روزنامه اعتماد
1401/09/05
خسارت آلودگي هوا براي ايراني‌ها سالانه 7 ميليارد دلار است
گروه اجتماعيتعطيلي دو روزه مراكز آموزشي و مدارس استان تهران هم در بهبود كيفيت هواي پايتخت تاثيري نداشت و طبق گزارش دو روز اخير سامانه پايش كيفي هواي كشور، هواي شهر تهران در روزهاي پنجشنبه و جمعه، حتي از روز چهارشنبه هم آلوده‌تر شد چنانكه طي دو روز گذشته، به دليل غلظت آلاينده ذرات معلق با قطر كمتر از 2،5 ميكرون، كيفيت هواي پايتخت به وضعيت ناسالم براي تمام گروه‌ها رسيد. به گزارش اين سامانه، روز پنجشنبه غلظت ذرات معلق با قطر كمتر از 2،5 ميكرون در پايتخت 158 بود و ديروز به عدد 162 افزايش يافت كه كيفيت هواي پايتخت را به شرايط «قرمز» رساند. كاهش شديد كيفيت هواي پايتخت درحالي رخ داد كه روز چهارشنبه تمام مهدهاي كودك و پيش‌دبستاني در پايتخت تعطيل شد و تمام كلاس‌هاي درس هم به صورت غيرحضوري برگزار شد. درحالي كه سازمان هواشناسي هم هشدار داده كه آلودگي هواي پايتخت طي روزهاي آينده در هفته جاري هم ادامه خواهد داشت، افزايش آلودگي هوا با ذرات معلق اين فرض را باز هم پررنگ مي‌كند كه تردد خودروها علت تامه آلودگي هواي پايتخت نيست و دلايل ديگري هم در آلوده شدن هواي تهران نقش دارد.
مركز پژوهش‌هاي مجلس: خسارت آلودگي هوا بر ايراني‌ها سالانه 7 ميليارد دلار است
ابتداي پاييز امسال گزارشي از سوي مركز پژوهش‌هاي مجلس با موضوع راهكارهاي كوتاه‌مدت براي رفع آلودگي هوا در كشور منتشر شد. اين گزارش، در بخش‌هاي مختلف به بررسي نوع و سهم عوامل آلاينده هواي كلان‌شهرها پرداخته و راهكارهاي هزينه بر اما با تاثير درازمدت و همچنين روش‌هاي كم‌هزينه اما با تاثير آني و كوتاه‌مدت را معرفي كرده است.
در اين گزارش در يك مرور سريع درباره خسارات آلودگي هوا بر سلامت شهروندان اعلام شده: «در بسياري ازشهرهاي بزرگ و متوسط، غلظت بعضي از آلاينده‌هاي هوا از استانداردهاي ملي به مراتب بالاتر است و برآورد مي‌شود با احتساب تاثير پديده ريزگردها، بيش از نيمي از جمعيت كل كشور در معرض آلودگي قرار دارند. اين مشكل نه تنها سلامت مردم را به مخاطره مي‌اندازد، بلكه هزينه‌هاي زيادي را به صورت مستقيم و غيرمستقيم بر حوزه سلامت، به علت افزايش نياز به خدمات مراقبتي و بهداشتي و فوريت‌هاي پزشكي كه براي جمعيت تحت تاثير انجام مي‌شود و همچنين ساير حوزه‌هاي اقتصادي تحميل مي‌كند. همچنين بار مالي زيادي به علت مرگ‌هاي زودرس بر سيستم بهداشتي تحميل مي‌شود به صورتي كه بر اثر مرگ‌هاي زودرس، سال‌هاي زيادي از عمر افراد و نيروي كار يك كشور از دست مي‌رود. براساس گزارشات وزارت بهداشت در سال 1399، آلودگي هوا سالانه حدود 3751 نفر در شهر تهران قرباني مي‌گيرد. همچنين ميزان مرگ ناشي از آلودگي هوا در كل كشور به سالانه 11159 نفر مي‌رسد كه تقريبا هم رده با آمار تلفات جاده‌اي در كشور است. براساس همين گزارش خسارت آلودگي هوا بر سلامتي شهروندان تهران حدود 3،2 ميليارد دلارتخمين زده شده كه اين ميزان براي كل كشور به 7ميليارد دلارمي رسد.»
در بخش ديگري از اين گزارش و در ادامه برآورد خسارات ناشي از آلودگي هوا بر شهروندان ايران و تهران آمده است: «در سال 1400 شهر تهران، ۱۲۳روز هواي آلوده داشت كه برابر حدود ۳۴درصد از كل سال است. يعني شهروندان تهران يك‌سوم سال هواي آلوده تنفس مي‌كنند. براساس گزارش بانك جهاني، آلودگي هوا سالانه 2،6 ميليارد دلار خسارت به شهروندان تهراني وارد مي‌كند چنانكه سرانه خسارت وارده ناشي از آلودگي هوا براي هر شهروند تهران حدود ۳00 دلار در سال است و به طور متوسط يك خانواده ۴ نفره در شهر تهران سالانه حدود 1200 دلار معادل ۳۵ ميليون تومان خسارت به دليل معضل آلودگي هوا پرداخت مي‌كنند كه اين خسارت ناشي از تاثيرات مختلف آلودگي هوا بر سلامتي و زندگي شهروندان تهراني است. بنابر برآوردها هر روز كه شهر تهران به دليل آلودگي هوا تعطيل مي‌شود حدود 100 ميليارد تومان خسارت ايجاد مي‌شود.»
در بخش ديگري از اين گزارش و به استناد بررسي‌هاي آماري شركت كنترل كيفيت هواي تهران، نوع و سهم آلاينده‌هاي گازي در پايتخت به ترتيب ميزان آلايندگي شامل منابع متحرك با سهم 82،9درصدي، نيروگاه با سهم 5،3درصدي، پالايشگاه با سهم 4،1درصدي، بخش
خانگي-تجاري-اداري با سهم 3،2درصدي، جايگاه سوخت و صنايع هر كدام با سهم 1،9درصدي و درنهايت پايانه‌هاي اتوبوسراني و فرودگاه و راه‌آهن هر كدام با سهم كمتر از يك‌درصد است اما نكته مهم اين است كه در بررسي سهم اين آلاينده‌ها در ايجاد ذرات معلق، اين ترتيب تغيير كرده و با وجود آنكه باز هم منابع متحرك با سهم 60،8درصدي در صدر جدول توليد ذرات معلق است اما رتبه‌هاي بعد به ترتيب مربوط به صنايع با سهم 17،8درصدي، نيروگاه با سهم 12،1درصدي، پالايشگاه با سهم 4،4درصدي، پايانه اتوبوس و بخش خانگي-تجاري-اداري هر يك با سهم 2،3درصدي و درنهايت، راه‌آهن و جايگاه سوخت و فرودگاه هر كدام با سهم كمتر از يك درصد است.
در ادامه اين گزارش، نوسازي، برقي‌سازي، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومي، اسقاط خودروها و موتوسيكلت‌هاي فرسوده، معاينه فني دقيق، تعيين محدوديت‌هاي ترافيكي، اصلاح كيفيت سوخت ورودي صنايع، وضع عوارض آلايندگي و ماليات سبز و اصلاح ساختار صنايع، اصلاح كيفيت سوخت نيروگاه‌ها و استفاده از منابع تجديدپذير، جانمايي نيروگاه‌ها در نقاط دور از شهر، واقعي‌سازي قيمت حامل‌هاي انرژي پالايشگاه، ممنوعيت كاركرد در جاي اتوبوس‌ها، افزايش بهره‌وري موتورخانه‌ها و واحدهاي گرمايشي، استفاده از انرژي‌هاي تجديدپذير، فرهنگسازي و آموزش براي صرفه‌جويي در مصرف انرژي، نوسازي وسايط سفر و الزام به معاينه فني هواپيماها و موتور قطارها، توسعه شبكه ريلي برقي و استفاده از نازل‌ها و پمپ‌هاي پيشرفته به عنوان راهكارهاي هزينه‌بر و با تاثير بلندمدت بر كاهش آلودگي هوا معرفي شده و نويسندگان گزارش تاكيد مي‌كنند: «اغلب راهكارهاي مذكور در قوانين و مصوبات مربوط به آلودگي هوا ذكر شده‌اند ولي تاكنون بخش عمده‌اي از اين راهكارها اجرا نشده است. دليل اصلي اجرا نشدن اين راهكارها نبود بودجه كافي و تخصيص منابع اعتباري لازم است علاوه بر اينكه راهكارهاي دايمي كاهش آلودگي هوا پرهزينه و بلندمدت است، راهكارهايي ازجمله نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي، توسعه وسايل نقليه برقي، بهبود راندمان نيروگاه‌ها، اصلاح كيفيت سوخت و... نياز به صرف بودجه و زمان زياد دارد. در شرايط اقتصادي فعلي حاكم بر كشور، اجراي اين راهكارها با مشكل و كندي مواجه است. براي مثال نوسازي ناوگان حمل و نقل عمومي به عنوان يكي از راهكارهاي اصلي كاهش آلودگي هوا نياز به بودجه فراوان دارد. هزينه نوسازي حدود 50 هزار دستگاه اتوبوس در كل كشور با فرض قيمت 50 ميليارد ريالي هر اتوبوس نو، حدود ۲ ميليون و 500 هزار ميليارد ريال بودجه نياز دارد كه اين عدد برابر با حدود 20درصد از كل بودجه عمومي كشور در سال 1401 است. در عين حال وضعيت كيفي هوا در اغلب كلان‌شهرها وخيم بوده وآلودگي هوا روز به روز درحال گسترش است.»
