نوذر شفیعی کارشناس بین‌الملل

مدتی است که روابط آمریکا و پاکستان به شدت تیره شده است. واشنگتن اعلام کرده به دلیل عدم جدیت پاکستان در برخورد با گروه‌های تروریستی، کمک‌های امنیتی به این کشور را قطع خواهد کرد. پیش از این نیز دونالد ترامپ اتهامات مشابهی را به اسلام آباد وارد کرده بود. این در حالی است که پاکستان اتهامات آمریکا را رد کرده است.
از نگاه دولت آمریکا، پاکستان یکی از عوامل بی‌ثبات کننده در افغانستان است. واشنگتن برآورد کرده که منطقه قبایلی و ایالت سرحد پاکستان یک مکان امن برای داعش و طالبان است و پاکستان از گروه‌های شبه نظامی حمایت می‌کند. در همین ارتباط، واشنگتن استراتژی خود در جنوب آسیا و افغانستان را تدوین کرد که در این استراتژی، پاکستان بخشی از مشکل قلمداد شده است. بنابراین، فشارهای سیاسی بر پاکستان، قطع کمک‌های امنیتی به این کشور و همچنین توجه به هند و متمرکز کردن سیاست خارجی آمریکا به هند به جای پاکستان در راستای همین استراتژی جدید واشنگتن است. موضع ترامپ نیز متاثر از همین مسائل است. اما پاکستان هم سیاست خودش را دنبال کرده و به دنبال اهداف و منافع ملی خودش است. حتی در زمانی که روابط واشنگتن و اسلام آباد بسیار نزدیک بود، پاکستان سیاست و منافع خودش را پیگیری می‌کرد. پاکستان کشوری است که فاقد منابع داخلی است و سهم قابل توجهی در تجارت بین‌الملل ندارد. بنابراین اسلام آباد به دنبال ایجاد فرصت‌هایی برای خودش جهت تداوم حیات سیاسی و امنیتی‌اش است. پاکستان از گروه‌های شبه نظامی مثل طالبان به عنوان یک ابزار جهت مزیت سازی برای خودش استفاده می‌کند تا از این طریق اهرمی برای معامله با آمریکا یا کشورهای دیگر داشته باشد. در همین راستا، پاکستان بی‌ثباتی در افغانستان را به سود خودش می‌داند چون اگر افغانستان به مکانی برای گسترش نفوذ هند تبدیل شود نگرانی اسلام آباد را برخواهد انگیخت. البته به صلاح پاکستان نیست که به دنبال یک دولت دست‌نشانده در افغانستان باشد. ضمن اینکه آمریکایی‌ها هم باید بدانند که عربستان منشا اصلی حمایت از جریان تکفیری در افغانستان و پاکستان است بنابراین آمریکا در این استراتژی خود به نقش عربستان در حمایت از گروه‌های تکفیری در افغانستان و پاکستان بی‌توجهی کرده است.