روزنامه جوان
1402/05/28
۷۰ سال تقلای امریکا برای کودتا علیه مردم
رهبر معظم انقلاب در دیدار پنج شنبه گذشته، به بیان تاریخی امام‌خمینی که «هرچه فریاد دارید بر سر امریکا بکشید» اشاره و به این ترتیب تأکید کردند که اگر با «چشم بصیرت امام» بنگریم، کارپرداز اصلی توطئه‌ها علیه ایران، همچنان دولت امریکا است. با این تفاوت که در مرداد ۳۲، برای کودتا کارسازی می‌کرد و امروز به‌رغم ضعف و کم‌رمقی، به ایجاد و هدایت جنگ ترکیبی در ایران دست می‌یازد.امروز هفتادمین سالگشت کودتای امریکایی-انگلیسی ۲۸ مردادماه را پشت سر می‌نهیم. با این همه پرونده چگونگی وقوع این رویداد همچنان مفتوح می‌نماید. بانیان کودتا با استفاده از گذشت زمان، همچنان سعی دارند با انتشار فیلمی مونتاژ شده و نمایش برگه‌ای بی‌اعتبار رابطه‌ای میان آیت‌الله کاشانی و کودتاگران ایجاد کنند و از بار گناه خویش بکاهند! در این بین رسانه‌های سلطنت‌طلب نیز برای توجیه رفتار «خدایگان!» در گردن نهادن به دستور اربابان و فرار از کشور، از هیچ کوششی رویگردان نیستند و وانمود می‌کنند که در آن لحظات خطیر، اعلیحضرت از کشور خارج شده و داوری نهایی را به ملت (بخوانید اراذل و اوباش اجاره‌ای) وانهادند!
برای فهم واقعیت، اما بهتر است که قدری به عقب بازگردیم. پس از تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت ایران در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹، شرکت‌های نفتی تحت نفوذ انگلیس، تحریم‌هایی را در قبال ایران به اجرا درآوردند و موجب بحران شدید مالی در کشور شدند. در چنین شرایطی دکترمصدق با اعتماد و امید به دولت امریکا، از آنان تقاضای کمک مالی کرد. غافل از آنکه دولت امریکا در هماهنگی با انگلیس عمل می‌کند و از حدی معیّن، پا را فراتر نمی‌نهد. از همین رو است که جان فاستر دالس در مقابل درخواست کمک دکترمصدق پاسخ می‌دهد: «دولت ایالات متحده امریکا در مورد ایران، بر سر دوراهی قرار گرفته و مادام که ایرانیان در مورد نفت با انگلستان کنار نیایند، برای دولت امریکا مشکل است که کمک بیشتری به ایران کند!» از سوی دیگر و با پیشرفت یکنواخت روند سیاسی و اقتصادی در ایران، لویی هندرسون، سفیر وقت امریکا در مذاکره با شاه، وی را متقاعد می‌سازد که از لاک ترس ذاتی خود در بیاد و برای سرنگونی دکتر مصدق وارد میدان شود. چه آنکه اگر این مسئله به تأخیر افتد، سلطنت او نیز به خطر خواهد افتاد و ایران به یکی از مستعمرات شوروی مبدل خواهد گشت! هم از این روی نقشه کودتا طراحی و سه سرهنگ اطلاعاتی امریکا به نامهای جورج کارول، ری‌سر و کرمیت روزولت، برای مدیریت آن وارد ایران می‌شوند. نحوه انجام عملیات، با همکاری امریکا و انگلیس طراحی میشود و پس از چندبار بازبینی و رایزنی با مقامات اصلی به تصویب می‌رسد. وفق قرار نعمت‌الله نصیری، فرمانده واحد گارد سلطنتی با همراهی تعدادی تانک و زره‌پوش، نامه شاه مبنی بر عزل مصدق از نخست‌وزیری را در ساعت دو بامداد ۲۵ مرداد ماه ۱۳۳۲ به خانه