بسیج؛ گفتمان معطوف به عمل

بسیج یک مقوله فرازمانی، فرامکانی و فرانهادی است. یک اعتقاد، تفکر آرمانی و گفتمان است که گستره آن به قدمت تاریخ انبیا است. به لحاظ تاریخچه‌ای اگر نگاه کنیم، تفکر و ایده بسیجی از صدر اسلام تاکنون در امت اسلامی به‌ویژه تشیع جاری و ساری بوده‌است. در صدر اسلام و مصادف با بعثت پیامبر اسلام (ص) و تشکیل دولت نبوی این گفتمان رنگ و بوی جدی به خود گرفت و پیامبر و یارانش همچون عمار، یاسر، سمیه، سلمان، ابوذر، جعفر و بلال و امثالهم برای استقرار حکومت نبوی و بسط اسلام از جان و مال خود مایه گذاشتند. ادامه‌دهندگان این مسیر الهی نیز همچون حضرت‌علی (ع)، امام‌حسین (ع) و یارانش و در مجموع ائمه اطهار (س) همگی عمر مبارک خود را در سنگر علم و جهاد و مبارزه سپری کردند.
بسیج در دوره معاصر و عصر کنونی نیز ادامه همان مسیر است. در دوران خفقان حکومت پهلوی اعتقاد و تفکر بسیجی توانست علیه ظلم و بیداد به میدان بیاید که وقایع ۱۵ خردادماه ۱۳۴۲ و تلاش انقلابیون برای براندازی حکومت پهلوی در سال ۱۳۵۷ نمونه‌هایی از این اقدامات مکتبی است. حضرت امام خمینی (ره) اساساً خودش یک بسیجی بود که بسیج را یک شجره طیبه قلمداد کرد و فرمان تشکیل بسیج مستضعفان را صادر کرد.
پرواضح است که بسیج یک تفکر انتزاعی نیست، بلکه گفتمان معطوف به عمل است. به‌خصوص در چهار دهه گذشته در انواع شرایط، وضعیت‌ها و بحران‌ها حضور فعال و منحصربه‌فرد داشته‌است. در حالت کلان، رسالت، مأموریت و مسئولیت بسیج، حراست، مراقبت و پاسداری از دستاورد‌های انقلاب اسلامی و در نهایت رسیدن به تمدن اسلامی است. در حالت خرد بسیج در ساحات و ابعاد گوناگون مردمی، دانش‌آموزی، دانشجویی، اساتید دانشگاه‌ها، طلاب و حوزه‌های علمیه، جامعه‌ی پزشکی، سازندگی، بانوان و امثال آن هویت‌بخش و انگیزه‌بخش است و فعالیت چشمگیر دارد. فعالیت‌های بسیج در حوزه‌های نظامی همچون ارتقای قدرت دفاعی، توان موشکی، پهپادی و بازدارندگی و تأمین امنیت داخلی قابل‌توجه و تحسین‌برانگیز است. همچنین در فعالیت‌های علمی؛ تربیت دانشمندان مؤمن و انقلابی نظیر دانشمندان هسته‌ای و پزشکانی که در روستا‌ها خدمات تخصصی رایگان ارائه می‌کنند و در حوزه اجتماعی بسیج در غم و شادی در کنار مردم و دوشادوش آن‌ها در بحران‌ها، مسائل و رخداد‌های پیچیده مثل سیل، زلزله، تهیه جهیزیه برای زوج‌های جوان، بسته‌های معیشتی، کمک‌های مؤمنانه و مواسات و سازندگی در روستا‌ها و مناطق محروم حضور پویا دارد. در فعالیت‌های اقتصادی و امور زیرساختی و زیربنایی همچون کمک به احداث سد، نیروگاه، مسکن، جاده، پل، استارت‌آپ‌های اقتصادی و دانش‌بنیان‌ها در توسعه اقتصادی و صنعتی کشور نقش‌آفرین بوده است. در فعالیت‌های فرهنگی و مراسمات مذهبی و مناسبتی حضور فعال بسیجیان ملموس است. در رخداد‌ها و روند‌های سیاسی و صحنه‌های گوناگون سیاسی همچون روز قدس، سالگرد انقلاب و حمایت از مظلومان و مستضعفان عالم و درنهایت حمایت از انقلاب اسلامی بسیج در صف اول حماسه، حضور دارد.
