تأييد پايبندي ايران به برجام در تهران

شرق: يوکيا آمانو، یکشنبه کاري را در تهران گذراند. او با حسن روحاني، رئيس‌جمهوري، علي‌اکبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي و محمدجواد ظريف، وزيرامور خارجه ديدار و گفت‌وگو کرد. موضوع همه اين ملاقات‌ها نيز تعهدات برجامي ايران بود. اين سفر و ملاقات‌ها درحالي انجام شد که رئيس‌جمهوري آمريکا، به‌عنوان يکي از شرکاي اجراي برجام، از زير بار تعهداتش نسبت به برجام خارج شده و به‌جاي تأييد پايبندي ايران به برجام، از کنگره خواست که نقايص اين توافق را با افزودن تبصره‌اي‌ رفع کند. اين رفتار ترامپ موجب شد که شرکاي اروپايي برجام به کنگره توصيه کنند که برجام را بدون تغيير ادامه دهند.
روز پنج‌شنبه نمايندگان مجلس در واشنگتن نامه‌اي مبني بر تشديد نظارت بر فعاليت موشکي ايران نوشتند، همچنين آنها به دنبال تصويب طرح تحريمي جديدي عليه برنامه موشکي ايران هستند؛ طرحي که شايد در روند ادامه برجام ازسوی شرکا، به‌ويژه ايران، تأثير مستقيم بگذارد.
درحالي‌که مشخص نيست برجام چه آينده‌اي در پيش خواهد داشت، يوکيا آمانو به‌عنوان قاضي اصلي بررسي عملکرد ايران در تعهدات برجامي، روز گذشته در تهران با مقامات مسئول کشور ملاقات کرد. او به خبرنگاران گفت که درباره سخنان ترامپ حرفي ندارد.
آمانو در چند ماه گذشته چند ملاقات مهم مرتبط با برجام هم داشته‌ است. او اخيرا ميزبان نيکي هيلي، نماينده آمريکا در سازمان ملل بود که به‌دنبال پيدا‌کردن راهي براي اعلام نقض برجام ازسوی ايران است، اگرچه او دست‌خالي از وين به واشنگتن بازگشت، ملاقات مهم ديگر آمانو، در قالب سفرش به پاريس انجام شد که با امانوئل مکرون، رئيس‌جمهوری فرانسه و وزير خارجه اين کشور دیدار کرد. مکرون در قالب شرکاي اروپايي به دنبال تأثيرگذاري بر روند برجام است.


حسن روحاني، رئيس‌جمهوري، در ملاقات با آمانو، مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، بر ضرورت حفظ استقلال و بي‌طرفي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي تأكيد کرد و گفت: اراده ما مبتني بر انجام همکاري بلندمدت با آژانس در چارچوب مقررات بين‌المللي است.
به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني رياست‌جمهوري، حسن روحاني در ديدار با يوکيو آمانو با اشاره به اينکه آژانس تا اين مرحله در نحوه اجرا و ثبات توافق برجام نقش مثبت و سازنده‌اي داشته است، گفت: مجموعه همکاري‌هاي جمهوري اسلامي ايران با آژانس کامل و قابل‌توجه بوده است.
وي با بيان اينکه جمهوري اسلامي ايران در چارچوب پادمان آژانس، مقررات بين‌المللي و توافق برجام آماده توسعه همکاري‌هاي خود با آژانس است، افزود: اراده ما مبتني بر انجام همکاري بلندمدت با آژانس در چارچوب مقررات بين‌المللي است و اميدواريم باتوجه به همکاري کامل ايران در سال‌هاي اخير، آژانس هر چه سريع‌تر نتيجه نهايي مبني بر صلح‌آميزبودن ماهيت برنامه هسته‌اي ايران را اعلام کند.
روحاني با بيان اينکه انتظار داريم آژانس در چارچوب اقدامات و وظايف خود، کمک‌هايي را که به ديگر کشورهاي متعهد به پادمان و ان‌پي‌تي در زمينه‌هاي مختلف علمي، کشاورزي، حفاظت و پزشکي ارائه مي‌کند در اختيار ايران نيز قرار دهد، بر ضرورت حضور افراد توانمند ايراني در مسئوليت‌هاي مديريتي آژانس تأکيد کرد.
