روزنامه خراسان

«مجید» دوباره یتیم شد

  ظهر دیروز خبر درگذشت ناگهانی کیومرث پوراحمد در 74 سالگی، اهالی هنر و بسیاری از مخاطبانی را که با آثار ماندگار این هنرمند در سینما و تلویزیون خاطره داشتند، در شوک فرو برد. متولدان دهه 60 ،نوجوانان دیروز، این فیلم ساز را به عنوان خالق سریال به یاد ماندنی «قصه‌های مجید» و فیلم محبوب «خواهران غریب» می‌شناسند. سریال پلیسی پربیننده «سرنخ» نیز جزو آثار ماندگار و مهم کارنامه این هنرمند است و فیلم‌هایی مانند «گل یخ» و «اتوبوس شب» نیز جایگاه ویژه‌ای در کارنامه زنده‌یاد پوراحمد دارند. این هنرمند پاییز 1400، فیلم برداری آخرین ساخته سینمایی‌اش به نام «پرونده باز است» را به پایان رساند و چند ماه بعد، صبح 16 فروردین در بهار 1402 دار فانی را وداع گفت. به بهانه درگذشت این فیلم ساز خوش‌سابقه، مروری داشتیم بر فعالیت هنری او. در بخشی از این مطلب نیز با کوروش سلیمانی و امیر غفارمنش که با مرحوم پوراحمد تجربه همکاری داشتند، گفت‌وگویی داشتیم. قصه‌های شیرین و ماندگار «مجید» کیومرث پوراحمد سال 60 به عنوان اولین تجربه سریال‌سازی خود در تلویزیون، مجموعه «تابستان سال آینده» را که برداشتی از کتاب «سختون» نوشته ناصر ایرانی بود، ویژه مخاطب نوجوان جلوی دوربین برد. او پس از این سریال، باز هم سراغ ساخت یک سریال اقتباسی و روایت قصه‌ای ویژه رده سنی نوجوان رفت و مجموعه ماندگار «قصه‌های مجید» را تولید کرد. این سریال اقتباسی از کتاب «قصه‌های مجید» اثر هوشنگ مرادی کرمانی بود و شخصیت اصلی آن نوجوان شیرین و باهوشی به نام «مجید» بود. سریال «قصه‌های مجید» اولین‌بار سال 70 پخش شد و نه تنها مورد توجه نوجوانان قرار گرفت، بلکه مخاطبان بزرگ سال نیز با ماجراهای این سریال همراه شدند. پخش «قصه‌های مجید» باعث شد منبع اقتباس کتاب یعنی اثر درخشان هوشنگ مرادی کرمانی نیز توجهات را جلب کند. مهدی باقربیگی بازیگر اصفهانی نقش «مجید» با ایفای نقش در این مجموعه، به شهرت رسید و سال‌ها پس از پخش سریال نیز با ساخته ماندگار پوراحمد و نقش جذاب «مجید» شناخته می‌شود. کنجکاوی‌های شخصیت «مجید» و همچنین دغدغه‌ها، آرزوها و تصمیمات او، برای هم سن‌وسالان این شخصیت قابل درک بود. نوع ارتباط «مجید» با مادربزرگش نیز از جذابیت‌های این شخصیت بود، به این ترتیب «قصه‌های مجید» نزد مخاطبان محبوب شد و نام کیومرث پوراحمد با این سریال گره خورد. از نکات جالب این سریال، نقش‌آفرینی پروین‌دخت یزدانیان مادر کیومرث پوراحمد به عنوان بازیگر نقش مادربزرگ «مجید» است که نخستین بازی این بازیگر بود. «خواهران غریب»، نقطه عطفی در کارنامه سینمایی پس از تولید سریال «قصه‌های مجید»، زنده‌یاد کیومرث پوراحمد به سینما بازگشت و چند فیلم در دهه 70 جلوی دوربین برد، اما نقطه عطف دیگر کارنامه او فیلم «خواهران غریب» بر اساس رمانی خارجی به همین نام بود. این فیلم محصول سال 74 دومین اثر موفق اقتباسی در کارنامه مرحوم پوراحمد و به عنوان یکی از آثار مهم در تاریخ سینمای کودک و نوجوان محسوب می‌شود. «خواهران غریب» به واسطه قصه‌ای پرماجرا و شیرین، مشکلات و تبعات جدایی والدین را روایت می‌کرد و به عنوان یک فیلم خانوادگی آموزنده و در عین حال جذاب و سرگرم‌کننده، تماشاگران خود را راضی کرد. بازی خوب و به‌یادماندنی مرحوم خسرو شکیبایی ستاره اصلی فیلم و موسیقی خوب «خواهران غریب» نیز پازل موفقیت فیلم را تکمیل کرد. ادامه موفقیت سریالی با «سرنخ» زنده‌یاد کیومرث پوراحمد همزمان