فاجعه! فقط یک بیمارستان مشهد تاییدیه آتش نشانی دارد

بهاره موفقی/ ناایمنی چنان بر سقف مراکز درمانی کلان شهر مشهد سایه انداخته است که بنابر آمار و اطلاعات ارائه شده از سوی سازمان آتش نشانی از میان ساختمان ها با کاربری های متفاوت، مراکز بهداشتی و درمانی حداقل تاییدیه آتش نشانی را دارند؛ طوری‎که از میان 805 مرکز درمانی که در 10 ماه اخیر مورد بازدید قرار گرفته اند، هنوز بیش از 500 مورد از آن‎ها تاییدیه آتش نشانی را دریافت نکرده‎اند. آمارهای ناگوار به همین جا خلاصه نمی شود. بنا بر اعلام سرپرست سازمان آتش نشانی مشهد به جز بیمارستان ناظران تقریبا سایر بیمارستان های سطح شهر نیز تاییدیه آتش نشانی را ندارند. همه این‎ها در حالی است که اخیرا حادثه آتش سوزی در بیمارستان گاندی تهران زنگ هشدار را برای مسئولان به صدا درآورد. با وجود این، پیگیری های ما از مسئولان نشان می دهد فرایند اقدامات لازم از سوی بیمارستان ها و دیگر مراکز درمانی برای دریافت تاییدیه آتش نشانی به صورت لاک پشتی در حرکت است و زمان تکمیل آن نه تنها مشخص نیست بلکه هنوز این فرایند ناتمام است؛ آن هم با وجود این‎که از سال 1400 دستورالعملی مبنی بر الزام مراکز درمانی به اخذ گواهی تاییدیه آتش نشانی برای تمدید پروانه صادر شده است. از سویی دیگر، نظارت های قانونی در این حوزه چندان که باید کارساز نبوده و هنوز اقدام موثری در این زمینه صورت نگرفته است؛ طوری‎که سرپرست سازمان آتش نشانی مشهد در این باره می‎گوید: «طبق قانون کاری نمی توانیم انجام بدهیم.»   مراکز بهداشتی و درمانی دارای حداقل تاییدیه آتش نشانی! حمیدرضا کافی نیا، سرپرست سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد، در پاسخ به این سوال که چه تعداد از بیمارستان های سطح شهر دارای تاییدیه آتش نشانی هستند، به «خراسان رضوی» می گوید: در این راستا آماری نداریم و آمار ما مربوط به بازدیدهاست؛ عملا بیشترین آیتم ها از ساختمان های با کاربری های مختلف که در  گروه ساختمانی بااهمیت خیلی زیاد قرار می‎گیرد، مراکز بهداشتی و درمانی است که بیشترین بازدیدها را از آن‎ها داشتیم و حداقل تاییدیه را، همین گروه دارند. کافی نیا می افزاید: در بحث پیشگیری طی 10 ماه اخیر از 805 مرکز درمانی و بهداشتی در سطح شهر مشهد بازدید کردیم که بیشتر این‎ها در گروه درمانگاه و کلینیک قرار می‎گیرد. از این تعداد 300 مورد از ما تاییدیه گرفتند. البته این 300 مورد شامل بازدید سال های گذشته هم می‎شود و ممکن است در 800 مورد امسال قرار نگرفته باشد.  همچنین امسال به 33 مرکز درمانی اخطار دادیم که هیچ مراجعه ای نداشتند و 5 مورد هم معرفی مراجع قضایی داشتیم. این ها مواردی است که هیچ مراجعه و همکاری نداشتند و مشکلات فراوانی در بحث ایمنی داشتند.    وی در پاسخ به این سوال که هشدارهای آتش نشانی به مراکز بهداشتی و درمانی در چه  زمینه ای بوده است؟ اظهار می کند: در بحث معماری و تعداد خروجی، نرده ها، حفاظ ها و پشت پنجره ها و همچنین  سیستم های اعلام و اطفای حریق که از نماهای مقاوم حریق استفاده نشده است. بیشترین مورد مربوط به فقدان سیستم است و قریب به اتفاق آن‎ها سیستم های اعلام و اطفای حریق ندارند یا اگر دارند فعال نیست و ناقص است. فقط یک بیمارستان تاییدیه آتش نشانی دارد! سرپرست سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد در پاسخ به این سوال که چه اقدامی درباره حل مشکل نبود تاییدیه آتش نشانی در مراکز بهداشتی و درمانی وجود دارد، بیان می کند: طبق قانون کاری نمی‎توانیم انجام بدهیم. نهایتا کاری که می توانیم انجام بدهیم این است که مواردی که دو تا سه اخطار از ما می‎گیرند و اقدامی نمی‎کنند، اخطارهای دوم و سوم را رونوشت به شهرداری منطقه بدهیم، اما مواردی که وضعیت خوبی ندارند و پیگیری هم نمی کنند یک رونوشت هم به قوه قضاییه می‎دهیم.  کافی نیا در پاسخ به این سوال که آیا بیمارستان ها هم در لیست معرفی به قوه قضاییه بوده اند یا خیر؟ ضمن اشاره به این‎که نمی‎توانیم اسامی را اعلام کنیم و قوه قضاییه و شهرداری منطقه می توانند اسامی را اعلام کنند، می گوید: بله، حتما در بین شان بوده است، اما حضور ذهن ندارم. آن‎چه در ذهن دارم این است که بیمارستان ناظران جزو بیمارستان هایی است که از ما تاییدیه گرفته و می‎توانم بگویم تقریبا بقیه بیمارستان‎ها از ما تاییدیه ای ندارند. کافی نیا در پاسخ به این سوال که مراکز درمانی تا چه زمانی فرصت مراجعه دارند؟ تصریح می کند: طبق مقررات ما اجازه فرصت دادن به این ساختمان ها را نداریم. این ساختمان ها جدید نیستند و چندین سال از ساخت آن‎ها می گذرد. بنابراین باید این کار را انجام می‎دادند و اگر تاخیری دارند به عهده خودشان است. از این رو ما نمی‎توانیم زمان بدهیم. گاهی این موضوع قابل انجام نیست و نیاز به فرصت هست، اما سیستم‎های اعلام، اطفا و رفع نواقص ایمنی معماری به جز پله فرار، همه در مدت زمان کوتاهی قابل انجام است. اصل این است که آن مکان و مدیریت بخواهد این کار را انجام بدهد. کافی نیا در پاسخ به این سوال که در صورت عدم مراجعه این مراکز تصمیم نهایی چیست، اظهار می کند: وظیفه ای که ما داریم بازدید و اخطار است و ما هیچ الزام قانونی دیگری برای برخورد با این‎ها نداریم.   تمدید پروانه مراکز درمانی؛ نیازمند گواهی تاییدیه آتش نشانی وضعیت نامناسب مراکز درمانی و به خصوص بیمارستان های مشهد در دریافت تاییدیه آتش نشانی را از سید کاظم غفاریان، مدیر نظارت بر درمان و اعتباربخشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد پیگیری می کنیم که وی در پاسخ به این سوال که دانشگاه علوم پزشکی چرا تاکنون در زمینه اخذ تاییدیه آتش نشانی برای بیمارستان ها اقدامی نکرده است، می گوید: در رابطه با کلیه مراکز درمانی دستورالعملی اواخر سال 1400 آمد که به موجب آن کلیه مراکز درمانی برای تمدید پروانه های خود باید سه گواهی داشته باشند؛ یکی از آن‎ها گواهی تاییدیه آتش نشانی است که در بحث تمدید پروانه ها باید حتما انجام شود. تا الان هم ما در سامانه صدور پروانه تا وقتی مرکز موردنظر تاییدیه آتش نشانی را نداشته باشد، پروانه بیمارستان را تایید نمی‎کنیم. وی درپی اشاره خبرنگار خراسان به این‎که بنا به اعلام سرپرست آتش نشانی مشهد تنها بیمارستانی که تاییدیه آتش نشانی