به‌علاوه، بسیج یک تفکر سیال، جاری و جهان‌شمول است که از ظرفیت‌ها، اثربخشی‌ها و فعالیت‌های جهانی آن نمی‌توان غافل بود. بسیج کاریزماتیک است و قدرت تکثیر و انتقال دارد. اکنون در جریان حمله رژیم غاصب صهیونیستی به مردم غزه و کشتار کودکان می‌بینیم که چگونه تفکر بسیجی محور مقاومت، قلب و ذهن ملت‌ها را تسخیر کرده و به جوش آورده‌است و در خیابان‌ها علیه ظلم و بیداد تظاهرات می‌کنند که رهبر معظم انقلاب از کلمه بسیج لندن و پاریس سخن به میان آوردند.


به لحاظ کمک‌های فکری و علمی برای بهبود عملکرد نظام حکمرانی کشور بسیج و به‌ویژه بسیج اساتید نقش مؤثری دارد. بسیج اساتید یک شاخص مضاعف دارد و آن توأم کردن علم باایمان است. علم و تحصیلات در کنار ایمان و اخلاص موجب تعالی بخشی به این قشر دانشگاهی شده است و در حوزه‌هایی همچون بررسی نظام مسائل کشور و ارائه راهکار و بسته‌های سیاستی راهبردی و کاربردی برای حل نظام مسائل کشور در تمام ابعاد و در چارچوب سیاست‌های کلی نظام، کمک به اجرای سیاست‌های کلی و اسناد بالادستی و منویات رهبر انقلاب همچون سند اسلامی ایرانی پیشرفت، گام دوم، جهاد تبیین و مطالبه‌گری از مسئولان، کمک به اعتلای آموزش عالی کشور، تحول در علوم انسانی، هدایت پایان‌نامه‌های دانشجویی به‌منظور رفع نیاز‌های کشور، ارتباط با اساتید مسلمان جهان به‌منظور دیپلماسی علمی، جهاد تبیین و روشنگری شبهات به‌منظور مقابله با جنگ شناختی و ترکیبی دشمن و امیدآفرینی، از نقش‌آفرینی‌های اساتید بسیجی دانشگاه‌هاست.
بنابراین، تفکر بسیجی به لحاظ تکاملی هم هویت‌بخش و هم عمل‌گراست و برای اداره امور عمومی کشور به این تفکر و گفتمان به‌شدت نیاز داریم، چراکه هر جا این تفکر حاکم بوده‌است شاهد رشد، شکوفایی و سازندگی بوده‌ایم؛ مثل قدرت دفاعی و نظامی و هر جا این تفکر حضور نداشته، آسیب و ویرانی به وجود آمده‌است. به خصوص در اقتصاد و خودروسازی. همچنین در بخش‌هایی از نظام اداری و مدیریتی کشور و مجلس شورای اسلامی تعدادی از مدیران و نمایندگان مجلس که فاقد این گفتمان هستند نظام حکمرانی را با چالش و ناکارآمدی روبه‌رو کرده‌اند و قدرت و ثروت‌اندوزی و منافع فردی و باندی را راهبرد خود قرار داده‌اند و از این حیث خسارت‌ها و آسیب‌های جبران‌ناپذیر به کشور تحمیل کرده‌اند. اساساً تفکر بسیجی به دنبال تعارض منافع نیست، بلکه توسعه کشور و منافع ملی و خدمت به مردم را بر منافع شخصی و جریانی ترجیح می‌دهد، چراکه بسیجی دنبال منفعت فردی نیست، بنابراین اگر فقط در یک بازه زمانی چندساله گفتمان بسیجی بر اقتصاد و خودروسازی کشور حاکم شود و افرادی از آن‌ها در قوای مختلف حضور داشته‌باشند، شاهد برقراری توسعه توأم با عدالت و استحکام جمهوریت و اسلامیت نظام اسلامی خواهیم بود.