وزیر امور خارجه سعودی در بحبوحه عملیات آزاد سازی موصل به‌طور سرزده به بغداد سفر کرد

طمع عربستان برای استفاده از عراق
گروه ایران و جهان: وزیر خارجه سعودی در سفری سرزده به عراق رفت و با مقامات این کشور دیدار کرد. این سفر در حالی انجام گرفت که روابط عربستان و عراق طی سالهای گذشته روند مطلوبی نداشت. چند ماه پیش اولین سفیر عربستان پس از سرنگونی صدام حسین، اظهارات جنجال برانگیزی علیه ایران کرد که به اخراج او از این کشور انجامید و هنوز عربستان سفیر جدید خود را معرفی نکرده است. این درحالی است که برخی این سفر را تغییر موضع عربستان و بهبود روابط با ایران از طریق عراق قلمداد کردند اما این سفر با عملیات آزادسازی غرب موصل همزمان شده‌است. عملیاتی که ماههاست آغاز شده‌است و اکنون در دور دوم به مراحل حساس و سخت خود در غرب این شهر رسیده است که با رویکرد دولت جدید آمریکا برخی کشورها از جمله عربستان نیز برای حضور نظامی و شرکت در این عملیات امیدوار شده‌اند.
عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی در دیدار با حیدر العبادی نخست‌وزیر و ابراهیم جعفری وزیر امور خارجه عراق خواهان روابط سازنده با عراق شد. او پس از دیدار با همتای عراقی‌اش در بغداد، گفت که کشورش به دنبال ایجاد روابطی ممتاز با عراق است و برای کار مشترک با بغداد در رویارویی با تروریسم تمایل دارد. عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان در کنفرانس خبری با ابراهیم جعفری، همتای عراقی‌اش در بغداد گفت: عربستان و عراق با آفت تروریسم مواجه هستند و تمایلی برای همکاری با هم جهت از بین بردن این آفت وجود دارد. همچنین وزیر خارجه عربستان اظهار کرد: تاریخ عربستان و عراق افتخار آمیز است و مذاکرات در جریان این سفر سازنده و مثبت بود و ما به بررسی مسائل متعددی پرداختیم. من خواهان انجام سفر دومی در آینده هستم. در همین راستا، وزیر خارجه عربستان سعودی گفت که کشورش نسبت به عراقی‌ها موضعی واحد دارد. او گفت که تصمیم دارد سفر دیگری نیز به عراق داشته باشد. همچنین وزیر امور خارجه عربستان گفت که بی‌طرفی عراق می‌تواند به بهبود روابط تهران-ریاض کمک کند. دفتر وزیر امورخارجه عراق پس از این دیدارها بیانیه‌ای منتشر و اعلام کرد: عادل الجبیر در بغداد تاکید کرده است که موضع بیطرفانه عراق می‌تواند زمینه را برای بهبود روابط ایران و عربستان فراهم کند. رسانه‌های عراقی درباره کنفرانس مشترک دو وزیر خارجه ، از قول عادل الجبیر نوشته‌اند که روابط جغرافیایی و تاریخی و منافع مشترک دو کشور اعم از رویارویی با تروریسم و یا سرمایه گذاری، تاریخ پر افتخاری دارد. وی درباره مذاکراتش با مقام‌های عراقی نیز گفت که مذاکرات مثبت و سازنده‌ای در امور مختلف انجام شده و وی برای سفر بعدی به بغداد در آینده نزدیک برنامه‌ریزی می‌کند.این درحالی است که به سخنان ابراهیم الجعفری همتای عراقی الجبیر اشاره‌ای نشده‌‌است. در همین حال وزارت خارجه عراق اعلام کرد که سفر وزیر خارجه عربستان به بغداد پویایی مثبتی را برای گشودن صفحه روابط جدید با ریاض می‌دهد. احمد جمال، سخنگوی وزارت خارجه عراق گفت: تماس‌های مداومی با طرف عربستانی به ویژه در دوره پس از طرح درخواست عراق برای جایگزینی سفیر عربستان در بغداد وجود داشت و دیدارهای متعددی میان وزرای خارجه دو کشور در حاشیه تعدادی از کنفرانس‌های بین‌المللی برگزار شد. هدف از این دیدارها برای ما برقراری روابط درست و دارای توازن با این کشور همسایه به دلیل آن اهمیت و تاثیر بین‌المللی و منطقه‌ای که دارد، است. سخنگوی وزارت خارجه عراق اظهار کرد: طرف عربستانی از ما خواست تا این سفر را تا زمان انجام آن و قطعی شدنش اعلام نکنیم و ما به این تمایل احترام گذاشتیم. این اولین سفر یک وزیر خارجه عربستانی پس از سال ۲۰۰۳ است و در این دیدار از سرگیری روابط دو جانبه میان دو کشور و تلاش برای گشودن گذرگاه جمیمه و از سرگیری پروازها از طریق کریدور هوایی مستقیم و همچنین معرفی سفیر جدید عربستان در بغداد مورد بررسی قرار گرفت.
