آژانس، اوکراین و آشوب ابزار مذاکراتی غرب

گروه سیاسی/ مواضع اخیر «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه که در عین حمایت صریح از اغتشاشات ایران، از ایجاد یک «چهارچوب جدید» در روند مذاکرات رفع تحریم‌ها با ایران سخن به میان آورده است، از تحولاتی حکایت  دارد که از یک‌سو بی‌تأثیر از شکست کشورهای غربی  در تحقق امتیازات حداکثری در زمینه مذاکرات و از سوی دیگر امید بستن به نتیجه‌بخشی آشوب‌های داخلی ایران برای ممکن شدن هدف فروپاشی و تجزیه سرزمینی ایران، نیست.
شکل‌گیری چنین تحولاتی، کشورهای غربی بویژه امریکا را با 2 گزینه روبه‌رو کرد: یک، پذیرش خواسته‌های اصولی تهران در مذاکرات وین؛ دو، رجوع به پلن B. به همین سبب مواضع اخیر سران غرب مبنی بر تمرکز بر آشوب‌های داخلی نشان می‌دهد «نقشه دوم» در قبال ایران دارای ابعادی است که در ادامه به تحلیل آن می‌پردازیم.
3 پروژه همزمان، ارکان نقشه دوم
 کشورهای منظومه غرب وقتی دیگر دلیلی برای مقاومت در برابر راهبرد منطقی تهران در مذاکرات نمی‌دیدند، چاره را در اجرای پلن دوم خود دیدند تا از رهاورد آن، از لزوم ایجاد چهارچوب جدید در مذاکرات سخن بگویند؛ چهارچوبی که پیش‌تر به بهانه موضوعاتی همچون فعالیت‌های منطقه‌ای ایران، حقوق بشر و صنعت موشکی مطرح کرده و امکان دستیابی به برجام‌های مضاعف را جست‌و‌جو می‌کردند اما حاصلی نیافته بودند. در چنین فضایی است که تروئیکای اروپایی و به تبع آن اتحادیه اروپا از ادامه تلاش‌ها برای مذاکرات نتیجه‌بخش، پاپس کشیده و هرگونه ابتکارعمل را در این باره به واشنگتن سپرده‌اند. نقطه اتکای این رویکرد، اطمینان به نتیجه‌بخشی فشارهای موجود علیه نظام جمهوری اسلامی و ایجاد نگرانی در آن نسبت به بسته شدن درهای دیپلماسی است تا از طریق اجرای پلن B اهداف خود را ممکن سازند. این نقشه با اتکا به فشار از طریق 3 پرونده ادعایی «آژانس»، «فروش پهپادهای نظامی ایران به روسیه» و همچنین «مهندسی آشوب‌ها در ایران» ارزیابی می‌شود.


