طرح تشدید ترافیک شهر!

صادق محمودي
دولت با پرداخت نكردن سهم خود در تكميل شبكه حمل‌ونقل عمومي به دنبال آن است تا از طريق مديريت شهري و طرح جديد ترافيك هزينه كم‌كاري خود را از جيب شهروندان برداشت كند. در حالي شهردار تهران و معاونش از اجرايي شدن طرح ترافيك جديد و دريافت هزينه از خودروهاي متقاضي ورود به محدوده طرح ترافيك و همچنين دريافت هزينه براي طرح زوج و فرد خبر مي‌دهند؛ رئيس پليس راهور تهران مي‌گويد ابهامات پليس براي طرح ترافيك جديد بر طرف نشده و احتمال اجرا نشدن اين طرح زياد است. گويا مسئولان فراموش كرده‌اند كه اولويت مهم اجراي طرح كاهش آلودگي هوا و تسهيل در رفت‌و‌آمد شهري است نه كسب در‌آمدزايي به هر قيمت! چند هفته‌اي است كه بحث تغيير طرح ترافيك و اجرا شدن طرح جديد از سوي شهرداري تهران به عناوين مختلف بيان شده است. در اين خصوص شهرداري اعلام كرده است براي حذف رانت و عدالت براي استفاده از محدوده طرح ترافيك، طرح ترافيك در حال اجرا تغيير كرده و با دريافت هزينه خودرو‌ها مي‌توانند به محدوده طرح وارد شوند. از استدلال‌هاي شهرداري براي طرح جديد، كاهش 20درصدي ترافيك در مركز شهر است. اينكه شهرداري پيش‌بيني مي‌كند با اجرايي كردن طرح جديد، ترافيك در اين محدوده كاسته خواهد شد، صرفاً يك پيش‌فرض است كه محقق شدن آن به حدس و گمان بيشتر شبيه است تا يك اقدام عملي. با مطرح شدن تغيير طرح ترافيك، بسياري از صاحبنظران آماده نبودن زير‌ساخت‌ها و همچنين تبعات منفي طرح را همچون افزايش ترافيك در تمام ساعات روز، افزايش آلودگي و هجوم موتورسواران به اين محدوده را به‌عنوان توالي فاسد طرح جديد بيان مي‌كنند. همچنين بسياري از صاحبنظران معتقد هستند مديريت جديد در وهله اول با اين تغييرات به دنبال كسب درآمد از فضاي شهري است تا حل مسائل و مشكلات اين كلانشهر.    جزئيات طرح جديد 
معاون حمل‌ونقل شهرداري تهران در مورد برخي جزئيات طرح جديد ترافيك سالانه تهران گفت: اعتقاد ما اين است زماني كه از ميان 4 ميليون خودرو پلاك تهران تنها به 100 هزار خودرو آرم طرح ترافيك تعلق مي‌گيرد، اين به آن معنا است كه يا مجوزها بايد برداشته شود يا آنكه بايد كاملاً شفاف و ضابطه‌مند شود. حسن پورسيدآقايي افزود: در سال گذشته 441 مركز سهميه آرم طرح ترافيك مي‌گرفتند كه امسال اين سهميه براي آنها حذف مي‌شود. وي افزود: با شوراي شهر، شوراي عالي ترافيك و پليس نسبت به تصميم‌گيري در مورد طرح جديد ترافيك تهران تعامل كرده‌ايم و كليات آن به تصويب رسيده است. پورسيدآقايي گفت: اما در مورد نرخ اين طرح جديد بايد شوراي شهر تصميم بگيرد كه مي‌تواند براي برخي افراد تخفيف‌هايي در نظر بگيرد. 
معاون حمل‌و‌نقل و ترافيك شهرداري تهران گفت: به اين صورت شوراي شهر مي‌تواند براي جانبازان، بيماران خاص و حوزه‌هاي خبري، رديف‌هاي تخفيف قائل شود، اما در نهايت، اين شوراي شهر است كه قيمت‌گذاري را انجام مي‌دهد. وي گفت: قرار است از درآمد حاصل از اجراي طرح ترافيك جديد، هزار دستگاه اتوبوس و 20 قطار مترو خريداري و در سال آينده به‌كار گرفته شود. وي گفت: روزانه حداكثر 14هزار تخلف مربوط به ورود غير‌مجاز به محدوده طرح ثبت مي‌شود. ضمن اينكه آماري در خصوص تعداد پلاك‌هاي مخدوش وجود ندارد. پورسيدآقايي افزود: سيستم پلاك‌خوان ما به‌گونه‌اي است كه تمام 2 ميليون خودرويي را كه وارد محدوده زوج و فرد مي‌شوند ثبت مي‌كند و قدرت پلاك‌خواني دوربين‌هاي ما نامحدود است، البته در دوربين‌هاي قديمي قدرت تشخيص پلاك تا حدي پايين بود كه در حال حاضر به دنبال تقويت آنها هستيم. وي گفت: ظرف يكي، دو هفته آينده تأييديه شوراي عالي ترافيك را براي اين طرح جديد ترافيك مي‌گيريم و به شوراي شهر مي‌بريم. 


