روزنامه آرمان امروز
1401/12/21
پایان یک رویا
آرمان امروز- سرويس ديپلماسي: عربستان و ايران بعد از 8 سال قطع روابط، بالاخره باهم به توافق رسيدند. توافقي که به نظر مي رسد ابعاد مختلفي داشته باشد. روابط 2 کشور بعد از تسلط انصارالله متحد جمهوري اسلامي بر پايتخت يمن تيره شد؛ با روي کار آمدن ملک سلمان و وليعهدي بن نايف و وزارت جنگي محمد بن سلمان، رويکرد پادشاهي سعودي بر تهاجمي شدن اقدامات عليه تهران متمرکز شد و با شروع جنگ يمن و اعدام شيخ باقر النمر و متعاقب آن حمله خودسرانه به سفارت سعودي، تنش ها به اوج رسيد و عربستان سفارتش را بست و قطع روابط را رسما اعلام کرد.
عليرضا تقوي نيا، تحليلگر مسائل خاورميانه در اين خصوص مي گويد: پس از چندي نيز بن سلمان که شکست هايش در جنگ يمن را نتيجه حمايت ايران مي دانست، اعلام کرد جنگ را به داخل ايران مي کشاند.
بعد از گذشت 8 سال از شروع جنگ يمن و سياست تهاجمي سعودي در منطقه که همراهي با ترامپ اوج آن بود، بايد ديد کدام طرف از مواضعش کوتاه آمده که زمينه ساز توافق شده است ؟
آيا ايران در حمايت از متحدانش در يمن، لبنان، عراق و سوريه تجديد نظر کرده يا رياض سياست هاي خود را عليه تهران اصلاح کرده است؟
ايران در سالهاي اخير با وجود تحريم هاي شديد، علاوه بر گسترش توان موشکي و پهپادي خود، در زمينه هسته اي نيز از نقطه گريز عبور کرد و در قامت يک قدرت هسته اي قد علم کرده است.
از طرفي عربستان سعودي نيز که در يمن، لبنان، عراق و سوريه تمام توان خويش را معطوف ساخته بود، نتوانست در برابر متحدان ايران کاري از پيش ببرد.
وي افزود: آخرين تلاش سعودي ها، تحريک مردم در خيابان هاي ايران داخلي از طريق شبکه ماهواره اي وابسته به خود يعني اينترنشنال بود که آن هم به شکست‌انجاميد.
متحدان ايران امروز در يمن قدرتمند تر از هميشه اند، تاجايي که نسبت به 8 سال پيش هم از لحاظ تسليحات بسيار پيشرفت کرده اند و هم بيش از 70 درصد جغرافياي انساني يمن تحت سيطره آنهاست و صدها ميليارد دلار سعودي ها در همسايه جنوبي خود بدون دستاوردي دور ريخته شد.
پس از حمله پهپادهاي يمني به آرامکو و کاهش توليد نفت سعودي به نصف، رياض از دولت ترامپ براي واکنش عليه ايران کمک خواست اما با پاسخ منفي آمريکا مواجه شد و همين امر بن سلمان را بسيار پريشان خاطر کرد.
تقوي نيا تصريح کرد: بن سلمان تحولات جديد بين الملل را خوب درک کرده است؛ ايران قصد کوتاه آمدن در برابر آمريکا را ندارد و تحريم ها نيز جمهوري اسلامي ايران را از پا در نخواهد آورد و ادامه اين روند و احتمالا از سر گيري جنگ با يمن، اثرات ويران کننده اي بر عربستان سعودي خواهد گذاشت.
پس بن سلمان که کيفيت تسليحات ايراني را در نبردهاي مختلف از اروپا تا آسيا و آفريقا ديده است، هيچ تمايل ندارد در برابر چنين تسليحاتي مقاومت کند.
اين تحليلگر مسائل خاورميانه تاکيد کرد: آن هايي که برجام را کليد حل روابط با دنيا مي دانستند، بايد ملتفت گردند که مولفه هاي قدرت جمهوري اسلامي شامل توان هسته اي ، موشکي و پهپادي ، متحدان منطقه اي و حمايت مردمي موجب بهبود روابط با دنيا مي گردد ، نه خالي کردن دست کشور از عناصر قدرت.
قطع روابط ايران و عربستان در اوج اجراي برجام انجام شد و از سرگيري روابط در دوران نابودي برجام.
وي افزود: بدون شک بايد گفت برقراري مجدد روابط ايران و سعودي نشانه ديگري از تغييرات اساسي در عرصه روابط بين الملل است و عربستان متوجه آن گشته که اتحاد با آمريکا مثل گذشته برايش منفعت نخواهد داشت و بايد با قدرت هاي ديگري نظير چين و ايران نيز مستقلا بر سر يک ميز بنشيند و روابطش را ارتقا بخشد.
تقوي نيا ادامه داد: اسرائيل نيز يکي از متضرران احتمالي از توافق ايران و عربستان سعودي است و بسيار دور از ذهن مي نمايد که رياض ديگر به توافق ابراهيم بپيوندد و سعي در اتحاد با تل آويو براي ضربه زدن به تهران باشد.
بايد توجه داشت که جمهوري اسلامي ايران با صبر و حوصله و بدون کوتاه آمدن از مواضعش و بلکه تقويت مولفه هاي قدرت خود ، پس از 8 سال پادشاهي سعودي را به اين نتيجه رسانيد که در مناسباتش در قبال ايران تجديد نظر کند .
