روزنامه ایران

بدرود پادشاه عاشقانه‌های فوتبال

فرخ حسابی/ پله اسطوره برزیلی فوتبال جهان پنجشنبه در سن 82 سالگی از دنیا رفت. این خبر تلخ و کوتاهی بود که فوتبال جهان را در ماتم فرو برد، حتی با وجودی که پله مدت‌ها بود با بیماری دست و پنجه نرم می‌کرد و خیلی‌ها منتظر چنین خبری بودند. نام جاویدان فوتبال جهان یکی از کسانی بود که بیشترین سهم را در محبوب‌سازی این ورزش در بین مردم دنیا داشت و اولین عاشقانه‌های فوتبالی را برای دوستداران این ورزش رقم زد. او اولین و تنها فوتبالیست بین زنان و مردان است که توانسته 3 قهرمانی در جام جهانی را به دست بیاورد و رکوردهای فوق‌العاده‌ای نیز در زمینه گلزنی در تاریخ فوتبال رقم بزند. مرگ او یک جای خالی بزرگ در فوتبال دنیا ایجاد کرد؛ یک ستاره بزرگ دیگر از زمین کم و به آسمان فوتبال اضافه شد.
گلزنی در اولین بازی
او در 23 اکتبر 1940 در شهر کوچک ترس کوراکوئس در ایالت میناس گرایس با نام ادسون آرانتس دوناسیمنتو متولد شد. او کفش‌های مردم را برق می‌انداخت تا بتواند لوازم خیلی معمولی برای فوتبال تهیه کند. استعداد پله مورد توجه قرار گرفت وقتی تنها 11 سال داشت و یک بازیکن حرفه‌ای فوتبال او را به تیم جوانان سانتوس برد و خیلی طول نکشید تا به تیم اصلی باشگاه برسد. او با وجود جوانی و 172 سانتیمتر قد برابر مردان کامل به همان راحتی گل می‌زد که در بازی‌های دوستانه در اطراف خانه گل می‌زد. پله فوتبال حرفه‌ای را در سال 1956 در حالی که تنها 15 سال داشت شروع کرد. او در آن سن در خط حمله سانتوس قرار گرفت در حالی که فقط چند ماه قبل از آن با این باشگاه بعد از مدتی حضور آزمایشی قرارداد بسته بود. اولین بازی او مقابل کورینتیانس سانتو اندره بود. پله در برد 7-1 تیم گلزنی کرد و شروع یک دوران طلایی در فوتبال باشگاهی را رقم زد، دورانی که نزدیک به 18 سال طول کشید؛ البته گل خیلی زیبایی نبود بلکه پله نوجوان با یک بغل پای ساده روی یک توپ برگشتی گل زد اما همان گل هم ظهور یک نابغه در فوتبال جهان را رقم زد. سپس در جولای 1957 نوبت به گلزنی پله در رده بین‌المللی رسید با پیراهن تیم ملی برزیل و مقابل رقیب قدیمی این تیم یعنی آرژانتین. در این مراحل او هنوز به عنوان بازیکنی بزرگ در سانتوس مطرح نبود اما سیلویو پیریلو سرمربی برزیل تحت تأثیر توانایی‌های او قرار گرفته بود.
 تولد یک سوپراستار


پله در جام جهانی 1958 سوئد خود را به مخاطبان جهانی فوتبال معرفی کرد. پس از اینکه فقط یک بار در مرحله گروهی بازی کرد، شکوفایی او در مرحله یک چهارم نهایی رقم خورد؛ زمانی که او از خط دفاعی ولز عبور کرد و پیروزی 1-0 و صعود تیمش را تضمین کرد. اوضاع در نیمه نهایی بهتر شد، زمانی که پله با هت تریک به برزیل کمک کرد تا جاست فونتن و فرانسه را شکست دهد. جایگاه اسطوره‌ای او در فینال زمانی که سلسائو میزبان جام یعنی سوئد را با نتیجه 5-2 شکست داد، تضمین شد چرا که پله جوان دو گل زد. اولین گل او در آن بازی مشخصه درخشش او بود. پس از ارسال یک سانتر عمیق در محوطه جریمه، او توپ را روی مدافع تنومند سوئدی بنگت گوستاوسون کنترل کرد، فرود آورد و سپس با یک ضربه دیدنی دروازه را باز کرد.
