گفت‌و‌گو راه حل است

گروه سیاسی/ مدعیان گفت‌و‌گو تلاش کردند صدای دیگر دانشجویان را، آن هم در دانشگاه خفه کنند. هرچند این مدعیان درنهایت در رسیدن به هدف خود ناکام ماندند، اما حضور جسورانه سخنگوی دولت در میان عده‌ای که آداب دانشجویی را زیرپا گذاشته بودند، با استقبال اکثریت دانشجویان و افکار عمومی همراه شده بود که روز گذشته در جریان حضور سخنگوی دولت در دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی روی داد. چندی پیش اعلام شده بود که روز دوشنبه علی بهادری جهرمی به دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی می‌رود تا در یک نشست پرسش و پاسخ دانشجویی با عنوان «بی‌واسطه با دولت» به سؤالات دانشجویان پاسخ دهد. هدف، زنده نگه داشتن فضای گفت‌و‌گو، پاسخ به پرسش‌هایی که اذهان را درگیر کرده است و درنهایت، تقویت پیوند دولت و دانشگاه بود. اما شواهد نشان می‌دهد برخی که شکل‌گیری فضای گفت‌و‌گو و رفع شبهات و التهاب را نمی‌پسندند، از این اعلام استفاده کردند تا برای برهم زدن نظم این جلسه برنامه‌ریزی و هماهنگی کنند. عده معدود و محدودی که صرفاً صدای بلندی داشتند، همه تلاش خود را به‌کار بستند تا صدای مخالف آنان به گوش دیگر دانشجویان نرسد. اما به رغم ضایع کردن حق دیگر دانشجویان حاضر در این جلسه، این نشست، هرچند کوتاه، اما بدون درگیری پایان یافت. احتمالاً، پایان بدون درگیری این نشست و پاسخ‌های مستدل و فارغ از هیجان سخنگوی دولت، چیزی نبود که این عده قلیل انتظار آن را داشتند.
پاسخ‌های مستدل به سؤالات حاشیه‌ای
بهادری جهرمی در این نشست پرسش و پاسخ، نخست از وضعیت فعلی کشور و چشم‌انداز رو به پیشرفت آن گفت، اما عده‌ای محدود از حاضران که در گوشه‌ای از سالن تجمع کرده بودند، به جای طرح منطقی سؤالات و شنیدن پاسخ‌های مستدل، شعاردادن و جنجال و هتاکی را انتخاب کردند. سخنگوی دولت در سخنان خود گفت که «امروز کشور در یک‌ تهاجم تمام عیار اقتصادی، رسانه‌ای، شناختی قرار گرفته است.» وی درعین حال با اشاره به اینکه دشمن نتوانسته این ملت را در صعود به قله‌های پیشرفت متوقف کند، موتور پیشران کشور در موفقیت‌ها را جوانان نخبه ایرانی دانست و تأکید کرد «دشمن امروز به‌دنبال این است فضای ذهنی نخبگان را آنقدر نسبت به آینده تاریک کند که فرصت تولید علم و پیشرفت نداشته باشد.»
بهادری جهرمی درباره واکنش دولت و شخص رئیس جمهور به مرگ مهسا امینی هم گفت و اشاره کرد که «این دولت اینقدر غیرت داشت که به محض اینکه حادثه ناگوار درگذشت دختر این ملت، مهساخانم امینی را شنید، نه تنها در سطح استاندار و فرماندار، بلکه شخص رئیس جمهور از سفر خارجی دستور پیگیری دادند و به محض حضور در ایران با پدر مهسا صحبت کردند.» یا اینکه وی در پاسخ به سؤال یکی از حضار درباره بازداشت بودن یکی از دانشجویان گفت: نخبه‌های ما همین‌هایی هستند که اینجا نشسته و ایستاده‌اند، اگر خدای نکرده نخبه‌ای هم در زندان است باید دنبال حل مشکل او باشیم. بهادری جهرمی افزود: «وقتی کسی قتل یا سرقتی انجام می‌دهد از او می‌پرسند شغل تو چیست؟ و به‌خاطر شغل او از محاکمه‌ و تقصیر او صرف‌نظر می‌کنند؟ من در جریان مسأله آن دانشجوی بازداشت‌شده نیستم اما، اگر دانشجویی به‌خطا دوست دانشجوی خود را به قتل برساند باید به‌دلیل دانشجو بودن از خطای او گذشت؟»


تلاش اقلیت برای خاموش کردن صدای اکثریت
مطابق تصاویر منتشر شده و گزارش‌های مستند از این نشست، کثیری از دانشجویان در سالن حضور داشتند تا گفت‌و‌گویی صریح و شفاف با سخنگوی دولت داشته باشند. اما عده‌ای اندک، با تجمع در گوشه‌ای از سالن، احتمالاً به دلیل فقدان استدلال یا ضعف در گفت‌و‌گو، جنجال و شعاردادن بی‌وقفه را انتخاب کردند. هدف از این جنجال‌ها و گاه هتاکی‌ها، پایان گفت و شنود، آن هم در محیطی بود که باید به گفت‌و‌گو متکی باشد.