اين گزارش، بودجه مورد نياز حل مساله آلودگي هوا در كل كشور را حداقل 206 هزار ميليارد تومان به عنوان سهم دولت برآورد كرده و مثال مي‌زند كه در شهر تهران، حدود 107 هزار ميليارد ريال اعتبار مورد نياز است كه بخشي از آن توسط دولت، بخشي توسط شهرداري‌ها، بخشي آورده متقاضيان و باقي از ساير منابع قابل تامين است اما در عوض اين ميزان سرمايه‌گذاري، علاوه بر آنكه حداقل 176 هزار ميليارد ريال عايدي اقتصادي ناشي از كاهش آلودگي هوا به دست مي‌آيد، حداقل 27،8درصد از آلاينده‌هاي گازي و
19،6درصد از آلاينده ذرات معلق كاهش پيدا خواهد كرد. اين گزارش با ذكر همين مثال مي‌افزايد كه با فرض تامين بودجه ساير منابع و نهادهاي آلاينده، دولت بايد سالانه 41 هزار ميليارد تومان و معادل 52درصد از بودجه عمومي كشور براي كاهش آلودگي هوا صرفا در 9 كلان‌شهر (تهران، اصفهان، شيراز، تبريز، اهواز، قم، اراك، كرج و كرمانشاه) درنظر بگيرد درحالي كه در قانون بودجه سال 1401 كل اعتبار تخصيص يافته براي اجراي قانون هواي پاك فقط 288 ميليارد تومان است با وجود آنكه تمام استان‌هاي كشور درگير مساله آلودگي هوا هستند و وسعت آلودگي هوا و عوامل آلاينده هم روز به روز درحال گسترش است. برآورد گزارش مركز پژوهش‌هاي مجلس اين است كه سرمايه‌گذاري فوري و آني براي كاهش آلودگي هوا، اگرچه در نگاه اول بسيار كلان و كمرشكن است اما با توجه به دوره بازگشت اين سرمايه‌گذاري در مدت كمتر از يك سال، به نظر مي‌رسد كه اين ميزان هزينه‌كرد، در مقايسه با اجراي راهكارهاي اصلي كاهش آلودگي هوا، مقرون به‌صرفه‌تر و موثرتر است، به گونه‌اي كه با صرف كمتر از يك‌سوم هزينه، بين ۲ تا ۳ برابر كاهش آلودگي هوا محقق خواهد شد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
بهترين برد بعد از بدترين باخت
پس از فشارهاي سياسي، هسته‌اي ونظامي نوبت به حقوق بشر رسيد
خسارت آلودگي هوا براي ايراني‌ها سالانه 7 ميليارد دلار است
فکر نکنید جمهوری اسلامی نباشد، ایران سويیس میشود
وریا غفوری بر اساس کدام ماده قانونی دستگیر شده؟!
هميشه چنين خواهد بود
مسوولیت همزاد قدرت
جوهر دانایی
استفاده ابزاري از شادي مردم ممنوع
مگر بودجه بدون جدول هم داريم؟
فشار براي خلع سلاح
وعده‌ها بی‌نهایت تحقق صفر
ايران و نشست ويژه شوراي حقوق بشر سازمان ملل
