روزنامه آفتاب یزد
1396/09/07
مسافرت سفید
آفتاب یزد – گروه اجتماعی: «دنبال یک همسفر خوب هستم برای سفر به گرجستان، به هزینه خودم. صد در صد مایل بودی اسم و شماره تلفنت را در دایرکت بده.» این یکی از آگهی‌هایی است که این روزها در فضای مجازی مد شده است. حالا دخترها آگهی می‌دهند و دنبال همسفر هستند، پسرها هم به دنبال همسفر می‌گردند. اما در هر دو صورت هزینه‌های سفر برعهده آقای مسافر است.در حقیقت بعد از ازدواج سفید یا همان همخانه‌شدن بی‌قاعده و دوستی‌های بی‌حد و مرز چشم جامعه به همسفر شدن دختران و پسران روشن شده است. این سفرها خارجی یا داخلی کپی‌برداری از فرهنگ غرب است که این رفتارها می‌تواند زندگی خانواده‌ها را از هم بپاشد و بسیار خطرناک است.
هاستل چیست؟
در کشورهای خارجی، گردشگران برای سفری با هزینه کمتر با هم همسفر می‌شوند. این افراد به جای هتل به خوابگاه‌های مسافری یا هاستل (مهمان‌پذیر) می‌روند و در آنجا همسفر خود را پیدا می‌کنند تا هزینه‌های سفرشان به صورت مشترک پرداخت شود. سفر و اسکان در هاستل باعث میشود که افراد با همدیگر آشنا شوند و در صورتی که با هم خوب کنار آمده باشند، سفرهای بعدی را هم برنامه‌ریزی کنند. این دوستی‌ها در کشورهای دیگر از طریق شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک صورت می‌گیرد.
افراط‌های گذشته مسبب تفریط‌های کنونی
اما اینگونه سفرها مدنظر جوانان ایرانی نیست و به دنبال همسفر نیستند. جعفر بای، جامعه‌شناس در این مورد به آفتاب یزد می‌گوید: «فشار آوردن به جوان و نوجوان، توجه نکردن به آنها، ندادن فضا برای دیده شدن جوان و نداشتن تفریح منظم باعث شده جوانان به برخی مسائلی که با فرهنگ جامعه ما همخوانی ندارد روی آورند.»
وی با اشاره به اینکه محدودیت، ممانعت و دخالت همیشه فاجعه‌آمیز است، می‌افزاید: «اگر فضایی ایجاد کنیم که جوانان در حوزه‌های علمی، موسیقی، ورزشی و هنری دیده شوند و به جای تنگناها، ارائه فرصت دیده شدن، مانع از کپی‌برداری جوانان از جوامع و فرهنگ‌های دیگر میشود.»
وی با اشاره به ازدواج سفید و گشتن به دنبال همسفر، تاکید می‌کند: «این نتیجه سیاست‌های انقباضی است. یعنی ما در جایی افراط کردیم و نتیجه آن تفریط امروز است. در حقیقت افراط‌های 10-15سال پیش است که به چنین جایی رسیده و جوانان به دیده خودشان به قواعد منسوخ دهن‌کجی می‌کنند. بنابراین باید آزادی‌های قاعده‌مند به جوانان بدهیم و آنها را تشویق کنیم.»
این جامعه شناس معتقد است؛ «در حال حاضر در نقطه شروع و ورود به این معضل هستیم که جوانان با هم همسفر می‌شوند، بنابراین بهتر است جوانان را درک کنیم و اجازه دهیم که انرژی آنها تخلیه شود اما با مدیریت پنهان ما.»
بای با اشاره به این که فضای مجازی جامعه ما را به هر سو که می‌خواهد می‌کشاند، تاکید می‌کند: «ما هنوز رفتار متناسب با شان جوانان نداریم و باور نکردیم که جامعه ملتهبی داریم. فضای مجازی هم بستری برای این گونه معضلات شده است. می‌توانیم از جوان بخواهیم برعکس سرشت و ذاتش تفریح نکند و از زندگی لذت نبرد. باید به جای آن برای اوقات فراغت جوانان برنامه‌ریزی شود تا آنها خلایی احساس نکنند.»
