«ابتکار» حملات تروریستی به بارسلون اسپانیا را بررسی می کند حمله مرگبار داعش به کاتالانیا

محمدرضا ستاری
یک خودروی ون روز پنجشنبه در حمله ای تروریستی با حجوم به عابران پیاده در شهر بارسلون اسپانیا عده زیادی از گردشگران را زیر گرفت و منجر به مرگ 13 نفر و کشته شدن دهها نفر دیگر شد. پس از این اتفاق پلیس بارسلون با اتخاذ تدابیر امنیتی شدید در پی مهار اوضاع بود که حمله دوم توسط دو فرد مسلح در یک رستوران رخ داد. در این اتفاق که در محل حمله تروریستی اول رخ داده است، مهاجمان مسلح افراد داخل رستوران را گروگان گرفتند. این در حالی است که بامداد دیروز نیز یک خودوری سواری به سوی عابران پیاده یورش برده و هفت نفر از جمله یک مامور پلیس را مجروح ساخته است.
به گزارش یورو نیوز نیروهای پلیس شهر ساحلی کمبریلز واقع در ۱۲۰ کیلومتری جنوب بارسلون با شلیک به سوی مهاجمان تمامی پنج سرنشین خودروی سواری را از پای درآوردند. گفته می شود که این پنج نفر همگی مجهز به کمربندهای انتحاری بوده و قصد عملیات وسیع تری را میان گردشگران این شهر ساحلی داشته اند.
تصاویری که از صحنه حادثه در رسانه ها و شبکه های اجتماعی منتشر شده، نشان می دهد که تدابیر امنیتی و فوق العاده در محل حادثه برقرار شده است و احتمال افزایش شمار کشته ها وجود دارد. پس از این اتفاق، پلیس از مردم خواست از رفت وآمد در منطقه پلازا کاتالونیا خودداری کنند و بالگردها بر فراز محل حادثه به پرواز درآمدند. همزمان رسانه های خبری گزارش می دهند که تا ساعت ها در محل حادثه صدای تیراندازی به گوش می رسیده و همچنان ایستگاه ها مترو و راه آهن بارسلونا توسط نیروهای امنیتی بسته شده است.


امروز هیچ کشوری از بلای نکبت‌بار تروریسم در امان نیست
در همین رابطه بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان روز گذشته در پیامی ضمن محکومیت اقدامات تروریستی و ضد انسانی در بارسلونای اسپانیا با دولت، ملت و خانواده قربانیان و مجروحان این جنایت هولناک ابراز همدردی کرد. قاسمی خاطرنشان کرد: پس از شکست های میدانی و پی در پی تروریست های افراطی در منطقه، گسترش عملیات کور تروریستی در اقصی نقاط جهان در دستور کار این جانیان قرار دارد و کشتار مردم عادی و بیگناه از اهداف شوم آنان است.
وی ضمن تاکید بر این واقعیت که تروریسم افسار گسیخته کنونی به معضلی جهانی تبدیل شده است، افزود: امروز تروریسم کور داعشی همه مرزهای جغرافیایی و عقیدتی را در نوردیده و اکنون جهان و همه مردم در سراسر گیتی از خاورمیانه تا آفریقا و از شرق دور تا اروپا هدف اقدامات پلید و ضد بشری آنان است.
قاسمی در پایان با تاکید بر این نکته که معضلات جهانی راه حلی جهانی دارند، افزود: امروزه هیچ کشوری حتی حامیان آشکار و نهان تروریست ها نمی توانند از این خطر و بلای نکبت بار جهانی احساس امنیت کنند. به نظر می رسد زمان آن فرا رسیده است که همه کشورهای صلح طلب و آنانی که مبارزه با تروریسم را در معنای واقعی خود در سر لوحه کار خود دارند، مسئولانه و باورمند، اتحادی جهانی علیه خشونت، ناامنی و ترور تشکیل دهند و فارغ از هرگونه اختلاف نظرهای ممکن، اولویت نخست خود را صادقانه و با اراده ای راسخ به تلاش برای مبارزه و ریشه کنی با این سوداگران مرگ و نفرت و بزرگترین خطر برای امنیت بین المللی اختصاص دهند و در این راه و مبارزه مقدس، جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از قربانیان تروریسم که همواره در خط مقدم مبارزه با افراط گرایی و ترور قرار داشته و هزینه های فراوانی نیز تاکنون پرداخت کرده است، آماده کمک و همکاری با جامعه جهانی است.
