این همه نوجوان سیگاری!

 صادق غفوریان-درباره کاهش سن مصرف دخانیات و افزایش میزان آن در گروه نوجوانان بیش از این که از اقدامات کنترلی بخوانیم و بشنویم، بیشتر از افزایش آمار و کاهش سن مصرف می خوانیم و می‌شنویم. آیا به نظر شما، مسئولان و آنان که تکالیفی در این باره دارند، در حال انجام وظایف‌شان هستند؟ یا گرفتار روزمرگی ها شده و موضوعاتی مهم از همین قبیل را به فراموشی سپرده اند؟ برای این که از فاجعه آماری مصرف دخانیات در میان نوجوانان و دختران آگاه شویم، به این آمار بر اساس گزارش وزارت بهداشت، توجه کنیم:  - مصرف دخانیات بین نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله بیش از ۱۳ درصد و افزایش مصرف سیگار میان دختران نوجوان طی 5 سال ۱۳۳ درصد افزایش داشته است. -مصرف دخانیات در سنین ۱۸ تا ۲۴ در زنان حدود ۹۰ درصد و در مردان ۳۴ درصد افزایش یافته است. - روند افزایش مصرف دخانیات در یک دهه اخیر در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال بوده است.   غصه کاهش سن سیگاری ها آن چه در بررسی های وزارت بهداشت خواندیم، یک هشدار کلی در خود دارد؛ این که سن سیگاری شدن در حال کاهش است و وقتی تعداد دختران نوجوان سیگاری طی 5 سال 133 درصد افزایش داشته، یعنی مسئولان و آنان که وظیفه و دغدغه سلامت جامعه را دارند، به وظایف خود عمل نکرده اند و نمی کنند. رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در این باره می گوید: سنی که فرد شروع به استعمال سیگار روزانه می‌کند به عنوان سن شروع مصرف تلقی می‌شود که این سن در کشور ما بین ۱۳ تا ۱۵ سالگی است. در دهه ۴۰، سن شروع مصرف سیگار در کشور ۳۰ سالگی، در دهه ۵۰ حدود ۲۵ سالگی و در دهه ۷۰ زیر ۱۸ سال بود اما امروز به ۱۳ تا ۱۵ سالگی رسیده است.    قانونی برای اجرا نشدن قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات در شهریور 1385 مصوب شده اما اجرا نشدن فصول مهمی از این قانون در این سال ها همواره مورد انتقاد فعالان مبارزه با دخانیات بوده است. یکی از این موارد، ماده ۸ این قانون بر افزایش سالانه 10 درصد مالیات برای محصولات دخانی تصریح می کند اما ناظران معتقدند، این قانون فقط در تعداد اندکی از سال ها اجرا شده و عملا مورد بی توجهی قرار گرفته است. از سویی تبلیغ نشدن مصرف سیگار در رسانه ها، افزایش نیافتن تولید و مواردی از این دست، در این قانون مورد تاکید قرار گرفته اما انگار فقط بندها و مصوباتی برای تزیین آن بوده نه برای اجرا.   خسارت50 هزار میلیاردی ومرگ ومیر 50 هزار نفری بنابر برآوردهای وزارت بهداشت، سالانه بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان خسارت ناشی از استعمال دخانیات به کشور وارد و همچنین سالانه موجب مرگ بیش از ۵۰ هزار نفر در کشور می‌شود و دخانیات به‌عنوان مهم‌ترین عامل خطر در حوزه بیماری‌های غیرواگیر است که طی ۵ سال گذشته هم در میان مردان و هم زنان به شدت در حال افزایش است. ( 19 فروردین 1403 خبرگزاری مهر)   سیگار و سرطان روی دیگر سکه، افزایش مصرف دخانیات، ارتباط آن با افزایش برخی سرطان هاست. محمدرضا مسجدی، متخصص ریه و دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران، هفته گذشته در نشست گروه سلامت فرهنگستان علوم پزشکی گفته است: سالانه در کشور بیش از ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار نفر به سرطان مبتلا می‌شوند که ۸۰ هزار نفر از این افراد بر اثر ابتلا به این بیماری‌ها فوت می‌کنند و با کنترل دخانیات می‌توان یک سوم سرطان‌ها را در کشور کاهش داد.             قانون مقابله با دخانیات اصلا اجرا نمی شود!  دبیر اجرایی طرح پیشگیری از مصرف دخانیات در دانش آموزان در گفت وگو با خراسان با انتقاد از اجرا نشدن قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات که در سال 85 مصوب شده است، می گوید: در حال حاضر هیچ اقدام منسجمی در کنترل مصرف دخانیات در کشور صورت نمی گیرد. حمیدرضا شاهسون همچنین با انتقاد از وزارت بهداشت، تصریح می کند: اکنون اقدام منسجمی درخصوص کنترل وضعیت مصرف دخانیات در هیچ جای کشور انجام نمی شود. طرح پاد (پیشگیری از مصرف دخانیات در دانش آموزان) را هم به دلیل این که حمایت های کافی از اجرای آن صورت نگرفته، فقط در گستره محدود ورامین، رباط کریم و چهارمنطقه تهران آن هم به شکل ناقص توانستیم اجرا کنیم.شاهسون همچنین با انتقاد از وزارت بهداشت، می گوید: ستاد کنترل دخانیات وزارت بهداشت در چند سال اخیر هیچ جلسه ای تشکیل نداده و گزارشی در خصوص دخانیات به رئیس جمهور ارائه نشده است. متاسفانه قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات در اغلب موارد همچون مالیات بر سیگار، منع تبلیغات و... اجرایی نمی‌شود و این ستاد هم نتوانسته، روند اجرا شدن یا نشدن این قانون را پیگیری کند. او با اشاره به تبلیغاتی که از سیگار در رسانه ملی صورت می گیرد، می افزاید: تبلیغ سیگارکشیدن از شبکه خانگی به تلویزیون هم کشیده شده، چنان‌که در نوروز دیدیم که مجموعه هفت سراژدها در بخش هایی از آن سیگارکشیدن تبلیغ می شد.شاهسون  تصریح می کند: در 10 سال اخیر تعداد  کارخانه های دخانیات 8 مورد بوده، چرا اکنون حدود 28 تا 30 کارخانه در کشور فعال است؟  و چرا برخی شرکت های خارجی تولید سیگار در کشور فعالیت می کنند؟