«الهام» با آتش بازی می‌کند

 
آرمان امروز: روز گذشته روزنامه «هاآرتس» چاپ تل‌آويو گزارشي در مورد تبادلات ادوات نظامي از اسرائيل به باکو را منتشر کرد. اين روزنامه در اين مورد نوشت: «بر اساس گزارش رسانه‌هاي خارجي، باکو به موساد اجازه داده تا شعبه‌اي براي نظارت بر آنچه در ايران، همسايه جنوبي آذربايجان درحال وقوع است، ايجاد کند و حتي فرودگاهي را براي کمک به اسرائيل در صورت تصميم به حمله به تأسيسات هسته‌اي ايران آماده کرده است.» سياست راهبردي اسرائيل بعد از انقلاب 57 برقراري رابطه با کشورهاي اسلاميِ غيرعرب بود تا مسئله اختلاف با فلسطين را يک موضوع ميان اعراب و اسرائيل نمايش دهد. در اين رابطه آنها شعار راهبردي خود که نفوذ از «نيل تا فرات» بود را به «نيل تا خزر» تغيير دادند. اين تغيير شعار به خوبي علاقه نفوذ اسرائيلي‌ها به سواحل درياي کاسپين را نشان مي‌دهد. نا گفته نماند که اقليتي از يهوديان در جمهوري باکو زندگي مي‌کنند که بنا بر آمار هاي اعلام شده اين اقليت بزرگترين تجمع يهوديان بعد از اسرائيل عنوان شده است. قبل از انقلاب «بن گوريون»، تئوريسين اسرائيلي اعتقاد داشت که کشورهاي ترکيه، ايران و اتيوپي مي‌توانند جزئي از محورها و شرکاي اصلي اسرائيل شوند. پس از پيروزي انقلاب اسلامي وضعيت تغيير کرد و جمهوري اسلامي به عنوان جدي‌ترين مخالف و دشمن اسرائيل خود را مطرح کرد و اين رژيم را به رسميت نشناخت.
اين روزنامه در ادامه مي‌نويسد: داده‌هاي هوانوردي که در دسترس عموم است، نشان مي‌دهند که طي هفت سال گذشته 92 پرواز باري توسط خطوط هوايي آذربايجاني «سيلک وي» (Silk Way) به پايگاه هوايي «اوودا فرود» آمده است. اين تنها فرودگاه اسرائيل است که از طريق آن مي‌توان مواد انفجاري به داخل و خارج منتقل کرد. اسرائيل در طول دو دهه گذشته يک اتحاد استراتژيک با آذربايجان داشته است و به اين کشور تسليحات به ارزش ميلياردها دلار فروخته است. باکو هم در ازاي آن منابع نفتي اسرائيل تأمين مي‌کند و دسترسي اسرائيل به ايران را مي‌دهد. اما ارقام فاش شده در اينجا براي اولين بار نشان مي‌دهد که از سال 2016، هواپيماهاي آي‌ال-76 اين شرکت دست‌کم 92 بار در فرودگاه عوودا، اين مقصد غيرعادي براي هواپيماهاي باري غيرنظامي، فرود آمده‌اند. سيلک وي يکي از معدود خطوط هوايي است که اجازه دارد در پايگاه هوايي عوودا فرود ‌آيد. در طول سال‌ها، تنها تعداد انگشت‌شماري از خطوط هوايي اروپاي شرقي که مواد منفجره حمل کرده‌اند، در آنجا فرود و برخاست کرده‌اند. منابع صنعت هوانوردي گفته‌اند قانون هوانوردي اسرائيل حمل و نقل معمول مواد منفجره از فرودگاه بن گوريون را ممنوع کرده است، زيرا اين فرودگاه در قلب يک منطقه پرجمعيت قرار دارد. اين منابع مي‌افزايند، تنها فرودگاهي که مجاز به واردات و صادرات مواد منفجره از آن است، پايگاه نيروي هوايي اسرائيل در عوودا است. هواپيماهاي سيلک وي و ديگر خطوط هوايي از زمان صدور مجوز براي فرودگاه عوودا تقريباً 100 بار در اين پايگاه هوايي فرود آمده‌اند. اين داده‌ها سرعت رو به افزايش پروازها به باکو را به ويژه در اواسط سال 2016، در اواخر سال 2020 و در پايان سال 2021 نشان مي‌دهد که همزمان با دوره‌هاي جنگ در منطقه قره‌باغ کوهستاني بوده است.
