روزنامه مردم سالاری
1395/12/16
مخالفان نمیتوانند برجام را به چشم اسفندیاردولت تبدیل کنند
دیپلمات 57 ساله همچنان امیدوار است. گر چه نگرانی و دغدغه دارد، ولی امیدش بیشتر است.در چهار سال گذشته روزها و ماههای سختی را پشت سر گذاشته است؛ مذاکرات فشرده هستهای، رایزنیهای گسترده منطقهای و بینالمللی. در این سالها از گزند بد اخلاقیها و نامهربانیها به خصوص از سوی مخالفان در داخل کشور در امان نبوده است. مخالفانی که در آستانه انتخابات تلاش دارند وزارت امور خارجه و برجام را به «چشم اسفندیار» دولت تبدیل کنند، ولی او براساس نگاه خود معتقد است که بعید است آنها در این ارتباط موفق شوند. در واکنش به این بد اخلاقیها میگوید «در مورد آن چه که مربوط به خودم است، فکر میکنم با محبت برخی از دوستان میزانی از بار گناهانم کاسته میشود.» ولی وقتی مرز این نامهربانیها به منافع ملی و لطمه زدن به آنها میرسد، شاکی و گلهمند میشود.
در مورد مسائل منطقه به مانند همیشه بر گفتوگو و تعامل تاکید دارد، معتقد است «کشورهای منطقه راهی جز تعامل و گفتوگو با تهران ندارند؛ چرا که ایران خیرخواه منطقه است.» البته در این میان بر این نکته نیز اذعان میکند که در طول چند سال اخیر، ایران نکات مثبتی را در رفتار سیاسی سعودیها مشاهده نکرده است و آنها دل خوش بر این دارند که فضای قبل از برجام را علیه ایران احیا کنند.
آنچه که در زیر میخوانید بخشی از گفتوگوی ایسنا با وزیر امور خارجه کشورمان است:
وزیر امور خارجه کشورمان، در پاسخ به این سوال که شما در اجلاس امنیتی مونیخ 2017 بار دیگر بر ضرورت ایجاد «مجمع گفتوگوی منطقهای» تاکید کردید، پیشنهادی که سال 1394 نیز در یادداشتی در تعدادی از رسانههای منطقه به آن اشاره کرده بودید، حالا بعد از گذشت دو سال با توجه به وضعیت منطقه چه چشم اندازی را مشاهده میکنید که بار دیگر بر روی این پیشنهاد تاکید کردهاید و ایران در راستای اجرایی کردن این ایده تاکنون چه اقداماتی انجام داده است؟ اظهار کرد: این پیشنهاد را جمهوری اسلامیایران برای اولین بار در سال 1365 طی نامهای مطرح کرد، چنانکه پس از آن در بند 8 قطعنامه 598 نیز گنجانده شد.
محمد جواد ظریف، با تاکید براین که ایده تهران در این ارتباط کاملا درست است، ادامه داد: در جریان جنگ عراق و کویت، ایران همان موقع نیز اعلام کرد که اگر بند 8 قطعنامه 598 اجرا میشد، وضعیت منطقه به گونه دیگری بود و چنین جنگی رخ نمیداد.
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان با بیان اینکه این سیاست کاملا درستی است که جمهوری اسلامیایران آن را پیگیری میکند، افزود: ایران منافع خود در منطقه را در این چارچوب تعریف کرده است، ما تحقق منافعمان را در گرو همکاری، تعامل و گفتوگو با همسایگانمان میبینیم.
وی ادامه داد: متاسفانه برخی از کشورهای همسایه که در جریان جنگ ایران و عراق از صدام حمایت کردند و اکنون نیز از تروریستها حمایت میکنند، با اقدامات خود باعث شدهاند که میزان نفوذشان درمنطقه کاهش پیدا کند. آنها با دست خودشان از نفوذ و جایگاهشان را در منطقه کاستهاند. جمهوری اسلامیایران در کاهش نفوذ آنها نقشی نداشته است، بلکه انتخابهای غلط خود آنها چنین وضعیتی را ایجاد کرده است. این کشورها اقدام به فرافکنی در مورد مشکلاتشان کردهاند و تلاش میکنند که مسئولیت اقداماتشان را نپذیرند.
