صنعت، پیشران رشد اقتصادی 1401

امینی- تازه ترین گزارش مرکز آمار از وضعیت رشد اقتصادی نشان می دهد که در سال گذشته، همزمان با رشد اقتصادی 4.8 کشور، شتاب رشد تولید در بخش غیر نفتی افزایش پیدا کرده و رشد این بخش را به 4.5 درصد رسانده است. در این میان، گروه صنایع و معادن و به خصوص بخش صنعت، میاندار رشد اقتصادی در سال گذشته بوده اند؛ هرچند بر وخامت اوضاع در بخش کشاورزی افزوده شده است. این آمارها همچنین از منفی شدن رشد بخش ساختمان، آرام تر شدن رشد سرمایه گذاری نسبت به سال 1400 و همچنین شتاب درخور توجه 30 درصدی خالص ارزش صادرات در سال 1401 خبر می دهند. از سوی دیگر در گزارش بانک مرکزی از تولید صنایع بزرگ در سال گذشته، ملاحظه می شود که رشد تولید این صنایع به 9.6 درصد رسیده است. در این میان، تامین پایدار انرژی صنایع، نقش مهمی در افزایش رشد تولید بخشی از این صنایع ایفا کرده است. نتایج تازه ترین محاسبات مرکز آمار ایران حاکی از این است که در سال 1401 کل محصول ناخالص داخلی کشورمان (به قیمت ثابت سال 1390) به رقم 811.9 هزار میلیارد تومان با نفت و 699.1 هزار میلیارد تومان بدون احتساب نفت رسیده که رشد 4.8 درصدی با احتساب نفت و 4.5 درصدی بدون نفت را نشان می دهد. گروه صنایع و معادن پیشتاز رشد ارزش افزوده بررسی جزئیات رشد در بخش های مختلف نشان می دهد که در سال گذشته، گروه صنایع و معادن با 6.4 درصد بیشترین رشد را در بین دیگر گروه های اقتصادی داشته است. این گروه سال 1400 رشد 6 درصدی داشت که نشان می دهد رشد آن در سال 1401، شدت گرفته است. با این حال، نکات درخور توجهی در زیر گروه های این بخش مشاهده می شود: 1-رشد استخراج نفت و گاز طبیعی از 9.7 درصد در سال 1400 به 7 درصد در سال 1401 کاهش یافته، با این حال رشد گروه صنایع و معادن بدون نفت از 4.1 به 6.2 درصد افزایش یافته است. 2-رشد بخش صنعت به تنهایی در سال گذشته 7.7 بوده که نسبت به رشد 3.1 درصدی در سال 1400، 4.6 واحد درصد بیشتر است. 3-رشد بخش تامین آب، برق و گاز طبیعی نیز با افزایش شدت در بین دو سال گذشته همراه بوده است. به طوری که رشد آن از 7.1 درصد در سال 1400 به 7.8 درصد در سال 1401 رسیده است. 4-از مهم ترین نکات موجود در این بخش می توان به منفی شدن رشد فعالیت ها در بخش ساختمان اشاره کرد. نرخ رشد در این بخش از 3.9 درصد در سال 1400 به منفی 2.3 درصد در سال 1401 رسیده است. افت رشد گروه خدمات به رغم جهش رشد «سایر خدمات» پس از گروه صنایع و معادن، بیشتر رشد اقتصادی متعلق به گروه خدمات با 4.4 درصد است که مقایسه این رقم با رشد 5.2 درصدی گروه خدمات در سال 1400، از آرام تر شدن تولید ارزش افزوده در این بخش حکایت دارد. نکته جالب توجه در زیربخش های این گروه این است که اگرچه این زیربخش ها از قبیل واسطه گری مالی، حمل و نقل، هتل و رستوران عمدتاً  نرخ های رشدی کمتر از 4.6 درصد داشته اند، اما در بخش «سایر خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی» شاهد نرخ رشد 59.3 درصدی هستیم.  