سند تحول؛ 6 سال بی برنامگی!

دانش پور- به فرموده مقام معظم رهبری، امروز آموزش و پرورش سند مکتوبی در دست دارد که شیوه تحول بنیادی در آموزش و پرورش را تعیین کرده است؛ سندی که حضرت آیت‌ا...خامنه ای بارها درخصوص ضرورت اجرای منسجم و کامل مواد آن  تاکید کرده اند. ایشان در اردیبهشت ماه گذشته نیز در دیدار فرهنگیان، با انتقاد از اجرایی نشدن این سند با وجود گذشت چندین سال از ابلاغ آن، گفتند: چرا سند تحول آموزش و پرورش تا به حال عملیاتی نشده است؟ تا چه زمانی باید منتظر آماده شدن نظام‌نامه‌های سند تحول بود؟ من به‌طور جدی از وزیر محترم و مسئولان می‌خواهم که موضوع اجرایی شدن سند تحول را پیگیری کنند؛ زیرا آموزش و پرورش نیازمند تحول عمقی و به‌ دور از تغییرات ظاهری است.  این موضوع در حالی است که اگر نوعی بی برنامگی در اجرای این سند احساس می شود ، اما  به گفته دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش، سند تحول،  فرایند اجرایی خود را طی می کند؛ البته نکته قابل تامل این است که سند تحول آموزش و پرورش باید تا سال 1404 عملیاتی شود. مهدی نوید ادهم در گفت وگو با خراسان تصریح کرد: الان در مرحله ای هستیم که باید زیرساخت های اجرای سند را فراهم کنیم؛ چرا که اجرای صد در صدی احکام با شرایط فعلی امکان پذیر نیست .به عنوان مثال یکی از زیرساخت ها، تامین نیروی انسانی است که با تاسیس دانشگاه فرهنگیان آن را دنبال می کنیم و این امر هم به واسطه دانش آموختگی خروجی های این دانشگاه، موضوعی زمان بر است. وی خاطرنشان کرد: کسانی می توانند این سند را بهترعملیاتی کنند که مبانی سند را در دوران دانشجویی گذرانده باشند. علاوه بر این بدون تردید تغییر محتوای کتاب درسی یک روزه امکان پذیر نیست و محتوای کتاب ها هم سو با محتوای سند تحول بنیادین سال به سال تغییر داده می شود. وی با بیان این که جهت گیری نظام آموزشی به سمت اجرای سند است، خاطرنشان کرد: در شرایط کنونی باید تمام تلاش خود را برای اجرایی شدن این سند به کار ببریم. دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با تاکید بر این که آسیب شناسی برنامه ها در هر شرایطی مطلوب است، اظهار کرد: البته هم اکنون باید  بیش از هر زمانی تلاشمان را برای اجرایی شدن سند به کار بگیریم تا آن چه درباره آن به توافق رسیده ایم، عملیاتی شود. وی توضیح داد: مثلا برای اجرای نظام رتبه بندی معلمان، طرح ما آماده است اما دولت و مجلس در زمینه تامین منابع آن مشکل دارند و اگر این منابع تامین شود، سند اجرایی خواهد شد. نوید ادهم در پاسخ به این سوال که آیا آموزش و پرورش توان فنی برای اجرای این سند دارد، اظهار کرد: در آموزش و پرورش توان فنی به وجود آمده است و نیروهای زیادی در سطوح مختلف آموزش دیده اند، اگر چه ممکن است که فهم آن متفاوت باشد چون قرار است تحولی فرهنگی ایجاد شود  و این که افراد باورهای قبلی خود را تغییر بدهند، زمان بر است ولی این گونه نیست که در این مدت وزارت آموزش و پرورش، هیچ اقدامی برای اجرای سند تحول نکرده باشد. وی تاکید کرد: اگر چه اهمیت آسیب شناسی سند را نفی نمی کنم اما در شرایط فعلی جهت گیری اصلی ما نباید آسیب شناسی باشد بلکه ما باید بر اجرای سند تمرکز کنیم تا زمان بیشتری را از دست ندهیم؛ بنابراین اولویت اول، اجرای سند و اولویت دوم آسیب شناسی است نه برعکس. به آسیب شناسی نیاز داریم   اظهارات دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در حالی است که معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش معتقد است در اجرای سند تحول آموزش و پرورش به آسیب شناسی نیاز است تا ببینیم چرا این سند در تبدیل به‌ عمل، دچار مشکل شده است. علی زرافشان با بیان این که نباید بین تدوین سند تحول و نقشه راه اجرایی کردن آن فاصله می‌افتاد، افزود: اتخاذ بسیاری از سیاست‌ها در آموزش و پرورش برخلاف روح سند تحول است. معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش نیز در گفت وگو با فارس  اظهار کرد: از سال 90 که سند تحول بنیادین ابلاغ شد، شش سال و از فرایند اجرایی شدن سند  10 سال می‌گذرد؛ در نتیجه این سوال مطرح است که چرا باید بین تدوین سند و نقشه راه اجرای سند تحول فاصله بیفتد. رضوان حکیم ‌زاده درباره «ارائه راهکارهایی برای اجرای سند تحول» گفت: نباید بین تدوین زیرنظام و ضمانت‌های اجرایی سند، فاصله می‌افتاد. وی با بیان این که زبان سند تحول بسیار ثقیل است، گفت: اگر بتوانیم برنامه عملیاتی را تهیه کنیم، این موضوع کمک می‌کند تا متوجه شویم در هر بند این سند، چه کاری انجام نداده‌ایم و باید آن را دنبال کنیم. اما رئیس مرکز برنامه‌ریزی و نیروی انسانی وزارت آموزش‌وپرورش معتقد است آموزش‌وپرورش در طول سال‌های گذشته بار سند تحول بنیادین را برداشته و هیچ جا کوتاهی نکرده‌ است.  اسفندیار چهاربند با اشاره به مشکل فنی برای عملیاتی کردن سند تحول بنیادین گفت: برنامه‌ریزی در حوزه نیروی انسانی برای وزارتخانه‌ای با 900 هزار کارمند دشوار است و در این حوزه به لحاظ فنی با توجه به مطالبات سند دچار کمبودهایی هستیم که باید برای آن چاره‌اندیشی شود. رئیس مرکز برنامه‌ریزی و نیروی انسانی وزارت آموزش‌وپرورش بیان کرد: سند تحول بنیادین آذر سال 90 ابلاغ شد و تا امروز هزاران برگ اسناد تحولی مانند برنامه درسی ملی، زیر نظام فضا و تجهیزات و سند پژوهش و ارزشیابی تهیه شده است و این گونه نیست که آموزش‌وپرورش سند تحول را کنار گذاشته باشد؛ ولی نقشه راه و تقسیم کار ملی کارکرد نهادی است و هنوز مفهوم نهاد و نهادسازی و فصل هشتم سند را نتوانسته ایم به گفتمان ملی تبدیل کنیم. وی افزود: آموزش‌وپرورش در طول سال‌های گذشته بار سند تحول بنیادین را برداشته و هیچ جا کوتاهی نکرده‌ است و ما حداقل سه گزارش به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کرده‌ایم.