دارد، بیمارستان ناظران است، می گوید: در رابطه با خود ناظران هم  آتش نشانی نامه ای چند صفحه ای برای ما نوشته بودند که اصلاح شد. در رابطه با کلیه مراکز درمانی این قضیه صادق است. با توجه به این‎که قدمت این بیمارستان ها به سال‎ها قبل برمی‎گردد، یک سری ایرادات دارد که نیاز به بازسازی هایی برای بحث آتش نشانی و ایمنی دارد. وی می افزاید: قرار ما با آتش نشانی این بوده که این ها را مرحله بندی کنند و طی چند مرحله این بازسازی ها و کارهای ایمنی انجام شود تا نهایتا به ما مجوز کلی و قطعی بدهند. این‎که می گویند هیچ کدام ندارند، این گونه نیست چون بعضی از این‎ها ممکن است دو یا سه سال پروانه شان تمدید شده باشد و در مرحله بندی آتش نشانی یک سری تاییدیه هایی گرفته باشند، اما ممکن است کامل نشده باشد. خیلی از ساختمان ها قدیمی است و نیاز دارد اقدامات جدیدی در بحث آتش نشانی روی آن انجام شود و دانشگاه هم پیگیر این قضیه است.   اقدامات مربوط به تاییدیه آتش نشانی در بیمارستان ها هنوز تکمیل نشده است غفاریان در پاسخ به این سوال که دانشگاه علوم پزشکی چه زمانی اقدامات مربوط به اخذ تاییدیه آتش نشانی برای بیمارستان ها را تکمیل خواهد کرد، می گوید: این فرایند را با توجه به راهکارهای سازمان آتش نشانی مرحله به مرحله انجام می دهیم، فقط فهرست کارها را به تفکیک اعلام کرده اند و زمان مشخص نیست.  وی تصریح می کند: انجام این کارها نیاز به زمان و بودجه دارد، ضمن این‎که ما نمی‎توانیم در بیمارستان ها خدمات دهی را مختل کنیم که در آن کارهای لازم برای دریافت تاییدیه آتش نشانی انجام شود. غفاریان در پاسخ به این سوال که چرا بیمارستان های جدید مانند بیمارستان ولایت فاقد تاییدیه آتش نشانی هستند، می گوید: آتش نشانی مجوزهایش یک ساله است. بیمارستان های جدید مثل ولایت موقع ساخت پیوستی به نام ایمنی و آتش نشانی دارد که برای گرفتن پایان‎کار این پیوست انجام شده است، اما در برخی از موارد شاید استانداردهای تعریف شده جدید باشد. استانداردها را اگر پایین بیاورند شاید خیلی از بیمارستان ها مجوز بگیرند. ایمنی برای ما جزو خط قرمزهاست.  مدیر نظارت بر درمان و اعتباربخشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به این سوال که چند درصد از فرایند تکمیل تاییدیه آتش نشانی در بیمارستان‎ ها انجام شده و چند درصد باقی مانده است؟ اظهار می کند: در بیمارستان های مختلف با هم فرق دارد چون شرایط بیمارستان جدید و قدیمی فرق می‎کند. برخی از بیمارستان ها فضای درمانگاهی بوده که بنا به ضرورت تبدیل به بیمارستان شده و طبیعتا ایمنی یک بیمارستان را ندارد. مردم اطمینان داشته باشند که در ارائه خدمات ایمنی جزو اولویت های اصلی است. ما اگر جایی احساس کنیم امکان دارد این موضوع صدمه ای به بیمار بزند، آن بخش را تعطیل می کنیم. غفاریان در پاسخ به این سوال که چه تعداد از ساختمان های بیمارستان ها ناایمن هستند، می گوید: شما اگر می توانید درصد بگیرید که چند درصد ساختمان های شهر ایمن هستند، همان در رابطه با بیمارستان ها هم صادق است  اما در زمینه ایمنی بیمارستان ها طی این دو سال اقداماتی انجام شده است.