وی با اشاره به کم کاری نهادهای فرهنگی می‌گوید: «شما از نهادهای فرهنگی بخواهید که یک گزارش از عملکرد خود بدهند. واقعا چیزی برای ارائه ندارند چون هیچ حمایتی از جوانان نکرده‌اند و قدمی در توانمندی او برنداشته‌اند. فقط یک وزارتخانه به نام جوانان است که آن هم در دل ورزش گم شده است.»
محدودیتها می‌تواند علت هر چیزی باشند
پسری که چندی پیش در پیج اینستاگرامش نوشته بود؛ «150هزار می‌گیرم و میام خواستگاری‌تون تا شما رد کنید و اعتبارتون توی فامیل و خانواده بالا بره. گل و شیرینی با خودتون.» امروز آگهی درخواست همسفر برای شرکت در کنسرت در شهر وان را منتشر کرده است. اما چرا دختران و پسران به این مرز رسیده‌اند که حد و حدود ارتباط‌ها را نمی‌شناسند؟ چرا به دنبال تابوشکنی هستند و چرا به دنبال روابط فراتر از عرف و قانون هستند؟ پروانه مافی، نماینده مردم تهران در مجلس در پاسخ به آفتاب یزد می‌گوید: «این موضوع به جهت اینکه ساختارهای فرهنگی ما به جهت هجمه فضای دیجیتال به فرهنگ، دچار درهم‌ریختگی شده است. یعنی قوانین نانوشته‌ای که سال‌های قبل در فرهنگ خانواده و روابط بین محرم و نامحرم یا زنان و مردان در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی وجود داشت خودش ترمزی برای بسیاری از ناملایمات بود. متاسفانه امروزه به جهت حملات فرهنگی در حوزه دیجیتال این قوانین از بین رفته و نتوانستیم شرایط مناسبی که با این تهاجم برابری و مقابله کند ایجاد کنیم در نتیجه بسیاری از جوانان که تن به شرایط می‌دهند و آن را برای خودشان فرهیختگی می‌دانند و در ترویج آن کوشش می‌کنند در حالی که صفر تا صد هدف این نوع سفرها کاملا مشخص است و معلوم است چه دستاوردی خواهد داشت و نتایج آن چیست.»
وی با بیان اینکه متاسفانه امروز گاهی در کشور دچار درهم‌ریختگی فرهنگی هستیم، می‌افزاید: «دستگاهی‌های فرهنگی (در مجلس، دولت، نهادهای عمومی و حتی غیردولتی) مسئولیت سنگینی برعهده دارند. به جهت اینکه باید مدل، الگو و ویژگی ارائه کنند که توانایی جایگزینی این هجمه‌ها را داشته باشد و جوانان را به خود جلب کند. ما طرح‌های جدید و نوآوری خاصی در بخش‌های فرهنگی نداریم در نتیجه این مدل و الگوها از جانب جوانان ما پذیرش می‌شوند و نتایج خاصی هم برایشان به بار می‌آورد.»
مافی با اشاره به اینکه متاسفانه به شرایط سختی دچار شده‌ایم، تاکید می‌کند: «گاها برخی از خانواده‌ها هم تسلط لازم را روی فرزندانشان ندارند و نمی‌توانند مسیر روشن حقیقت را برایشان ترسیم کنند. لازمه درست شدن شرایط عزم ملی و اراده فرهنگی قوی در همه ارکان‌های مسئول بخش فرهنگی است که ابزارهای مورد توجه نسل جوان را به آنها ارائه کند.»
نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه ما همین‌طور نگاه می‌کنیم که چگونه می‌گذرد، می‌گوید: «کمتر آمادگی مقابله با چنین هجمه‌هایی را داریم و حتی قبل از ایجاد چنین معضلات اجتماعی برنامه‌ای نداریم و بعد از آنکه به وجود می‌آیند دنبال راه‌حل برای برون رفت از مشکل هستیم. طبیعی است در چنین شرایطی هجمه‌های فرهنگی جوانان را جلب می‌کنند و به عنوان فخر و علامت تفاخر مطرح میشود و نتایج زیان‌بار و خسارت آن دامنگیر جامعه میشود.»
