روزنامه آرمان امروز
1401/12/20
بررسی عوامل محرک و روان درمانی دانش آموزان
آرمان امروز- حميد رضا خالدي: حدود سه ماه قبل، زمانيکه براي اولين بار خبر مسموميت تعدادي از دانش آموزان دختر مدرسهاي در قم مطرح شد، هيچ کس حتي تصورش را هم نميکرد که اين رخداد، به سريال دنبالهداري تبديل شود که نهتنها ابعادي ملي به خود ميگيرد و تمامي نهادهاي امنيتي و نظارتي را درگيرخود کند. با اين وجود دانش آموزان اظهار نظرهاي مختلفي در مورد بوهاي منتشر شده را بيان داشتهاند. يکي بوي منتشر شده را مانند پرتغال و ديگري آن را بويي شبيه ماهي و يکي ديگر نيز آن را به بوي بنزين، گاز و يا ميوه گنديده عنوان کردهاند. در اين شرايط اولين و تنها گزارش رسمي، معاون درمان وزارت بهداشت گفته است: «برخي از اين اتفاقات ناشي از اشتباه انساني است، بخشي از دانشآموزان با يک ماده محرک تحريککننده که عمدتا استنشاقي است. موادي که بچههاي ما با آن تماس پيدا کردند، اصلا از اين نوع گازهاي خطرناک و جنگي نبوده و تا به امروز خدا را شکر موردي از فوت نداشتهايم. ماده محرک که استنشاقي است، خودش حالت گازي دارد، اما لزوما آن ماده اصلي ممکن است گاز نباشد، بلکه ميتواند يک ماده جامد باشد؛ به صورت پودر يا خمير يا حتي مايع باشد که وقتي روي شوفاژ يا بخاري ريخته ميشود يا در اثر حرارت محيط ميتواند تبخير شود و بعد علائم تحريکي را ايجاد کند.» هر چند که وزارت بهداشت در خصوص نوع محرکها توضيحي ارائه نداده است.با اين حال، علي کرمي، متخصص بيوتکنولوژي پزشکي در گفتوگو با «آرمان امروز»، ضمن تاييد ادعاهاي وزارت بهداشت در رابطه محرکها اعلام ميکند: «وقتي مي گويند محرک يعني مادهاي شيميايي وجود دارد ولي نميتوان نام آنها را «سم» گذاشت، چرا که سم به معناي مادهاي است که وارد بدن ميشود و به اين زودي ها نيز از بين نميرود، ولي مواد محرک به موادي ميگويند که باعث تحريک يک نفر ميشود و براي مدتي بدن وي را تحت تاثير قرار مي دهد. مثلا ممکن است فردي نسبت به وايتکس حساسيت داشته باشد، در چنين موردي، وايتکس براي وي محرک محسوب مي شود. مثلا در يک مورد دانش آموزي، به گفته خودش، با دستوري که از يک کانال تلگرامي گرفته بوده، الکل را با اسپري فلفل ترکيب کرده و در کلاس منتشر کرده که همين باعث بدحال شدن هم کلاس هاي وي شده است.»
اين متخصص با بيان اينکه در طول تاريخ تاکنون بارها چنين حوادثي در بسياري از مدارس جهان و بهخصوص مدارس دخترانه رخ داده است، ميافزايد: اين پديده نوعي تلقين رواني قلمداد ميشود که در آن فرد، با يک محرک بدحال ميشود، بهطوريکه ممکن است سردرد بگيرد يا سرفه کند يا آنقدر بدحال شود که به زمين هم بخورد.»
اما همچنان سوالات فراواني در مورد اين سريال پر رمز و راز وجود دارد. مثلا اينکه اصولا چه ماده محرکي در اين حوادث استفاده ميشود؟ با اين وجود، دکتر کرمي مدعي است که جنس موادي که به دانش آموزان حس بدحالي را «القا» ميکند ميتواند از مواد مختلفي باشد و تصريح ميکند: «همانطور که گفتم اين مواد مي تواند ناشي از يک نفتالين له شده يا وايتکس و... باشد که ناشي از شيطنت هاي دانش آموزان است! هر چقدر آمار و حجم اخبار مرتبط با اين موضوع بيشتر شده است، تعداد اين مسموميت ها نيز افزايش پيدا کرده است!» بهگفته وي، فاصله بين اولين حادثه با دومين رخداد حدود 12 روز بود که اين فاصله بهتدريج کمتر شد منتهي تا حدود يک ماه قبل که دو نماينده مجلس اعلام کردند که اين مسموميت ها مشکوک هستند، کسي آنها را چندان جدي نگرفته بود. رئيس دانشگاه قم، دکتر مصري همان زمان به من زنگ زد و گفت فکر مي کنيد دليل اين حوادث چه باشد؟ اما من گفتم تا نمونه ها نباشد نمي توان در اين مورد اظهار نظر کرد.
اين متخصص با تاکيد براينکه هيچ ردي از گازهاي سمي در حوادث اخير پيدا نشده است، خاطر نشان ميکند: «ما دستگاه هاي فوق پيشرفتهاي داريم که هر سمي را تشخيص ميدهند. هيچ کدام از اين نمونهها هيچ ماده سمي را نشان نمي دهند در حاليکه اين رويه بهسرعت از مدرسه به مدرسه بعد و از استان به استان ديگر و حالا خوابگاه دخترانه دانشگاهي منتقل شده است که نشان مي دهد موضوع بيشتر، جنبه رواني دارد.
