دلیل انکار وجود گاز متان چیست؟

آرمان ملي - چندي پيش، محققان ناسا، گفتند که ابري از گاز متان به طول 5 کيلومتر، در آسمان جنوب تهران و بر بالاي يک مجتمع دپوي زباله شناسايي شده است. بنا به اعلام سازمان جهاني هواشناسي، گاز متان از گاز‌هاي گلخانه‌اي مخرب به شمار مي‌رود که در سال 2021، به بالاترين حد خود از سال 1984 تاکنون رسيده است. نکته اما پرداختن به مضرات گاز متان و آسيب‌هاي آن نيست. آن چه جالب است، واکنش‌هاي مسئولان شهري به ويژه شهردار و رئيس شوراي شهر در اين خصوص است. مهدي چمران در اولين واکنش خود در اين باره گفت که ناسا هميشه دروغ مي‌گويد و اصلا کارش دروغ گفتن است. عليرضا زاکاني، شهردار تهران در پاسخ به سوالي در خصوص انتشار عکس ناسا مبني بر تشکيل ابري از گاز متان در جنوب تهران، گفت که هنوز از سوي دستگاه‌هاي بالادستي چيزي به ما اعلام نشده است و البته براي بار ديگر تاکيد کرد که ناسا همه چيزش دروغ است و اين هم دروغ است. او در حاشيه آيين‌ بهره‌برداري از پنج پروژه توسعه و نگهداشت شبکه اصلي مديريت آب‌هاي سطحي پايتخت در جمع خبرنگاران اين صحبت‌ها را مطرح کرد. همچنين پرويز سروري، نايت رئيس شوراي شهر تهران در اظهار نظري جالب با واکنش به انتشار گزارش ناسا در رسانه‌ها، گفته: نمي‌توانم بگويم که امکان توليد گاز متان هست يا نه. واقعيت اين است که من نسبت به رسانه‌اي که اين گزارش را منتشر کرده، مشکوک هستم، زيرا ممکن است اين خبر سياسي باشد تا محيط‌زيستي. حالا هم مهدي چمران، شهردار تهران هم درباره توده گاز متان تهران، نظر داده و قضيه را از بيخ منکر شده. او گفته: عکس ناسا براي يک کشور ديگر است! چمران به انتشار تصويري از توده گاز متان در جنوب تهران توسط ناسا، اشاره کرده و در سخناني، گفته: عکس منتشر شده از جنوب تهران درست نيست و گويا براي يک کشور ديگر است و در مورد توجه به آلودگي هوا در برنامه توسعه نيز ما پيگير اين موضوع هستيم و اميدواريم شهرداري اقدامات موثرتري در اين زمينه به جاي رنگ کردن جدول وسط خيابان انجام دهد. چرا که اشاره کردم که جدول وسط خيابان را سفيد و سياه مي‌کنند که اين فقط در پادگان‌هاي نظامي انجام مي‌شود و در کشورهاي ديگر بلوک‌هاي سيماني را رنگ هم نمي‌کند. هر چند که در کاهش تصادفات در حدودي موثر است اما الان ضرورتي ندارد و بهتر است اين پول را صرف خريد حتي يک اتوبوس کنند. اما رئيس شوراي شهر تهران در واکنش به تذکر اعضاي شوراي شهر تهران در مورد وضعيت آلودگي هواي پايتخت گفته: معتقدم که شهرداري در تلاش براي حل آلودگي هوا است و دولت نيز همراهي خوبي در اين زمينه دارد؛ اما سيستم کند اداري سبب شده که اثرات اين اقدامات مشخص نشود. آنچه در اظهارات مسئولان شهري مورد توجه قرار مي‌گيرد اين است که چرا مسئولان شهري سعي در انکار وجود گاز متان در آسمان شهر تهران دارند؟
تصاوير ماهواره‌اي، از رؤيت توده عظيم ابر متان در جنوب ايران خبر مي‌دهند
