از مرزهای ششگانه روبهرو هستیم. سردار حسین اشتری در ارتباط ویدیو کنفرانسی با فرماندهان قرارگاههای اربعین حسینی فراجا که در پایانههای مرزی مستقر هستند، گفـت: از اقدامات مناسب قرارگاههای اربعین مستقر در استانهای مرتبط با این موضوع که به صورت مستمر و هدفمند برنامههای این ستاد را دنبال و اجرا میکنند، تقدیر و تشکر داریم.
وی با تأکید بر اینکه سلامت و کرامت زائران حسینی اولویت پلیس است، افزود: در حال حاضر با موج بازگشت زائران همزمان با خروج عاشقان اباعبدالله الحسین(ع) از مرزهای ششگانه روبهرو هستیم و با توجه به این شرایط امیدواریم بتوانیم همچنان خدمتگزاران شایستهای برای این عزیزان باشیم تا انشاءالله به سهولت و در آرامش به شهرهای خود بازگردند.
فرمانده کل انتظامی کشور با اشاره به حجم تردد انبوه زائران در مرزها، تصریح کرد: پلیس با تمام امکانات و تجهیزات سعی کرده شرایط مساعدی را برای حفظ نظم، امنیت و آرامش زائران فراهم کند و در هر صورت مجموعه انتظامی کشور تا پایان مراسم اربعین و بازگشت عاشقان حسینی و عادی شدن شرایط تردد زوار، افتخار خدمتگزاری را به این عزیزان برعهده دارد.
وی با بیان اینکه در مرزهای شلمچه و مهران با موج جدید و جمعیت قابلتوجهی از بازگشت زائران اربعین مواجه هستیم، گفت: فرماندهان باید با اتخاذ تدابیر لازم خدمات شایستهای برای تأمین و حفظ نظم و امنیت زائران تا مقصد این عزیزان فراهم کنند تا آنها با خاطری آسوده به مقصد خود بازگردند.
سایر اخبار این روزنامه
عبور بدون معطلی در مرزها
اتکا به گذشته اعتماد به آینده
یک میلیون بیمهشده جدید در یک سال
آغاز پرداخت افزایش حقوق بازنشستگان
اینفلوئنسرها در تور مالیاتی
جبهه جدید ضد تحریمی
11 کشته در سانحه مینی بوس زائران
پشت پای صنعت مرغداری به افزایش بهرهوری
اولین تکلیف تزریق دوز سوم
مادر از دست داده!
آیا مجلس حامی کودک است؟
برخورد قانونی با مجرمان در صحنه
توقع معجزه از عطایی نداشتیم
مدارس امسال حضوری هستند