دستور اقدام فوری همزمان با وعده گازی یک ساله وزیر


خراسان- مطرح شدن احتمال قطعی گاز، به همراه انتشار اخباری مبنی بر قطع سوآپ گازی ترکمنستان، نگاه ها را به یک مسئله مغفول در صنعت گاز یعنی ذخیره سازی معطوف کرد. رسانه ها نیز در روزهای اخیر به کم کاری های صورت گرفته در این عرصه در دولت قبل و به خصوص انحلال شرکتی به نام شرکت ذخیره سازی گاز اشاره کرده اند. با این حال، به نظر می رسد این ماجرا ابعاد و جزئیات بیشتری دارد و ریشه آن به سال های قبل تر و جریان خصوصی سازی این شرکت بر می گردد. فارغ از این موضوع، کاستی های صورت گرفته در ذخیره سازی گاز، موضوعی است که هم اینک دولت سیزدهم به دنبال جبران آن است و رئیس جمهور دستور آن را به وزارت نفت داده است. به گزارش خراسان،   اگر چه هشدار ناترازی گاز از سال 99 به طور رسمی و در قالب سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی تا افق 1420 داده شده بود، اما به نظر می رسد به این هشدارها توجه کافی نشده است. سند مذکور، با بررسی ابعاد مختلف تولید و مصرف گاز در کشور نشان می داد که تراز (تفاضل مصرف از عرضه) لااقل در سال های 1400 و 1404 به ناحیه منفی وارد می شود. یعنی مصرف از عرضه پیشی خواهد گرفت. در هر صورت زمستان امسال و سرماهای اخیر نشان داد که این هشدارها به واقعیت تبدیل شده اند. به طوری که مصرف گاز بخش خانگی در شرایطی از 700 میلیون متر مکعب در روز عبور کرد و اگر چه وضعیت تامین گاز بخش خانگی چندان با دشواری مواجه نشد، اما فشار زیادی به  بخش های دیگر مانند صنایع بزرگ وارد کرد. حفره خطرناک بی توجهی به ذخیره سازی گاز پیدا شد اگر از بخش بزرگی از راهکارهای پیش روی صنعت گاز کشور نظیر توسعه و اکتشافات جدید میادین، کاهش وابستگی انرژی کشور به گاز، قراردادهای بلندمدت سوآپ گاز برای تعدیل فشار و کسری منطقه ای گاز در شمال کشور و ... و به خصوص نیاز به سرمایه گذاری داخلی و خارجی برای همه این کارها فاکتور بگیریم، مسئله ای که هم اینک بیش از سایر موارد جنجالی شده، رها شدن سیاست ذخیره گاز در سال های گذشته است. موضوعی که دیروز نیز رئیس جمهور به آن اشاره کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، ابراهیم رئیسی دیروز و در جریان حضور سرزده خود در شرکت ملی گاز، گفت: «موضوع ذخیره‌سازی گاز و نفت از مسائل بسیار مهم به ویژه برای شرایط بحرانی و غیرقابل پیش‌بینی است که متاسفانه در یک مقطعی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و شرکت ذخیره‌سازی منحل شده است. وزارت نفت پس از پایان شرایط ویژه فعلی باید حتماً این موضوع را مورد توجه جدی قرار دهد.» ماجرای شرکت ذخیره سازی گاز چیست؟ شرکت ذخیره سازی گاز  یکی از شرکت های فعال در زمینه ذخیره سازی بوده است. این شرکت طبق اظهارات حیدری، مدیر عامل شرکت نفت مناطق مرکزی در گفت وگو با روزنامه ایران، سال 97 منحل شده است. با این حال، به نظر می رسد این که ریشه مشکلات کنونی را صرف انحلال این شرکت آن هم در دولت قبل بدانیم، چندان دقیق نیست چرا که اسنادی در رسانه ها مبنی بر آغاز سیکل واگذاری (انحلال) این شرکت از سال 90 (دولت دهم) منتشر شده است. اقتصاد آنلاین در این باره گزارش داد: مصوبه واگذاری این شرکت در دولت روحانی و در راستای سیاست کوچک سازی ساختار اجرا شد. طبق این گزارش هم اکنون ذخیره سازی گاز در شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران (یکی از شرکت های تابعه شرکت ملی گاز ایران) در حال فعالیت است و روزانه 22 میلیون متر مکعب گاز (با استفاده از دو مخزن سراجه با ظرفیت تزریق 10 میلیون متر مکعب و مخزن شوریجه با ظرفیت تزریق روزانه 12 میلیون متر مکعب) به شبکه سراسری تزریق می کند. تبعات یک اشتباه راهبردی هر چند واگذاری این شرکت طبق مصوبات هیئت واگذاری (ذیل اصل 44) صورت گرفته، اما این مسئله نافی کاستی های صورت گرفته در زمینه ذخیره سازی گاز نیست. آمارهای ارائه شده در گزارش روزنامه ایران نشان می دهند در شرایطی که در بسیاری از کشورهای دنیا، بین 10 تا 12 درصد گاز مصرفی روانه مخازن ذخیره سازی می شد و این رقم در کشورهای دیگر نظیر کشورهای اروپایی ۲۲ درصد، روسیه ۱۹ درصد، آمریکا ۱۶ درصد، ترکیه ۷ درصد و در ایران فقط 1.7 درصد است،این میزان در کشور ما در محدوده 1.7 درصد باقی مانده است. در این زمینه، مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز با انتقاد از انفعال وزارت نفت در دولت‌های یازدهم و دوازدهم در زمینه توسعه ذخیره‌سازی گاز گفته است که در دولت یازدهم، نه تنها هیچ اقدامی برای توسعه ذخیره‌سازی گاز انجام نشد، بلکه حتی یک قرارداد بالادستی هم به امضا نرسید.  