اما در زمينه وجود گاز متان، خبرآنلاين در گزارشي اعلام کرده که «به‌تازگي انتشار گاز متان در نزديکي تأسيسات سوخت فسيلي در نقطه‌اي دورافتاده از استان فارس در جنوب ايران توسط ماهواره GHGSat رؤيت شده است، موقعيت مکاني اين توده‌ جديد متان در حوالي تأسيسات سوخت فسيلي در نزديکي ارسنجان- خيرگو گزارش شده، گاز متان سبب گرم شدن زمين مي‌شود و به گفته دانشمندان، يکي از سريع‌ترين و ارزان‌ترين راه‌ها براي خنک‌کردن سياره زمين، جلوگيري از انتشار گاز متان است که 84 برابر بيشتر از دي‌اکسيدکربن، در گرمايش جهاني نقش دارد.» و البته همان طور که در ابتداي متن، ذکر شد، اين اولين بار نيست که گزارشي از انتشار گاز متان در ايران ارائه شده است، مدتي قبل ناسا در يک گزارش اعلام کرد در جنوب تهران شواهد انتشار اين گاز را رويت کرده است. اما برخلاف اظهارات مقامات شهري پايتخت گزارش‌هاي مربوط به انتشار گاز متان نه‌تنها سياسي نيست بلکه صرفاً براي ايران هم نيست، بلومبرگ‌گرين (Bloomberg Green) با همکاري شرکت نظارت بر انتشار گازهاي گلخانه‌اي- جي. اچ. جي (GHGSat Inc)، به‌طور انحصاري تصاوير ماهواره‌اي جديدي از انتشار متان در سراسر جهان را منتشر کرده است. خبرگزاري بلومبرگ و شرکت GHG با همکاري يکديگر، به واسطه تصاوير اختصاصي ماهواره‌هايشان، نقاط مختلفي را در سطح کره زمين شناسايي کردند که دال بر وجود توده‌اي از گاز متان بر فراز اين نواحي است. استان فارس در ايران هم يکي از اين مناطق است که شرکت نظارت بر انتشار گازهاي گلخانه‌اي، علت تشکيل ابر متان در فارس را به فعاليت‌هاي مربوط به بخش نفت و گاز مرتبط مي‌داند و تخمين زده که متان در اين منطقه با سرعت 795 کيلوگرم در ساعت پخش مي‌شود. بلومبرگ جهت کسب اطلاعات تکميلي در اين‌باره، ايميلي به شرکت ملي نفت ايران فرستاده، اما تا کنون پاسخي دريافت نکرده است. در ادامه، علل تشکيل ابرهاي متان در برخي از نقاط کره زمين شرح داده مي‌شود:
اَمّان، اردن؛


در نزديکي امان، پايتخت اردن، يک ابر متان مشاهده شد که GHGSat اين توده را به انباشت زباله نسبت داد و ميزان انتشار آن را 4876 کيلوگرم در ساعت تخمين زد. زباله‌ها و مکان‌هاي دفع زباله، زماني منجر به توليد گازهاي گلخانه‌اي قوي مي‌شوند که مواد آلي مانند پسماند موادغذايي در نبود اکسيژن تجزيه شوند. محل‌هاي دفع زباله و فاضلاب که ناشي از فعاليت‌هاي انساني‌اند، عامل حدود 20درصد از انتشار متان هستند. ناتواني در مهار انتشار گاز متان ممکن است اهداف جهاني در زمينه بهبود شرايط اقليمي را به خطر بيندازد.
لاهور، پاکستان؛
رشد کلانشهرها در جنوب آسيا و افزايش زباله‌ها باعث ايجاد توده‌هايي از گاز متان در اين منطقه شده است. GHGSat آخرين مشاهدات در لاهور را به اماکن دفع زباله نسبت داد و ميزان انتشار اين توده را 1403 کيلوگرم در ساعت تخمين زد. طبق آمارهاي سال گذشته، بيش از نيمي از ميزان انتشار گاز متان در سطح جهان مربوط به محل‌هاي دفع زباله در آسيا بود. انباشت زباله، در تشکيل توده متان نقش بسزايي دارد.