ویژگی‌های دیکتاتورها!
دانشجویان جنجال ساز که در اقلیت هم بودند، تقریباً هر شعاری را مطرح کردند، شعارهایی که چه بسا در اغتشاشات هم کمتر شنیده شده بود. اما این شعارها و تلاش‌ها برای خفه کردن صداهای مخالف، نتوانست باعث عصبانیت و خشم سخنگوی دولت شود. بهادری جهرمی در پاسخ به این رفتارها، با اشاره به اینکه ما باهم حرف می‌زنیم، ولو هرکس متناسب با توان خودش، این‌طور گفت: «یکی از ویژگی‌های دیکتاتور که همه ما دوستش نداریم، این است که به کسی اجازه شنیدن صدای مخالف خود را نمی‌دهد. پس اجازه دهیم هرکسی با هر سلیقه‌ای صحبت خود را مطرح بکند، ما هم صحبت خود را مطرح بکنیم.»
اما گویا برای کسانی که استدلالی نداشتند، امکان نداشت که اجازه شنیدن صدای مخالف خود را بدهند. درنهایت، علی بهادری جهرمی به خاطر حفظ حرمت اکثریت دانشجویان و متوقف کردن فحاشی، ناچار شد جلسه را ترک بکند؛ نه به خاطر اینکه این عده محدود از هر تلاشی برای جنجال‌سازی خودداری نمی‌کردند، بلکه برای جلوگیری از درگیری فیزیکی میان دانشجویان. وی خود در این باره در همین جلسه گفت: «من چون احساس می‌کنم که دارم صحنه‌های ناگواری می‌بینم که در جلسه، عزیزان دارند به هم توهین می‌کنند، اینکه تا فردا به من توهین کنید مشکلی ندارد، اما چون به یکدیگر توهین می‌کنند و حتی چیزهایی به هم پرت می‌کنند.» بهادری جهرمی بارها از این دانشجویان خواست تا پرسش‌های خود را مطرح کرده و به شکل‌گیری یک فضای گفت‌و‌گو کمک کنند. اما این عده حتی حاضر نشدند به درخواست‌های مجری مراسم هم پاسخ مثبت بدهند. مجری بارها از آشوبگران خواست یک نفر پشت تریبون حاضر شود و سؤالات خود را مطرح کند و وقتی از پاسخ به این درخواست منطقی خود ناامید شد، اظهارکرد: «منظور شما از آزادی این است؟»
در هر شرایط آماده پاسخگویی
در واکنش به این جنجال سازی‌ها، پاسخ سخنگوی دولت اما این بود که «من آماده پاسخگویی در هر شرایطی هستم، اما عزیزان باید همدیگر را تحمل کنند.» اما مخالفان قرار بر تحمل دیگری، فکری و سیاسی خود را نداشتند. در نهایت وقتی جلسه به سمت تنش پیش می‌رفت، یا آن نگرانی که بهادری جهرمی از آن سخن گفت، وی ناچار شد سالن را ترک کند. هرچند در همین هنگام نیز، درست زمانی که شعار مخالفان و طرف مقابل آنان سر داده می‌شد، او ایستاد تا به سؤالات یک دانشجو، رو در رو پاسخ دهد. گرچه این دانشجو و بهادری جهرمی درست روبه‌روی هم ایستاده بودند، اما باید با صدای بلند صحبت می‌کردند تا بتوانند باوجود جنجال‌ها و شعارها، صدای یکدیگر را بشنوند.
به گفت‌و‌گو اعتقاد نداشتند و شعار می‌دادند
بهادری جهرمی در راه بازگشت از دانشگاه، روایت خود را از این جلسه بیان کرد. وی با بیان اینکه فضای دانشگاه خواجه‌نصیر مانند بقیه دانشگاه‌ها پر حرارت و پرشور بود و استقبال خیلی خوبی از برنامه شده بود، اظهارکرد: همه نگاه‌های مختلف و سلیقه‌های متفاوت در آن حاضر بودند، هم کسانی که سلیقه شان به سلیقه بنده نزدیک‌تر بود و پرسش و پاسخ و گفت و شنود را می‌پسندیدند، هم عده‌ای که حتی اعتقادی به گفت‌و‌گو نداشتند و شعار می‌دادند، اینان هم آمده بودند.