ظریف افزود: اما همه این مسائل باعث نمیشود که ایران از سیاست صحیح خود منحرف شود. در سیاست صحیحی که جمهوری اسلامیایران دنبال میکند، تعامل با همسایگان در اولویت قراردارد، باید با آنها همکاری و گفتوگو داشته باشیم و این سیاست را ادامه میدهیم.
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان خاطرنشان کرد: توصیه ایران به همسایگانش این است که در سیاستهای قبلی شان که حاصلی جز خرابی و ناامنی برای آنها و منطقه نداشته است، تجدید نظر کنند و مسیر درست را انتخاب کنند. ما دیپلماتها میگوییم «دیپلماتها راه درست را انتخاب میکنند، بعد از اینکه راههای غلط را امتحان کردند». برخی از همسایگان همه راههای غلط را به اندازه کافی امتحان کردهاند، شاید وقت آن رسیده باشد که راه درست را انتخاب و امتحان کنند.
این عضو ارشد دولت، در واکنش به این سوال که چندی پیش سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرد در مدت اخیر صداهای متفاوتی از سوی عربستان در ارتباط با ایران شنیده شده و هنوز مشخص نیست که کدام صدا در اکثریت قرار دارد و آیا شما نامهای که وزیر خارجه کویت اخیرا به ایران آورد در راستای شنیدن صدای مثبت از سوی عربستان تعبیر میکنید؟ توضیح داد: نامهای که امیر کویت برای آقای رئیسجمهور نوشته بودند به نمایندگی از تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس بود و نشان دهنده این موضوع است که لااقل مسئولان سعودی نیز در ظاهر با آنچه که در نامه نوشته شده بود، هم نظر هستند.
وی ادامه داد: ولی در رفتار سیاسی مقامات سعودی رفتار مثبتی را نمیبینیم و کماکان آنها با سیاستها و مواضعشان به تنشها در منطقه دامن میزنند؛ به جای اینکه از شرایط کنونی برای گفتوگو و تعامل استفاده کنند.
وزیر امور خارجه در توضیح علت چنین رفتاری از سوی مقامات سعودی نیز گفت: آنها به فضای منفی ایجاد شده پیش از برجام در مورد کشورمان، متاثر از قطعنامههایی که علیه ایران از سوی شورای امنیت صادر میشد، بیش از حد دل بسته بودند و شما بعضا این موضوع را از سخنان برخی از مقامات ایالات متحده متوجه میشوید که آنها (عربستانیها) به این فضا به چه میزان دل بسته بودند. البته آن فضا و قطعنامههایی که صادر میشد تاثیری بر ایران نداشت چون رشد، توسعه، امنیت و اقتصاد کشورمان، درون زا و متکی به مردم و امکانات داخلی است. بنابر این از فشارهای بینالمللی کمترتاثیر میپذیریم، گرچه این فشارها مزاحمتهایی را ایجاد میکرد ولی اینگونه نبود که ما را وادار به تسلیم کند.
وی ادامه داد: متاسفانه برخی از کشورهای منطقه به آن فشارها و فضای منفی خیلی امیدوار بودند و هنگامیکه با برجام، آن فشارها برداشته شد تلاشهای زیادی کردند که فضای قبل را احیا کنند.
ظریف با بیان اینکه معتقدم به زودی همسایگان ما به این نتیجه میرسند که اینگونه سیاستها و فشارها علیه تهران نتیجهای نخواهد داشت و بهترین راه، گفتوگو با ایران است، تاکید کرد: ایران خیرخواه منطقه است و مایل است که با کشورهای منطقه همکاری و گفتوگو کند. البته به این نکته نیز باید توجه کرد که برخی دیگر از کشورهای همسایه، دارای توهماتی هستند و فکرمیکنند که امکان احیای نفوذ و سلطه گذشتههای دور در منطقه فراهم است، در حالی که در دوران جدید، منطقه و فضای بینالمللی سلطه را برنمیتابند و کسانی که به دنبال احیای سلطهگری گذشته هستند، اشتباه میکنند. بنابراین معتقدیم که نباید کسی نگران این گونه تحولات باشد چون با متنوع شدن کنشگران در سطح منطقه و محیط بینالمللی، اصولا چنین امکانی برای هیچ قدرتی وجود ندارد.این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به این پرسش که شما براساس چه چشماندازی به آینده منطقه و این که کشورهای منطقه بالاخره راه تعامل و همکاری با ایران را انتخاب میکنند، امیدوار و خوشبین هستید، تصریح کرد: خوشبینی من ناشی از واقعیتهای منطقه و محیط بینالمللی است چرا که این واقعیتها به زودی خود را بر کنشگران تحمیل میکند. واقعیت این است که خطر مشترک افراطیگری و تروریسم موجود در منطقه، در آینده بیشتر دامن کسانی را خواهد گرفت که در ایجاد و توسعه این گروههای تروریستی نقش داشتهاند و از آنها حمایتهای مالی، سیاسی و تسلیحاتی کردهاند. از دیگر سو من اعتقاد دارم که کشورهای منطقه به این نتیجه خواهند رسید که سیاست ایرانهراسی نتیجهبخش نخواهد بود و مجبور خواهند بود که راه همکاری و تعامل را انتخاب کنند.
