روزنامه قانون
1396/06/19
آتش در گورستان
گورستان خالدنبي بر فراز كوه‌هاي شهرستان كلاله همچون نگيني مي‌درخشد و هرساله گردشگران بسياري را به‌خود جذب مي‌كند. گورستان تاريخي كه آبان ماه سال گذشته پس از سال‌ها كشمكش و البته تخريب، ثبت ملي شد.مجموعه گورستان و زیارتگاه خالدنبی در یک منطقه کوهستانی در نزديكي شهرستان كلاله استان گلستان بر فراز قله کوه گوگجه داغ واقع شده است. زیارتگاه خالد نبی براساس اعتقادات مردم ترکمن، محل دفن خالد نبی، یکی از چهار پیامبری است که در فاصله پیامبری حضرت عیسی(ع) و حضرت محمد(ص)، مردم زمان خود را به شریعت خدا دعوت کرده است.گورستان تاريخي خالد نبی با بیش از 600 سنگ مزار روی رشته تپه‌های ماهوری، چشم‌انداز خيره‌كننده‌اي به اين منطقه داده است.
تخريب سنگ مزارهاي گورستان خالدنبي
يكي از مسايلي كه درچند سال اخير مورد مناقشه بوده و موجب تخريب‌هاي اين گورستان شده است، نوع و شكل ظاهر برخي از سنگ‌هاي كار شده روي مزارها است. براساس گزارش‌ها، سه نوع سنگ مزار در این گورستان وجود دارد، نوع اول، سنگ‌مزارهای استوانه‌ای بلند با وزن بالاست؛ نوع دوم، سنگ‌مزارهای صلیبی است و نوع سوم، سنگ مزارهایی به‌شکل شاخ قوچ است. بيشتر سنگ مزارهای خالدنبی بدون کتیبه و نوشتار هستند.
برخي بر اين باور هستند كه سنگ مزارهای استوانه‌ای بلند گورستان خالد نبي، نماد آلت انساني است و به همين دليل اين گورستان تاريخي بارها مورد تخريب برخي عوامل خودسر قرار گرفته است.
آتش كشيدن گورستان خالدنبي
خبر آتش كشيدن گورستان خالد نبي و تخريب سنگ مزارهاي آن، در شبكه‌هاي اجتماعي واكنش‌هاي بسياري داشت. بسياري از كاربران، تخريب گورستان تاريخي خالدنبي را در نتيجه برخي اظهارنظرها درباره نماد آلت انساني در آنجا مي‌دانند.
اما پس از انتشار تصاوير آتش‌سوزي و تخريب مزار گورستان خالدنبي، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان درباره آتش‌سوزي گورستان خالد نبي گفت:« گورستان تاريخي سال‌هاي بسياري به‌حال خود رها شده بود و هيچ‌گونه واكنشي نسبت به تخريب مزارهاي قديمي آن صورت نمي‌گرفت. در دو سال گذشته تمام تلاش اداره ميراث فرهنگي گلستان براي حفظ اين گورستان تاريخي بوده است. در اين دوسال، نخست گورستان خالدنبي ثبت ملي شد و پس از آن با فنس‌كشی براي حفظ آن اقدام شد».
مشكلات مالكيتي، مانعي براي حفظ گورستان
ابراهيم كريمي ادامه داد:«برای تبديل گورستان به موزه باز و استقرار نيروهای حفاظتی، اقداماتی انجام شده است اما مجوز تبديل به موزه به‌دليل مشكل مالكيتی صادر نشده و استقرار نيروی حفاظتي نيز مورد موافقت دستگاه‌های ذی‌ربط قرار نگرفته است. در سال جاری نيز اعتبار قابل توجهی برای مرمت سنگ‌های مزار تخریبی در سال‌های گذشته اختصاص داده شده است كه بعد از تخصيص، مرمت و نصب خواهند شد».
نيروي انتظامي، پيگير تخريب گورستان
كريمي درباره تخريب دوباره گورستان خالدنبي گفت:« مورد اخير نيز توسط نيروی انتظامی و يگان حفاظت ميراث فرهنگی تحت بررسی است و اقدام لازم جهت شناسايی و برخورد با خاطيان صورت خواهد گرفت».
آتش گردشگران در گورستان خالدنبي
بخشدار پیشکمركلاله با تاكيد بر اينكه آتش‌سوزي گورستان خالدنبي غيرعمدي بوده است، به «قانون» در اين‌باره گفت:« روز يك‌شنبه هفته گذشته تعدادي گردشگر براي بازديد به گورستان خالدنبي آمده بودند. براي تهيه غذا آتشي درست كرده‌اند اما پس از اتمام كار آن را خاموش نكرده‌اند؛ به‌همين دليل آتش به گورستان سرايت مي‌كند. خادمين مجموعه خالدنبي و بوميان محلي پس از رويت آتش در گورستان به‌سرعت اقدام به خاموش كردن آن مي‌كنند. اگر موفق به اطفاي حريق نمي‌شدند احتمال سوختن صدها هزار هكتار مزرعه نيز وجود داشت».
افراد ناشناس به‌دنبال نابودي گورستان
امان حميدزاده با اشاره به اينكه تخريب مزارها توسط افراد ناشناسي كه مخالف توسعه گردشگري منطقه هستند، صورت مي‌گيرد، بيان كرد:« گورستان دركنار زيارتگاه خالدنبي و طبيعت زيباي منطقه و همچنين آداب و رسوم و صنايع‌دستي آن،پتانسيل فوق‌العاده‌اي براي توسعه گردشگري محسوب مي‌شود. تمامي مسائل اجتماعي، اقتصادي، تاريخي، ميراثي و معنوي گورستان خالدنبي تاثيرگذاري بسياري را در منطقه دارد. برخي افراد ناشناس به‌دنبال نابودي اين مكان تاريخي و مذهبي هستند.
پس از آتش‌سوزي دو سنگ مزار را تخريب كرده‌اند و يك سنگ را نيز از دل خاك بيرون آورده‌اند. طي سه روز گذشته اين اتفاق رخ داده است و نيروي انتظامي درحال بررسي اين مساله است .»
نسبت دادن برخي از سنگ‌هاي مزار كه به‌شكل استوانه‌اي هستند يكي از دلايل تخريب آن درچند سال اخير بوده است. حميدزاده در اين‌باره گفت:« اين مساله يك بحث قديمي است. البته پنج سال گذشته روي اين موضوع حساسيت‌هاي بسياري وجود داشت و علت تخريب بسياري از سنگ مزارها نيز اين مساله بوده است.
اما پس از ثبت ملي آن در سال گذشته، اين موضوع مطرح شد كه سنگ‌هاي استوانه‌اي مزار ارتباط خاص با آلت‌پرستي ندارد. چرا كه استادان دانشگاه تهران و شيراز اعلام كرده‌اند كه هيچ‌گونه مدارك مستندي براي نفوذ تمدن این گونه به حوزه ايران باستان و چند قرن اخير وجود ندارد».
سایر اخبار این روزنامه
