روزنامه قانون
1396/08/30
فاجعه برداشت از آب‌هاي تجديدناپذير
خشكسالي و بحران آبي كشور وارد مرحله جديدي شده است. بسياري از سازمان‌هاي جهاني بارها به ايران در اين‌باره هشدار داده‌اند. هشدارهايي كه تاكنون گوش شنوايي براي آن وجود نداشته است. شوربختانه نگاه سدسازان به‌جای تدبیر، به مقوله پروژه استخراج آب‌های ژرف منتقل شده و این پروژه یکی دو سال است که به‌صورت جدی در حال پیگیری است. ایران به مرحله بحران آب و خشکسالی‌ای که سال‌ها توسط متخصصان دلسوز هشدار داده می‌شد، رسیده است. باید دید که آیا برداشت منابع آبی از ژرفای دشت ایران می‌تواند چاره ساز و امری مستمر باشد؟منابع آب های ژرف، تجدیدناپذیر و محدود هستند. این آب‌ها ممکن است شور باشند. اين مساله به دلیل نزدیکی به چاه های نفتی رخ مي‌دهد. همچنين ممكن است آلوده به مواد مضر از جمله رادیواکتیو باشند. ما باید این ذخایر را در روزهایی که آخرین راهکارهای علمی و تجربه‌شده را پشت سرگذاشتیم و نتیجه نداد،استفاده كنيم.
ابتدا باید از سیستم صحیح آبخوان‌داری بهره ببریم؛ آب های بارشی را به مخازنی که سال‌های پیش یعنی از زمان پادشاهان کهن ایران باستان به قنات ها برده و آن ها را با مدیریت صحیح به‌کار ببندیم.
به جای آبخوان داری و آبخیزداری،سد ساخته‌ایم. سدی روی زمین های ایران که نگهدارنده آب نیست و به جای سدهای صحیح، سدهای خاکی که بسیار ساده و البته پول‌ساز است. بعد سدهایی عظیم برای جلوه دادن خود و البته پولسازی، بر روی گنبدها ساختیم مانند سدگتوند. بعد اجازه حفر هزاران چاه در اطراف دریاچه ارومیه دادیم و البته جاده ای هم ساختیم برای اینکه حیات جانداران را برهم بزنیم.بعد به‌جای اینکه از تالاب های‌مان برای تنوع حیات وحش و پرندگان مهاجر استفاده صحیح ببریم کارخانه ای اسیدی در کنار تالاب میقان ساختیم و زباله های سمی را در این تالاب ریختیم و از همه بدتر برای اینکه در دشت سیوند گوجه فرنگی بکاریم، سدی در سیوند ساختیم که هم آرامگاه کورش بزرگ رفته رفته نابود شود و هم اینکه راه شاهی از بین برود وجالب اینجاست که بعد در صدا وسیما گفته شد که گوجه فرنگی به هیچ دردی نمی‌خورد.آب‌های ژرف را به‌عنوان ذخاير استراتژیک بدانیدو استفاده از آن را برای روز مبادا و روز جنگ آب بگذارید و درحال‌حاضر از مدیریت صحیح پخش آب بین استان‌ها و هدایت کارشناسانه آب های بارشی و شیوه صحیح آبخوان‌داری و از همه مهم‌تر آموزش مردم برای صحیح مصرف‌کردن آب ،شروع کنید.عربستان سعودی از آب های ژرف برای کاشت گندم استفاده كرد و پس از اتمام منابع آب های ژرف، گندم‌زارهای‌شان به بیابان تبدیل شد.لیبی هم به همین راه رفت.اکنون عربستان سعودی برای تغذیه دام خود زمین هایی در آمریکا اجاره کرده است.همچنين هزینه‌های سرسام‌آور اکتشاف این منابع بسیار بالاست و فقط برای مهندسین مشاور که پول خود را بی درنگ دریافت خواهند كرد،مقرون به‌صرفه خواهد بود.
ما باید به فکر بهره برداری و اصلاح سیستم های سطوح آبگیر باران باشیم. باید جلوی نشتی شبکه لوله های آب شهرهای‌مان را بگیریم.
چون آب های ژرف در لایه هایی که دارای تخلخل هستند،جمع می شوند. جریان آب در عمق می‌تواند باعث تسهیل جابه‌جایی گسلی شود و در زمین‌لرزه موثر باشد.
تضمین صددرصدی برای رسیدن به آب های ژرف وجود ندارد ومیزان خطا تا رسیدن به آب های ژرف بسیار بالاست.
ما باید مدیریت و بهره‌برداری از سیلاب به عنوان آب های تجدید‌پذیر و تغذیه مصنوعی آبرفتها و آبخوان‌ها را در دستور کار قرار دهیم. مدیریت بهینه این آبرفتها می‌تواند به ذخیره چند برابري میزان بارندگی سالانه بینجامد. همان گونه که پیشتر گفتم ایرانیان باستان با شناخت امکان ذخیره آب در آبرفتها و آبخوان بود که قنات را اختراع کردند و می‌دانستند برداشت پایدار از این طریق می‌تواند عمر قنات را نيز طولانی‌تر کند، به حدی که هنوز برخی از شبکه‌های قنات با سنی فراتر از دو هزار سال در کشورمان زنده مانده‌اند. هخامنشیان بدون داشتن دانش مدیریت منابع آب زیرزمینی و شناخت آبرفتها و قنات نمی‌توانسته‌اند مرزهای امپراطوری پارس را تا به آن حد گسترش دهند.
الکرجی، دانشمند و مهندس ایرانی یکی از شخصیت های ایرانی است که قوانین قنات را فرموله کرد.آگاهی دادن به کودکان از اهم این فعالیت‌ها خواهد بود، کاری که صداوسیما یا به آن نمی‌پردازد و یا بد می پردازد.استفاده بهینه از آب های خاکستری و فاضلاب بسیار موثر خواهد بود.اضافه شدن جمعیت ایران بسیار آسیب رسان است وقتی برای رفاه تازه‌واردان به ایران کاری نکرده باشیم.از محصولات آب‌بر مانند سیب زمینی و برنج بپرهیزیم و روش های آبیاری را به سطح جدید و علمی برسانیم.
سایر اخبار این روزنامه
گرمای یک دلداری
خیز برای حذف پول‌هاي مساله‌دار
سياه «بخت»گان
افسانه پرواز بدون تاخیر
همه چیز درباره یک جشنواره
شكايت آسيب‌ديدگان مسكن مهر به كميسيون اصل۹۰ ارجاع شود
جواز نابودی میانکاله
آغاز روزهای دشوار مرکل
فاجعه برداشت از آب‌هاي تجديدناپذير
کرمانشاه و تیشه های فرهاد!
سكه، سوار بر موج افزايش
همه چیز درباره یک جشنواره