به زودي اثرات اين توافق بر شبکه اينترنشنال و ساير رفتارهاي سعودي روشن خواهد شد.
عليرضا تقوي نيا خاطرنشان کرد: از سوي ديگر برهم خوردن انسجام دروني صهيونيست ها و از هم گسيختگي جامعه اسرائيلي و نافرماني مدني نسبت به دولت، ناتواني دولت در تامين امنيت ساکنان اراضي اشغالي در برابر عمليات هاي فلسطيني ها، عدم تبعيت بخش وسيعي از ارتش و نيروهاي امنيتي از نتانياهو و بن غفير، تهديدات قدرتمند وجودي در مرزهاي رژيم مانند حزب الله در لبنان، ايران در سوريه و مقاومت غزه، درگير شدن غرب در اوکراين و ناتواني در کمک به اسرائيل مانند سابق و روي کار آمدن افراطيون مذهبي يهودي و تصميمات راديکال و غيرعقلاني آنها سبب شده تا اسرائيل در ساير حوزه ها نيز متزلزل شوند و ائتلاف سازي در برابر ايران براي آن ها تبديل به يک رويا شود.
وي تصريح کرد: سخنان 2 روز پيش سيد حسن نصرالله در خصوص آمادگي براي نبرد بزرگ و تعيين کننده در منطقه و احتمال نابودي اسرائيل در مرحله کنوني کاملا جدي و حساب شده بود و گواه بر همين موضوع دارد.
فارغ از اين گفته ها، برخي تحليلگران نيز بر اين باور هستند که توافق ايران و عربستان برخلاف تصورات مي تواند کمک کند تا عربستان آسان تر روابط خود را با اسرائيل عادي کند اما شايد با توجه به مولفه هايي ديگر.
مولفه هايي که احتمالا برخلاف گذشته بيشتر ريشه در صلح و پايان جنگ ها داشته باشد تا ايجاد ائتلاف عليه کشور ثالث.
دياکو حسيني، تحليلگر ارشد مسائل بين الملل در اين خصوص مي گويد: دستاوردهاي عادي سازي روابط تهران و رياض در پکن چندين مورد است. نقش و منافع چين در خليج‌فارس به رسميت شناخته شد و از امروز خود را در کنار آمريکا ضامن توافق دو کشور و داراي حقي براي نفوذ سياسي مي‌داند. بعلاوه، نسبت به امنيت خليج فارس و گذرگاه‌هاي انرژي اطمينان پيدا مي‌کند.
عربستان و ديگر کشورهاي عرب خليج‌فارس مطمئن مي‌شوند که همزمان با افزايش احتمال به نتيجه نرسيدن مذاکرات احياي برجام و خطر جنگ، از حملات تلافي‌جويانه ايران در جنگ احتمالي در امان خواهند بود و همه بار مقابله با ايران را به اسرائيل واگذار مي‌کنند.
هرچند آمريکا از اينکه چين صاحب نفوذ و پرستيژ بيشتري در خليج فارس و فراسوي آن شده راضي نيست اما با افزايش نقش پکن در اين منطقه، مسئوليت حفاظت از امنيت خليج‌فارس را تقسيم کرده و قادر خواهد بود تمرکز خود را به مناطق و موضوعات مهمتر اختصاص‌بدهد.
همينطور، به نفع آمريکا هم هست که کشورهاي نفت‌خيز عرب را از محدوده جنگ احتمالي با ايران بيرون نگه دارد.
اسرائيل بازنده بزرگ اين توافق است. اسرائيل ترجيح مي‌داد که عربستان سعودي و ساير کشورهاي عرب کنار اسرائيل عليه ايران بايستند و سهم خود را در مقابله با ايران بپردازند.
براي ايران از يک طرف، ضمن کاهش تنش، از شکل‌گيري يک ائتلاف منطقه‌اي عليه ايران با مشارکت عربستان سعودي جلوگيري کرده و احتمال خطاي محاسباتي اسرائيل را کم کرده اما از طرف ديگر، دامنه اهداف خود را در جنگ احتمالي با آمريکا که مي‌توانست بازدارنده باشد را هم محدود کرده است.
مکانيزم موازنه قدرت به اينجا متوقف نمي‌ماند. با توافق ايران و عربستان با ميانجي‌گري چين، احتمال عادي‌سازي عربستان و اسرائيل با ميانجي‌گري آمريکا هم افزايش پيدا مي‌کند. به اين ترتيب، عربستان مي‌تواند به شاهين ترازوي ايران و اسرائيل تبديل شود و جايگاهي بهتر پيدا کند.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
چه نیکوست که ما ملت‌های عدالت‌خواه با یکدیگر بیشتر آشنا شویم
فرار دزدان اسناد هسته‌ای ایران از کانال «باکو»
پایان یک رویا
در به‌دری شادی چهارشنبه آخر سال
عید صاحبان دلارهای خانگی سیاه شد
آرایش جدید تندروها در دیپلماسی آشتی
پیام از اوین به واشنگتن
نخستین توافق خلیج فارس بدون غربی‌ها
شنای ماهی به سفره عیدانه خارجی ها
قالیباف و رقبای جدید درون اردوگاهی
مسئولان نظارت بر بازار خوابند!
چه نیکوست که ما ملت‌های عدالت‌خواه با یکدیگر بیشتر آشنا شویم