مقایسه با مارادونا
او در کهکشان ستاره‌هایی که در تیم افسانه‌ای جام‌جهانی 1970 جمع شده بودند بیشتر درخشید و گل اول پیروزی 4-1 مقابل ایتالیا را در فینال استادیوم آزتک مکزیک به ثمر رساند. پله به عقیده خیلی‌ها اولین و بزرگترین شماره 10 تاریخ است. وقتی در مورد اینکه چه کسی بهترین بازیکن فوتبال است بحث می‌شود، آرژانتینی‌ها نام دیگو مارادونای فقید را می‌آورند؛ کسی که تقریباً به تنهایی آرژانتین را به قهرمانی سال 1986 رساند. آرژانتینی‌ها حتی جانشین مارادونا «لیونل مسی» را هم رقیب دیگری برای بزرگی پله می‌دانند و این بحث هرگز به رضایت کامل هیچ‌یک از دو دشمن امریکای جنوبی منتهی نمی‌شود. پله اما جنبه تاریک مارادونا را نداشت. به عنوان مثال مارادونا از جام جهانی 1994 امریکا به دلیل مثبت شدن تست داروی افدرین اخراج شد.
ناامیدی در جام جهانی
پله هم ناامیدی‌های جام‌جهانی را تجربه کرد و در سال 1966 به طرز دردناکی از مسابقاتی که در انگلیس بود، خارج شد. او در شکست 3-1 مقابل پرتغال در گودیسون پارک زمین را در حالی ترک کرد که خطاهای متوالی روی پایش باعث لنگیدنش شده بود. او با وجود مصدومیت شدید زانوی پایش مجبور شد به بازی ادامه بدهد زیرا تعویض مجاز نبود. آن آسیب‌دیدگی زانو ناشی از بازی قبلی برزیل مقابل بلغارستان بود و پله آنقدر سر درمان پایش عذاب کشید که قسم خورد دیگر در جام‌جهانی بازی نکند؛ تصمیمی که بعداً تغییر کرد. قهرمانی برزیل در جام جهانی 1970 اوج کار پله بود. او نقطه کانونی یک تیم رؤیایی بود که در تاریخ ثبت شده است. پله تیتر خبرها را به خود اختصاص می‌داد، اما نام او با نام‌هایی مانند ریولینو، جرزینیو، توستائو و گرسون و همچنین کاپیتان و رهبر بزرگ کارلوس آلبرتو همراه بود.
پله؛ نماد جهانی
پله قبل از سالهای نقل و انتقالات در سراسر جهان، روزهای اوج خود را سپری کرد، اما حتی نمی‌توان حدس زد که اگر او در این روزها به اوج می‌رسید چه مبلغ هنگفتی برای انتقال او نیاز بود. هنگامی که لیگ فوتبال امریکای شمالی در تلاش برای شناساندن فوتبال به ایالات متحده تشکیل شد، پله هدفی غیرقابل اجتناب بود. فرانتس بکن‌باوئر بزرگ آلمانی نیز در کانون توجه قرار گرفت، اما پله زرق و برق بیشتری به لیگ اضافه کرد و در سال 1975 راهی ایالات متحده شد تا کار خود را در نیویورک کاسموس به پایان برساند. شهرت جهانی پله تا حدی بود که نامش به تنهایی اعتبار آنی به تیم و لیگ اضافه کرد. پرده آخر دوران حرفه‌ای او با بازی نمایشی و تماشایی کاسموس و سانتوس در اکتبر 1977 به پایان رسید.پله مسلماً اولین فوق‌ستاره جهانی فوتبال بود، جایگاهی که پس از پایان بازی‌اش هم همچنان ادامه داشت. تنها ذکر نام او تصاویری از تیم‌های بزرگ برزیل و خاطراتی را از ماراکانا تا مکزیک تداعی می‌کند.
