دست‌خالي بهانه‌جويان

آرمان: دیروز نگاه‌ها به بهارستان بود. دیروز بسیاری منتظر بودند بیژن زنگنه در قامت وزیر نفت به نحوی قرارداد «توتال» که بزرگ‌ترین قرارداد دولت روحانی پس از برجام است را تشریح کند که مخالفان چاره‌ای جز سکوت نداشته باشند. دیروز تعداد انگشت‌شماری از نمایندگان در مخالفت با قرارداد توتال همان حرف‌هایی را به زبان آوردند که همفکران آنها پیش از این درباره برجام گفته و البته راه به‌ جایی نبرده بودند. دیروز بیشتر اعتراض‌ها به توتال از سوی نمایندگان عضو جبهه پایداری یا نزدیک به آنها صورت گرفت. آنها قرارداد با توتال را استعماری خوانده و خواستار لغو آن شدند، اما وزیر نفت چنان به تشریح همه ابعاد این قرارداد پرداخت که لبخند رضایت بر لبان نمایندگان نشست و جالب‌تر آنکه برخی نمایندگانی که طرح توقف توتال را امضا کرده بودند امضاهای خودشان را پس گرفتند. دیروز مجلس حاشیه‌هایی هم داشت، ازجمله نطق کواکبیان که انتقاد نمایندگان روحانی را به دنبال داشت، اما هر چه بود دیروز بار دیگر مشخص شد دولت جز در راستای منافع کشور گامی برنمی‌دارد.
سخن نمایندگان
روز چهارشنبه غلامرضا تاجگردون در جریان بررسی قرارداد نفتی توتال گفت: باید از چندی بعد همچون ابعاد قراردادی کارکرد مجلس و فضای موجود و سایر موضوعات مداخله‌گرایانه به این قرارداد نگاه کرد که هر کدام کارکردی برای خود دارد. رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: مهم‌ترین اقدام بازدارنده ایران در مقابل سلاح آمریکا عقد قراردادهایی مانند توتال است. حسینعلی شهریاری، نماینده زاهدان نیز با هشداری مبنی بر اینکه قرارداد توتال ما را در عرصه بین‌المللی منزوی نکند، گفت: شرکت توتال با اجازه آمریکایی‌ها آمد و شرایط سختی را پیش پای ما گذاشت. باید تلاش شود این قرارداد به‌گونه‌ای تنظیم شده که ما در عرصه بین‌المللی دچار انزوا نشویم و توتال نخواهد از ما خسارت بگیرد. همچنین اسدا... قره‌خانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس، گفت: در قرارداد توتال بر استفاده مناسب از دانش فنی و تکنولوژی تاکید شده است.
توضیحات زنگنه


وزیر نفت با تشریح چگونگی انعقاد قرارداد توسعه فراساحل فاز ۱۱پارس جنوبی گفت: این قرارداد برای ما امنیت‌زاست و اگر به هر دلیلی در حین اجرا، پیمانکار کار را متوقف یا رها کند هیچ ‌پرداخت یا خسارتی داده نمی‌شود. بیژن زنگنه گفت: مجموعه تعهداتی که دولت با مصوبه شورای اقتصاد دارد، ۱۲‌میلیارد و ۹‌میلیون دلار است و اینکه گفته می‌شود دولت رفته قراردادی بسته که در طول ۲۰ سال، ۵۰‌درصد تولید میدان را به شرکت خارجی می‌دهد، حرف نادرستی است. من از همه دوستان نماینده که با دلسوزی نظرات موافق و مخالف را گفتند تشکر می‌کنم، این افتخار نظام ماست که همه حرف‌های مثبت و منفی گفته می‌شود و در نهایت تحت لوای رهبری اجماع صورت می‌گیرد. آقای شهریاری نظرشان این است که این نوع قرارداد خلاف است، اما من به نظر ایشان عمل نمی‌کنم و کار قانونی انجام می‌دهم. وی افزود: یا فرمودند به جای توتال باید با یک شرکت خوشنام قرارداد امضا کنید. خب! این شرکت‌های خوشنام را به ما معرفی کنید. برویم انگلیس می‌گویید روباه پیر، آمریکا هم که هیچ، فرانسه هم که این‌طور می‌گویید. پس چه کسانی بیایند؟ زنگنه تصریح کرد: اگر قرار است ما با اروپایی‌ها کار کنیم، قوی‌ترین آنها فرانسه است، ضمن اینکه فرانسه با چین آمده است. وی در بخش دیگری گفت: کجا توتال 12‌میلیارد دلار سود می‌برد؟ الان اگر ما از صندوق توسعه وام بگیریم با چند‌درصد سود وام می‌گیریم؟ حدود 12 تا 13درصد. چرا می‌گویید کلک می‌زند؟ کلکی در کار نیست، شما اعتماد کنید، شما قابلیت‌های فرزندان جوان خود را باور کنید. در شرایط تحریم کار ارزشمندی انجام شد، اما هم گران شد و هم با تاخیر زیاد. زنگنه خاطرنشان کرد: در این نوع قرارداد هیچ‌گونه محدودیتی برای استفاده از ظرفیت‌های داخلی و ارجاع کار برای شرکت‌های داخلی نداریم.