وي با ذکر اينکه اين حوادث از سه دسته خارج نيستند گفت: «اصولا اينگونه رخدادها يا بيو تروريسم يا کمو تروريسم يا القايي هستند. در مورد مدارس ايران اما گرچه حمله بيولوژيکي رد شده ولي به نظر ميرسيد اين حوادث ترکيبي از پديده سايکولوژيکي باشد.»
چرا دختران؟
اما چرا مدارس دخترانه آماج اين حملات قرار گرفته اند؟ سوالي که گرچه برخي از کاربران فضاي مجازي مدعي شدهاند که خود دولت مسبب بروز اين حوادث است تا جلوي پيشرفت دختران ايراني را بگيرد ولي، دکتر کرمي با رد اين نظريه گفت: «اولا در گزارش ها دو سه مدرسه پسرانه هم بود. اما اينکه چرا اين حوادث بيشتر در مدارس دخترانه شکل ميگيرد، طبيعي است چرا که اصولا پديدههاي سايکولولوژيکي در مدارس دخترانه بيشتر رخ ميدهند. يعني اين طبع دخترانه است که يک مقداراحساساتي و تلقين پذير تر است.
وي در پاسخ به اين سوال که اگر اين حوادث القايي است، پس چرا اثار آن تا چند روز همچنان در جسم دانش آموزان باقي است نيز گفت: «اين دانش آموزان اصولا آلرژي به محرک ها دارند. ممکن است يک دانش آموز به بادام زميني آلرژي دارد بنابراين آن فرد نسبت به اين محرک به شدت واکنش نشان مي دهد و چندين روز درگير آن است.»
تائید دستگیری 5 نفر
ابعاد این مساله اما تاجایی بالا گرفت که کمیتهای حقیقت یابی تشکیل شد و مجلس در جلسهای با حضور نمایندگان وزارتخانههای اطلاعات، وزارت کشور، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، سازمان اطلاعات سپاه و اطلاعات نیروی انتظامی به بررسی موضوع پرداخت. محمدحسن آصفری، عضو کمیته حقیقت یاب و نماینده مجلس در این زمینه اعلام کرد: «در ۲۵ استان کشور شامل تقریبا ۲۳۰ مدرسه بیش از ۵۰۰۰ دانشآموز دختر و پسر مسموم شدهاند.» وی در ادامه گفتههایش افزود: «تاکنون اطلاعات خاصی به دست نیامده که براساس آن مشخص شود که نوع سم چه بوده یا اینکه این اقدامات از چه ناحیهای صورت گرفته است.»
این سریال اما همچنان نافرجام و بی انتهاست. به عبارتی نه انتهای آن مشخص است و نه هنوز پاسخی قطعی برای ابهامات آن پیدا شده است. اما شاید بتوان دستگیری چندین نفر را پس از تاکیدات مقام معظم رهبری درباره این حادثه عنوان کرد. طبق اظهارنظرهای میراحمدی معاون وزیر کشور (در روز 17 اسفند): «تاکنون ۵ نفر دستگیر شدند، یکی از افراد دستگیر شده دارای ۴ کانال تلگرامی بوده که در اغتشاشات پاییز امسال هم دستگیر شده بودند.» همچنین همان روز، معاون فرهنگی و اجتماعی فرماندهی انتظامی خراسان شمالی از دستگیری یک نفر در رابطه با مسمومیت دانش آموزان یکی از مدارس دخترانه بجنورد خبر داد.» با این حال دکتر کرمی معتقد است: این مساله ابعاد گوناگونی دارد. بخشی از آن به شیطنت های دانش آموزان بر میگردد و ممکن است بخشی از آن نیز حاصل اقدامات عوامل منافق و دشمنان کشور باشد. در گزارش های نهادهای امنیتی، آمده است که ما نشانه هایی را پیدا نکردیم که براساس آن چیزی به داخل کلاس ها پرت شده یا جاسازی شده باشد. من میخواهم بگویم اگر الفظ حملات عمدی را برای این حوادث به کار می برید بگویید آن فرد کیست؟ اگر دانش آموزی این مواد محرک را با خودش آورده حداقل اگر نمیخواهید آبروی وی را ببرید، جلویش را بگیرید. یا اینکه اصلا اسپری فلفل دست یک بچه چه می کند؟
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
جوانها دنبال هرکسی میروند، «غیر از ما»!
احمد خاتمی: مخالف نوروز نیستیم اما نوروز اسلامی
تبادل زندانیان میان تهران و واشنگتن
بررسی عوامل محرک و روان درمانی دانش آموزان
بخور بخور مدیران از جیب مردم
توافق ایران و عربستان پایان بحران 7ساله
جناب میرسلیم! دوباره جنجال نسازید
بیمارستان هوشمند حضرت مهدی (عج) افتتاح شد
آقای خاندوزی! به کلاس ها باز گردید
راز گرانی گوشت ، گروکشی دامداران
پشت پرده رد کمک ایران به لبنان
بیمارستان هوشمند حضرت مهدی (عج) افتتاح شد
تحریم های حقوق بشری تازه سوئیس علیه ایران
تبادل زندانیان میان تهران و واشنگتن