نخستین کشوري نخواهيم بود که از برجام خارج شود 
رئيس‌جمهوري با تأكيد بر اينکه يک کشور هر طور که بخواهد نمي‌تواند با توافقات چندجانبه و بين‌المللي برخورد کند، گفت: استحکام مقررات و معاهدات بين‌المللي بسيار مهم است. روحاني با بيان اينکه جمهوري اسلامي ايران همانطور که بارها اعلام کرده است، هرگز نخستین کشوري نخواهد بود که از برجام خارج مي‌شود، گفت: تا زماني به برجام پايبند و متعهديم که بتوانيم از منافع قيدشده در آن بهره‌مند شويم. رئيس‌جمهوري خاطرنشان کرد: اعتبار آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به عنوان يک نهاد مهم بين‌المللي در افکار عمومي جهان بر مبناي اين است که بدون تأثيرپذيري از قدرت‌ها، فعاليت‌هاي حرفه‌اي و فني خود را به انجام برساند و اينکه برخي از کشورها و مقامات آنها بخواهند بر تصميمات آژانس تأثير بگذارند و اعمال فشار کنند، براي ما قابل قبول نيست.
رئیس‌جمهوری با اشاره به اينکه آژانس، یگانه مرجع تأييدکننده پايبندي ايران به برجام است، تصريح کرد: برجام معيار مشخصي دارد و ملاک عمل ايران نيز صرفا همان معيارهاست. روحاني با بيان اين موضوع که همکاري‌هاي ايران و آژانس بايد گام‌به‌گام موجب تقويت اعتماد دو طرف شود، گفت: نبايد اجازه دهيم برجام به عنوان دستاوردي مهم، خدشه‌دار شود و بايد با همکاري گسترده اين تعهد مهم بين‌المللي را تثبيت کنيم. رئيس‌جمهوري همچنین تأکید کرد که رفتار جديد دولت آمريکا هيچ کمکي به ثبات و امنيت منطقه نخواهد کرد و در ادامه گفت: مبارزه با تروريسم يکي از مهم‌ترين اهداف در منطقه به‌شمار مي‌رود و امروز ثبات و امنيت براي ملت‌هاي منطقه بسيار مهم است.
گزارش آژانس بر اساس حقايق و پادمان 
يوکيو آمانو، مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، نيز در اين ديدار برجام را توافقي بسيار خوب دانست و گفت: امروز بر اساس تلاش‌هاي مشترکي که به انجام رسيده است، مي‌توانيم تأكيد کنيم که جمهوري اسلامي ايران به کلیه تعهدات خود در چارچوب مقررات بين‌المللي و برجام عمل کرده است. مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با تأكيد بر اينکه اکثر مقامات و مسئولان عالي‌رتبه کشورهاي جهان در فضاي بين‌المللي با قدرت از برجام حمايت مي‌کنند، اظهار كرد: اجراي تعهدات و پايبندي به آنها ازسوي همه طرف‌ها نقشی اساسي و حياتي در ثبات و آينده برجام خواهد داشت.
آمانو با تجليل از پايبندي جمهوري اسلامي ايران در عمل به تعهدات خود در برجام، خاطرنشان کرد: اعتبار آژانس بسيار حائز اهميت بوده و همچنان بر بي‌طرفي خود در مواضع ادامه مي‌دهد و بر اساس حقايق و پادمان‌ها، گزارش‌هاي واقعي ارائه خواهد کرد. مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با تأكيد بر ضرورت حمايت از پروژه‌هاي تحقيقاتي ايران و توسعه همکاري‌هاي ايران و آژانس در بخش‌هاي مختلف، گفت: از حضور متخصصان ايراني براي تصدي مسئوليت‌هاي مديريتي در آژانس استقبال مي‌کنيم.
