روزنامه ابتکار
1396/09/09
در آستانه روز جهانی ویروس اچ آی وی اعلام شد 70درصد مبتلایان به ایدز در ایران شناسایی نشده اند
آسو محمدیگروه جامعه: بیش از سه دهه از ورود بیماری پر خطر ایدز به ایران میگذرد. بیماری‌ای که در ابتدا در کشور ما به گفته پزشکان متخصص از طریق تزریق افراد معتاد گسترش پیدا کرد و ایران جدای از کشورهای آمریکایی و اروپایی در ابتدا با انتقال این بیماری از طریق ارتباط جنسی مواجه نبود.
سازمان جهانی بهداشت، اول دسامبر برابر با 10آذرماه را روز جهانی ایدز نامگذاری کرده است. این مناسبت برای اولین بار در سال 1988میلادی به صورت جهانی برگزار شد و فرصتی برای اتحاد مردم سراسر دنیا در مبارزه با ایدز، حمایت از مبتلایان و گرامی‌داشت قربانیان فراهم کرد. حالا از زمان تشخیص اولین مورد ابتلا به ایدز، تاکنون حدود 78میلیون نفر به این عارضه مبتلا شده‌اند و 35میلیون نفر بر اثر این ویروس و بیماری‌های مرتبط با آن جان خود را از دست دادهاند و به نظر می‌رسد ریشه‌کنی این بیماری بدون پیادهسازی راهکارهای عملی جهانی امکانپذیر نیست با این توضیح که اچآیوی نوعی ویروس نقص ایمنی است که سبب عفونت سلولهای سیستم ایمنی و اختلال در عملکرد آنان میشود و با پیشرفت عفونت، سیستم ایمنی ضعیفتر میشود و 10 تا 15سال طول میکشد تا فرد آلوده به ویروس اچآیوی به ایدز مبتلا شود.
بیماران هموفیلی، اولین قربانیان
در این میان، همه‌گیری ابتلا به ویروس ایدز در ایران، از اوایل دهه۶۰ در میان بیماران هموفیل دریافت‌کننده فراورده‌های خونی مانند فاکتور هشت و فاکتور۹، که از اروپای غربی وارد کشور می‌شد به طور پنهان و بی‌سروصدا شروع شد اما روز گذشته وزارت بهداشت آخرین آمار ابتلا به این بیماری مزمن را در کشور اعلام کرد. بنابراعلام پروین افسرکازرونی، رئیس اداره کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت، 36هزار و 39 نفر مبتلا به اچآیوی در کشور شناسایی و ثبت شده‌اند و طبق اظهارات افسرکازرونی تزریق مشترک در مصرف‌کنندگان مواد، همچنان در صدر علل ابتلا به این بیماری قرار دارد و تنها ۳۰درصد موارد مبتلا را شامل میشود و ۷۰درصد آنها شناسایی نشده و از ابتلای خود آگاهی ندارند.
همچنین مطالعه تحقیقاتی جدید از افزایش مبتلایان به ایدز در ۷۴کشور جهان و در یک دهه اخیر خبر می‌دهد. بر اساس گزارش سی‌ان‌ان، با توجه به یک مطالعه تحقیقاتی که در کنفرانس بین‌المللی ایدز در دوربان آفریقای جنوبی ارائه شد، در حالی که تعداد کل بیماری‌های عفونی در سطح جهان در حد فاصل سال‌های 2017-2005 کاهش یافته است اما در برخی کشورها افراد آلوده به عفونت ناشی از ابتلا به بیماری ایدز رو به افزایش گذاشته، این در حالی است که در این کنفرانس کشورهای عضو بر لزوم هدف قرار دادن برنامه‌های پیشگیرانه به منظور پایان دادن به این بیماری تا سال2030 تاکید کرده‌اند. طبق این گزارش بیشترین آمار افزایش ایدز در پاکستان دیده میشود و کشورهای پاناما، قطر و افغانستان به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
ایدز در پشت میلههای زندان
از سوی دیگر، نخستین اعلام رسمی حضور ویروس اچآیوی در ایران به سال65 مربوط میشود. یک کودک 6ساله مبتلا به هموفیلی بر اثر تزریق خون ناسالم به این ویروس آلوده شده بود. در آن سال‌ها خبرهای چندانی از ایدز در جهان و ایران نبود اما از اوایل دهه 70 این اخبار به ایران رسید.