مافی معتقد است؛ «چنین معضلات و موضوعات اجتماعی برای غارت جوانان و از بین بردن هویت فکری، فرهنگی حتی جنسی آنهاست. بنابراین باید یک برنامه قوی فرهنگی مناسب جایگزین آن شود و برای مقابله با آن هر چه سریع‌تر آماده شویم. باید دلسوزانه چاره‌ای بیندیشیم و مطمئن باشیم که با افکار پیشرو و طراحی‌های مناسب موفق خواهیم شد. ولی متاسفانه رها هستیم و خیلی در این حوزه‌ها دلسوزی واقعی وجود ندارد. بیشتر به گذران و روزمرگی می‌گذرد و بعد از آن که اتفاقی رخ می‌دهد، دنبال برخورد با آن هستیم و البته که این رویه بسیار خطرناک است.»
این نماینده مجلس با اشاره به فقر می‌افزاید: «فقر می‌تواند عامل همه چیز باشد. پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «از هر دری که فقر وارد شود ایمان از در دیگر خارج میشود.» یعنی این موضوعات به نوعی به فقر هم ربط دارد و نمی‌توانیم بگوییم به فقر مربوط نیست. اما اینکه جوانان برای سفر به یک کشور خارجی چنین کاری انجام دهند جای تامل دارد. مگر سفر خارجی چقدر مهم است و در شرایط تنگدستی این مسافرتها چقدر می‌تواند از ضروریات زندگی یک جوان باشد؟ یعنی نمی‌توانیم این مسئله را با کلمه «فقر» توجیه کنیم. این همان مسئله تفاخری است که به آن اشاره کردم. دستگاه‌های فرهنگی ما نتوانستند الگوی قوی و درستی را به جوانان ارائه کنند و باعث شده که رفتن سفر خارج برایشان تفاخر و فرهیختگی محسوب شود. در حقیقت کلمه «فقر» پوششی است برای حق عقب‌ماندگی خودشان در همسفر شدن با یک غریبه.»
مافی با بیان اینکه سفر با افراد مختلف در کشورهای دیگر رواج دارد، تاکید می‌کند: «اگر در سایر نقاط دنیا چنین اتفاقی می‌افتد، تعاریف روشنی از ارتباطات وجود دارد ولی وقتی ما از این ارتباطات تعاریف روشنی نداریم، نتایج چنین ارتباطاتی خسران‌آور میشود. ما چطور می‌توانیم بپذیریم که چنین سفرهایی برای افراد به دلیل وجود فقر خالی از اشکال است؟ متاسفانه ما همه چیز را با هم مخلوط کرده‌ایم. فقر یک عامل توجیه و پوششی شده برای خوشگذرانی‌ها و مسائلی خارج از چارچوب‌های قانونی و نظام‌مند.»
وی به «محدودیتها» هم اشاره کرده و می‌افزاید: «محدودیتها همیشه می‌توانند در رفتارهای پرخطر موثر باشند. پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «انسان را از هر چیزی منع کنید نسبت به آن حریص میشود.» خاصیت و ویژگی انسان طوری است که محدودیت در تقویت چنین رفتارهایی موثر میشود. ولی نمی‌توان گفت که همه مرزها را باز کنیم و چارچوب‌ها را به هم بریزیم تا محدودیتی وجود نداشته باشد. محدودیتها باید تعریف شده باشند و قالب قانونی داشته و قابل تحمل باشند. بعضی از محدودیتها از قالب تحمل انسانی خارج می‌شوند که باید مورد بازنگری و ارزیابی قرار گیرد و ساده شوند ولی بیش از محدودیتها پوششی عمل کردن افراد است برای خوشگذرانی‌های غیرقانونی که با این بهانه‌ها آن را توجیه می‌کنند.»
سایر اخبار این روزنامه
توپهلوانی
اسفندیار اختیاری
تبرئه سعید مرتضوی در پرونده تامین اجتماعی
صندوق های بازنشستگی در بحران بسر می برند!
احتمال سفر وزیر خارجه ژاپن به ایران برای «بهبود روابط با عربستان»
جعفر قادری اقتصاددان
تبرئه سعید مرتضوی در پرونده تامین اجتماعی
بدهی چندصد میلیاردی شهرداری و حساب‌هایی که تامین اجتماعی بلوکه کرد
به اظهارات بقایی:کذب می‌گوید سکه نگرفته‌ایم
مسافرت سفید
واعظی نقش وزیر خارجه و معاون اول را هم ایفا می‌کند!
به زودی خدمت احمدی‌نژاد خواهند رسید
سازمان مدیریت بحران را تعطیل کنیم و کار را به مردم بسپاریم