زندگی بعد از فوتبال
پله به عنوان سفیر فوتبال به سراسر جهان سفر کرد و باشگاه‌ها و سازمان‌های بزرگ مشتاقانه از شهرت و جایگاه او استفاده می‌کردند. او در مراسم شخصیت ورزشی سال 2005 بی‌بی‌سی جایزه یک عمر تلاش و موفقیت را دریافت کرد. قبل از دریافت جایزه، صدای ضبط شده افرادی مانند بکن‌باوئر، یوهان کرویف و سربابی چارلتون پخش شد. بکن‌باوئر گفت: «او بهترین بازیکن فوتبال جهان است.» این بازیکن بزرگ برزیلی در مارس 2015 برای یک بازدید تبلیغاتی به انگلیس بازگشت و در نیمه بازی لیورپول مقابل منچستریونایتد در زمین آنفیلد ظاهر شد و هواداران سرتاسر ورزشگاه ایستاده او را تشویق کردند. او همچنین به عنوان سفیر برزیل در مراسم اختتامیه المپیک 2012 لندن ظاهر شد.نام پله همیشه با «بازی زیبا» همراه خواهد بود، و درواقع هرگز هیچ‌کسی زیباتر از او فوتبال بازی نکرده است.
آمار متفاوت
منابع مختلف با استناد به بازی‌های متفاوت آمار گلی متنوع از پله منتشر می‌کنند که از 650 گل در بازی‌های لیگ تا 1281 گل در تمام بازی‌ها که برخی مقابل رقبای سطح پایین در مسابقاتی نه چندان معتبر به ثمر رسیده است. بازیکنی که به لقب «سلطان» شناخته می‌شد، در 17 سالگی در جام جهانی 1958 به جهان معرفی شد که جوان‌ترین بازیکن تاریخ جام جهانی است. او بعد از زدن دو گل در برد 5 بر 2 برزیل در فینال مسابقات مقابل سوئد میزبان روی شانه هم‌تیمی‌هایش رفت. در سال 1962 که برزیل با موفقیت از عنوان قهرمانی خود دفاع کرد، پله به دلیل مصدومیت تنها دو بازی انجام داد اما پله نماد کشورش در قهرمانی جام جهانی 1970 در مکزیک بود. او در پیروزی 4 بر یک فینال مقابل ایتالیا که آخرین بازی‌اش در جام جهانی بود، یک گل زد و یک پاس گل استثنایی به کارلوس آلبرتو داد که گل آخر را بزند. جام جهانی 1966 برای او تلخ بود و برزیل از مرحله گروهی حذف شد. پله در مجموع 114 بازی برای برزیل انجام داد و 95 گل زد که 77 تا در بازی‌های رسمی بود. کارش با سانتوس به سه دهه کشید و در پایان فصل 1972 نیمه بازنشسته شد. باشگاه‌های ثروتمند اروپایی به دنبال جذب او بودند اما دولت برزیل مداخله کرد و با اشاره به اینکه او سرمایه ملی است، اجازه رفتن نداد.


