کابینه فراجناحی یا مصلحتی؟

 رئیس‌جمهور اعضای کابینه دوازدهم را بالاخره به مجلس معرفی کرد. آنچه از چینش وزرای پیشنهادی در نگاه اول به دست می‌آید، این است که آقای حسن روحانی ظاهرا معذوراتی داشته است. اولین نکته‌ای ‌که باید در مورد ترکیب کابینه گفت، این است‌که فهرست وزرای اعلام‌شده هیچ‌کس را شگفت‌زده نکرد، زیرا بیشتر اسامی‌ اعلامی همان افرادی هستند که درچند هفته گذشته در رسانه‌ها نام آنها منتشر شده است؛ یعنی همان‌کسانی‌که قرار بود درکابینه بمانند، ابقا شده و افرادی که پیش‌بینی می‌شد به کابینه افزوده نخواهند شد، به کابینه دعوت نشدند. نکته‌ دیگر آنکه، آن‌گونه که گفته می‌شد که باید کابینه اصلاح‌طلب باشد، اصلاح‌طلب نشد و درخصوص زنان نیز انتظاراتی‌که باید تحقق نیافت. با این حال، نمی‌توان همه تقصیر‌ها را متوجه رئیس‌جمهور دانست، زیرا نیروهای مختلفی در آرایش کابینه دخیل هستند. به بیان ساده‌تر، حتی اگر آقای روحانی علاقه‌مند بود که چهره‌ای متعلق به یک اقلیت قومی را وارد کابینه کند، مشخص نبود که تا چه میزان موفق خواهد شد، زیرا همان‌گونه که مشاهده کردیم، در مراسم تحلیف حتی از چهره‌هایی مانند مولوی عبدالحمید هم دعوت نشد. مشخص نیست کدام یک از نهادها با حضور برخی افراد در این مراسم مخالفت کردند که روحانی ترجیح داد، گرفتارحاشیه‌ها نشود. تمام افرادی که انتقاد بحقی به کابینه دارند، نمی‌توانند واقعیت‌های موجود را در نظر نگیرند. در نتیجه درهر انتقادی که به آقای رئیس‌جمهور وارد می‌شود، باید محدودیت‌هایی را که روحانی با آن روبه‌رو بوده در نظر گرفت. در عین حال ذکر محدودیت‌های رئیس‌جمهور نباید مانع از آن شود که کابینه به آرای 24‌میلیون رأی‌دهندگان نزدیک نشود. آقای روحانی وعده داده بود که پیام 24‌میلیونی در دولت آینده منعکس خواهد شد. البته هنوزکابینه کامل نیست و وزیر علوم به مجلس معرفی نشده است. از قرار معلوم درباره وزیری که باید جانشین فرهادی شود، هنوز توافقی صورت نگرفته است. فرهادی درکابینه آینده نخواهد بود، اما در اینکه چه شخصی وزیر علوم خواهد شد، هنوز ابهام وجود دارد. براساس شنیده‌ها، رایزنی‌هایی با آقای فرجی‌دانا انجام شده، اما ایشان چندان از حضور درکابینه استقبال نکرده‌اند. درعین حال باید این نکته را در نظر گرفت که شرایط کنونی برای روحانی مساعدتر از دوران قبلی است. درمجلس جدای از فراکسیون امید که حدود 100 رأی دارد، اصولگرایان معتدل و میانه‌رو نیز با رئیس‌جمهور همسو و همجهت هستند و ابقای وزیر کشور به‌رغم فشارهایی که اصلاح‌طلبان وارد کردند، به این معناست که اصولگرایان میانه‌رو مجلس، همچنان آبشان با روحانی در یک جوی می‌ریزد. بنابراین به احتمال زیاد این کابینه رأی بالایی در مجلس خواهد آورد، اما همان‌طور که اعلام شد، بسیاری از انتظارات 24‌میلیون رأی‌دهنده به روحانی بدون پاسخ مانده است.
* استاد دانشگاه