شوتی‌ها از قانون هراس ندارند

«شوتی» را می‌توان پدیده‌ای اجتماعی- اقتصادی عنوان کرد که در آن قاچاق کالا یا انسان با خودرو صورت می‌گیرد. خودرو‌هایی که سرعت‌های غیرمجازشان جان سرنشینان، سرنشین خودرو‌های عبوری و رهگذران را به خطر می‌اندازد. رانندگانی که برای شناسایی نشدن و فرار از دست پلیس پلاکشان را مخدوش می‌کنند و در جاده‌ها توقف نمی‌کنند و با سرعت ۲۲۰ کیلومتر رانندگی می‌کنند. با برخی از آن‌ها که همکلام می‌شوی وضعیت بد معیشت، دستمزد‌های اندک و نبود امکانات ضروری زندگی و رفاه را دلیل روی آوردن به این شغل اعلام می‌کنند. آنگونه که می‌گویند برای جا‌به‌جایی کالا از شهری به شهر دیگر بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون دستمزد می‌گیرند. «شوتی»‌های ساحلی، ته‌لنجی جا‌به جا می‌کنند، سایرین هم گاهی انواع کالا و گاهی هم انسان قاچاق می‌کنند. البته حیطه‌بندی‌هایی هم در این بین مطرح است. شوتی‌های شرق ایران به قاچاق مهاجران غیرقانونی می‌پردازند. آنچه از شواهد و گفتگو با برخی از رانندگان شوتی به دست می‌آید، این است که با شدت گرفتن تنش در افغانستان و قدرت گرفتن طالبان آمار قاچاق انسان توسط خودرو‌های شوتی افزایش یافته است.
بر هیچ کس پوشیده نیست که مبدأ بسیاری از خودرو‌های «شوتی»، استان بوشهر و بندر گناوه است. این خودرو‌ها از سایر بنادر و مناطق مرزی هم بار‌های قاچاق را به مناطق دیگر کشور حمل می‌کنند. بار این خودرو‌ها هر چیزی می‌تواند باشد، انواع کالا‌های قاچاق و غیرقاچاق و حتی انسان. در نواحی جنوبی و جنوب‌غربی بار آن‌ها بیشتر شامل اقلامی مانند پوشاک، نوشیدنی‌های الکلی، ترقه، لوازم برقی، تلفن همراه، لوازم خانگی، پارچه و ... است. خودرو‌های «شوتی» معمولاً نیمه‌های شب و به‌صورت گروهی و بدون توقف و استراحت با پلاک‌های مخدوش و با سرعت بالا حرکت می‌کنند تا هرچه سریع‌تر به مقصد برسند و بار جدیدی بگیرند. رانندگان این خودرو‌ها از رانندگی در جاده‌های پرپیچ و خم و خطرناک، جریمه شدن و حتی از شلیک پلیس هم هراسی ندارند. یک «شوتی» در فضای مجازی نوشته است: «در برخی از برهه‌های زمانی از بندر بار اسلحه در خودرو جاساز می‌کردم که در یکی از این دفعات در مسیر کرمان با پلیس درگیر شدم. چهار گلوله خوردم، اما زنده ماندم. با این حال راهی به جز رانندگی «شوتی» در جاده برایم نمانده است!»
نکته حائز اهمیت دیگر اینکه به قدری هشتگ‌های «شوتی» در شبکه‌های اجتماعی نشر و بازنشر می‌شود که صاحبان کسب و کار، بلاگر‌ها و فن‌پیج‌ها برای دیده شدن تبلیغاتشان از #شوتی استفاده می‌کنند. در بستر سایبری و در برخی از دورهمی‌ها چنین عنوان می‌شود که قاچاقچی‌های سواری علت اصلی تصادفات جاده‌ای هستند. برخلاف سوختبر‌ها و قاچاق‌برها، غالب «شوتی‌ها» افرادی بدون چارچوب اخلاقی هستند. راننده‌های «شوتی» که جاده‌ها را همانند کف دستشان می‌شناسند، دقیقاً از محل استقرار پلیس راهنمایی و رانندگی و گشت‌های جاده‌ای خبر دارند و می‌دانند که تیر‌های پلیس مشقی هستند! هرچند که «شوتی» شدن بسیاری از رانندگان ریشه در فقر دارد و به قولی نانشان را در قبال جانشان به دست می‌آورند، اما گناه بی‌گناهانی که به‌خاطر بی‌مبالاتی برخی از آن‌ها به کام مرگ می‌روند، چیست؟
*قریب به اتفاق رانندگانی که عزیزانشان در تصادف با شوتی‌ها مجروح شده یا جان باخته‌اند و همچنین ساکنان اطراف خیابان‌های کمربندی شهر‌ها می‌گویند: ما دادمان را از دست راننده‌های «شوتی‌سوار» باید به کجا ببریم، پیش کدام محکمه و عدلیه؟ چرا پلیس با آن‌ها به شدت برخورد نمی‌کند؟ چرا پلیس نمی‌تواند در مواجهه با آن‌ها همانند پلیس‌های دنیا با قاطعیت برخورد کند؟!