موج دوم همه‌گیری از اوایل دهه۷۰ در میان معتادان به مواد مخدر تزریقی به علت استفاده از سرنگ و سوزن مشترک شروع و دامنه آن به زندان‌ها کشیده شد. بهطوری که در شروع این موضوع، بیش از ۸۰درصد از مبتلایان به اچآیوی را معتادان تزریقی تشکیل می‌دادند. با ایجاد کلینیک‌های مثلثی(با هدف پیشگیری از ایدز، اعتیاد و بیماری‌های آمیزشی) که در کرمانشاه شروع و به سایر نقاط کشور توسعه یافت، برنامه پیشگیری و کنترل ایدز با استقبال بیشتری روبرو شد. با ایجاد مراکز مشاوره و تست داوطلبانه در اغلب استان‌ها و شهرستان‌های کشور همراه با توزیع سرنگ و سوزن یکبار مصرف در زندان‌ها و ترویج برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی، موفقیت بیشتری در کاهش آسیب در معتادان تزریقی و جلوگیری از انتشار وسیع اچآیوی و ایدز در جامعه به دست آمد. بهطوری که درصد مبتلایان به آن در اثر اعتیاد تزریقی از بیش از ۸۰درصد در اوائل دهه۷۰، به کمتر از ۶۰درصد کاهش یافت. موج دوم ایدز تا سال 86 طول کشید؛ مسئولان این بار پذیرفتند که حضور ایدز را جدی بگیرند.
موج سوم، روابط جنسی پرخطر
از سوی دیگر در چند سال اخیر این معضل با توجه به متداول شدن مصرف مواد محرک صنعتی از نوع آمفتامین‌ها و متافتامین‌ها که منجر به رفتارهای جنسی افسار گسیخته‌ای می‌شوند، درصد موارد ابتلا به علت تماس جنسی به ویژه در جوانان رو به افزایش است و به شروع موج سوم همه‌گیری ناشی از تماس جنسی دامن زده است. پزشکان معتقدند موج سوم ایدز، یعنی انتقال از طریق روابط جنسی به طور فزایندهای در حال گسترش و تبدیل شدن به یک سونامی بزرگ در کشور است. موضوعی که بهمن سال گذشته علیاکبر سیاری، معاون بهداشت وقت وزیر بهداشت به آن اشاره میکند و به ایرنا میگوید: «حدود یک دهه پیش 15درصد موارد انتقال ایدز از طریق جنسی بود و اکنون به 30درصد افزایش یافته است.»
در این میان، نکته قابل تامل این است که از سال۶۵ تاکنون رابطه جنسی کنترل نشده با 6/19درصد نقش اساسی در سیر صعودی به ابتلا افراد به این بیماری داشته است و به نظر می‌رسد آنچه از چشم مسئولان مغفول مانده این است که در کشور ما به‌طور شفاف درخصوص مراقبت از خود در روابط جنسی آموزش داده نمی‌شود. به این ترتیب بی‌توجهی به یک واقعیت، باعث شده تا گروه بزرگی از مردم که بیشتر در سن 15تا 36سال هستند در معرض خطر ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی پرخطر قرار داشته باشند. موضوعی که رئیس اداره ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت در بخشی دیگر از سخنان خود به اشاره میکند و میگوید: «۵۲درصد از بیمارهای ثبت شده در گروه سنی ۲۱ تا ۳۵سال هستند.» همچنین انتقال تزریق با وسایل مشترک در مصرف‌کنندگان مواد با ۶۵.۸درصد، بیشترین تاثیر را در روند افزایش به این بیماری داشته است اما تاثیر این مورد برخلاف روابط جنسی در سالهالی اخیر کاهش یافته است. نکتهای که فرید براتی، معاون پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به آن میگوید: «در سال‌های گذشته یکی از اساسی‌ترین وجوه انتقال ایدز، اعتیاد تزریقی بود که با توجه به مداخلات صورت گرفته توانستیم تا حدی این موضوع را کنترل کنیم اما اکنون میزان انتقال ایدز در کشور از راه روابط جنسی ناایمن یک تا 2درصد از راه انتقال به طریق اعتیاد تزریقی پیشی گرفته است.