وی با اشاره به اینکه ما از حضور همه سلیقه‌ها استقبال می‌کنیم، اضافه کرد: در مسیر بازگشت از جلسه هم سعی کردیم به کسانی که سؤال و پرسشی داشتند پاسخ بدهیم. بعضی‌ها هم گلایه داشتند که به خاطر سروصداها نتوانستند درست بشنوند یا سؤال خود را مطرح کنند. بویژه کسانی از بین خود معترضان ناراحت بودند و می‌گفتند این روش را نمی‌پسندیم و دوست داشتیم سؤال بپرسیم، اما در رودربایستی با رفقایمان مانده بودیم.
سخنگوی دولت با بیان اینکه به سؤالات این عده هم جواب دادیم، علت پایان دادن به این نشست را این‌طور بیان کرد: این جلسه را زودتر تمام کردیم، چون هم در دانشگاه خودم کلاس دارم و هم اینکه بین خود دوستان (دانشجویان) مسأله‌ای ایجاد نشود. اما در هر صورت، این مسیر (گفت‌و‌گو) را با قدرت ادامه خواهیم داد.


یادداشت
در دفاع از اقدام شجاعانه سخنگوی دولت
امیرحسین ثابتی
فعال اسبق دانشجویی

​​​​​​​حضور دکتر بهادری جهرمی سخنگوی دولت در دو دانشگاه علامه طباطبایی و خواجه نصیر اقدامی رو به جلو و بسیار شجاعانه بود. در شرایطی که برخی از مسئولین تصور می‌کنند به خاطر شعارهای رادیکال اقلیت خشونت‌طلب در دانشگاه‌ها نباید در جمع دانشجویان حاضر شوند، این اقدام سخنگوی دولت نشان داد که حضور در جمع دانشجویان می‌تواند چند فایده مهم داشته باشد:
1 شنیدن سخنان دانشجویان معترضی که بدون هتاکی، تنها می‌خواهند صدایشان را کسی بشنود و با حضور مسئولین، گوش شنوایی برای مطالبات خود پیدا می‌کنند و در خلال پرسش و پاسخ‌ها، نسبت به بسیاری از سؤالات و ابهامات قانع می‌شوند.
2 رسوایی اقلیت خشونت‌طلب، هتاک و بی‌منطق که با شعارهای رادیکال و رکیک، بی‌منطق بودن خود را افشا می‌کنند و روز به روز در میان سایر دانشجویان منزوی‌تر می‌شوند.
3 با حضور مستمر مسئولین مختلف در دانشگاه‌ها، نقشه ضدانقلاب برای به تعطیلی کشاندن دانشگاه‌ها و ارائه تصویر غیرعادی از فضای دانشگاهی کشور با شکست مواجه می‌شود زیرا دشمن نمی‌تواند از یک‌سو مدعی غیرعادی بودن اوضاع و وخیم بودن وضعیت دانشگاه‌ها شود اما از سوی دیگر هر روز یکی از مسئولین در دانشگاه‌های مختلف حاضر شوند. آنچه که هدف اصلی دشمن از ناآرامی‌ها در دانشگاه‌هاست تعطیلی کامل مراکز آموزشی است نه صرفاً برگزاری چند تجمع. با این اوصاف باید به سخنگوی دولت 
خدا قوت گفت که بدون توجه به برخی تحلیل‌های محافظه‌کارانه، در دانشگاه‌های مختلف حاضر شده و حرف‌های دانشجویان را می‌شنود و به آنها پاسخ می‌دهد. خاطرم هست که در سال 88 نیز که فضای دانشگاه‌ها شبیه این ایام بود، چهره‌های مختلفی از جبهه انقلاب در بسیاری از دانشگاه‌های کشور حاضر شدند و با صبر مثال‌زدنی خود در برابر اقدامات اقلیت هتاک، ضمن تبیین منطق جبهه انقلاب اسلامی ماهیت واقعی دانشجونمایان را افشا می‌کردند که این اقدام نقش مهمی در اقناع عموم دانشجویان و پایان فتنه 88 داشت. امید که این رفتار امسال هم توسط عموم مسئولان و نخبگان در دانشگاه‌های مختلف کشور تکرار شود تا ضمن اقناع عموم دانشجویان، منطق پوچ و هتاکانه اقلیت خشونت‌طلب بیش از گذشته افشا شود.