ظریف در پاسخ به پرسشی در مورد رابطه تهران و ریاض و اظهارات اخیر وزیر خارجه عربستان درجریان سفر به بغداد، مبنی بر این که عراق بیطرف میتواند میانجی بین ایران و عربستان باشد و اینکه آیا به طور کلی جمهوری اسلامی نیازی به میانجیگری در این ارتباط احساس میکند، گفت: احساس نمیکنیم که نیازی به میانجی وجود داشته باشد. البته نسبت به کشورهایی که اظهار تمایل کرده بودند که در ایجاد ارتباط بین ایران و عربستان نقش مثبتی ایفا کنند، موضع مخالف اتخاذ نکرده، هیچکدام را رد نکردیم و مثبت برخورد کردیم، چرا که ایران نیازی به تنش ندارد.
ظریف تاکید کرد: مشکل موجود در این زمینه، مسئله میانجی نیست، مشکل در این است که عربستان احساس میکند که برای پیشبرد سیاستهایش در منطقه نیاز به ایجاد تنش دارد، عربستان با این سیاست به دنبال احیای فضایی علیه ایران است که قبلا به آن عادت کرده بود در حالی که باید دست از این سیاست متوهمانه بردارد.
وی با اشاره به آثار منفی سیاستهای تنش زای عربستان در منطقه از جمله، حمله این کشور به یمن، اظهار کرد: این حمله جز ناامنی، ترور و تقویت گروههای تروریستی چه فایده ای برای عربستان داشته است؟ به نظرم ضرورت دارد که هر چه زودتر تمام کشورهای منطقه بررسی هوشمندانه ای از سیاستهای گذشته خود داشته باشند و درادامه این بررسی به این نتیجه برسند که راه مشکلات در منطقه گفتوگو و مذاکره میان کشورهای منطقه است، نه وابستگی نظامیبه نیروهای خارجی و تلاش برای درگیرکردن آنها در منطقه. آن وقت است که چه با میانجی و یا بدون میانجی میتوان مشکلات را حل کرد.
ظریف با تاکید بر اینکه در ارتباط با سوال مطرح شده، موضوع مسئله میانجی نیست بلکه خواست سیاسی عربستان است، ادامه داد: در همین چارچوب ریاض باید توهماتی که برای گسترش تنش در منطقه به آن متوسل شده است، کنار بگذارد و مسیر گفتوگو و تعامل را انتخاب کند.این دیپلمات ارشد کشورمان در واکنش به این پرسش که با توجه به مواضع اخیر مقامات ترکیه علیه ایران و اتهاماتی که آنها به تهران در ارتباط با سیاستهای منطقهای کشورمان وارد کردهاند، چرا روسیه و ایران همچنان اصرار دارند که ترکیه در نشستهای آستانه حضور داشته باشد و آیا مواضع اخیر مقامات ترکیه در روند نشستهای آتی آستانه تاثیر منفی به جای نخواهد گذاشت؟ خاطر نشان کرد: معتقدیم که همه کشورهای منطقه باید در راستای ایجاد صلح و پایان دادن درگیریها در منطقه تلاش کنند. روند سه جانبه ایران، ترکیه و روسیه تاکنون در مورد سوریه موفق بوده است، میزان درگیریها در سوریه کمتر شده است و تا زمانی که بتوانیم از این روند برای جلوگیری از فجایع انسانی در سوریه استفاده کنیم، اصرار خواهیم داشت که این روند ادامه پیدا کند.