وضعیت کشاورزی وخیم تر شد بررسی جدول رشد ارزش افزوده بخش های اقتصادی همچنین از بدتر شدن وضعیت تولید در بخش کشاورزی حکایت دارد. به طوری که رشد این بخش که در سال 1400 منفی 3.6 درصد بود، در سال 1401، به منفی 4.4 درصد رسیده است. به نظر می رسد تداوم و شدت گرفتن خشکسالی ها از دلایل اصلی این موضوع باشد. ثبت دومین رکورد رشد خالص صادرات پس از برجام ارقام مربوط به رشد اقتصادی به طور خلاصه از منظری دیگر (غیر از ارزش افزوده بخش های اقتصادی) نیز قابل بررسی است که به اصطلاح نظر هزینه ای گفته می شود. بر این اساس، دو نکته مهم در ارقام رشد اقتصادی سال گذشته مشاهده می شود. 1-رشد سرمایه گذاری در سال 1401 نسبت به سال 1400 کندتر شده و از 4.1 به 2.1 درصد رسیده است. البته سرمایه گذاری خود به دو جزء سرمایه گذاری در ماشین آلات و ساختمان تفکیک می شود. در بخش سرمایه گذاری در ماشین آلات شاهد بهبود و افزایش نرخ رشد نسبت به سال 1400 هستیم. به طوری که رشد آن از 4.4 درصد در سال 1400 به 7.3 درصد در سال 1401 افزایش یافته است. با این حال نرخ رشد سرمایه گذاری در ساختمان از 3.9 درصد در سال 1400، به منفی 2.3 درصد در سال 1401 رسیده است. 2- در سال گذشته شاهد جهش خالص صادرات (یعنی تفاضل ارزش صادرات نسبت به واردات) هستیم. بر این اساس، خالص ارزش صادرات کشورمان حدود 30 درصد رشد پیدا کرد. به گزارش اقتصادنیوز، پس از سال 1395 (دوره توافق برجام) که خالص صادرات ایران رشدی 190 درصدی داشته رشد ثبت شده در این بخش در سال گذشته دومین رکورد در بازه 10 ساله شمرده می‌شود. رکوردشکنی رشد سالانه تولید صنایع بزرگ در سال 1401  انتشار جزئیات رشد اقتصادی سال گذشته توسط مرکز آمار در حالی است که بانک مرکزی نیز جزئیات رشد شاخص کل تولید صنایع بزرگ کشور در سال گذشته را منتشر کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، رشد تولید صنایع بزرگ در سال 1401 نسبت به 1400 رشد 9.6 درصدی داشته که بیشترین سطح خود در طول تاریخ تولیدات صنعتی کشور به شمار می رود. بر اساس این آمار، رشد تولید صنایع بزرگ در 4 فصل سال گذشته به ترتیب 3.1، 13.2، 9.5 و 12.8 درصد بوده است. نکته درخور توجه این جاست که از میان 24 رشته صنعتی، 23 رشته رشد مثبت تولید داشته اند و همچنین 16 رشته صنعتی با رشد دو رقمی تولید روبه رو شده اند. بیشترین نرخ رشد تولید در بین این 24 گروه نیز مربوط به صنایع نقلیه موتوری با 31.8 درصد و صنایع تولید دیگر وسایل نقلیه با 28.6 درصد است. بررسی ارقام رشد تولیدات صنایع بزرگ هم نشان می دهد افزایش تامین انرژی یکی از دلایل اصلی افزایش تولیدات این صنایع بوده است. به گزارش خراسان رشد بالای صنعت خودرو را می توان ناشی از مجوز افزایش قیمت ها و تامین مالی خودروسازان از جیب مردم با فروش مدت دار خودرو در سامانه یکپارچه دانست که البته تبعات آن در تحویل دیرهنگام خودرو و پیش فروش شدن حدود دو سال از تولید خودروسازان رقم خورده است و در حقیقت این رشد را باید رشد جهشی بر  هزینه کرد از جیب مردم دانست.