او می‌رساند! محافظان خانه به دستور نخست‌وزیر نامبرده را دستگیر و بازداشت می‌کنند. چندساعت بعد شاه پس از اطلاع از شکست فاز اول کودتا همراه با همسرش از فرودگاه کلاردشت، سراسیمه و با پای برهنه به بغداد و از آنجا به رم فرار می‌کند! پس از این رخداد، دستور دستگیری فضل‌الله زاهدی و جمعی از نظامیان صادر و تصویر شاه از ادارات دولتی جمع‌آوری میشود. در پی اعلام فرار پهلوی‌دوم، مردم به خیابان‌ها می‌ریزند و مجسمه‌های او و پدرش را به زیر می‌کشند! حتی گروهی از مردم در گوشه و کنار تهران و از جمله در میدان بهارستان دست به تظاهرات می‌زنند و خواستار برقراری نظام جمهوری و لغو سلطنت می‌شوند. به‌رغم این همه و به یکباره، مصدق دستور جلوگیری از انجام تظاهرات را به پلیس و ارتش ابلاغ و خیابان‌ها را از مردم خلوت می‌کند! این تصمیم سؤال‌برانگیز، شرایط برای انجام کودتا را فراهم می‌سازد. در چنین شرایطی لویی هندرسون سفیر وقت امریکا به دیدار مصدق می‌رود و به او اولتیماتوم می‌دهد. آیت‌الله کاشانی نیز طی نامهای به مصدق، وقوع کودتا از سوی زاهدی را به وی گوشزد می‌کند، اما هیچ اقدام بازدارنده‌ای از سوی نخست‌وزیر صورت نمی‌گیرد!
صبح ۲۸ مردادماه با پول‌پاشی سرشاخه‌های امریکا و انگلیس در ایران، جمعی از اراذل و اوباش تحت حمایت ارتش، از جنوب به سوی مرکز تهران به راه می‌افتند. با آغاز این اغتشاش، جمعی از افراد مستعد نیز به صف شعاردهندگان علیه مصدق پیوستند و از سوی دیگر نظامیانی که با دریافت پول به شرکت در کودتای ۲۸ مرداد رضایت داده بودند، همراه این جمع شدند. ساعتی پس از شروع خودنمایی غوغاییان، نهاد‌های حامی مصدق از جمله روزنامه‌های هوادار او غارت می‌شوند. در گام بعدی منزل مسکونی وی نیز با تانک و مسلسل مورد حمله اجیرشدگان کودتا قرار می‌گیرد. هرچند در این گیرودار مصدق از طریق نردبانی توانست خود را به باغ اصل ۴ ترومن و سپس خانه عبدالله معظمی برساند و از مهلکه جان سالم به در برد. تصرف ساختمان رادیو، اما پایان ماجرا است. کودتای امریکایی - انگلیسی پیروز میشود، بی‌آنکه اقدامی برای مقابله با آن از سوی نخست‌وزیر و جریانات حامی نهضت‌ملی صورت پذیرد! جنگ نرم امریکا و انگلیس علیه رهبران نهضت‌ملی، فشار اقتصادی به جامعه و پراکندن یأس در میان ایشان و سرانجام ساماندهی اوباش در غیاب مردمی که کمتر آمادگی حضور در خیابان‌ها را داشتند، سرنوشت یکی از بزرگ‌ترین و ضد‌استعماری‌ترین نهضت‌های سده گذشته را رقم زد! خبرنگار گروه تاریخ
سایر اخبار این روزنامه
شیب‌های تند را گذرانده‌ایم روز شوق و امید و حرکت است
حتی بازماندن «یک‌کودک» از تحصیل هم مهم است
۲۷۰ دقیقه دیپلماسی «صریح و بی‌پرده» در عربستان
اهدای پیراهن تیم ملی فوتبال نوجوانان به رهبر انقلاب
رمزگشایی از ریشه‌های صف‌آرایی دشمن
۷۰ سال تقلای امریکا برای کودتا علیه مردم
آراستگی معنوی پاسداران جوان چگونه شدنی شد؟
«انتقاد همراه با اعتماد» به پیشرفت می‌انجامد
آن بوسیدن روی ماه امریکا چه شد؟!