ظریف با تاکید بر اینکه کماکان معتقدیم که بحران سوریه باید از طریق سیاسی حل شود و کشورهای منطقه باید نقش تسهیلگری مثبت در این فرایند داشته باشند ادامه داد: تصمیم گیر نهایی در ارتباط با این بحران مردم سوریه هستند و ما نمیتوانیم به مردم سوریه موضوع و خواستهای را تحمیل کنیم.
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان در پاسخ به این سوال که ایران در نشست آستانه 1 و 2 با معارضان سوری بر سر یک میز حضور پیدا کرد و با توجه به این موضوع به نظر میرسد که ایران این گروه را به رسمیت شناخته است، حال آیا این امکان دارد که در آینده ایران نشست مستقلی با این گروه از معارضان سوری جدا از نشست آستانه برگزار کند؟ گفت : ما خواهان این هستیم که از هر روشی که بتواند به پایان درگیریها در سوریه و ایجاد وحدت ملی در این کشور کمک کند، استفاده کنیم. البته خط قرمزهایی را نیز با گروههایی که از تروریسم و افراط برای پیگیری اهداف سیاسی خود بهره میگیرند، داریم؛ اما در مجموع ما در ایران این آمادگی را داریم که برای ایفای نقش مثبت در حل بحران سوریه تمام تلاش خود را به کار گیریم.
وی در جواب به این سوال که برخی معتقدند در ارتباط با نوع برخورد با بحران سوریه در کشور دستگاههای متعدد تصمیمگیری دخالت دارند و این خود بعضا باعث ایجاد مشکل در امر تصمیمگیری در ارتباط با این موضوع منطقهای میشود، اعلام کرد: اتفاقا در حوزه تصمیمگیری در ارتباط با سوریه شاهد این موضوع در کشور نیستیم و تعدد دستگاههای تصمیمگیر وجود ندارد. تصمیمات در مورد سوریه و نحوه مواجهه با بحران این کشور، در شورای عالی امنیت ملی اتخاذ میشود.
ظریف در پاسخ به این سوال که یعنی تصمیمگیری در ارتباط با بحران سوریه در زمره اختیارات وزارت خارجه، قرار ندارد؟ توضیح داد: برخی موضوعات چون ابعاد مختلفی دارند تصمیمگیری در مورد آنها در شورای عالی امنیت ملی انجام میشود. پس از تصمیمگیری در این شورا، هر دستگاهی وظیفه ای که به آن محول شده است را پیگیری میکند. یکی از دلایل اصلی ایجاد شورای امنیت ملی این بوده است که در حوزههایی که نیاز به هماهنگی بین دستگاههای مختلف وجود دارد ازجمله موضوعات منطقهای، تصمیمگیریها در این شورا انجام شود و پس از آن هر دستگاهی در چارچوب وظایف خود آن تصمیم را به پیش ببرد.
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان گفت: معتقدم که هماهنگی خوبی بین دستگاههای مسئول در کشور در ارتباط با موضوع سوریه وجود دارد.
این عضوارشد دولت در واکنش به این سوال که آیا علت تاخیر در تایید و اعزام سفیر جدید ایران به سوریه به خاطر دخالت دستگاههای متعدد تصمیمگیر و اعمال نظراتشان در این ارتباط است، گفت: این موضوع ربطی به دستگاههای مختلف ندارد. درخیلی از کشورهای اروپایی نیز ممکن است روند انتخاب سفیرکشورمان، طولانی شود. عموما وزارت خارجه بعد از بررسیهایی که انجام میدهد فرد مورد نظر خود را برای برعهده گرفتن پست سفیری، به ریاست جمهوری معرفی میکند، ریاست جمهوری نیز از دستگاههای مختلف نظارتی استعلام میکند و بعد از آن اگر رئیسجمهور با پیشنهاد وزارت خارجه موافقت کند، مراحل گرفتن اگرمان فرد معرفی شده آغاز میشود.
ظریف ادامه داد: در مورد سوریه نیز وزارت خارجه پیشنهاد خود را به ریاست جمهوری اعلام کرده است و آقای رئیس جمهور نیز هرموقع مصلحت بدانند نظرشان را اعلام میکنند و بعد از آن در صورت تایید فرد معرفی شده، اقدامات لازم برای گرفتن اگرمان او آغاز میشود.