نظارت بر قرارداد
علی لاریجانی پس از ارائه گزارش وزیر نفت درباره قرارداد توتال و اظهارات نمایندگان در این زمینه گفت: هیات نظارتی متشکل از نمایندگان قوا بر قرارداد توتال نظارت خواهد کرد. وی افزود: همچنین هیات نظارتی هم وجود دارد که هم از قوه‌قضائیه و هم دو نفر از روسای کمیسیون‌های مجلس (یعنی رئیس کمیسیون انرژی و رئیس کمیسیون برنامه و بودجه) عضو این هیات هستند که بر این قرارداد نظارت خواهند داشت.
مقام شامخ
دیروز همچنین با رأی نمایندگان طرح سه‌فوریتی الزام دولت به رعایت مصالح و منافع ملی در قراردادهای نفتی و گازی در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی (IPC) به دلیل پس گرفتن امضای متقاضیان این طرح از دستور کار مجلس خارج شد، اما در جریان بررسی این طرح، چالش‌هایی در مجلس پدید آمد. علی مطهری، بعد از استماع نظرات مخالفان و موافقان گفت: برای طرح سه‌فوریتی احتیاج به رأی دوسوم نمایندگان حاضر در مجلس است، یعنی باید 184نفر به این طرح رأی دهند تا به تصویب برسد. مطهری گفت: ظاهرا برخی امضا‌کنندگان امضای خود را پس گرفته‌اند که دیگر نیازی به رأی‌گیری نیست. محمدحسین فرهنگی، عضو هیات‌رئیسه مجلس، نیز در توضیحی گفت: با توجه به اینکه تعداد امضاکنندگان کمتر از 15نفر است، طبق قانون این طرح قابل رسیدگی در مجلس نیست. بر این اساس، این طرح از دستور کار مجلس خارج شد. در هنگام بررسی سه فوریت طرح الزام دولت به رعایت مصالح و منافع ملی در قراردادهای نفتی و گازی در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی، مصطفی کواکبیان نماینده تهران به مخالفت با سه فوریت این طرح پرداخت. وی گفت: بسیاری از امضا‌کنندگان این طرح روحانی هستند که تخصصی در این حوزه ندارند، تصور کردم اعضای فراکسیون روحانیون مجلس آن را امضا کرده‌اند. این سخنان با اعتراض شدید نمایندگان روحانی مجلس مواجه شد، طوری‌که حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنور و تعداد دیگری از روحانیون مجلس به سمت میز کواکبیان رفتند و با صدای بلند به وی اعتراض کردند. در این هنگام علی مطهری از این نمایندگان خواست که به صندلی‌های خود بازگردند، اما این روحانیون به جایگاه هیات‌رئیسه رفتند و اعتراض خود را به مطهری اعلام کردند. پژمان‌فر، عضو فراکسیون روحانیون مجلس، با بیان اینکه روحانیت مجلس نباید به خاطر امضای یک طرح مورد هجمه واقع شود، گفت: آقای کواکبیان شما اگر نگاهی به گذشته مجلس از دوره اول تاکنون می‌کردید، آنچه باعث شده ما بتوانیم در بسیاری از مسائل جلو برویم همین روحانیت بوده است. مصطفی کواکبیان نیز در پاسخ به این اظهارات گفت: من کوچک‌ترین قصدی برای اهانت و جسارت به مقام شامخ روحانیت نداشتم. اگر از عزیزان آخوندتر نباشم به اندازه آنها دروس فقهی خوانده‌ام. من می‌گویم نباید مسائل را قشری کنیم و بگوییم روحانیت مجلس با این موضوع مخالف است. اگر روحانیون مجلس اظهار کردند قصد جسارتی بوده، من از آنها عذرخواهی می‌کنم. حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد مازنی، عضو فراکسیون امید مجلس، نیز با تاکید بر اینکه قرارداد توتال به نفع مردم ایران است، گفت: مگر چه ثلمه‌ای به عالم اسلام وارد شده که می‌خواهید همه کارها را متوقف کنیم؟ آن هم در قراردادی که در نهایت به نفع ملت ایران است؟ حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن نوروزی، عضو جبهه پایداری، قرارداد توتال را ظالمانه خواند و گفت که امضاکنندگان طرح سه‌فوریتی خدمتگزار به نظام ملت هستند، ما وکیل‌الدوله نیستیم و در همه‌چیز منافع ملی را در نظر می‌گیریم. پس از بررسی‌های لازم طرح سه‌فوریتی توقف موقت قرارداد توتال و توضیحات حاجی‌دلیگانی به عنوان طراح، مازنی و کواکبیان به عنوان مخالف و کریمی قدوسی و نوروزی به عنوان موافق، این طرح به دلیل پس گرفتن امضای متقاضیان از دستور کار مجلس خارج شد. جواد کریمی قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، نیز با بیان این ادعا که قرارداد توتال باعث توقف ۵۰‌ساله ایران در برابر تعهدات شرکت‌های خارجی می‌شود، گفت: ما مخالف سرمایه‌گذاری خارجی نیستیم، بلکه معتقدیم سرمایه‌گذاری باید با ملاحظات ملی انجام شود.