قفل سامان دهی بر ورودی غربی مشهد!

محمد حسام مسلمی / اگر از ورودی غربی یعنی از سمت چناران وارد مشهد شده باشید همیشه از این میزان نابسامانی و وضعیت آشفته یکی از مهم ترین ورودی های مشهد در عجب مانده اید؛ نابسامانی شدید این بخش از ورودی مشهد به دلیل ایجاد سازه های غیر اصولی، وجود دکه های دست فروشی به همراه وانت بارها و نبود علایم راهنمایی و رانندگی مناسب، در نگاه اول آشفتگی و شلوغی را در ذهن مسافر و زائر تداعی می کند، اگر هم کمی ریز تر به این مسیر نگاه کنیم متوجه می شویم که از الگوی مناسب شهری در این مسیر اصلا خبری نیست و نداشتن ضابطه یا متولی باعث شده تصرف حریم جاده توسط متصرفان به این آشفتگی دامن بزند، حتی نبود فضای سبز مناسب و المان های شهری نیز از عوامل بروز آشفتگی و ناهنجاری بصری در ورودی غربی مشهد است. از طرفی استقرار واحدهای ناسازگار همچون واحدهای تعمیراتی خودرو، کارگاه های صنعتی خارج از عرف شهری که خود منشأ آلودگی هستند باعث شده ورودی شهر مشهد از طرف چناران در وضعیت نامناسبی به سر ببرد و همه این ها دست به دست هم داده تا این مسیر به عنوان یکی از اصلی ترین ورودی های شهر مشهد و پیشانی شهر، فضای آشفته و ناهماهنگی را به لحاظ بصری پیش روی زائران قرار دهد. کمتر از یک ماه به آغاز سال نو و اوج ورود زائران به مشهدالرضا (ع) باقی نمانده و سامان دهی این مسیر ورودی که یکی از پرترافیک ترین ورودی ها به مشهد است به دلیل اختلاف متولیان، قفل شده است؛ شهرداری می گوید که این مسیر متعلق به شهرداری نیست و در حریم شهر قرار دارد و بر اساس قانون متولی نگهداری این مسیر اداره کل حمل و نقل جاده ای و اداره راهداری مشهد و متولی پاسخگویی به کاربری های پیرامون نیز اداره کل راه وشهرسازی است، از سوی دیگر مدیرکل راه وشهرسازی استان هم معتقد است که شهرداری هر طرحی در این مسیر دارد باید در کارگروه امور زیر بنایی مطرح کند، یعنی علاوه بر این که اراضی بخش‌های خصوصی باید تملیک شود برخی اراضی در اختیار دستگاه‌های دولتی و اداره‌هاست که باید همکاری لازم از سوی این دستگاه‌ها انجام شود. متولی پاسخگویی به کاربری های پیرامونی، راه و شهرسازی است اکبریان شهردار منطقه 10 مشهد درباره سامان دهی ورودی مشهد و در پاسخ به این سوال که سامان دهی این مسیر چرا به نتیجه نمی رسد؟ به «خراسان رضوی» می گوید: ورودی مشهد از سمت قوچان  و از سه راهی فردوسی تا کال زرکش متعلق به شهرداری نیست و در حریم شهر قرار دارد و بر اساس قانون، متولی نگهداری این مسیر اداره کل حمل و نقل جاده ای و اداره راهداری مشهد و متولی پاسخگویی به کاربری های پیرامون شهر، اداره کل راه وشهرسازی در قالب مجوز هایی که از کارگروه امور زیر بنایی استان دریافت می کنند، است و شهرداری فقط در حریم وظیفه نظارت بر ساخت و ساز ها را دارد. وی با بیان این که در این مسیر با دو چالش مهم مواجه هستیم، می افزاید: یکی از چالش ها این است که به لحاظ زیر ساختی و عمرانی ورودی شهر که متعلق به دولت است متناسب با شان تشرف زائران به مشهد نیست، به لحاظ زیباسازی، خدمات جاده ای، اجرای باند های کندرو و دیگر مسائل آماده سازی نشده است و زیبنده شهر مشهد نیست، در پیرامون این مسیر ساخت و سازها و کاربری های زیادی از جمله صنعتی و تجاری در گذشته ایجاد شده که این کاربری ها به سامان دهی نیاز دارد و سامان دهی آن به لحاظ این که در حوزه مسئولیتی شهرداری نیست، نمی تواند مجوز یا پایان کاری صادر کند، اگر پیشنهادی از طرف شهرداری و راه و شهرسازی در این موارد در کارگروه امور زیر بنایی مطرح شود قابلیت پاسخگویی دارد اما اکنون امکان پاسخگویی وجود ندارد، از همه مهم تر عقب نشینی های املاک در این مسیر است که اگر قرار است بر اساس طرح مصوب کمیسیون ماده 5 تعریض شود، خیلی از این املاک در این مسیر قرار دارند و باید عقب نشینی کنند. شهردار منطقه 10 مشهد  تصریح  می کند: برای این که وظیفه دولت و راه و شهرسازی است ما  نمی توانیم برای عقب نشینی مشابه محدوده شهر با مالکان این مسیر توافق کنیم یا امتیازی بدهیم، یا باید دولت این کار را انجام دهد یا این که کار را به شهرداری واگذار کنند، به هر حال زیباسازی و تامین زیر ساخت ها، تعین تکلیف املاک تجاری و صنعتی و عقب نشینی سه چالش مهم ما هستند و پیشنهاد ما این است که در این مسیر، دولت همانند دیگر ورودی های شهر، این سه وظیفه را انجام دهد یا به شهرداری این اجازه را بدهد با طی تشریفات قانونی، مسیر کال زرکش تا سه راه فرودسی را سامان دهی کند و این مسیر در محدوده شهری قرار بگیرد و شهرداری بر اساس مجوزات شورای شهر اقدامات لازم را انجام دهد و سامان دهی برای مسیر نیز انجام شود . مسیر4 کیلومتری از سه راه فرودسی تا کال زرکش در طرح جامع هم نیامده است اکبریان در پاسخ به این سوال که مسیر چهار کیلومتری کال زرکش تا سه راه فردوسی در طرح تفصیلی یا جامع آمده است؟ می گوید: این مسیر در طرح جامع وجود ندارد و باید یک مرحله ای طی شود تا مجوز کارگروه امور زیربنایی استان و شورای عالی شهرسازی نیز گرفته شود و این مسیر در حریم شهر قرار دارد. وی تاکید می کند: تصادفات در این مسیر بیشتر اتفاق می افتد و دلیل آن هم تداخل دسترسی های فرعی به اصلی  است، تصادفی که در این مسیر اتفاق افتاد و به کشته شدن یک دانش آموز منجر شد و مینی بوس یک دفعه از مسیر فرعی وارد جاده اصلی شد، اگر کند رو ایجاد شود تصادفی رخ نمی دهد و در این ماجرای تصادف ممکن است پلیس اداره حمل و نقل جاده ای را مقصر بداند و موضوع متوجه دولت است. وی همچنین در پاسخ به ماجرای توقف وانت های میوه فروشی در کنار جاده و ایجاد خطر تصادف در این محور   می گوید: ما هم نمی توانیم به این مسئله ورود کنیم. وی در پاسخ به این سوال که برای سامان دهی این مسیر به چه میزان باید عقب نشینی انجام شود؟ می گوید: باید از هر طرف 100 متر عقب نشینی انجام شود. وی همچنین در پاسخ  به این سوال که طی جلساتی که با اداره کل راه و شهرسازی داشتید آیا توافقاتی انجام شده؟ می افزاید: آقای استاندار با کلیات این موضوع موافق هستند، اما تشریفات قانونی آن باید از طریق کارگروه امور زیربنایی انجام شود، امیدواریم راه و شهرسازی لایحه خود را به کارگروه امور زیربنایی ارسال کند تا در این کارگروه نیز تصویب شود. راه و شهرسازی با وجود نامه استاندار، هنوز پاسخی نداده است شهردار منطقه 10 مشهد همچنین در پاسخ به این سوال که آیا استاندار از اداره کل راه و شهرسازی خواسته لایحه خود را ارسال کند؟  می گوید: بله، نامه ای که شهردار از آقای استاندار در این زمینه درخواست کرده، استاندار نیز دستور دادند و نامه آقای استاندار مرداد   امسال به اداره کل راه و شهرسازی رسیده است و هنوز پاسخی ندادند، شاید این پاسخ ندادن به دلیل طرح های تفصیلی باشد اما امیدواریم این کار زودتر به نتیجه برسد. اگر شهرداری طرحی دارد ارائه کند مدیر کل راه و شهر سازی استان نیز در پاسخ به این سوال که به گفته شهردار منطقه 10 مشهد، چهار کیلومتر مسیر ورودی مشهد، از سه راهی فردوسی تا کال زرکش که قرار  است سامان دهی شود در اختیار راه و شهرسازی است، به «خراسان رضوی» می گوید: اگر شهرداری برای آن جا طرحی دارد طرح را باید ارائه کند تا ما این طرح پیشنهادی را در کارگروه امور زیر بنایی یا کمیسیون مربوط مصوب کنیم. یوسف زاده می افزاید: قسمتی که در محدوده شهر قرار دارد در کمیسیون ماده 5 مطرح و اگر خارج از محدوده شهر باشد در کارگروه امور زیربنایی بررسی می  شود، در هر صورت شهرداری باید طرح و پیشنهاد خودش را به کمیسیون ماده 5 و کارگروه امور زیر بنایی بدهد که ما چنین درخواستی برای سامان دهی مسیر داریم، در این طرح و پیشنهادی که شهرداری ارائه می کند اعلام کند که به عنوان مثال در چه قسمتی عقب نشینی انجام می شود. وی تصریح می کند: زمین های این مسیر نه متعلق به دولت و نه شهرداری بلکه متعلق به مردم است، اختیارات برای سامان دهی را باید شهرداری از ما درخواست کند که می خواهند کارهایی انجام دهند یا هر توافقی می خواهند به ما اعلام کنند، در کل باید شهرداری رویکرد خودش را به ما منعکس کند و ما آن را در کارگروه مطرح کنیم که به آن ها تاییدیه بدهیم فلان کار را انجام دهند یا خیر. مدیر کل راه و شهرسازی خراسان رضوی تاکید می کند: باید تبعات رفتارها برای آن منطقه بررسی شود ، ممکن است از منظر شهرداری اتفاقات خوبی بیفتد و شاید از منظر ترافیکی فاجعه باشد ، یا این که از منظر ترافیکی اقدامات خوبی انجام شود و در حقوق عامه سوء استفاده هایی شود، بنابراین تمام این موارد باید بررسی شود.