 


روند مسلح کردن باکو توسط اسرائيل
فروپاشي شوروي در سال 1991 فضاي جديد و مناسب‌تري براي اسرائيل ايجاد کرد. کشورهايي که از شوروي سابق جدا شده بودند اگر چه عمدتاً نظام‌هاي لائيک داشتند و بر اساس مفاد قانون اساسي خود، کشورهاي غير ديني محسوب مي شدند اما داراي اکثريت جمعيت مسلمان بودند. به همين دليل فرصتي براي اسرائيل پيش آمد که با ايجاد ارتباط با اين کشورها، اينگونه القا کند که با کشورهاي مسلمان روابط خود را افزايش داده و مشکلي با جهان اسلام ندارد. بر اين اساس، اسرائيل جزء اولين کشورهايي بود که استقلال کشورهاي آسياي مرکزي و قفقاز را به رسميت شناخت و در مرحله اول رابطه خود را با قزاقستان و جمهوري آذربايجان محکم‌تر کرد. درواقع اسرائيل در پي دستيابي به متحدان غيرعرب در منطقه قفقاز و آسياي مرکزي قصد دارد به دنيا نشان دهد که در ميان کشورهاي مسلمان هم دوستاني دارد. ورود نيروهاي اسرائيلي به اين منطقه از مسير کشاورزي و ايجاد مزارع نمونه و انتقال تجربه به کشور‎هاي تازه مستقل شده بود و با همين انگيزه نيز وارد جمهوري باکو شد. متعاقبا اين رژيم در حوزه‌هاي مختلف از جمله مباحث تجاري، امنيتي و آي‌تي در آذربايجان نفوذ پيدا کرد. با تشديد «جنگ قره‌باغ»، جمهوري آذربايجان براي خريد سلاح وارد مذاکره با حدود 30 کشور از جمله آمريکا شد. اما واشنگتن ضمن ابراز تمايل براي همکاري تسليحاتي با باکو، تامين بخش مهمي از سلاح‎هاي مورد نياز آذربايجان را به اسرائيل محول نمود و مانند يک دلال، آذربايجان را به سمت اسرائيل هدايت کرد. از اين پس روابط نظامي جمهوري آذربايجان و اسرائيل تقويت شد و به دنبال آن، تلاويو، خريدار نفت و گاز باکو شد و حدود يک ششم از نيازهاي انرژي خود را از اين طريق تامين کرد.  در اين موقيعت زماني اسرائيل سعي دارد با انتشار آمار غيرواقعي، ميزان نفوذ خود در کشورهاي آسياي مرکزي و قفقاز از جمله جمهوري آذربايجان را بزرگنمايي کند. براي مثال اين رژيم مي گويد که 6 ميليارد دلار با آذربايجان روابط نظامي دارد در حالي که بر اساس آمارهاي رسمي، حجم روابط اقتصادي آذربايجان و اسرائيل با احتساب فروش نفت و ساير مبادلات6 ميليارد است که آن هم واقعي بنظر نمي‌رسد. برخي از مقامات نظامي آذربايجان در جلسات خصوصي گفته‌اند که سلاح‌هايي که اسرائيل به آنها مي‌دهد، سلاح‌هاي درجه يک نيست و بخصوص تجهيز گنبد آهنين در جمهوري آذربايجان تنها يک وعده غيرقابل اجرا به آذري ها بوده است. ام در اين ميان براي جمهوري باکو نيز استفاده از لابي يهودي‌ها در سطح بين المللي براي منزوي کردن لابي ارامنه در موضع جنگ قره باغ مهم است. به همين دليل مسئولان آذربايجان که از گذشته دور از نفوذ يهوديان در آمريکا و لابي آنان آگاه بودند، براي مقابله با لابي ارامنه، يکي از مباني سياست خارجي خود را برپايه نزديکي هرچه بيشتر به يهوديان قرار دادند. البته نوع رويکرد اسرائيل نسبت به آذربايجان و ارمنستان بتدريج باکو را نسبت به انگيزه‌هاي صهيونيسم دچار سوء ظن کرد. يکي ديگر از اهداف حضور رژيم صهيونيستي در کشورهاي همسايه ايران بخصوص جمهوري باکو، تخريب روابط ايران با اين کشورها بود. در اين رابطه، دستگاه تبليغاتي اسرائيل در حوزه‌هاي رسانه‌اي فعال شد، مکررا جعل خبر کرد و در مسير اسلام هراسي، ايران هراسي و شيعه هراسي، ديپلماسي عمومي خود را فعال ساخت. البته مسئولان ايران و آذربايجان که نگاه راهبردي به روابط في‌مابين دارند، نسبت به ترفندهاي اسرائيل واقف بوده و مراقبت‌هاي لازم را انجام مي‌دهند. مقامات باکو نسبت به حساسيت ايران واقف بوده و بارها اعلام کرده‌اند که به رژيم صهيونيستي اجازه هرگونه تحرک عليه ايران را نمي‌دهند اما در برخي موارد عوامل اسرائيل با دور زدن مقامات امنيتي آذربايجان، تحرکاتي داشته‌اند.