پورسيدآقايي در مورد افزايش تردد موتورسيكلت‌ها با اجراي طرح جديد ترافيك گفت: شماره‌گذاري موتورسيكلت‌هاي كاربراتوري ممنوع شده و همزمان طرح موتورهاي برقي را با اعطاي كمك بلاعوض 2ميليوني دنبال مي‌كنيم. معاون حمل‌و‌نقل و ترافيك شهرداري تهران گفت: به مجلس پيشنهاد داده‌ايم تا شهرداري بتواند با فروش اوراق مشاركت در بحث كاهش آلودگي هوا 100 هزار موتور برقي را جايگزين موتورهاي قبلي كند. پورسيدآقايي گفت: پيش‌بيني ما اين است كه با اجراي طرح جديد از 100 هزار نفري كه مجوز سالانه مي‌گرفتند، قطع به يقين 30درصد كاهش خواهيم داشت؛ چراكه همه سازمان‌ها و نهادها حاضر نيستند براي هر خودرو سالي 8 ميليون تومان پرداخت كنند. 
معاون حمل و نقل ترافيك شهرداري تهران افزود: طبق پيش بيني‌ها با اجراي طرح جديد ترافيك 10هزار تقاضا در عموم مردم براي ورود به اين طرح افزايش و 30 هزار تقاضا در مورد افرادي كه به صورت ثابت از اين طرح استفاده مي‌كردند، كاهش مي‌يابد. همچنين تردد 15 هزار خودرو در ساعات پيك ترافيك صبح نيز كاهش خواهد يافت.  پليس:احتمال اجرا نشدن طرح زياد است
سردار محمدرضا مهماندار،  رئيس پليس راهور تهران در خصوص حذف طرح ترافيك از سال آينده گفت: اين طرح توسط شهرداري تهران ارائه شده است؛ بر اساس آن پيشنهاد شده فروش كارت طرح ترافيك حذف و شارژ كارت جايگزين شود؛ از سوي ديگر بر اساس اين طرح پيشنهاد شده كه طرح زوج و فرد پولي شود. وي با اشاره به اينكه فعلا اين طرح در مرحله بررسي پليس است، گفت: از نظر ما هنوز اين طرح ابهاماتي مانند مشخص نبودن ميزان تقاضاي سفر روزانه، فشار به معابر پيراموني زوج و فرد با پولي كردن اين محدوده دارد. 
رئيس پليس راهور تهران با تأكيد بر اينكه بايد ابعاد اجتماعي و انتظامي طرح پيشنهادي شهرداري تهران كاملاً بررسي شود، گفت: به طور قطع اجرايي شدن اين طرح، تصميم صرفاً يك نهاد يا سازمان نيست و حداقل نيازمند مصوب شدن در شوراي ترافيك شهر تهران و شوراي شهر تهران است. . سردار مهماندار در خصوص اينكه آيا اجراي اين طرح به سال آينده مي‌رسد يا خير گفت: اگر امسال كارشناسي طرح از نظر پليس نتيجه بدهد و مراحل دريافت مصوبات آن طي شود شايد برسد؛ ولي احتمال اجرايي نشدن آن هم با اين فرصت كم، زياد است.   تضمين شهرداري براي كاهش آلودگي هوا چيست؟ 
به هرحال پيشنهادات جديد براي اجراي طرح ترافيك جديد ارائه مي‌شود و هنوز تصميم قطعي گرفته نشده است؛ اين درحالي است كه در محدوده طرح ترافيك بسياري از خودرو‌هاي دولتي و نهادها و دستگاه‌ها به‌راحتي به‌صورت تك سرنشين بدون رعايت ضوابط و مقررات در حال دور دور و آلوده كردن هوا هستند. 
هرچند طرح جديد روي ميز دولت قراردارد تا براي گرفتن ميزان عوارض و چگونگي اجرايي طرح راهكار ارائه كند، اما دولت با پرداخت نكردن سهم خود در تكميل شبكه حمل ونقل عمومي به‌دنبال آنست تا از طريق مديريت شهري هزينه كم كاري خود را ازجيب شهروندان برداشت كند. 
در پايان بايد در نظر داشت كه بنا بر اظهارات و شواهد و تجارب قبلي، اجرايي كردن طرح جديد ترافيك سبب كاهش آلودگي هوا نخواهد شد و اينكه مسئولان شهري اين موضوع را به‌دقت رصد نمي‌كنند خود موضوع قابل تأملي است. از طرف دیگر، اجرای این طرح موجب خواهد شد پلاک شهرستانی‌هایی که برای مسافرکشی به تهران آمده و می‌آیند با پرداخت پول وارد محدوده طرح ترافیک شوند و هسته مرکزی شهر را بیش از پیش قفل کنند.  اعضاي شوراي شهر وهمچنين شوراي عالي ترافيك بايد به همه عواقب اين تصميم جديد پيش از اجرا توجه ويژه‌اي داشته باشند.