دولت سیزدهم رکورددار تورم

آرمان امروز: بررسي نرخ تورم سالانه در هر يک از دولت‌هاي 8 ساله ميرحسين موسوي، هاشمي‌رفسنجاني، محمد خاتمي، محمود احمدي‌نژاد و حسن روحاني، بدون توجه به شرايط خاص سياسي و اجتماعي هر دوران و صرفاً از نظر کمي با هم مقايسه مي‌شوند.
اگر تورم 1.5 درصدي اعلام شده از سوي مرکز آمار ايران براي سال 1357 به دليل شرايط خاص کشور در دوران انقلاب ناديده گرفته شود، نرخ تورم در دو سال اول پس از پيروزي انقلاب اسلامي در ايران به ترتيب 11.7 درصد و 24.2 درصد براي سال‌هاي 1358 و 1359 بوده است.
در اين بررسي، نرخ تورم سالانه در هر يک از دولت‌هاي 8 ساله گذشته تا پيش از دولت سيد ابراهيم رئيسي نشان مي دهد ، فارغ از شرايط خاص سياسي و اجتماعي کمترين تورم به دولت نخست تعلق داشته و پس از آن دولت اصلاحات کمترين ميزان تورم را به خود اختصاص داده است اما رکورد تورمي را بايد به دو دولت قبل نسب داد که روحاني در 8 سال خود با توجه به شرايط تحريمي بازهم توانست نرخ تورم کتري را بر اقتصاد تحميل کند اما در اين ميان با گذشت يک سال از فعاليت دولت سيزدهم سيد ابراهيم رئيسي پرچمدار رکورد شکني هاي تورمي محسوب مي شود که مشخص نيست با سياست هاي تيم اقتصادي دولت اين رکورد شکني  تا کجا ادامه خواهد يافت؟
در دولت مير حسين موسوي هرچند اقتصاد ايران نرخ‌هاي 30.9 و 29.2 درصد را به ترتيب در سال‌هاي 1366 و 1367 تجربه کرده است که مي‌تواند گوياي وضعيت اقتصادي کشور در سال‌هاي پاياني جنگ تحميلي به ويژه ناشي از کاهش درآمدهاي ارزي باشد، ولي در اين دوره، اقتصاد ايران در سال 1364 شاهد کمترين نرخ تورم، معادل 2.1 درصد بوده است که پس از پيروزي انقلاب اسلامي تاکنون بي‌سابقه محسوب مي‌شود. از ويژگي‌هاي اقتصاد ايران در اين دوره، تثبيت نرخ ارز رسمي (7 تومان) و تهيه و توزيع اقلام اساسي و ضروري مردم با نرخ ارز دولتي بوده است.


 از ويژگي هاي دوره هاشمي رفسنجاني افزايش نسبي نرخ تورم ناشي از آزادسازي ترجيحي نرخ ارز، از 7 تومان به 175 تومان است؛ به‌طوري‌که نرخ تورم در سال 1374 به 49.3 درصد رسيد که در سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي تاکنون بي‌سابقه است. علت اصلي اين جهش نرخ تورم، تشکيل حساب تعهدات ارزي دولت در بانک مرکزي ناشي از مابه‌التفاوت رقم ريالي ارز 7 تومان به ارز 175 توماني در زمان تسويه بوده که منجر به افزايش پايه پولي و نرخ تورم شده بود. هرچند اين افزايش نرخ تورم در سال‌هاي بعد تعديل شد.
در دوره سيد محمد خاتمي با وجود افزايش نسبي نرخ تورم، در سال‌هاي نخست تقريبا نرخ تورم از نوسان کمتري برخوردار بوده است. دليل آن نيز مي‌تواند ثبات نسبي نرخ ارز پس از آزادسازي آن باشد. در اين دوره، براي عدم تکرار تجربه ايجاد حساب تعهدات ارزي که در دوره هاشمي‌رفسنجاني منجر به افزايش پايه پولي و نهايتا تورم شده بود از ذخاير ارزي استفاده شده است. در  دوره محمود احمدي نژاد پس از افزايش نرخ تورم از 12.1 درصد به 25.5 درصد طي سه سال، نرخ تورم با کاهش چشمگيري به عدد 9.5 درصد تقليل يافت و پس از سال‌ها يک‌رقمي شد؛ ولي مجدداً و با وضع تحريم‌هاي جديد و افزايش نسبي نرخ ارز، نرخ تورم روند صعودي گرفته و طي سه سال به 28.6 درصد رسيد.  در دوره حسن روحانيروند کاهشي نرخ تورم در چهار سال اول به صورت مستمر و تک‌رقمي‌ماندن نرخ تورم در دو سال 95 و 96 به طور پياپي است. روند کاهشي مستمر نرخ ارز از 32.1 درصد به 8.1 درصد طي 5 سال اول اين دوره را مي‌توان ناشي از ثبات نسبي قيمت ارز طي سال‌هاي مذکور دانست. پس از وضع تحريم‌هاي جديد و محاصره اقتصادي ايران و با جهش حدود شش برابري نرخ ارز، تورم نيز روند صعودي داشته است؛ به طوري که در سال‌هاي 97، 98 و 99 به ترتيب به 26.6، 34.4 و 36.2 درصد رسيد. اما در دوره کوتاه سيد ابراهيم رئيسي اگر بتوان بر آمار سمي استناد کرد نرخ تورم در 10 ماهه اول سال 1400 با افزايش تدريجي نرخ ارز به 42.8 درصد در نقاط شهري افزايش يافته است.