با سینما، فعالیت خود را در تلویزیون هم ادامه داد و پس از «خواهران غریب»، به تلویزیون بازگشت تا مجموعه پلیسی «سرنخ» را بسازد. این هنرمند موفق شد در ژانر پلیسی و معمایی نیز اثری به‌یادماندنی تولید کند و همچنان جایگاه خود را به عنوان کارگردانی توانا و موثر حفظ کند. «سرنخ» داستان‌های معمایی پرکشش و همراه با رگه‌هایی از کمدی داشت. همچنین ترکیب دو کارآگاه یکی باسابقه و کارکشته و دیگری جوان و باهوش جذاب بود، بنابراین سریال پوراحمد بااستقبال مخاطبان مواجه شد و موفقیت دیگری در کارنامه این هنرمند ثبت شد. مرحوم پوراحمد در پایان دهه 80، سریال جدیدی به نام «پرانتز باز» را تولید کرد که به اندازه «سرنخ» دیده نشد. این مجموعه آخرین ساخته تلویزیونی کیومرث پوراحمد بود. «پرونده باز است» آخرین ساخته کیومرث پوراحمد فیلم‌هایی مانند «شب یلدا»، «گل یخ» و «اتوبوس شب» دیگر ساخته‌های سینمایی مرحوم پوراحمد در دهه 80 بودند. این کارگردان و نویسنده، در دهه 90 نیز طبق روال معمول آثاری به نویسندگی خودش مانند «50 قدم آخر»، «کفش‌هایم کو؟» و «تیغ و ترمه» را جلوی دوربین برد که البته موفقیت ساخته‌های درخشان کارنامه‌اش را تکرار نکردند و دستاوردی برای او نداشتند. کیومرث پوراحمد شهریور 1401، فیلم پلیسی «پرونده باز است» را با تمرکز بر مسئله قصاص نوجوانان و با بازی پژمان بازغی، محمدرضا غفاری، سام قریبیان، مه‌لقا باقری و نسیم ادبی تولید کرد. این فیلم سال گذشته در چهل‌ویکمین جشنواره فجر رونمایی شد، اما به دلیل انصراف مرحوم پوراحمد از حضور در جشنواره، نشست خبری آن با حضور تهیه‌کننده فیلم، عوامل پشت صحنه، بازیگران نوجوان فیلم و همچنین شادی مختاری برگزار شد. «پرونده باز است» آخرین ساخته کیومرث پوراحمد است که پس از درگذشت او، در آینده در غیاب خودش اکران خواهد شد. هنرمندی دغدغه‌مند و آگاه کوروش سلیمانی که در دو فیلم «اتوبوس شب»، «تیغ و ترمه» و سریال «پرانتز باز» با مرحوم پوراحمد همکاری کرده است، درباره ویژگی‌های اخلاقی و شخصیت حرفه‌ای این هنرمند می‌گوید: «آثار ایشان بیش از هر چیز دیگری معرف توانایی‌های ایشان بوده است. به نظر من آقای پوراحمد به خصوص در سینما یکی از ایرانی‌ترین هنرمندان معاصر بودند، چون کارهای ایشان به شدت رنگ و بوی ایران و فرهنگ ایرانی داشت و از جنس مردم است. این نشان می‌دهد که ایشان مردم‌شان را بسیار خوب می‌شناختند و بسیار هم عاشق مردم ایران بودند. به لحاظ شخصیتی خیلی مهربان بودند. در قبال خوبی‌های اطرافیان بسیار سپاس گزاری می‌کردند و این هیچ ربطی به جایگاه و طبقه اجتماعی یا کاری‌شان نداشت. خیلی صادقانه صحبت می‌کردند، در روزگاری که دروغ و ریاکاری وجود دارد، ایشان بسیار صادق، شفاف، راستگو، انسانی به تمام معنا شریف و دغدغه‌مند و آگاه بودند.» سلیمانی همچنین درباره تعامل مرحوم پوراحمد با عوامل و بازیگران توضیح می‌دهد: «همان طور که گفتم واقعا با همه به خوبی رفتار می‌کردند، البته مثل هر کارگردان دیگری ممکن بود یک جاهایی عصبانی شوند، اما در حالت عادی نسبت به همه بسیار مهربان بودند و تا زمانی که کسی را دوست نداشتند، بعید می‌دانم اصلا با او کار می‌کردند.» این بازیگر درباره علت موفقیت و ماندگاری آثار محبوب کیومرث پوراحمد نیز می‌گوید: «به قول شاعر «ذات نایافته از هستی‌بخش، کی تواند که بود هستی‌بخش»، وقتی خود هنرمند به جاهایی دست نیافته باشد که نور و روشنی ا‌ست و می‌تواند به دیگران کمک کند، نمی‌تواند آن را به دیگران نشان