ترکمنستان؛
يک توده بزرگ متان در آسياي مرکزي، در ترکمنستان، مشاهده شده و گفته مي‌شود که اين منطقه يک کانون جهاني براي تجمع گازهاي گلخانه‌اي است. GHGSat اين توده را به بخش نفت و گاز کشور ترکمنستان نسبت داد و ميزان انتشار گازهاي گلخانه‌اي را حدود 8501 کيلوگرم در ساعت تخمين زد.
کبِک، کانادا؛
ابري از متان در حومه مونترال مشاهده شد که GHGSat منشأ آن را انباشت زباله‌ (در محل‌هاي دفع زباله‌ها) دانست. اين شرکت ماهواره‌اي، ميزان انتشار گازهاي گلخانه‌اي را 1185 کيلوگرم در ساعت تخمين زد. سيسليا پارسونز، سخنگوي سازمان محيط زيست و تغييرات آب و هوايي کانادا، ايميل بلومبرگ که در آن پرسيده شده بود «آيا اين آژانس فعاليتي در خصوص انتشار اين گاز انجام مي‌دهد؟» را تأييد کرد و در پاسخ گفت که در حال بررسي اين موضوع است.
شهرستان پشچنا (Pszczyna)، لهستان؛
دو توده متان، به صورت مجزا، در جنوب لهستان در نزديکي مرز جمهوري چک توسط ماهواره GHGSat در 8 نوامبر مشاهده شد.شرکت نظارت بر انتشار گازهاي گلخانه‌اي، غلظت متان را به حوزه زغال‌سنگ نسبت داد و گفت که در صورت خردشدن سنگ‌هاي رسوبي يا پديدآمدن درزهايي در زغال‌سنگ، متان مي‌تواند از معادن زغال سنگ نشت کند.
چين؛
به گزارش GHGSat، ماهواره ارسالي در 4 نوامبر، شش منبع انتشار متان را در شمال شرقي چين در نزديکي ميدان نفتي داکينگ شناسايي کرد. ميزان انتشار تخميني بين 446 تا 884 کيلوگرم در ساعت و نرخ تجمعي آن 4477 کيلوگرم در ساعت بود.
استان فارس، ايران
ماهواره‌ي GHGSat در 6 نوامبر، نشت متان را در نزديکي تأسيسات سوخت فسيلي در منطقه‌اي دورافتاده از استان فارس در جنوب ايران مشاهده کرد. شرکت نظارت بر انتشار گازهاي گلخانه‌اي، اين توده متان را به بخش نفت و گاز نسبت مي‌دهد و تخمين زده است که متان در زمان مشاهده با سرعت 795 کيلوگرم در ساعت پخش مي‌شود. مسئولان شرکت ملي نفت ايران، هنوز به ايميل ارسال‌شده از سوي بلومبرگ جهت تأييد و بررسي اين موضوع پاسخ ندادند. بر اساس گزارش Global Energy Monitor، صنعت نفت ايران، بيش از ساير توليدکننده‌هاي جهاني، متان توليد مي‌کند. اين کشف‌ها توانايي روبه‌رشد ماهواره‌ها براي شناسايي و رديابي متان (تقريباً در هر نقطه از جهان) را نشان مي‌دهد که فرصتي ارزشمند در راستاي ايجاد شفافيت در حوزه‌هاي اقليمي و آب‌وهوا است. شرکت‌ها و مؤسسات مختلفي در اين راستا اقدام به پرتاب ماهواره‌هاي چندطيفي کرده‌اند؛ اين ماهواره‌ها قادرند ردّ منحصربه‌فرد متان را شناسايي و رديابي کنند. GHGSat شش ماهواره در مدار دارد که در حال حاضر يکي از آنها به پيگيري و نظارت بر گاز متان اختصاص داده شده است. شنيده‌ها حاکي از آن است که تا پايان سال آينده، پنج ماهواره ديگر از سوي اين کمپاني به فضا پرتاب خواهند شد.