اگر ذخیره سازی گاز می داشتیم  پیش بینی ها نشان می دهند که در مجموع، امسال صنعت نفت با روزانه 200 میلیون متر مکعب ناترازی گاز مواجه است. این در حالی است که برخی تحلیل ها حاکی از آن است که اگر ذخیره سازی طبق استانداردهای خود، نظیر ارقامی که در بالا به آن اشاره شد، جدی گرفته و عمل می شد، میزان کسری کنونی گاز تا 50 درصد یعنی 100 میلیون متر مکعب در روز نیز کاهش می یافت.   با این حال، پایگاه خط انرژی مدعی شده است که دولت سیزدهم دوباره پروژه‌های ذخیره‌سازی گاز در ۱۴ طرح با مجموع سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد دلار را در دستور کار قرار داده و تا سال ۱۴۰۶ ایران به ظرفیت عرضه  ۱۰۰ میلیون متر مکعب گاز خواهد رسید. موضوعی که البته باید منتظر ماند و دید که در عمل چگونه پیش می رود.             گاز 60  درصد مشترکان  تربت جام هنوز قطع است،  وزیر نفت با سفر به این شهر وعده تقویت خط لوله انتقال  گاز را مطرح کرد   حمیدرضا حلاجیان/ بحران گاز و قطع شدن آن در چند شهرستان استان خراسان رضوی از جمله سبزوار و تربت جام وزیر نفت را به خراسان رضوی کشاند تا شاید او بتواند راه حلی برای کمبود گاز در روزها و شب های بسیار سرد استان پیدا کند، اگرچه روز یک شنبه با گرم شدن نسبی دما همراه بود اما گاز 17 هزار نفر از اهالی تربت جام قطع شد و آن ها لحظات بسیار سردی را تجربه کردند. محمد جواد اوجی، وزیر نفت در جلسه فوق العاده ستاد انرژی استان که با حضور یعقوبعلی نظری استاندار و همراهی تلفنی رئیس جمهور برگزار شده بود، با اشاره به قطع ورود گاز از ترکمنستان از روز 5 شنبه گفت: طی چند روز اخیر و با توجه به سرما در استان های شرق کشور نزدیک به ۷۰۰ میلیون مترمکعب گاز در بخش خانگی، تجاری و صنایع مصرف شد. در ادامه سفر وزیر نفت به خراسان رضوی، وی راهی تربت جام شد تا از نزدیک وضعیت قطع گاز در این شهرستان را بررسی کند؛ اوجی در تربت جام با اشاره به قطع گاز 17 هزار مشترک گفت: تنها در تربت‌جام دچار قطعی گاز شده‌ایم که در ورود به مشهد در جلسه با استاندار خراسان رضوی روند گازرسانی به جنوب استان پیگیری شد. خدائی، معاون عمرانی استانداری خراسان رضوی، در پاسخ به خبرنگار خراسان در باره سفر وزیر نفت و مصوبات آن اظهار کرد: وزیر نفت دستور دادند که خط لوله گاز تربت جام، فوری تقویت شود و این مسئله پایداری گاز تربت جام را تضمین می کند چرا که حتی اگر گاز هم در شبکه گاز وجود داشته باشد به دلیل ظرفیت نداشتن خط لوله فعلی باعث افت فشار گاز می شود؛ درمان اصلی این مشکل احداث خط لوله به طول 60 کیلومتر از سمت فریمان است که با دستور آقای وزیر این کار فوری شروع خواهد شد. شایان ذکر است اوجی وزیر نفت دولت سیزدهم در باره اعتبار احداث این خط وعده داد بعد از مراجعه به تهران، این پروژه را که 500 میلیارد تومان  برآورد شده،تامین اعتبار می کنم تا در سال آینده شاهد مشکل برای مردم تربت جام نباشیم. دستور وزیر در روزهای بحرانی و سرد زمستان در حالی است که هم اکنون 60 درصد انشعابات در این شهرستان قطع شده و بعضی از اهالی برای دریافت وسایل گرمایشی مقابل اداره هلال احمر تربت جام صف بسته اند و همچنین 23 نفر از اهالی تربت جام و تایباد به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی غیر استاندارد دچار گاز گرفتگی شده اند. در حالی اوجی دستور احداث خط انتقال جدید را صادر کرده که افتخاری مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی 13 مرداد سال 99 از آغاز عملیات اجرایی خطوط انتقال و تغذیه تقویتی گاز ۴۸ اینچی پارچین- سنگ بست خبر داده و پایان پروژه را 9 ماه بعد اعلام کرده بود اما پیگیری های خراسان رضوی در تابستان امسال نشان داد که طی 2 سال تنها 50 درصد پروژه به دلیل نبود لوله انتقال پیش رفته است. این در حالی است که احداث این خط انتقال علاوه بر شکستن انحصار انتقال گاز به مشهد، به افزایش 50 درصدی ظرفیت گازی مشهد منجر می شد و ضمن در امان نگه داشتن صنایع از قطعی گاز باعث گازرسانی به 250 روستای بالای 20 خانوار می شده است.