ورزشکاران: ما از اتهام تخریب محیط زیست و میراث مبراییم رد چرخ موتورکراس ها‌ روی تن محیط زیست

چند سالی می‌شود که آفرود، موتورکراس و سافاری در ایران طالبان زیادی پیدا کرده و از حیطه ورزش خارج شده‌ است. این گونه مسابقات برای آن‌هایی که خواهان هیجان هستند و پول کافی دارند، یک تفریح محسوب می‌شوند، تفریحی که البته برای محیط زیست و میراث فرهنگی ایران چالش جدیدی را به وجود آورده است. البته کسانی که به صورت رسمی و به عنوان ورزش به این مسابقات می‌پردازند خود را از این چالش مبرا می‌دانند چرا که می‌گویند در زمین‌های از پیش تعیین شده ویراژ می‌دهند و تمرین می‌کنند. اما انگشت اتهام به سوی طبیعت‌گردان نشان رفته است. افرادی که نه در زمین‌های مخصوص و نه با توجه به جوانب محیط زیستی و میراثی با خودروهای دو دیفرانسیلی یا موتور‌ در تپه‌ها و دشت‌های هیجان را تجربه می‌کنند. البته فارغ از آن نیز نبود زیر ساخت مناسب در ایران و کمبود زمین‌های مخصوص چالش‌‌های این ورزش را دو چنان کرده است.
آفرود و موتورکراس ورزش‌اند؟
شاید این سوال هم در ذهن شما شکل گرفته باشد. پاسخ آن آسان است: هر چیزی که در آن شرایط مسابقه و رقابت وجود داشته باشد می‌تواند ورزش نامیده شود؛ آفرود و موتورکراس هم از این اصل مستثنی نیستند. آفرود مسابقه‌ای است که اتومبیل‌های دو دیفرانسیلی غول پیکر با چرخ‌های بزرگشان از مسیرهای سخت بالا و پایین می‌روند و خاک و شن‌ها را به هوا بلند می‌کنند، موتورکراس‌ هم مسابقه‌ای شبیه به همان است اما با یک تفاوت که به جای اتوموبیل‌های چهارچرخ موتورسیکلت‌ها، مسیر پیست را می‌پیمایند و حرکات نمایشی انجام می‌دهند. ایران یکی از مدعیان جهانی مسابقات آفرود است و همواره پرویز شه بخش، آفرودر بلوچ ایرانی حضوری پررنگ و موفقی در مسابقات بین المللی، از جمله داکار پاریس دارد. همین موضوع نشان می‌دهد که این ورزش تازه وارد و ورزش‌های مشابه آن در ایران چقدر همه‌گیر شده است. اشتیاق بیش از اندازه ایرانیان به این ورزش‌ها سبب شده که در درجه اول این جنبه تفریحی و طبیعت‌گردی آن‌ها در ایران رشد کند. گرچه به طور کلی آفرود در جهان به دو نوع «مسابقه» و «طبیعت گردی» تقسیم می‌شود اما در ایران جنبه طبیعت‌گردی آن که هم فال است و هم تماشا و هم از اصول و قواعد سخت سازمانی‌اش خارج می‌شود، طرفداران بیشتری دارد.
چالش جدید محیط زیست و میراث ایران


گرچه مسابقات آفرود و موتورکراس در سرتاسر ایران در کلاس‌بندی‌های همسطح بین‌المللی و زیر نظر فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی برگزار می‌شود و قانون و اصول خاص خودش را دارد اما بعضا در ایران تصاویر و فیلم‌هایی از آفرود و موتورکراس‌هایی به بیرون درز می‌کند که مناطق و مکان‌های مناسبی برای آن استفاده نشده است. آخرین فیلمی که در این باره منتشر شد، فیلمی از دو فرد در تپه‌های تاریخی شوش بود که در آنجا موتورکراس و پارکور می‌کردند.
این فیلم که بیشتر جنبه تبلیغاتی داشت اعتراض میراث دوستان را برانگیخت. البته این کار نه تنها بر روی میراث فرهنگی بلکه بر روی محیط زیست و طبیعت نیز تاثیر گذار است. تاثیری که به جز تولید آلاینده‌ها به جانوران خاکی نیز آسیب می‌رساند.
ما از تخریب مبراییم، مقصر طبیعت‌گردان هستند
با این حال آرش خامنه، یکی از قهرمانان ورزش آفرود معتقد است که اکثر کسانی که این ورزش‌ها را به صورت حرفه‌ای انجام می‌دهند به محیط زیست بسیار توجه دارند. او به «ابتکار» می‌گوید: آفرود و موتورکراس حافظ محیط زیست هستند و نه نابود کننده آن. این قهرمان آفرود می‌گوید: در هر صنفی و رشته‌ای افراد خوب و بد وجود دارند اما آفرود برای آنهایی که برای مسابقه به سراغ این ورزش می‌روند معنای مسابقه را دارد و برای کسانی که به صرف تفریح این ورزش را انتخاب می‌کنند معنی پیکنیک می‌دهد. او در پاسخ به این سوال که آیا در تهران پیست‌های استاندار و قانونی برای آفرود و موتورکراس وجود دارد یا نه، می‌گوید: برای تفریح مکان‌های زیادی برای آفرود و موتورکراس وجود دارد اما برای مسابقه و تمرین یک یا دو پیست بیشتر در تهران وجود ندارد. برای مسابقات موتورکراس نیز یک پیست مجموعه ورزشی آزادی دارد که مسابقات قهرمانی کشور در آنجا برگزار می‌شود. متاسفانه در سراسر ایران پیست استاندارد برای این ورزش‌ها نداریم. مثلا در سراسر ایران پیست سرعت مختص به مجموعه ورزشی آزادی تهران است و پیست موتورکراس فقط در 4 یا 5 استان وجود دارد.
خامنه ادامه می‌دهد: این زمین‌ها مشخص شده و خاص است و این زمین‌ها به صورت ثابت از سوی وزارت ورزش در اختیار موتورسواران و اتومبیلرانان قرار می‌گیرد و این زمین‌ها برای هر بار از نو مسیر سازی می‌کنند. او در پاسخ به این سوال که آیا ابزار قانونی برای برخورد با آفرودسواران و موتورکراس‌های طبیعت‌گرد وجود دارد یا خیر می‌گوید: ما عضو فدراسیون هستیم و تمامی مسابقات حتی اگر کار تبلیغاتی باشد فقط فدارسیون مشخص می‌کند که چه کسی و کجا برگزار شود. حتی کسانی که می‌خواهند آموزش ببینند به فدراسیون مراجعه و ثبت نام می‌کنند و از طریق فدارسیون به مربیان معرفی می‌شوند. با این حال کارهای شخصی ارتباطی با فدراسیون ندارد و صد در صد به صورت شخصی بوده و فدراسیون وظیفه‌ای برای برخورد با آنها ندارد. بلکه مسئولان منطقه باید با آنها برخورد کنند.
خامنه می‌گوید: چند سالی است که آفرود تفریحی مد و مرسوم شده است. آفرود برای آنهایی که برای مسابقه به سراغ این ورزش می‌روند معنای مسابقه دارد و برای کسانی که به صرف تفریح این ورزش را انتخاب می‌کنند معنی پیکنیک می‌دهد. آنهایی که به چشم ورزش به آفرود و موتورکراس نگاه می‌کنند به محیط زیست توجه ویژه دارند. در این مدت دیده‌ام که آفرود‌سواران زباله‌های از قبل ریخته شده را هم جمع آوری می‌کنند.