تغییر سکاندار مسکن به امید تحول؟!

حمیدرضا حلاجیان/ اگرچه مسکن یکی از چالش‌های مهم و پرحاشیه همیشگی دولت‌ها بوده،اما این موضوع در دولت سیزدهم به دلیل شعار ساخت 4 میلیون خانه در 4 سال، بیش‌ازپیش حاشیه‌ساز و چالش‌برانگیز شده است. اولین وزیری که مامور به طرح و برنامه‌ریزی برای ساخت 4 میلیون مسکن شد، مرحوم رستم قاسمی بود که کمی بعد از یک‌سالگی ماموریتش از سمت خود استعفا کرد. حالا پس از مرحوم قاسمی، مهرداد بذرپاش سکان‌ وزارت راه و شهرسازی را به عهده گرفته و ماموریت دارد تا در کمتر از 3 سال دیگر 4 میلیون خانه ساخته‌شده را به مردم تحویل دهد.
نهضت ملی مسکن هنوز شروع نشده با حرف‌وحدیث ها و ان قلت های فراوان  مواجه شد؛ اوضاع چنان شد که مدیران سطح بالای کشور از همراهی نکردن مدیران بدنه میانی با سیاست‌های کلی در بخش مسکن سخن به میان آوردند.
انتقادهای رئیس جمهور
در همین خصوص طبق توئیتی که سپهر خلجی رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت در حساب کاربری خود در 24 فروردین امسال نوشت، ابراهیم رئیسی، در ششمین جلسه شورای عالی مسکن هشدار جدی به برخورد با اهمال‌کاران در زمینه ساخت 4 میلیون مسکن به وزیران مربوط داد. خلجی توئیت کرد: «رئیس‌جمهوری در جلسه شورای عالی مسکن، وزیر کشور و وزیر راه و شهرسازی را مامور کردند وضعیت استان‌هایی را که به لحاظ پیگیری سیاست‌های دولت در بخش مسکن دچار عقب‌افتادگی بوده و در ۱۰ ردیف آخر جدول هستند، بررسی کند و چنان چه اهمالی در پیگیری‌ها وجود داشته است، مدیران مربوط توبیخ شوند.»


جایگاه استان در نهضت ملی مسکن
تنها 4 روز بعد از هشدار جدی رئیس‌جمهور، جدول رتبه‌بندی اداره های کل‌ راه و شهرسازی استان‌ها منتشر شد که در آن استان‌های زنجان، قزوین، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، بوشهر، قم، هرمزگان، سمنان، چهارمحال و بختیاری و خراسان شمالی در رتبه‌های اول تا دهم هستند.
استان‌های البرز، ایلام، گلستان، فارس، اردبیل، مرکزی، آذربایجان شرقی، گیلان، کرمان و اصفهان نیز با کسب رتبه‌های 11 تا 20 در میانه این جدول هستند.
و در آخر 11 استان دیگر شامل خوزستان، تهران، یزد، لرستان، مازندران، خراسان رضوی، کرمانشاه، آذربایجان غربی، کهگیلویه و بویراحمد، کردستان و همدان نیز در جایگاه 21 تا 31  این رتبه‌بندی قرار دارند.روز گذشته نیز پس از گذشت حدود 2 هفته از این رتبه‌بندی و دستور ویژه رئیس‌جمهور، یوسف زاده مدیر کل راه و شهرسازی خراسان رضوی که اداره متبوعش در میان 31 اداره کل، در رده 26 جدول قرار داشت جای خود را به وحید داعی مدیر کل راه و شهرسازی خراسان جنوبی داد که اداره کل او در جدول رتبه‌بندی رده سوم را به خود اختصاص داده است.یوسف زاده که در روزهای پایانی اسفند 1400 مدیرکل شده بود کمی بعد از یک سال مشهد را به مقصد بجنورد ترک می‌کند و قرار است در رأس اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی قرار گیرد که رتبه 10 را در رتبه‌بندی اداره های کل‌ راه و شهرسازی در بحث نهضت مسکن به خود اختصاص داده بود.اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی مانند وزارتخانه خود، از سال 99 تاکنون 3 رئیس را تجربه کرده و این خود گواه حساسیت بالای این دستگاه و البته ماموریت مشکل این وزارتخانه و اداره های کل‌ خود است.
مشکل  نهضت ملی مسکن در استان کجاست؟
روزنامه خراسان رضوی در هفتم ماه جاری در گزارش تقریباً مفصلی، از مشکلات اجرای طرح ملی مسکن پرده برداشت که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان زورآزمایی ساخت خانه با غول دهشتناک تورم دانست. این موضوع در کنار موارد دیگر مثل تهیه زمین که چالش بزرگ در کلان‌شهر مشهد است توان زیادی از مدیران و کارشناسان این حوزه را گرفته  و باعث شده است مردم نتوانند با خیال آسوده و اعتمادی آکنده به نهضت ملی مسکن نگاه کنند و این موضوع خود را در استقبال تنها 20 درصدی تایید نهایی شدگان در استان به‌وضوح نشان می‌دهد.
مشکل بسیار مهم و درخور ‌توجه دیگر، همراهی بانک‌ها در طرح نهضت ملی مسکن است که متاسفانه عملکردشان حتی نزدیک به هدف‌گذاری انجام شده نیست. آن‌طور که مدیرکل اقتصاد مسکن وزارت راه‌ و شهرسازی می‌گوید در سال اول 360  هزار میلیارد تومان تسهیلات نهضت ملی مسکن و در سال دوم نیز 548 هزار میلیارد تومان به بانک‌ها ابلاغ شد، اما بانک‌ها تاکنون فقط حدود 111 هزار میلیارد تومان قرارداد امضا کرده‌اند.این موضوع باید با شدت مدنظر مدیرکل جدید در هماهنگی با دیگر دستگاه‌ها در استان پیگیری شود تا اعتماد مردم نیز به نهضت مسکن جلب و سطح مشارکت آنان بیشتر شود. باید متذکر شد که بانک‌ها نه‌تنها باید سقف تسهیلات را به دلیل 2 برابر شدن برآورد هزینه ساخت افزایش دهند، بلکه ناگفته پیداست که مدت و نرخ تسهیلات نیز باید به‌ طور جدی بازنگری شود.