دلایل سفر ناگهانی و اعلام نشده


وزیر خارجه عربستان به عراق
عبدالباری عطوان سردبیر روزنامه رای الیوم و تحلیلگر برجسته عرب در خصوص سفر ناگهانی و اعلام نشده وزیر خارجه عربستان سعودی به عراق نوشت: پنج دلیل اصلی برای تغییر رویکرد ریاض درباره بغداد وجود دارد که مهم ترین آن این است که آل سعود دریافته که سیاست لجاجت و ورود به نزاع با کشورهای همجوار بر پایه‌های طایفه ای خطرناک است و سران سعودی باید از خود انعطاف نشان دهند. عراق دروازه کوتاه تر و وسیع برای رسیدن به تهران بوده و این همان چیزی است که دیدار اعلام نشده‌ای را تفسیر می‌کند که عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان سعودی به عراق انجام داد و طی آن با ابراهیم الجعفری وزیر خارجه، حیدر العبادی نخست وزیر و فواد معصوم رئیس‌جمهور عراق دیدار کرد و در همه رایزنی‌هایش بر تمایل کشورش برای گشودن صفحه جدیدی در روابط دو کشور و رویارویی با تروریسمی که منطقه را تهدید می کند و همچنین حمایت عربستان سعودی از پروژه های بازسازی مناطق آزاد شده از گروه تروریستی داعش در موصل و دیگر شهرهای عراق سخن گفت. این سفر با توجه به روابط متشنج و تقریبا قطع دو کشور غیرمنتظره است به طوری که تنش در روابط دو کشور طی توییت‌های تحریک آمیز ثامر‌السهبان سفیر نخست عربستان در عراق پس از نداشتن روابط دیپلماتیک به مدت سال‌ها، به اوج خود رسید. انتقادهای السهبان در توییت‌هایش از الحشد الشعبی (نیروهای مردمی عراق) که اکثریت آن را شیعیان شکل می‌دهند، طایفه گرایی توصیف شد و باعث شد عربستان سعودی به منظور حفظ جان سفیرش در بغداد و در پی تهدیدهایی که در معرض آنها قرار گرفت، و نیز پس از آن که دولت عراق السهبان را شخص نامطلوب معرفی کرد، وی را از عراق خارج کند.
ادامه نبردها در ساحل غربی موصل و تلعفر
اما در حالی که مقامات عراقی در تلاشند با هیچ یک از همسایگان خود وارد تنش نشوند، عملیات موصل همچنان ادامه دارد. گزارش منابع امنیتی از موصل حاکی است که نیروهای عراقی در ادامه عملیات آزادسازی استان نینوا، ضربات سنگینی به باقی مانده بدنه داعش وارد کردند و پیشروی ها کماکان در ساحل غربی دجله به سمت مرکز شهر ادامه دارد، درگیری ها در تلعفر نیز ادامه یافت و تجمع های این گروه در غرب موصل گلوله باران شد. منابع امنیتی گفتند، نیروهای عراقی پس از پاکسازی فرودگاه بین المللی، برای رسیدن به مرکز شهر، محله به محله پیش می‌روند و هم اکنون کار پاکسازی مناطقی از جمله حی الطیران ادامه دارد. نیروهای عراقی همچنین مواضع و مقرهای داعش را در این بخش از شهر موصل زیر آتش خمپاره گرفته‌اند و همچنین از طریق معابر امنی که پیش بینی کرده‌اند، در حال انتقال غیر نظامیان به مناطق امن و دور از خط آتش هستند. از طرفی تشکیلات بسیج مردمی الحشد‌الشعبی نیز یک تجمع از عناصر داعش را در غرب موصل بمباران کرد. ستاد تبلیغات جنگ الحشد الشعبی در بیانیه‌ای اعلام کرد که توپخانه الحشد الشعبی یک تجمع از عناصر گروه تروریستی را که قصد انجام حمله تروریستی به نیروهای عراقی داشتند، قبل از اینکه موفق به انجام حمله شوند، بمباران کرد. این بیانیه افزوده است که عناصر تروریستی داعش در غرب روستای الحجف در غرب موصل، درصدد حمله به نیروهای عراقی بودند که توپخانه الحشد الشعبی این تجمع داعشی ها را هدف قرار داد.