بند T برجام مشمول بازرسي خاصي نمي‌شود
يکي از ملاقات‌هاي تخصصي روز گذشته آمانو در تهران، ديدار با علي‌اکبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي، بود. آنها در اين ملاقات درباره ميزان همکاري‌هاي ايران و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي صحبت کردند. صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران، پس از ديدار با يوکيا آمانو، مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، تأكيد کرد: بند T مشمول بازرسي خاصي نيست و تعهدات داوطلبانه‌اي است که ايران هميشه به آن متعهد است‌. به گزارش ايرنا، صالحي در حاشيه ديدار خود با آمانو، در جمع خبرنگاران افزود: راجع به بند T هميشه صحبت شده و اين موضوع روشني است و آقاي عراقچي هم مواضع ايران را به آژانس بيان کرده است. او درباره اظهارات مقامات روس پيرامون بند T گفت: وقتي اين بند تدوين مي‌شد، ملاحظات ديده ‌شده و توافقات انجام شده بود و مانند هر بند ديگري که در برجام است، طرف مقابل مي‌خواهد بر اساس خواست خود آن را تفسير کند؛ مثلا مي‌گويد غروب آفتاب را قبول نداريم و مشکلات ديگري هم دارد.
به گزارش ايرنا، در بند T آمده است: «فعاليت‌هايي که مي‌تواند در طراحي و توسعه يک وسيله انفجاري هسته‌اي نقش داشته باشند»، ممنوع شده‌اند. اين فعاليت‌ها طبق متن توافق هسته‌اي موارد ذيل را شامل مي‌شوند: طراحي، توسعه، ساخت، دستيابي یا استفاده از مدل‌هاي کامپيوتري براي شبيه‌سازي وسايل انفجاري هسته‌اي. طراحي، توسعه، ساخت، دستيابي يا استفاده از چاشني‌هاي انفجاري چند‌نقطه که براي توسعه يک وسيله انفجاري هسته‌اي مناسب هستند، مگر اينکه مقاصد غيرهسته‌اي‌بودن آن از سوی کميسيون مشترک تأييد شده باشد و موضوع پايش باشد. 
طراحي، توسعه، ساخت، دستيابي يا استفاده از سيستم‌هاي تشخيص انفجار (دوربين‌هاي Streak، دوربين‌هاي سرعت بالا يا دوربين‌هاي Flash x-ray) مناسب براي توسعه تجهيزات انفجار هسته‌‌اي، مگر اينکه مقاصد غيرهسته‌اي‌بودن آن از سوی کميسيون مشترک تأييد شده باشد و موضوع پايش باشد. طراحي، توسعه، ساخت، دستيابي يا استفاده از چشمه‌هاي نوتروني هدايت‌کننده انفجارات يا مواد خاص براي چشمه‌هاي نوتروني هدايت‌کننده انفجارات.
آمانو درخواست بازرسي جديد نداشت
رئيس سازمان انرژي اتمي در پاسخ به اين سؤال که آيا آمانو درخواست جديدي براي بازرسي از سايت‌هاي ايران ارائه کرده است، گفت: ايشان درخواستي در اين زمينه ندارند. صالحي در نشست خبري مشترک با آمانو گفت: اين براي چندمين‌بار است که آقاي آمانو به ايران سفر مي‌کند و اين سفر به‌طور خاص و به خواست خودشان انجام شده است. با توجه به اهميت موضوع برجام و شرايطي که برجام در آن است و با توجه به مسائلي که در آمريکا اتفاق مي‌افتد و رئيس‌جمهوري آمريکا با اقدامات و صحبت‌هايي که مي‌کند و مواضعي که گرفته، شرايط حساسي به وجود آورده است. در چنين وضعيتي آقاي آمانو به سهم خود علاقه‌مند است دراين‌باره نقش‌آفريني کند. صالحي ادامه داد: در اين ديدار، صحبت‌هاي خوبي درباره همکاري‌هاي سازمان انرژي اتمي و آژانس انرژي اتمي انجام شد و ما از اينکه آژانس تا امروز توانسته به‌ صورت مستقل، هشت بار گزارش ارائه دهد و در آن به التزام ايران به تعهداتش بسيار صريح تأكيد کند، اعلام رضايت کرديم. اين موضع‌گيري‌ها رضايت کشورمان را فراهم کرده و ما اميدواريم آژانس همچنان به اين رويه ادامه دهد؛ به‌ویژه در‌حال‌حاضر که آژانس در شرايط سختي قرار دارد و فشارهاي زيادي را تحمل مي‌کند.
