روزنامه جهان صنعت
1396/04/24
جایگاه بازار سرمایه در پازل اقتصاد مقاومتی
هادی مومنی- وقتی در چهار سال اخیر واژه «اقتصاد» سه بار در نامگذاری سال‌ها در ایران توسط مقام معظم رهبری نقش اساسی داشته و در دو سال اخیر «اقتصاد مقاومتی» به‌عنوان کلیدی‌ترین محور شعارها انتخاب شده، نشان‌دهنده این امر است که نقشه راه اقتصادی کشور باید به چه سمتی براساس مقتضیات زمان حرکت کند. انتخاب شعارهای «اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی» در سال 1393، «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» در سال 1395 و «اقتصاد مقاومتی، تولید- اشتغال» در سال 1396 مشخص می‌کند که رهبری انقلاب در اوج فشارها و تحریم‌های یک‌جانبه ایران از سوی جامعه جهانی با یک سیاست هوشمندانه نگاه دولت، مردم و تصمیم‌گیرندگان کلان اقتصادی در کشور را به سمتی هدایت کرده‌اند که کمترین فشار و آسیب‌ها با اجرای سیاست‌های بومی شده و تلاش حداکثری بر پیکره و شاکله اقتصادی ایران وارد شود. بر این اساس ارکان و نهادهای اقتصادی در ایران، دولت، وزرا و همه عوامل اجرایی در چهار سال اخیر و به خصوص طی دو سال اخیر با اجرای راهبردهای «اقتصاد مقاومتی» سعی کرده‌اند با اجرای بهینه سیاست‌های ابلاغ شده از ظرفیت‌های داخلی بیشترین بازدهی به دست آید.ظرفیت‌های بازار سرمایه
در میان همه نهادی‌های مهم و تاثیرگذار برای اجرای سیاست‌های «اقتصاد مقاومتی» در ایران، بازار سرمایه به‌عنوان یکی از بازارهای هدف که اکثر صنایع، شرکت‌ها و تولیدکنندگان مستقیم یا غیرمستقیم در آن حضور دارند، از همان ابتدا نقش و جایگاه مناسبی را برای تحقق این سیاست‌ها برعهده داشته است. در بازار سرمایه ایران چهار بورس «اوراق بهادار، فرابورس، کالا و انرژی» نقش اصلی را بازی می‌کنند. حدود 40 صنعت در بورس ایران فعالیت‌های خود را هر روز در تالارهای شیشه‌ای آغاز می‌کنند که شامل همه صنایع اصلی و مادر مانند «پتروشیمی، فلزات، خودرو، دارو، قند و شکر، شیمیایی، سیمان، کانی‌های فلزی و غیرفلزی، بانک‌ها و موسسات مالی، حمل‌و‌نقل، بیمه، مخابرات و...» میشود. این صنایع و شرکت‌های وابسته به آن به خوبی نشان می‌دهند که چه بخش بزرگ، مهم و تاثیرگذاری از کلیت فعالیت‌های اقتصادی ایران در بازار سرمایه به صورت مستمر و همیشگی حضور دارد. در آن‌سو بر اساس آخرین آمارهای رسمی، نزدیک به 10 میلیون کد سهامداری « حقیقی و حقوقی» برای همه بورس‌ها تا به امروز صادر شده که رقم قابل توجهی را نشان می‌دهد. هرچند در کشورهای توسعه یافته در مقایسه با ایران تعداد سهامداران زیادتری در بورس‌ها فعال هستند اما به هر حال با توجه به رشد اقتصادی کشور این عدد خیلی هم نمی‌تواند نا‌امیدکننده باشد.
اهداف ویژه
در بخشی از سیاست‌های ابلاغ شده «اقتصاد مقاومتی» به صراحت بیان شده که باید « شفاف و روان‌سازی نظام توزیع و قیمت‌گذاری و روزآمدسازی شیوه‌های نظارت بر بازار، تامین شرایط و فعال‌سازی تمام امکانات و منابع مالی و سرمایه‌های انسانی، پیشتازی اقتصاد دانش‌بنیان، پیاده‌سازی و اجرای نقشه جامع علمی، محور قراردادن رشد بهره‌وری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید، سهم‌بری عادلانه عوامل در زنجیره تولید تا مصرف متناسب با نقش آنها در ایجاد ارزش، افزایش تولید داخلی نهاده‌ها و کالاهای اساسی (به‌ویژه در اقلام وارداتی) و اولویت دادن به تولید محصولات و خدمات راهبردی و ایجاد تنوع در مبادی تامین کالاهای وارداتی با هدف کاهش وابستگی به کشورهای محدود و خاص، اصلاح و تقویت همه‌جانبه نظام مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی، ایجاد ثبات در اقتصاد ملی و پیشگامی در تقویت بخش واقعی، حمایت همه‌جانبه هدفمند از صادرات کالاها و خدمات به تناسب ارزش‌افزوده و با خالص ارزآوری مثبت، افزایش ارزش‌افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، توسعه تولید کالاهای دارای بازدهی بهینه (براساس شاخص شدت مصرف انرژی) و بالا بردن صادرات برق، محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی با تاکید بر برداشت صیانتی از منابع، شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری، ارزی و... » در اجرای این سیاست‌های با هوشمندی و توان مضاعفی در بازارهای هدف که بازار سرمایه را نیز شامل میشود در واقعیت به مرحله اجرا درآید.