پله و محمدعلی؛ دو اسطوره در دیار باقی
پله پس از بازنشستگی، سخنگوی فوتبال جهان شد و به اقصی نقاط دنیا سفر کرد تا مبلغ این ورزش و تصویر خود به‌عنوان یک سلبریتی باشد. این کار به او اجازه داد تا با شخصیت‌های بی‌شماری آشنا شود که برخی از آنها در سطح خودشان جزو بهترین چهره‌های ورزش بودند. یکی از مهمترین آنها هم کسی نبود جز محمد علی، کسی که در رشته ورزش خود، بوکس، «بزرگترین» محسوب می‌شود. لحظه تاریخی ملاقات پله و محمد علی کلی در تاریخ 1 اکتبر 1977 رخ داد، بعد از آنکه پله برای همیشه از فوتبال حرفه‌ای بازنشسته شد و با پیراهن تیم نیویورک کاسموس به دوران بازیگری‌اش پایان داد. آن شب محمدعلی در ورزشگاه قدیمی جاینتس حضور داشت و در پایان بازی برای تبریک به پله به زمین رفت و حتی او را تا رختکن همراهی کرد. این یکی از موارد متعددی بود که دو چهره سرشناس ورزشی در یک فضای عمومی کنار هم دیده شدند. آنها اما نه تنها هم عصر بودند بلکه حتی یکدیگر را دوست خود می‌دانستند.
پیام تسلیت پله به مناسبت فوت محمد علی
پس از مرگ کلی در سال 2016 به دلیل پارکینسون، پله اعتراف کرد که شخص خاصی را در زندگی خود از دست داده است. او گفت: «دوست، بت و قهرمان من. آرزو می‌کنم که روحت در کنار خدا در آرامش باشد.» ستاره برزیلی به همین مناسبت در شبکه‌های اجتماعی خود عکسی از شب انجام آخرین بازی‌اش منتشر کرد که تحسین محمد علی را برانگیخت و با تبریک او همراه شده بود. پله در ادامه پیامش درباره کلی گفت: «ما لحظات زیادی را با هم گذراندیم و در تمام این سال‌ها همیشه در ارتباط بودیم.» او حتی به جملاتی که بهترین بوکسور تاریخ به او در آن لحظات احساسی گفته بود اشاره کرد و هنگام یادآوری آنها به گریه افتاد: «همه باید از تو تشکر کنند.»
دو افسانه هم عصر
پله به خاطر 3 بار قهرمانی در جام جهانی با برزیل شناخته می‌شود و علاوه بر این حرکات پا به توپ جادویی‌اش همه را مسحور می‌کرد. او تنها بازیکنی است که 3 جام جهانی را برده است. محمدعلی کلی هم اما در حرفه‌اش 56 پیروزی که 37 مورد آن با ناک اوت رقم خورد و تنها 5 شکست که یکی از آنها با ناک اوت بود، سمبل قدرت، سرعت و زیبایی مانند پرواز یک پروانه در رینگ، در بوکس سنگین وزن بود. یکی از زیباترین اتفاقات دوران حرفه‌‌ای پله و کلی، مصادف شدن دوران اوج آنها بود. پله اولین بازی خود را در 7 سپتامبر 1956 انجام داد، زمانی که تنها 15 سال داشت. محمد علی 4 سال بعد در 27 دسامبر 1960 اولین مسابقه خود را انجام داد و طلای المپیک توکیو را به دست آورد. اولین قهرمانی پله در عرصه بین‌المللی جام جهانی سوئد 1958 بود و محمد علی هم اولین قهرمانی جهانی خود را پس از غافلگیری سانی لیستون با تجربه در سال 1964 به دست آورد تا کمربند‌های قهرمانی شورا و اتحادیه جهانی بوکس را از او بگیرد.


سیل واکنش‌ها به مرگ اسطوره
​​​​​​​مرگ پله موج عظیمی از احساسات را در تمام  دنیا بخصوص زادگاهش برزیل برانگیخت و سیاستمداران، افراد مشهور و نمادهای ورزشی پیام‌هایی را منتشر کردند. در این بین دولت برزیل هم به پله ادای احترام کرد و در بیانیه‌ای نوشت: «کمال فوتبال. پله تقریباً مترادف با سرزمین خود برزیل بود. نسل‌های آینده او را به‌عنوان یک جنتلمن خارج از زمین و یک جادوگر در زمین به یاد خواهند آورد.»
جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا:میراث او را نمی‌توان در کلمات خلاصه کرد. به خانواده و دوستان او، فدراسیون فوتبال برزیل، به کشور برزیل و به همه هواداران فوتبال که او را بسیار دوست داشتند، صمیمانه تسلیت خود را ابراز می‌کنم. امروز همه ما در غم از دست دادن پله عزیزمان عزادار هستیم، اما او مدتها پیش به جاودانگی دست یافت و بنابراین تا ابد با ما خواهد بود.
 سیلوستر استالونه بازیگر، همبازی پله در فیلم «فرار به سوی پیروزی»: پله بزرگ! روحش شاد! مرد خوبی بود.
لیونل مسی، کاپیتان آرژانتین: در آرامش باش پله.
آلبرتو فرناندز، رئیس جمهور آرژانتین: یکی از بزرگترین فوتبالیست‌های تاریخ ما را ترک کرد. ما همیشه آن سال‌هایی را که پله با مهارت‌های خود جهان را خیره کرد به یاد خواهیم آورد. آغوشی بزرگ برای خانواده او و مردم برزیل که او را در قلب خود خواهند داشت.
فرانس بکن باوئر: فوتبال امروز بزرگترین بازیکن تاریخ خود را از دست داد و من یک دوست منحصر به فرد را از دست دادم. فوتبال برای همیشه مال تو خواهد بود. در آرامش باش پله.
توماس باخ، رئیس کمیته بین‌المللی المپیک: با درگذشت پله، جهان یک نماد بزرگ ورزشی را از دست داد. همان‌طور که تجربه‌اش را داشتم، او به ارزش‌های المپیک اعتقاد واقعی داشت و یک حامل افتخارآمیز شعله المپیک بود. اهدای نشان المپیک به او یک افتخار بود.
کریستیانو رونالدو: عمیق‌ترین تسلیت من به تمام برزیل و بویژه به خانواده آقای ادسون آرانتس دو ناسیمنتو. یک «خداحافظ» با آن پادشاه ابدی هرگز برای بیان دردی که در این لحظه تمام دنیای فوتبال را دربرمی‌گیرد کافی نخواهد بود. یک الگو برای میلیون‌ها نفر، مرجع دیروز، امروز، همیشه.
نیمار، مهاجم برزیل: پیش از پله، ۱۰ فقط یک عدد بود، من این جمله را جایی خوانده بودم، این جمله زیباست اما کامل نیست، می‌خواهم بگویم فوتبال قبل از پله فقط یک ورزش بود، پله این ورزش را به کلی تغییر داد، او فوتبال را به هنر بدل کرد، به سرگرمی، پله صدای بینوایان شد، صدای سیاه پوستان شد.او نگاه‌ها را به برزیل معطوف کرد و به برزیل قدرت خودنمایی داد. فوتبال و برزیل به لطف شاه پله ارتقا یافتند، او رفت اما جادویش تا همیشه خواهد ماند. پله جاودان است. 
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
به امید دیدارِ «یسنا» (شهروند)پرونده‌ای که باز است (اعتماد)افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی (خراسان) آمریکا با آتش بازی نکند؛ سلاح‌هایی در اختیار داریم که فکرش را هم نمی‌کنید (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
پاسداشت عبور از فتنه حرکت به سمت ثبات نرخ ارز خلاف گویی در دفاع از کارنامه ضعیف بدرود پادشاه عاشقانه‌های فوتبال پیام اقتدار از گلوگاه نفتی جهان نرخ دلار بودجه ۲۳ هزار تومان موج هشتم کرونا کم تلفات است رمزگشایی از سفر ناگهانی به مسقط قدرت ایران متوقف نشود اسرائیل نابود می‌شود 52 درصد بازنشستگی‌ها پیش‌از موعد است نمره صفر برای دانش‌آموزان متقلب تصمیم با ورزشکار است و فراموشی با مسئولان همه راه‌ها به خرگوش دره می‌رسد ترور شهید سلیمانی، نقض آشکار حقوق بین‌الملل