رئيس سازمان انرژي اتمي ادامه داد: ما از آقاي آمانو خواستيم کمافي‌السابق و بر اساس آنچه مسئوليت آژانس است، بدون جانبداري و همان‌طور که در سوگندنامه آژانس براي مديرکل آمده است، به صورت کاملا مستقل نظرات فني خود را ارائه دهد.
معاون رئيس‌جمهوري يادآور شد: سفر ايشان در چنين برهه حساسي پيام خاصي به همراه دارد و نقش‌آفريني آژانس در اين سفر کاملا روشن و مشخص است. ايشان عزمشان را جزم کردند تا درباره موضوعاتي که مطرح شده، بتوانند به سهم خود تلاش کنند. صالحي همچنين با اشاره به سفر آمانو به فرانسه و ديدار با رئيس‌جمهوري اين کشور، اظهار كرد: ايشان ما را در جريان بحث‌هايي که با رئيس‌جمهوري فرانسه داشتند، قرار دادند و گفتند صحبت‌هاي مثبتي مطرح شد و تلاش فرانسه ادامه برجام و پايداري آن است و در‌عين‌حال خواستند آژانس نقش خود را به‌طور جدي‌تری ايفا کند.
چيزي به نام بازديد از مراکز نظامي نداريم
رئيس سازمان انرژي اتمي در بخشي از اظهاراتش تصريح کرد: ما چيزي به نام بازديد از مراکز نظامي نه در قرارداد پادماني، نه در پروتکل الحاقي و نه در مفاد برجام نداريم؛ بنابراین بي‌خود درباره آن صحبت نکنيم و فضا و ميداني براي اين صحبت‌ها فراهم نکنيم.
10 تا 15 سال براي توسعه پيشران‌هاي هسته‌اي 
او در بخش ديگري از سخنان خود با بيان اينکه بودجه خوبي به طرح توسعه پيشران‌هاي هسته‌اي اختصاص داده شده است، از مجلس شوراي اسلامي و سازمان برنامه و بودجه تشکر و اظهار كرد: در تماس‌هايي که با سازمان برنامه داشتيم، آنها آمادگي خود را براي تأمين بودجه اعلام کردند.
معاون رئيس‌جمهوري با بيان اينکه مسئوليت اين طرح طبق فرماني که رئيس‌جمهوري صادر کردند، با سازمان انرژي اتمي است، افزود: اين طرح بحث تحقيقاتي درازمدت است و ما تاکنون دو گزارش به مسئولان مافوق ارائه کرده‌ايم.
به گفته صالحي «خوشبختانه گروه فني تشکيل شده و زيرساخت‌هاي فني هم آماده مي‌شود و کار به‌خوبي پيش مي‌رود».
رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينکه اين کار، کار بسيار پيچيده و غامضي است، اظهار كرد پيش‌بيني ما اين است که اگر بودجه لازم تأمين شود و ما با اين شدت جلو برويم، اين طرح بين 10 تا 15 سال طول مي‌کشد.
پل‌هاي پشت سر را خراب نکرديم
او در بخش ديگری از اظهارات خود گفت: همان‌طور که بارها قبلا عرض کرديم، با هوشمندي وارد مذاکره شديم و پيش‌بيني اتقافات عدم پايبندي را هم مي‌کرديم؛ بنابراين علاوه بر اينکه پل‌هاي پشت سر را خراب نکرديم، پل‌هاي جديد هم ساختيم، ولي هيچ‌وقت نمي‌خواهيم از اين پل‌ها استفاده کنيم، چون برجام را براي کشورمان، منطقه و جامعه بين‌المللي مهم مي‌دانيم. 