بزرگترین سایت قاچاق نفت داعش به کنترل عراق درآمد
در همین راستا، یک منبع امنیتی عراقی گفت که نیروهای مسلح این کشور بزرگترین سایت قاچاق نفت گروه تروریستی داعش را در موصل تحت کنترل در آوردند. به گزارش ایرنا، این منبع گفته است که نیروهای مسلح عراق منطقه نفتی الحراقیات را در بخش غربی موصل که بزرگترین سایت قاچاق نفت داعش به خارج از مرزهای عراق است، به کنترل خود در آورده‌اند. منبع یاد شده به خبرگزاری عراقی اضافه کرد که نیروهای امنیتی عراق بعد از درگیری‌های سنگین با گروه تروریستی داعش و قتل 16 داعشی توانستند این منطقه را تحت کنترل بگیرند. براساس این گزارش، نیروهای سازمان مبارزه با تروریسم همچنین کنترل ورودی پل چهارم در بخش جنوبی موصل که بخش غربی را به بخش شرقی متصل می کند، تحت کنترل درآورده و هم اکنون نیروهای امنیتی اطراف این پل مستقر شده‌اند. بر پایه این گزارش، نیروهای مسلح عراق از آغاز شروع عملیات آزادسازی بخش غربی در 19 فوریه 2017 تاکنون توانسته‌اند پیشروی‌های چشمگیری را تحقق بخشند که از جمله آزادی کامل فرودگاه موصل و پادگان الغزلانی در بخش جنوبی موصل است. این عملیات، با پیشروی‌های سریع نیروهای الحشد الشعبی در بخش غربی استان نینوا همراه شده و این نیروها توانسته اند تعدادی از روستاها را در غرب و شرق تلعفر آزاد کنند.
نیروهای آمریکایی در خط مقدم
جبهه‌های جنگ در غرب موصل
عملیات موصل در حالی ادامه دارد که نیروهای آمریکایی در کنار نیروهای مشترک عراقی در خطوط مقدم جبهه‌های جنگ در غرب موصل مستقر شده‌اند. به گزارش الحیاه، توانایی داعش برای انجام حملات پیاپی در بخش شرقی موصل که به تازگی آزاد شده، موجب نگرانی فرماندهان نظامی عراق شده‌است. آن‌ها نگران این هستند که داعش با سوءاستفاده از حمایت برخی ساکنان در مناطق آزاد شده جنگ فرسایشی راه بیندازد. نیروهای آمریکایی در کنار نیروهای مشترک پلیس فدرال و برخی گروه‌های حشد الشعبی در برخی محله‌های غرب موصل مستقر هستند تا به فرماندهان و نیروهای عراقی برای نهایی کردن جنگ موصل و ممانعت از جنگ فرسایشی کمک کنند. یک افسر عراقی گفت: از آغاز عملیات در غرب موصل، نشست‌های متعددی به طور دوره‌ای میان فرماندهان عراقی با نیروهای آمریکایی در راستای هماهنگی جنگ علیه داعش برگزار می‌شود تا بزرگترین هماهنگی را در مقایسه با عملیات شرق موصل داشته باشند. در حال حاضر پهپادهای زیادی در حریم هوایی موصل دیده می‌شوند و نیروهای آمریکایی پهپادهایی را برای جمع‌آوری اطلاعات و کمک به نیروهای عراقی برای مقابله با پهپادهای داعش به کار گرفته‌اند. این افسر عراقی تاکید کرد که این استراتژی روند نهایی کردن جنگ در غرب موصل را تسریع می‌کند. به گفته این افسر عراقی، داعش باندهای خود را در میان ساکنان شرق موصل پراکنده کرده است برای همین نیروهای امنیتی به بازرسی دقیق و بررسی هویت‌ ساکنان می‌پردازند تا داعشی‌ها را شناسایی کنند. نیروهای عراقی اخیرا شرق موصل را به طور کامل آزاد و عملیات در محور غرب را آغاز کردند.