دولت با «سهام‌یار» به کمک بورس آمد

گروه اقتصادی / بحث بیمه سهام که با وجود اعلام قبلی سازمان بورس و اوراق بهادار در هفته گذشته به مرحله اجرا نرسید، قرار است امروز، شنبه 21 آبان‌ماه 1401، در قالب فروش اوراق تبعی سبد سهام از طرف صندوق تثبیت بازار سرمایه به اجرا درآید.
بر اساس آخرین اطلاعیه سازمان بورس و اوراق بهادار، پیرو مصوبه هیأت مدیره این سازمان، قرار است طرح بیمه پرتفوی سهام کمتر از 100 میلیون تومان در قالب انتشار اوراق اختیار فروش تبعی سبد سهام با نماد«سهام یار» از امروز و به مدت 8 روز انجام پذیرد تا سهامداران بتوانند از این طریق سبد پایه سهام بورسی (سهام فرابورسی و بازار پایه بیمه نخواهند شد) خود را که در پایان روز 4 آبان ماه سال 1401 در اختیار داشته‌اند بیمه کنند و مشمول دریافت حداقل سود 20 درصدی (درصورت عدم حصول این میزان در بازار) شوند.
به این ترتیب سهامداران حقیقی و حقوقی می‌توانند با خرید تنها یک سهم از نماد «سهام یار» و نگهداری سهام خود تا تاریخ 3 آبان ماه 1402، از مزایای این طرح بهره‌مند شوند و اصل ارزش سبد سهام بورسی ای که تا تاریخ 4 آبان در اختیار داشته‌اند و سود 20 درصدی آن را به دست آورند.
این طرح که از طریق ابزار مالی صندوق تثبیت بازار انجام می‌پذیرد، یکی از چند اقدام حمایتی صندوق در جهت حمایت از بازار سهام بوده که طی یک سال گذشته به مرحله اجرا درآمده است. پیش‌تر نیز تیم اقتصادی دولت سیزدهم با تزریق منابع مصوب صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار و تشکیل سبد دارایی در اکثر گروه‌های معاملاتی، اقدام به حمایت از بازار کرده بودند.


در این خصوص چندی پیش مدیر صندوق توسعه و تثبیت بازار سرمایه با اشاره به آمار خرید بیش از یک هزار و 260 میلیارد تومانی سهام خرد توسط این صندوق، گفته بود: پس از جلسه با اعضای هیأت مدیره سازمان بورس و ابلاغ بسته ۱۰‌بندی حمایت از بازار سرمایه، انجام بخشی از امور به صندوق توسعه و تثبیت بازار سرمایه سپرده شد و در همین راستا فارغ از مسأله کوچک، متوسط یا بزرگ بودن شرکت‌ها (نمادهای معاملاتی) و اثر آنها بر شاخص، حمایت‌های خود را به‌طور ویژه و محسوس تداوم بخشیدیم و طی هفته گذشته، عمدتاً سهام متوسط و کوچک را خریداری کردیم و مطابق گزارش‌هایی که پیش‌تر اعلام شده بود، حدود ۳۲۰ نماد را به طور حمایتی خریداری کردیم و در مقابل فروش اندکی را به ثبت رساندیم.
معصومی خانقاه گفته بود: طبق آخرین برآوردها صندوق توسعه بازار سرمایه از هفته گذشته حدود هزار و ۲۶۰ میلیارد تومان سهام به صورت خرد خریداری کرده و حدود ۴۰ میلیارد تومان سهم را به صورت خرد و ۸۱۵ میلیارد تومان هم به صورت بلوک به فروش رسانده و در مجموع خرید خالص صندوق توسعه بازار سرمایه به حدود ۴۱۰ میلیارد تومان رسیده است. بر اساس آمار ارائه شده توسط صندوق تثبیت بازار، سرمایه‌گذاری‌های این صندوق متشکل از 9 بخش است که گروه فلزات اساسی، با 19.36 درصد، فرآورده‌های نفتی با 16.91 درصد، محصولات شیمیایی با 15.98 درصد و بانک‌ها و مؤسسات اعتباری با 15.44 درصد بیشترین سهم را از مجموع سرمایه‌گذاری‌های انجام شده به خود اختصاص داده‌اند.
همچنین بر اساس آمار، گروه خودرو و ساخت قطعات با 10.85 درصد، استخراج کانه‌های فلزی با 8.12 درصد، شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی با 6.33 درصد و مخابرات با 3.01 درصد در رده‌های پنجم تا هشتم بیشترین درصد سرمایه‌گذاری از سبد‌داری صندوق تثبیت بازار قرار گرفته‌اند. آمار نشان می‌دهد این صندوق در حدود 4 درصد از منابع خود را نیز برای سرمایه‌گذاری در سایر گروه‌های معاملاتی اختصاص داده و از این طریق در تثبیت و هدایت بازار، بر اساس سیاست‌های کلی مشخص شده از طرف هیأت امنا، عمل کرده است.
مهم‌ترین هدف صندوق تثبیت بازار سرمایه، جلوگیری از ایجاد و تداوم ترس فراگیر در بازار سرمایه است
صندوق تثبیت بازار به عنوان یک نهاد مستقل و غیردولتی و در راستای توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، در سال 1394 تأسیس شد.
 بر اساس ماده 5 اساسنامه، موضوع فعالیت این صندوق، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار ثبت شده نزد سازمان و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اخذ تسهیلات و خرید و فروش دارایی‌های مالی و سپرده‌گذاری است.
همچنین بر اساس ماده 7 اساسنامه، هیأت امنای صندوق متشکل از وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار است که ریاست آن برعهده وزیر امور اقتصادی و دارایی بوده و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و دبیر هیأت امنای صندوق است.
بر اساس مصوبات صورت گرفته، سرمایه صندوق که به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و توسط سازمان برنامه و بودجه ‌کشور در لوایح بودجه سنواتی پیش‌بینی می‌شود، از محل سپرده‌گذاری یک درصد از منابع سالانه صندوق توسعه ملی از طریق سپرده‌های خود نزد بانک‌های عامل و بخشی از کارمزدهای تعریف شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار با تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار تأمین می‌شود و صندوق وظیفه دارد این منابع را در جهت تثبیت ارزش بازار، افزایش نقدشوندگی سهام، تسهیل و تشویق معاملات خرد و تسهیل در انجام سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی، به معاملات سهام و سایر اوراق مصوب هیأت امنا اختصاص دهد. از این رو فعالیت و رسالت اصلی این صندوق در درجه اول نه کسب انتفاع، بلکه ارتقای بازارهای مالی و ثبات در بازار سهام بوده است و در درجه بعدی این صندوق می‌تواند به کسب انتفاع از بازار بپردازد که منافع حاصل از معاملات نیز در پایان هر سال در دفاتر صندوق لحاظ خواهد شد. بر اساس اطلاعات منتشرشده، سیاست‌های اعمال شده توسط سایر دستگاه‌ها، در برخی موارد می‌تواند تأثیر جدی منفی بر بازار سرمایه به جای بگذارد و از این رو، محدود کردن تأثیر مخاطرات سامانه‌ای یا فرادستگاهی بر بازار سرمایه، همواره به عنوان یکی از عوامل مهم مد نظر سیاستگذاران قرار گرفته است. یکی از اهداف این صندوق، کنترل و کاهش این مخاطرات در بازار سرمایه است.
رقابت منصفانه در بازار سرمایه به منظور حفظ حقوق سرمایه‌گذاران و ذینفعان اهمیت بسیار زیادی برای ایجاد یک بازار با کارایی بالا دارد. سیاستگذاران از طرق مختلف می‌توانند به ایجاد و حفظ شرایط منصفانه بپردازند، یکی از روش‌های نیل به این مقصود ایجاد صندوق تثبیت بازار سرمایه است.
از مهم‌ترین اهداف صندوق تثبیت بازار سرمایه، جلوگیری از ایجاد و تداوم ترس فراگیر در زمان وقوع بحران‌های مالی و اقتصادی در میان سرمایه‌گذاران از طریق حمایت از بازار است. به این منظور، برنامه‌ریزی جهت جلوگیری از ایجاد و تداوم بحران از طریق ارزیابی آسیب‌پذیری و ریسک، توسعه و پیاده‌سازی برنامه مقابله و پیشگیری از بحران و تحلیل و گزارش‌دهی به منظور پایش در سطح کلان، انجام می‌پذیرد.
صندوق تثبیت بازار سرمایه در شرایط بحران با ورود به بازار سرمایه، می‌تواند به حمایت از سرمایه‌گذار خرد پرداخته و از رفتارهای فرصت‌طلبانه احتمالی جلوگیری کند. این امر می‌تواند موجب ارتقای اعتماد بیشتر سرمایه‌گذاران (بویژه سرمایه‌گذاران خرد) به بازار سرمایه شود.