آژانس، نخستین حربه
یکی از نخستین حربه‌هایی که امریکا و سه کشور اروپایی برای به اجرا درآوردن پلن جدید خود به کار گرفتند، به بن‌بست کشاندن مذاکرات وین از طریق بازگشایی پرونده مطالعات ادعایی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود که پیش‌تر در پی توافق 2015 بسته شده بود. این پرونده با ادعاهای مقام‌های صهیونیستی مبنی بر پیدا شدن ذرات هسته‌ای در سه مکان «شیان»، «ورامین» (تورقوزآباد) و «مریوان» بار دیگر کلید خورد تا زیر سایه آن، موضع مذاکراتی تهران و اهرم‌های برنده‌اش در وین تضعیف شود. اگرچه «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس در مواجهه با همکاری سازنده تهران در ماه‌ها و هفته‌های اخیر نهایت تلاش خود را به منصه‌ظهور گذاشت تا با نادیده گرفتن حسن‌نیت تهران، بار دیگر شورای حکام آژانس را به محملی برای تصویب قطعنامه‌های خسارت‌بار علیه کشورمان تبدیل کند اما در پی سفر رئیس سازمان انرژی اتمی در مهرماه گذشته، مقام‌های کشور تدابیر تازه‌ای برای بی‌اثر کردن سناریوی آژانس تدارک دیده‌اند و با ایجاد تفاهم جدید می‌کوشند مانع آن شوند تا غرب با گروکشی پرونده حل‌ نشده ایران در آژانس، مذاکرات را معطل بگذارد.
شریک‌تراشی در جنگ اوکراین
برجسته کردن وجوه همکاری تهران و مسکو بویژه در عرصه نظامی به‌عنوان روندی علیه جنگ اوکراین، دومین مؤلفه قابل اجرای پلن B بود که کشورهای غربی کوشیدند با بهره‌گیری از آن، فاز جدید عملیات روانی علیه تهران را کلید بزنند. در مدت زمان مشخصی رسانه‌ها و محافل اطلاعاتی غرب در خبرهای خود صادرات پهپادهای نظامی ایران به روسیه با هدف کمک به این کشور برای پیروزی در نبرد با اوکراین را به سرفصل خبرهای خود تبدیل کردند؛ چنانچه رسانه‌های امریکایی همچون «نیویورک‌تایمز»، «واشنگتن‌پست» و «فاکس‌نیوز» یک روز از پرواز انبوه پهپادهای نظامی تهران بر فراز آسمان اوکراین می‌نوشتند و روز دیگر ادعا می‌کردند احتمال فروش موشک‌های بالستیک ایران به روسیه می‌تواند ایران را در فهرست دشمنان نظامی امریکا قرار دهد. در امتداد چنین خط‌‌مشی‌ای امریکا و تروئیکای اروپا تلاش کردند از طریق انتشار اطلاعات غلط، مطالب غیرمستند، گمانه‌زنی‌های نادرست و تفاسیر خودسرانه و ناقص از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، بین این قطعنامه و استفاده از پهپادها در درگیری اوکراین ارتباط ساختگی برقرار کرده تا از این طریق ادعاهای واهی خود را علیه ایران توجیه کنند.
همه اینها کافی بود تا وقتی ایران برای روشن کردن ابعاد این ادعای دروغین پیشنهاد مذاکره با مقام‌های «کی‌یف» را مطرح کرد و حتی هیأت خود را برای این امر به «ورشو» فرستاد، هیأت اوکراینی به‌رغم پذیرش اولیه رئیس‌جمهور این کشور، بر سر میز مذاکرات حاضر نشد تا معلوم شود فرمان این صحنه‌سازی از واشنگتن صادر می‌شود نه «کی‌یف.»
شعار حقوق بشری؛ حربه سوم
شکست در پروژه بزرگنمایی همکاری ایران و روسیه در تبادل هواپیماهای بدون سرنشین، کافی بود تا توجه امریکا و سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان بر اغتشاشات و آشوب‌های خیابان‌های ایران که به بهانه مرگ مهسا امینی کلید خورده بود، متمرکز شود. این کشورها برای اجرای آلترناتیو سوم خود در چهارچوب پلن B ، همه ظرفیت‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی خود را علیه ایران به خدمت گرفتند. این بار اسم رمز برای مقابله با ایران، حربه دفاع از «حقوق بشر» است که مدعی شده‌اند نظام جمهوری اسلامی در مواجهه با اغتشاشگرانی که غرب آنها را معترض می‌نامد، آن را زیر پا گذاشته است. به این ترتیب امریکا و سه کشور اروپایی همراه با اتحادیه اروپا و کانادا از همان آغاز اغتشاشات، در چند مرحله اقدام به اعمال تحریم‌هایی علیه شمار زیادی از افراد و نهادهای نظامی و امنیتی ایران کرده و به صریح‌ترین شکل ممکن به کمک جریان‌های اپوزیسیون و تجزیه‌طلبی آمدند که با دروغ‌‌پراکنی و تحریف حقایق، ایجاد توهم اکثریت در میان اغتشاشگران و القای حمایت گسترده خارجی، به دنبال ایجاد زمینه‌های کافی برای فروپاشی حاکمیت و تجزیه‌طلبی سرزمینی ایران هستند.
اینچنین بود که مقام‌های ارشد امریکا از کاملا هریس معاون رئیس‌جمهور امریکا گرفته تا آنتونی بلینکن، مستقیماً وارد عمل شده و با اپوزیسیون ایرانی دیدار کردند؛ اقدامی که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز کمی بعد با انجام دیدار با شماری از نمایندگان یک گروه تجزیه‌طلب تکرار کرد و اغتشاشات ایران را «انقلاب» نامید. به این ترتیب وجه مشترک موضع‌گیری همه مقام‌های بلندپایه امریکا و اروپا این روزها در حمایت صریح از بروز ناآرامی‌های ایران دیده می‌شود که با هدف گستراندن آشوب‌ها در ایران، بالاترین سطح تهدید امنیتی در جمهوری اسلامی را نشانه رفته است.
رمزگشایی از اهداف غرب
برای رمزگشایی از هدف این فشارها، فارغ از خیال فروپاشی و تجزیه‌طلبی که خود مقام‌های غربی به ناممکن بودن آن وقوف کامل دارند، موضع مکرون مبنی بر لزوم ایجاد چهارچوب جدید در مذاکرات هسته‌ای اشاره خوبی است؛ پروژه‌ای که حتی با پیشنهاداتی مانند ضمیمه شدن موضوعات منطقه‌ای یا موشکی به پرونده مذاکرات رفع تحریم‌ها همراه شد اما در نهایت مورد پذیرش دولت سیزدهم قرار نگرفت. حالا کشورهای غربی به رهبری امریکا کمک به اغتشاشات هدایت شده در ایران را فرصت خوبی برای تحت فشار قرار دادن نظام جمهوری اسلامی ایران جهت تحقق زیاده‌خواهی‌های خود می‌بینند.


بــــرش
ادعای نماینده ویژه دولت امریکا در امور ایران:
اغتشاشات و پهپادهای ایران توجه ما را از مذاکرات منحرف کرده است
«رابرت مالی»، نماینده ویژه دولت امریکا در امور ایران بار دیگر اعلام کرد که واشنگتن به جای تمرکز بر مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در وین، به اغتشاشات داخل ایران فکر می‌کند. «مالی» روز گذشته طی نشست خبری در پاریس مدعی شد اغتشاشات در ایران و استفاده ادعایی روسیه از پهپادهای انتحاری ایرانی در جنگ اوکراین، تمرکز امریکا را از احیای برجام منحرف کرده است. به گزارش «رویترز»، «مالی» با بیان اینکه امریکا روزنه‌ها برای تداوم دیپلماسی با ایران را باز نگه می‌دارد، گفت: «تا وقتی که زمان آن برسد، اما امریکا فعلاً سیاست تحریم و فشار را ادامه می‌دهد.»