اسب‌های نشان دار در اروپا و آمریکا
در همین راستا گفته می شود که گروه تروریستی داعش با انتشار بیانیه ای مسئولیت حملات تروریستی اسپانیا را برعهده گرفته است. این گروه تروریستی همچنین روز گذشته توسط سخنرانان خود با توزیع خطابه هایی چاپ شده میان ساکنان شهر الحویجه کرکوک کشورهای اروپایی و آمریکا را به را به آغاز حملاتی توسط گروه موسوم به «الخَیْلِ الْمُسَوَّمَه» (اسب‌های نشان‌دار) برای ترور شهروندانشان تهدید کرده و هشدار داد که داعش حملات بیشتری را با استفاده از خودرو برای نابودی تمامی کافران ترتیب خواهد داد.به گزارش شبکه سومریه نیوز عراق یک منبع امنیتی در این باره گفته است که در این خطابه ها داعش با اشاره به عضو گیری از نیروهای خارجی، گروهک هایی زیرزمینی را برای هدف قرار دادن مراکز تجمع مردم در این کشورها پایه گذاری کرده است.
موج چهارم بنیادگرایی
گروه تروریستی داعش منشعب شده از یکی از شاخه های القاعده در عراق، در سال 2014 بود که با تسخیر برق آسای بخش وسیعی از سرزمین های عراق و سوریه به سرعت تبدیل به اولین سوژه محافل خبری و نخستین اولویت امنیتی بین المللی شد. کشتار بی سابقه از مردم عادی و همچنین اعدام های دسته جمعی که توسط دوربین های فیلم برداری به سراسر جهان مخابره می شد، چنان وحشتی از این گروه به سراسر جهان منتشر کرد که همچنان پس از گذشت سه سال با تشکیل ائتلاف های گوناگون توسط قدرت های منطقه ای و فرامنطقه برای مبارزه با این خشونت، داعش به کشتار و سرکوب مردم ادامه می دهد. آنچه که ذهن بیشتر تحلیل گران امنیتی را به خود مشغول داشته این نکته است که این گروه چگونه با استفاده حرفه ای از ابزارهای نوین به جنگ با دنیای مدرن آمده و گروه گروه از جوانان پرورش یافته در محیط اروپا را به خود جذب کرده است.
در این رابطه استیون امرسون در کتاب خود با عنوان (جهاد آمریکایی: تروریست ها در میان ما زندگی می کنند) توضیح می دهد: جهانی شدن مناسبات در قالب اقتصاد بین الملل و نیز کارنامه آمریکا باعث شده است هواداران خلافت و تروریست ها به شیوه عجیبی در همسایگی ما به سر ببرند و با توجه به اینکه اینترنت و فضای مجازی بزرگترین پشتیبان آنها است، عملاً نفی و طرد آنها مسیر نخواهد بود.کارشناسان این امر را پدیده ای به نام موج چهارم بنیاد گرایی یاد می کنند و معتقدند که با تحت تاثیر قرار گرفتن تمامی زوایای زندگی بشری از جهانی شدن، حتی تروریسم نیز از این مساله بی نصیب نمانده و آنها با سرمایه گذاری بر جوانان غربی و بازگرداندن آنها به سرزمین های خود به مبارزه جهانی با آنچه به تعبیر آنها کفر نامیده می شود، می پردازند.
عوامل ظهور و بروز پدیده ای به نام داعش
سوال مهم این است که چگونه یک گروهک منشعب شده از یک جریان تروریستی به نام القاعده توانسته اینچنین با جذب منابع و نیروهای فراملیتی از کشورهای گوناگون، اینچنین به مقابله با نظم امنیتی نوین برخیزد و چگونه است که تاکنون با توجه به تلاش های گسترده بین المللی این گروه همچنان به فعالیت های تروریستی خود ادامه می دهد؟
یک پاسخ این است که قدرت های غربی با بهره گیری و ایجاد گروه های تروریستی از جمله داعش و تقویت آنها منافع و
برنامه های خود را در منطقه پیش برده و حالا خود به بلای آن دچار شده اند. این تحلیل اگر چه می تواند به عنوان معلول در نظر گرفته شود، اما علت اصلی را باید در مناسبات و شرایط منطقه خاورمیانه سراغ گرفت. اگر چه پدیده ای به نام استعمار از قرن هجدهم به این سو منطقه را زیر سیطره خود گرفته و باعث شده تا سیر حوادث در منطقه به صورت طبیعی رقم نخورد، اما آنچه که جامعه شناسان سیاسی به آن تاکید می کنند این نکته است که مردم منطقه خود بستری برای بوجود آمدن چنین شرایطی و بهره گیری‌های ظالمانه و استعمارگونه بوده اند.