بدهد. البته بعضی فیلم و سریال‌های ایشان بیشتر موفق‌ بودند و بعضی کمتر، به جرئت می‌توانم بگویم آن آثاری که کمتر موفق بودند، شرایط اجازه نمی‌داد پوراحمد آن پوراحمدی که باید باشد، وگرنه پوراحمد همیشه می‌توانست همان پوراحمد باشد. متاسفم که برای هنرمند بزرگی مثل ایشان، شرایط و امکانات هیچ وقت آن طور که باید فراهم نشد و حمایتی که باید رخ نداد. آدم دلش می‌گیرد چرا هنرمندی با این همه توانمندی و با این میزان اثرگذاری مثبت، چنین قدرنادانسته از بین ما برود.» راوی حرفه‌ای قصه‌های ساده امیر غفارمنش نیز به عنوان یکی از بازیگرانی که در سریال «پرانتز باز» سابقه همکاری با زنده‌یاد کیومرث پوراحمد را دارد، ویژگی‌های این هنرمند را این طور توصیف می‌کند: «کیومرث پوراحمد یک فرد بسیار متعهد، خوش سلیقه و دارای نگاه زیبایی شناختی جلوی دوربین بود، رفیق‌باز و وفادار بود، درام را فوق‌العاده می‌شناخت و می‌فهمید. ایشان از شرایط اجتماعی و سیاسی گله‌مند بود و از جو حاضر در مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ناراضی و شاکی بود.» او در ادامه می‌گوید: «ایشان بسیار حرفه‌ای برخورد می‌کرد و متقابلا هم توقع داشت که همه حرفه‌ای برخورد کنند.» غفارمنش درباره راز موفقیت آثار درخشان این هنرمند می‌گوید: «به نظرم یکی از شاهکارهای کیومرث پوراحمد این بود که سعی نمی‌کرد حرف پیچیده بزند، ساده حرف می‌زد و «قصه» تعریف می‌کرد، به زبان ساده تعریف می‌کرد و به هیچ وجه ادای روشنفکری نداشت. می‌گفت شرایط فرهنگی مملکت ما طوری‌ است که باید مخاطب عام را رشد بدهیم، نمی‌توانیم فقط برای روشنفکران فیلم بسازیم.» واکنش هوشنگ مرادی کرمانی هوشنگ مرادی کرمانی نیز مانند بسیاری از هنرمندانی که تجربه همکاری با کیومرث پوراحمد را داشتند، در حالی که از درگذشت این هنرمند بسیار متاثر بوده، به ایسنا گفته: «پوراحمد شخصیت مجید و قصه‌های مجید را خورد، هضم کرد و بازتاب افکار و موقعیت‌های خود را به آن اضافه کرد و به تصویر کشید. او در خانواده‌ای شلوغ و در عین حال اهل هنر زندگی می‌کرد. او شخصیت مجید و بی‌بی را به گونه دیگری خلق کرده بود که حاصل خلاقیت و واقعیت ذهنی خود بود و در نهایت کار ماندگاری شد.» او در بخش دیگری از صحبت‌های خود نیز گفته است: ««قصه‌های مجید» همچنان سرافراز بود. «مجید» شانس آورد، من شانس آوردم، تلویزیون شانس آورد که چنین فرد ناب و درجه‌یکی سریالی را که پر از نکته‌های اخلاقی و آموزشی و پر از مهربانی و صداقت است، ساخت. این سریال حاصل زندگی و ذهن پوراحمد بود که با «مجید» همراه شد. شاید هرکس دیگری این سریال را می‌ساخت، «مجید» چنین خوش‌شانس نمی‌بود.»  
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
مناظره‌اي در مورد حجاب (اعتماد) ماجرای سرقت مرگبار با نوشیدنی سمی! (خراسان) فاجعه برجام در انتظار لایحه عفاف! (یادداشت روز) (کيهان) استاندارد دوگانه «نستله» برای فقرا و ثروتمندان (جوان)
سایر اخبار این روزنامه
فضای باز سیاسی مقدمه‌ای بر مشارکت حداکثری از تفهیم اتهام تا انکار ترامپ پکن در نقش میانجی هوش مصنوعی، چرنوبیلی تازه فراخوان احیا پس از تراژدی «الکترواستیل» شورای ششم در آزمون انتخاب دوم مسکن در حال بلعیدن بودجه خانوار دستان بسته نمازگزاران در یورش شبانه «مجید» دوباره یتیم شد تا که نور حسن (ع) از منزل زهرا(س) سر زد - شد به ماه رمضان جلو ه‌گر آ ن فیض عظیم 5 ماه تا مرگ دارویار شکار «دزدان طلایی» در مشهد مرثیه‌ای برای معماری انسان‌محور