راه‌اندازی باشگاه‌های پیشگیری
نکته قابل‌توجه این است که نخستین راه برای آگاهی از بیماری ایدز آموزش است. فرد باید بداند اگر، چه کارهایی انجام دهد احتمال ابتلا به ایدز وجود دارد و دومین راه کشف این بیماری از طریق آزمایش خون‌های هدایت شده یا اتفاقی مانند اهدای خون و تشخیص بیماری از طریق سازمان ملی انتقال خون است. در راستای جلوگیری از رشد این بیماری شهریورماه گذشته، رئیس اداره ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت از گسترش آموزش‌های پیشگیری از ایدز به جوانان و نوجوانان در قالب باشگاه‌های سلامت و مشاوره خبر داد. افسرکازرونی به ایسنا میگوید: «وزارت بهداشت تصمیم دارد به صورت جدی به تقویت و گسترش برنامه‌های پیشگیری از ایدز برای گروه سنی جوانان و نوجوانان بپردازد. در همین راستا مراکزی را تحت عنوان باشگاه‌های سلامت و مشاوره جوانان و نوجوانان به صورت آزمایشی در چهار شهر راه‌اندازی کرده است. در این باشگاه‌ها نوجوان و جوانان با استفاده از امکانات ورزشی و سرگرمی، مطالب آموزشی در خصوص پیشگیری از اچآیوی، بیماری‌های آمیزشی و سلامت باروری را دریافت می‌کنند. همچنین به آنها مهارت‌های لازم در زمینه پیشگیری از گرایش به هر نوع آسیباجتماعی آموزش داده میشود.» به گفته او، «سازمان‌های متولی مراکز ترک اعتیاد نیز مانند شهرداری و بهزیستی با هماهنگی دانشگاههای علوم پزشکی و مراکز بهداشت استان‌ها می‌توانند از کسانی که تحت پوشش این مراکز هستند تست اچآیوی و سل بگیرند. اگر موردی از ابتلا در میان معتادان این مراکز پیدا شود، طبق هماهنگی‌های انجام شده و با کمک کارشناسان آموزش دیده اقدامات درمانی لازم برای آنها صورت می‌گیرد.»
با همه این صحبتها به نظر می‌رسد هنوز بخش زیادی از مبتلایان به این بیماری در کشور شناسایی نشدهاند. به گفته رئیس اداره کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت، «بر اساس تخمین‌های آماری، موارد شناسایی شده حدود ۳۰درصد موارد مبتلا را شامل میشود و ۷۰درصد آنها شناسایی نشده و از ابتلای خود آگاهی ندارند.» با این توضیح که رابطه جنسی محافظت نشده، انتقال خون آلوده، به اشتراک گذاشتن سرنگ آلوده، انتقال از مادر به جنین و زایمان و شیردهی، مهمترین علل انتقال بیماری هستند و ایران همراه با سایر کشورها در راستای اهداف بین‌المللی خود، برای رسیدن به پایان همه‌گیری ایدز تا سال ۲۰۳۰متعهد به انجام سه هدف شده است؛ از جمله شناسایی۹۰درصد موارد آلوده به ایدز، مراقبت و درمان۹۰درصد موارد مبتلا و همچنین درمان۹۰درصد از افرادی که حجم ویروس در بدن آنها به حدی رسیده که قابلیت انتقال و عفونت‌زایی به دیگران را نداشته باشد.
حالا به نظر می‌رسد روز جهانی ایدز از این جنبه اهمیت دارد که به تمام ساکنان کره زمین و دولتها یادآوری شود که ایدز از بین نرفته است و هنوز هم نیاز به منابع مالی، افزایش آگاهی، مبارزه با تعصب و بهبود آموزش در این زمینه وجود دارد. معضلی که زنگ خطری برای همه کشورهاست و جامعه جهانی را تهدید میکند.
سایر اخبار این روزنامه
بازار سکه از حباب تخلیه می شود
شورای امنیت سازمان ملل برای چندمین بار در مورد کره‌شمالی تشکیل جلسه اضطراری داد
بازی جدید «اون»
عبدالصمد خرمشاهی در هشتمین سالگرد اعدام «شهلا جاهد» با «ابتکار» به گفت و گو نشست
محمد صادق جنان صفت
درس آموزی از رنجی که احمدی نژاد به ایران داد
در آستانه روز جهانی ویروس اچ آی وی اعلام شد
70درصد مبتلایان به ایدز در ایران شناسایی نشده اند
مردم برای حل مصائب زیست محیطی پس از زلزله کرمانشاه پیش‌قدم شدند
زباله‌ها مهمترین چالش پس از زلزله
«ابتکار» محدودیت‌های موجود بر کارتونیست‌ها را بررسی کرد
خط قرمز های بی قرار!
آرا روحانی و بخش خصوصی در خصوص رشد صنعت حمل و نقل در تضاد است
حرکت به سوی هاب ترانزیتی با سرعت حداقلی
واعظی اختلاف با جهانگیری را تکذیب کرد
عارف در نشست خبری اعلام کرد
کسانی که احمدی‌نژاد را به عرش خدا بردند چرا سکوت کرده‌اند؟
جزئیات دیدار فرماندهان کل ارتش و سپاه
زمینه‌های جنگ سرد جدید در حال شکل گیری است
ترامپ «غول خفته» را بیدار کرد!
رحمانی فضلی در صحن علنی مجلس:
موضوع توسعه روستایی در کشور متولی خاصی ندارد