به طور کلی مساله ناامنی و آسیب های اجتماعی در سطح وسیع آن را می توان در دو بعد سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار داد که هر کدام از آنها راه حل متفاوتی را طلب می کند. پدیده های سیاسی نیازمند بکارگیری ابزارهای سیاسی از قبیل مذاکره، میانجی گری، تحریم، تهدید و حتی جنگ است. از سوی دیگر پدیده های اجتماعی، نیازمند ریشه یابی اساسی و طی روندی تدریجی است و برای مشخص شدن علت مساله باید عمق پدید آورنده آن را در نظر گرفت. امروز جهان با مشکلاتی از قبیل فقر، ناکارآمدی دولت ها، خشونت و تبعیض روبروست و این امر با پیوند خوردن به ابهام در نظم بین المللی، باعث شکل گیری گروه های فروملی فراوانی شده است. لذا با توجه به این امر، باید یک نکته کلیدی را مدنظر قرار داد و تاکید کرد که مداخله و سیاست های قدرت های بین المللی و منطقه ای معلول
شکل گیری گروه های تروریستی و افراط گرا بوده و علت اصلی را باید در خواستگاه های اجتماعی آن مورد بررسی قرار داد. مساله ای که این گروه های افراط گرا در قالب جریانات فروملی ایجاد
کرده اند بیشتر پدیده ای اجتماعی است و با اشتباه دولت ها برای مهار آنها با ابزار سیاسی سبب باز تولید هر چه خشونت بارتر آن شده است. با نگاهی به گذشته در می یابیم که گروهای افراطی از طالبان تا القاعده و امروز داعش و گروه هایی همچون بوکوحرام، داعش، جبهه النصره و ... به صورت افراطی تری بازتولید شده اند . بکارگیری ابزار سیاسی برای این پدیده پیچیده اجتماعی هر چند ممکن است مساله را به صورت موقت کم رنگ سازد، اما همانطور که شواهد نشان می دهد، این امر بار دیگر بازتولید می شود.
دکتر قاسم افتخاری از اساتید برجسته روابط بین الملل دانشگاه تهران در این خصوص معتقد است: جهان ما جهان نابرابری است و نارضایتی هاست که اینگونه جنبش ها را پدید آورده است. در واقع هیچ انسان مرفهی تفنگ بر نمی دارد تا جان خود را به خطر بیندازد. بنابراین از یک سو می توان مسایل را به صورت موقت حل کرد، یعنی با سرکوب گروه های فروملی، مدتی آرامش را برقرار کرد. راه دیگر به صورت ریشه ای است و دولت – ملت ها باید برای این مساله به فکر چاره باشند. شما گلدانی دارید که در آن درختی کاشته اید؛ گلدان در طول زمان ثابت مانده اما درخت رشد کرده است. زمانی می رسد که این گلدان نمی تواند وظیفه اولیه خود را انجام دهد و در این حالت دو اتفاق باید صورت بگیرد. یا باید درخت از بین برود و یا اینکه گلدان بشکند. واقعیت این است که تمام تلاش ها در این جهت است که این گلدان حفظ و به هر نحوی نگهداری شود. اکنون این گلدان دیگر جوابگو نبوده و استمرار این امر سبب باز تولید خشونت و پیچیده تر شدن بحران امنیت بین المللی خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
حجت‌الاسلام سید حسن خمینی: هفته آینده درباره قالیباف صحبت می‌‌کنم بررسی ابعاد تازه از ماجرای 28 مرداد 1332 در گفت وگو با «مسعود کوهستانی نژاد»؛ 28 مرداد کودتا نبود؟ محمدرضا تاجیک در گفت‌وگو با «ابتکار» مطرح کرد حریم اصلاح‌طلبی هنوز خوب تئوریزه نشده است محمدعلی وکیلی وقتی دیوارها فرو می ریزند؟ ایران یکی از اهداف اجرای برنامه نجات غذای سازمان فائو چطور زباله‌ها فقرا را از گرسنگی نجات می دهد؟ با وجود قانونی مشخص به نام کار، همچنان کارفرمایان، کارگران را به «اجاره شخصی» خود درمی‌آورند نعمت زاده در روزهای آخر وزارتش عدم الزام درج قیمت روی بسته بندی کالا را ابلاغ کرد در گفت‌وگو با فرید قدمی مطرح شد خانه مترجمان؛ راه حل معرفی ادبیات ایران به دنیا گفت‌وگو با بهروز غریب‌پور که «اپرای خیام» را روی صحنه دارد «آمد شدن تو اندرین عالم چیست آمد مگسی پدید و ناپیدا شد» «ابتکار» حملات تروریستی به بارسلون اسپانیا را بررسی می کند حمله مرگبار داعش به کاتالانیا حجت‌الاسلام سید حسن خمینی: هفته آینده درباره قالیباف صحبت می‌‌کنم حجت‌الاسلام سید حسن خمینی: هفته آینده درباره قالیباف صحبت می‌‌کنم حجت‌الاسلام سید حسن خمینی: هفته آینده درباره قالیباف صحبت می‌‌کنم