اجرای سیاست‌ها در بازار سرمایه
نگاهی به اهداف اصلی و ویژه سیاست‌های «اقتصاد مقاومتی» به روشنی مشخص می‌کند که ارتقای شفافیت در بازار سرمایه و ارکان‌های زیرمجموعه به‌خصوص بورس‌ها با هدف گردش سریع نقدینگی و تسهیل صادرات صنایع برای جذب نقدینگی‌های خارجی، ایجاد ثبات و تعادل در بازارهای معاملاتی و رسیدن به یک روند رو به رشد صعودی از جمله برنامه‌هایی است که بازار سرمایه می‌تواند در اجرای آن براساس قوانین فعلی یا حتی ارتقا و اصلاح قوانین موجود گام‌های عملی و موثری را در اجرای «اقتصاد مقاومتی» در ابعاد این نهاد بر دارد. در عین حال فعال‌سازی کلیه امکانات که یکی دیگر از برنامه‌های این سیاست‌هاست هم می‌تواند به‌عنوان یک هدف در بازار سرمایه بازتعریف شود تا از نهایت پتانسیل‌های موجود استفاده شود. افزون بر این پیشتازی اقتصاد دانش‌بنیان که یکی از راهبردهای مهم این سیاست‌ها از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده است در دو سال اخیر و در بازار سرمایه به خوبی مورد استقبال قرار گرفته است. بازار فرابورس ایران به‌عنوان یکی از بورس‌های اصلی در بازار سرمایه به‌عنوان نهادی که بیشترین فرصت‌ها را برای شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم ساخته توانسته است در اجرای «اقتصاد مقاومتی» براساس اقتصاد دانش‌بنیان نهایت حمایت‌های اجرایی را انجام دهد که البته انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک شاهد تحولات بزرگ و تاثیر‌گذار‌تری در این زمینه باشیم. همچنین اصلاح و تقویت همه‌جانبه نظام مالی که بخشی از آن را می‌توان برای بازار سرمایه نیز تعریف کرد هم می‌تواند با نگاه تازه‌تری از سوی مقامات مسوول در این بازار مورد توجه قرار گیرد. هرچند هدف اصلی بیشتر برای بازار پول مشخص شده اما به هر حال رابطه تنگاتنگ و مستقیم بازار سرمایه و بازار پول ایجاب می‌کند تغییر سیاست‌ها با هم‌افزایی‌های مکمل دربازار سرمایه نیز اجرا شود. شفاف‌سازی اقتصاد، سالم‌سازی و جلوگیری از زمینه‌های فسادزا به‌عنوان یکی دیگر از اهداف اساسی «اقتصاد مقاومتی» از جمله برنامه‌هایی است که در بازار سرمایه همیشه از گذشته تا به امروز به اجرا درآمده اما باید براساس سیاست‌های تازه با حمایت‌های بیشتری از سوی ارکان بازار سرمایه و مسوولان این بازار مورد توجه خاصی قرار گیرد. ایجاد یک بازار متعادل و به دور از حاشیه و البته رانت‌های اطلاعاتی به خوبی می‌تواند جریان اطلاعات را در بازار سرمایه بدون واسطه شفاف کند و البته جلوی فسادهای احتمالی را بگیرد یا کمترین فسادها در این بازار شکل گیرد تا یکی از اهداف اصلی «اقتصاد مقاومتی» در بازار سرمایه به خوبی اجرا شود. به هر حال بر اساس آن‌چه بررسی شد همه این موارد مطرح شده اگر به درستی در بازار سرمایه و زیرمجموعه‌های آن به اجرا درآید، این بازار می‌تواند سهم عمده و تاثیرگذاری در تکمیل پازل‌های اقتصاد مقاومتی در ایران برعهده داشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
شکایت از ائمه جمعه و نظامیان روی میز
مدیرعامل راه‌آهن نسبت به غفلت از مزیت‌های رقابتی هشدار داد؛
احتمال تمدید برجام قوت گرفت
از سرگیری صدور سلاح آلمان به عربستان
داستان کمبود و افزایش قیمت برخی محصولات کشاورزی پر‌مصرف تکرار میشود؛
جزییات تولید از میادین اکتشافی در شمال شرقی کشور؛
شرایط مزمن خوزستان، بدخیم شده است؛
قالیباف بهترین شهردار!
جایگاه بازار سرمایه در پازل اقتصاد مقاومتی
اوضاع اقتصاد ایران به روایت بهزاد نبوی
سلامت نظام مالی
قلدری صداوسیما
پارادوکس ترامپ ادامه دارد
افزایش فروش پژو- سیتروئن در بازار ایران
قلدری صداوسیما
پدر تهران را درآوردید!
اهداف سفر ترامپ به پاریس
اهداف سفر ترامپ به پاریس
اهداف سفر ترامپ به پاریس