او تصريح کرد: ما دلمان نمي‌خواهد برجام به هم بخورد و به ضرورت بخواهيم از اين پل‌هاي پشت سر استفاده کنيم، ولي اين را بارها گفته‌ايم و مقام معظم رهبري هم يک بار فرمودند اگر آنها بدعهدي کنند و بخواهند برجام را به هم بزنند، ما در يک‌سال‌ونيم مي‌توانيم به توان صد هزار سو برسيم و اين يعني توانمندي بالقوه‌اي که وجود دارد.
معاون رئيس‌جمهوري اظهار كرد: ما علاقه‌منديم برجام همچنان ادامه يابد و طرف‌هاي مقابل متعهد به تعهدات خود باشند و ضرورتي نداشته باشد از سناريوهاي مختلفي که انديشيده شده براي وقتي که برجام به هم بخورد، استفاده کنيم.
صالحي ادامه داد: متأسفم برخي رسانه‌هاي داخل با برخي رسانه‌هاي خارجي هم‌نوا شدند. من گفتم ما در چهار روز در فردو مي‌توانيم 20 درصد توليد کنيم، برخي دوستان مي‌گويند فردو شده سالن بسکتبال و فوتبال. در همين فردو مي‌توانيم در چهار روز غني‌سازي 20 درصد را آغاز کنيم... ما در فردو مي‌توانيم در چهار روز، 20 درصد را توليد کنيم، اما نمي‌خواهيم اين کار را انجام دهیم و مي‌خواهيم برجام ادامه پيدا کند و استحکام آن برقرار باشد و سعي نشود برجام را به هم بزنند.
رئيس سازمان انرژي اتمي همچنين گفت: اگر برجام به هم بخورد، عواقب غيرقابل‌توصيف خواهد داشت، ان‌پي‌تي زير سؤال مي‌رود کسي هم نمي‌تواند به تعهدات بين‌المللي پايبند باشد.
درباره صحبت‌هاي ترامپ حرفي ندارم
مدير کل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي تأكيد کرد ايران به تعهداتش طبق برجام عمل کرده است. به گزارش ايسنا، يوکيا آمانو در کنفرانس خبري پس از ديدار با رئيس سازمان انرژي اتمي کشورمان در تهران گفت: خوشحالم که بار ديگر در ايران هستم. او با تأكيد بر اينکه ايران به تعهداتش طبق برجام عمل کرده ‌است، افزود: ما از همه طرف‌هاي برجام مي‌خواهيم به تعهداتشان عمل کنند.
مدير کل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درباره مواضع اخير ترامپ و تأييدنکردن پايبندي ايران به برجام برخلاف گزارش‌هاي آژانس، اظهار کرد: درباره صحبت‌هاي آقاي ترامپ حرفي ندارم. برجام توافقي بين ايران و 1+5 است که به تأييد شوراي امنيت رسيده است. ما تاکنون بر برجام نظارت کرده‌ايم و مي‌گوييم ايران کاملا به تعهدانش در چارچوب برجام عمل کرده است. مدير کل آژانس در پاسخ به سؤالي اظهار کرد: آژانس به‌صورت عيني و بي‌طرف به نظارت بر تعهدات مرتبط هسته‌اي ايران در چارچوب برجام و استانداردهاي پادماني عمل کرده و به آن ادامه خواهد داد. مسئله مهم بي‌طرفي آژانس است. من از زمان تصدي مدير کلي آژانس همواره بر اين مهم تأكيد کرده‌ام؛ گاهي اوقات خبرهاي بد داده‌ام، اما برخي مواقع نيز خبر خوب داده‌ام، مهم پايبندي به قواعد و اصول است.
ديدار با ظريف
ملاقات ظهر آمانو در تهران با محمدجواد ظريف و در محل وزارت امور خارجه بود. گزارش ارسالي از وزارت امور خارجه حاکي از اين است که يوکيا آمانو، مدير کل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، در ديدار با ظريف بر لزوم‌ پايبندي همه طرف‌ها به برجام تأكيد کرد.‌ آمانو در اين ديدار اظهار کرد ايران به تعهدات خود در برجام عمل کرده و از ديدگاه آژانس اجراي برجام از سوي همه طرف‌ها حائز اهميت است.