آزمون و خطای دولت ها در رفع آسیب های اجتماعی

مصطفی اقلیما
چندی پیش رئیس سازمان رفاه، خدمات و مشارکت های اجتماعی شهرداری تهران از شکست طرح جمع آوری کودکان کار خبر داد. این در حالی است که در این زمینه طی سال گذشته 32 بار طرح جمع‌آوری این کودکان توسط برخی دستگاه‌ ها اجرا شد اما نتیجه‌ای نداشت و در واقع طرح شکست خورد. 
با بررسی اقدامات انجام شده در دوره‌های گذشته و فعالیت دولت ها در حوزه آسیب‌های اجتماعی باید تاکید کرد که تاکنون هیچ یک از دولت‌ها در حوزه مبارزه با آسیب‌ها موفق عمل نکرده‌اند. فساد یکی از مهمترین موانع جلب اعتماد و مشارکت مردم است. دولت برای ارتقای اعتماد و مشارکت اجتماعی باید به تبادل نظر با کارشناسان و صاحب نظران بپردازد. نکته دیگر اینکه مقام معظم رهبری بارها به موضوعات اجتماعی به ویژه معیشت مردم تاکید کردند. تحقق این مهم مستلزم بازنگری دولت در ساختار خود است. به عنوان مثال، یکی از این اقدام کوچک سازی دولت است که هیچگاه به وطور جدی به آن پرداخته نشده است. در شرایط کنونی هیچ فرد یا سازمانی با کوچک سازی دولت مخالف نیست، اما امروزه آسیب‌های اجتماعی گسترده‌تر از گذشته شده و نیازمند فعالیت مضاعف است. امروز موضوع ساختار مدیریت اجتماعی کشور نیازمند بازنگری و توجه دارد. در این وضعیت دیدگاه اجتماعی به ویژه بخش‌های مربوط به حاکمیت نیازمند بازسازی و نوسازی است. اگر این تغییرات اتخاذ نشود، با ساختار کنونی دولت توان اجرا یا مدیریت حوزه اجتماعی وجود ندارد. دولت باید در سیاست‌های بخش اجتماعی بازنگری کند. در ضمن وجود دیدگاه سنتی که مانع تقویت این مهم می‌شود، هم باید فراموش شود.
در دولت سیزدهم باید به کارگیری مدیران کارآمد در حوزه اجتماعی جزو اولویت دولتمردان و مسئولان امر قرار گیرد. یکی از بزرگترین چالش‌های کنونی دولت وجود مدیران ناکارآمد در حوزه اجتماعی استهمچنین در بین مدیران شاهد فعالیت افراد بی‌تخصص در حوزه اجتماعی هم هستیم. این دو گروه از مدیران با فعالیتشان زمینه بروز ناکارآمدی‌ها را در حوزه اجتماعی  تشدید می‌کنند. تاکنون برنامه مدون و مناسب در حوزه اجتماعی اتخاذ نشده است، طبیعتا نمی‌توان انتظار عملکرد مناسب و تقویت حوزه اجتماعی را  از این رویکرد داشت.
رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران