روزنامه قانون
1396/05/03
ارتجاع قجـري
در سال‌هاي گذشته، وضعيتي بر نظام پولي كشور ما حاكم بود كه مردم، پول را با تومان حساب مي‌كردند و هنگام خريد و فروش از واحد پولي ريال استفاده مي‌شد. اين نوع مواجهه با واحد پولي كشور به نوعي باعث ايجاد سردرگمي در مردم براي انجام مبادلات شده بود تاجايي‌كه به دليل بالا رفتن صفرهاي ارقام پرداختي و دريافتي ومعضلاتي كه ممكن بود براي معاملات تجاري ايجاد كند حتي بحث حذف صفر از پول ملي نيز بارها مطرح شد. در روز يك‌شنبه اول مرداد سال جاري در نشست هیات وزیران، لایحه اصلاح قانون پولی بانکی تصویب شد و واحد پول رسمی کشور، تومان و معادل 10ریال تعیین شد كه از ديدگاه برخي كارشناسان، گامي در جهت رفع سردگمي‌هاي مردم در مبادلات تجاري است. با اين اوصاف برخي از كارشناسان نيز معتقدند مسائل مهم‌تري در نظام بانكي كشور وجود دارد كه بحث حذف صفر از واحد پولي يا تبديل واحد پولي از ريال به تومان در حال حاضر جايگاهي در نظام پولي كشور ندارد و حتي ممكن است هزينه‌هاي بسياري را به سيستم مالي دولت تحميل كند.تصويب لايجه اصلاح قانون پولي و بانكي
محسن حاجی میرزایی، دبیر هیا ت دولت در یادداشتی با اشاره به تدابیر دولت برای ارتقای کارآمدی نظام بانکی در نشست روز یک‌شنبه نوشت: در جلسه یک‌شنبه اول مرداد هیات وزیران، لایحه اصلاح قانون پولی بانکی بررسی و تصویب شد. در این روزها که برخی از موسسات مالی اعتباری با مشکلاتی روبه‌رو بودند، نقص قانون پولی بانکی بیش از پیش آشکار شد و در لایحه اصلاحی که بیش از 6 ماه در کمیسيون اقتصادی دولت با دقت زیاد مورد بررسی قرار گرفته بود، نقايص قانون از جمله احکام مربوط به نظارت، توقف، بازسازی، ورشکستگی، انحلال، تصفیه، مدیریت بانک‌ها و موسسات اعتباری، صندوق ضمانت سپرده و مقررات انتظامی تدوین و بر طرف شده است و گام بزرگی در جهت نیل به یک قانون پولی بانکی مترقی و متناسب با بر‌ترین تجارب روز دنیا برداشته شده است.
اهداف اصلاحات پولي و بانكي
اهداف این اصلاحات، تامین ثبات، سلامت و پایداری نظام پولی و بانکی بر مبنای موازین شرعی و صیانت از منافع سپرده‌گذاران است که مشتمل بر اقدامات مناسب به منظور برون‌رفت موسسات اعتباری از شرایط نامطلوب، نحوه رسیدگی به تخلفات موسسات اعتباری و اقدامات مقتضی در زمان ورشکستگی این موسسات است. همچنین به منظور تضمین سپرده‌های اشخاص در موسسه اعتباری، عضویت تمامی این موسسات در صندوق ضمانت سپرده‌ها الزامی شده است.
کمک به پیشرفت حرفه بانکداری
علاوه بر این، برای کمک به پیشرفت حرفه بانکداری، اعلام موارد عملکرد غیرحرفه‌ای اعضا به بانک مرکزی، تصمیم‌گیری و اقدام در جهت پیشگیری از رقابت ناسالم و غیرمنصفانه بین اعضا، هماهنگی و تصمیم‌گیری در خصوص نحوه تبلیغات و اطلاع‌رسانی بانکی در چارچوب مقررات بانک مرکزی، تشکیل هیات داوری با ضمانت اجرا در جهت حل اختلاف بین اعضا و مشتریان و ارائه نظرات مشورتی به اعضا، کانون بانک‌ها با مشارکت موسسات اعتباری که در ایران فعالیت می‌کنند، تشکیل شده و تمامی موسسات اعتباری ملزم به عضویت در کانون بانک‌ها هستند.
تغيير واحد پول كشور به تومان
همچنین، بر اساس این لایحه واحد پول رسمی کشور، تومان و معادل 10 ریال تعیین شد و موضوعی که مدت‌ها قبل از سوی مردم و در تمام مبادلات پولی مورد استفاده بود، یعنی کاربرد واحد تومان به جای ریال، رسمیت یافت.
موافقت كميسيون اقتصادي مجلس
در اين زمينه روز گذشته، محمدرضا پورابراهیمی، ريیس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به مصوبه اخیر هیات دولت مبنی بر تغییر واحد پولی کشور از ریال به تومان، گفت: پیشنهاد دولت این است که یک صفر از واحد پول ملی حذف شود و یک عبارت نيز تغییر کند. با توجه به آثار تورمی در اقتصاد در سال گذشته، پیشنهاد ما در کمیسیون اقتصادی این است که چهار صفر از پول ملی حذف و پول‌مان سبک‌تر شود، البته در محاسبات اقتصادی در بخش واقعی اقتصاد، چه یک صفر و چه چهار صفر حذف شود، در قدرت خرید مردم تاثیری نمی‌گذارد. از مزاياي اين طرح اين است كه محاسبات و نگه‌داری حسابها از طریق حذف چهار صفر از پول ملی کشور، ساده‌تر و فضای روانی بهتری ایجاد میشود. ما با این مصوبه موافقیم و بنده نیز معتقدم که واحد پولی ما حتما باید تغییرات کند. روش فعلی، نحوه نگه‌داری حسابها را نیز دچار مشکل کرده است.
تبديل ريال به تومان، تحميل هزينه به دولت
احمد حاتمي يزد/كارشناس ارشد بانكي
اگر چنين لايحه‌اي در جلسه هيات دولت به تصويب رسيده باشد از نظر بنده مايه تاسف است. در شرايطي كه مشكلات و مسائل بسيار حاد، اضطراري و فوري در نظام پولي و بانكي كشور ما وجود دارد كه نيازمند بررسي كارشناسي و حل و فصل است، پرداختن به مسائل فرعي و ويتريني نظام پولي و بانكي توسط هيات دولت به هيچ عنوان كار درستي نيست. مسائل بسيار مهمي در حال حاضر در نظام پولي و بانكي كشور وجود دارد كه رسيدگي به آن‌ها بايد در اولويت باشد، مثل قانون بانك مركزي كه از چند سال پيش متن لايحه اين قانون تهيه شده و حداقل پنج سال، بدون بررسي باقي مانده است و هيات دولت آن را تصويب نكرده و براي پيگيري به مجلس شوراي اسلامي نفرستاده است تا اختيارات لازم به بانك مركزي داده شود و بتواند طبق يك قانون مدرن امروزي، سر و سامان لازم را به نظام پولي و بانكي كشور اهدا كند. در حال حاضر تبديل واحد پولي از ريال به تومان، چه دردي از كشور دوا مي‌كند؟ واقعا براي من سوال است كه چرا بانك مركزي در اين برهه از زمان چنين پيشنهادهايي را به هيات دولت ارائه مي‌دهد. اين طرح در حال حاضر هيچ مزيتي براي كشور ندارد؛ در واقع نه اثر مثبت بر اقتصاد كشور مي‌گذارد و نه حتي اثر منفي. تنها اثري كه شايد داشته باشد، اين است كه در كار حسابداري و ثبت و ضبط ارقام در دفاتر تغيير حاصل مي‌شود كه اين امر نيز هزينه‌هاي بسيار زيادي براي دولت ايجاد مي‌كند زيرا در سيستم حسابداري بايد همه رايانه‌ها و نرم افزارها با نظام جديد پولي تطبيق داده شود. همان‌گونه كه مي‌دانيد در چند وقت گذشته، بانك مركزي پيشنهاد حذف چهار صفر از پول ملي را به هيات دولت تقديم كرد كه با آن موافقت و تصويب نشد و در حال حاضر نيز پيشنهاد تبديل واحد پولي از ريال به تومان را مطرح مي‌كند! اين نشان مي‌دهد كه در اين ماجرا، اصل و فرع از يكديگر تشخيص داده نشده است و به جاي اينكه به دنبال حل بحران بانكي در كشور بروند و معضل نرخ سود سپرده‌هاي بانكي را كه در حال حاضر 10 درصد بيش از نرخ تورم در كشور است، مرتفع كنند، به مسائل اينچنيني مي‌پردازند. اين در حالي است كه مساله نرخ سود سپرده‌هاي بانكي، همه بخش توسعه اقتصادي و سرمايه‌گذاري را در بخش توليد،تحت تاثير خود قرار داده است؛ بنابراين در چنين شرايطي، پرداختن به بحث تبديل ريال به تومان موضوع مهمي نيست. در چنين شرايط حتي بحث حذف چهار صفر از پول ملي نيز دردي را از اقتصاد كشور دوا نمي كند. در چنين شرايطي اين مسائل هيچ كدام از اهميت ويژه اي برخوردار نيست و نشان مي‌دهد كه قدرت تشخيص مسائل اصلي از فرعي وجود نداشته است.
راهي براي كم كردن سردرگمي مردم
كاظم دوست حسيني/ كارشناس بانكي
درشت كردن واحد پول، تاثيري در اقتصاد كلان از نظر حجم و سرعت گردش پول ندارد و متغير اقتصادي تاثيرگذاري محسوب نمي‌شود ولي با توجه به اينكه در 40 سال‌گذشته با تورم‌هاي دورقمي در كشور مواجه بوده‌ايم، طبيعتا پول ملي ما به شدت تضعيف شده است و از لحاظ قيمت‌گذاري و همچنين حسابداري، مجبور به اعلام رقم‌هاي نجومي بوده‌ايم كه به لحاظ كاربردي مزاحمت ايجاد مي‌كند. درشت كردن واحد پول از اين منظر كمك مي‌كند. البته اين مساله در شرايطي كه در اقتصاد كشور ما نوعي بي‌ثباتي وجود دارد ، اگر چنانچه دچار تورم افسارگسيخته باشيم، تغيير واحد پولي نه‌تنها كمكي نمي‌كند بلكه در جاهايي ضرر هم ايجاد مي‌كند؛ يعني در جهت تضعيف واحد پولي عمل مي‌كند مانند آنچه كه در برخي كشورها مثل زيمبابوه اتفاق افتاد كه تعدادي صفر از واحد پولي حذف شد ولي شدت تورم نيز بيشتر و همين امر باعث بي‌ارزش‌تر شدن واحد پولي شد. بنابراين چنانچه قرار است واحد پولي تغيير كند، بايد در شرايط ثبات اقتصادي اتفاق بيفتد و حتما معياري براي آن وجود داشته باشد. آنچه در ابتدا مطرح شد، حذف چهار صفر از پول ملي بود كه در حال حاضر نيز ، شوراي پول و اعتبار با حذف يك صفر موافقت كرده است. بايد پشتوانه اين مساله، يك سري تحقيقات علمي و چهارچوب مشخصي باشد كه بر اساس آن ، هر تعداد صفر كه مد نظر است از واحد پول ملي حذف شود. از نظر من، كشورهايي كه تا اندازه‌اي ثبات پولي پيدا كرده‌اند، رقمي را كه در اصطلاح بانكي به آن ميخكوب كردن مي‌گويند، در نظر مي‌گيرند و واحد پولي‌شان را به يكي از ارزهاي معتبر جهان نزديك مي‌كنند؛ مثل كاري كه امارات و عربستان انجام دادند. ما مي‌توانيم واحد پول جديدي تعريف كنيم كه با درصدي مشخص با ارزهايي كه درد نيا معتبر هستند، برابري كند و به اين ترتيب ثبات لازم را ايجاد كنيم كه اين امر، مستلزم امكانات خاصي است. اين حركتي است كه سال‌ها بحث آن مطرح شده و اكنون در حال تحقق يافتن است وكار بدي نيست زيرا واحد پولي تومان نيز در كشور ما جا افتاده بوده است و به نظر مي رسد براي كم كردن سردرگمي‌هاي مردم، پيشنهاد استفاده از اين واحد پولي داده شده است. نكته ديگري كه بايد حتما در مساله تغيير واحد پولي در نظر گرفته شود، اين است كه عموما در كشورها واحدهاي پولي به 100 واحد ريزتر تقسيم مي‌شود. اگر تومان را به عنوان واحد پولي درنظر مي‌گيريم، واحد يك سطح درشت‌تر از آن را نيز بايد تعريف كنيم كه تومان واحد ريز تلقي نشود زيرا اگر به طور مثال تومان معادل صد دينار بود، با واحدهاي پولي معتبر دنيا هماهنگ‌تر مي‌شد. به هر حال تبديل ريال به تومان، مي‌تواند شروع خوبي باشد و ريسكي كه براي حذف يك‌باره چهار صفر صورت مي‌گرفت، در اين حالت كمتر مي‌شود.
سایر اخبار این روزنامه
سپاه در خدمت جمهور
ارتجاع قجـري
قديم هر كسي با خانواده قهر مي كرد، خواننده مي‌شد اين روزها برنامه‌ساز
مشكلات جامعه با ترويج فرهنگ ايثار حل‌شدني است
آل اردوغان در خدمت سعودي ها
می توان این بازی را جدی نگرفت!
نسـل شاخ و پلنـگ
سرطان، روي ديگر خشكي گاوخوني
دو تابعیتی را به حسب قانون به رسمیت نمی‌شناسیم
حلقه اجبار در دستان کو چک