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان در پاسخ به این سوال که مهمترین نگرانیهای این روزهای ظریف چیست؟ گفت:مهمترین دغدغهام این است که بتوانم وظیفه خود را در برابر مردم ایران به خوبی انجام دهم، همیشه امید و توسلم به خداوند است، اما نمیتوانم بگویم که نگرانی وجود ندارد، ولی قطعا امیدم بیشتر از نگرانی است.
ظریف در واکنش به این سوال که با توجه به اینکه در آستانه برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری هستیم وبرخی از رقبای دولت فکر میکنند که میتوانند وزارت خارجه و برجام را به چشم اسفندیار (پاشنه آشیل) دولت تبدیل کنند، گفت: آنها اشتباه میکنند.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است آنها به هدف خود برسند، خاطرنشان کرد: بعید میدانم؛ به خاطر اینکه مردم ما هوشمند هستند و میدانند که این تصمیم (برجام) را نظام گرفته و اجرا کرده است و تمام دنیا معتقدند که این تصمیم هوشمندانه ای بوده است. البته خیلیها در دنیا مثل دولت جدید آمریکا معتقدند که ایران در جریان این توافق منافع بیشتری را کسب کرده است، ولی کمتر کسی در دنیا پیدا میشود که ادعا کند ایران از این توافق ضرر کرده است.
ظریف ادامه داد: این سخن به این معنا نیست که آمریکاییها خوش قولی کرده اند، اتفاقا آنها یک فرصتی طلایی را از دست دادند، چون رهبر معظم انقلاب گفته بودند که برجام و مذاکرات هستهای یک بوته آزمایش برای آمریکاییهاست که اگر در این زمینه درست عمل کنند امکان گسترش آن به حوزههای دیگر نیز وجود دارد ولی آمریکاییها ایران را ناگزیر کردند که برای قدم به قدم اجرای برجام، تلاش کند. لذا آنها به جای اینکه با اجرای برجام، اعتماد سازی کنند بی اعتمادی را افزایش دادند و این بیش از همه به ضرر آمریکاییها بود چرا که آنها یک فرصت ویژه تاریخی را از دست دادند.
این عضوارشد دولت، در پاسخ به این سوال که اگر در انتخابات پیش رو آقای روحانی بار دیگر رئیس جمهور شود و به شما پیشنهاد کنند مسئولیت وزارت خارجه را مجدد بر عهده بگیرید، آیا شما این پیشنهاد را قبول میکنید؟ گفت: من ترجیح میدهم که این پیشنهاد به فرد دیگری شود.
وی در همین راستا ادامه داد: فکر میکنم که در حال حاضر زود است راجع به این موضوع صحبت کنیم، ولی اگر آقای روحانی چنین پیشنهادی را مطرح کنند، حتما براساس اینکه توان لازم برای انجام این وظیفه را دارم یا نه، موضوع را مورد بررسی قرار میدهم.
ظریف در پاسخ به این سوال که در طول این سه سال به خصوص بعد از توافق برجام، بیاخلاقیهای زیادی در مورد شما انجام شده است و برخی از افراد بعضا ادعاهای نادرستی علیه شما مطرح کردند چنانکه حتی وارد مسائل خانوادگیتان شدند و بیاخلاقیهایی را در این حوزه در ارتباط با شما انجام دادند، واکنش شما و خانواده تان در برابر این بیاخلاقیها چگونه بوده است؟ توضیح داد: واقعیت است که از بیاخلاقیهایی که نسبت به خودم انجام شده، احساس میکنم که این لطف خداوند است که مقداری از گناهان بنده از طریق محبتهای این دوستان کاهش پیدا میکند، ولی وقتی این بیاخلاقیها، آدرس غلط به خارجیها میدهد و مزاحم منافع ملی میشود آن موقع واقعا از این بیاخلاقیها ناراحت میشوم.
ظریف در پاسخ به این سوال که آیا شکایت هم میکنید؟ اظهار کرد: خیلی اهل شکایت کردن و مراجعه به محاکم قضائی نیستم.
این دیپلمات عالیرتبه کشورمان در پاسخ به این پرسش که آیا تاکنون از این بیاخلاقیهای انجام شده به مقامات بالاتر شکایت و گله کردهاید؟ گفت: مقامات بالاتر معمولا خودشان اطلاع دارند و در زمان مناسب تذکرات لازم را داده اند، چنانکه مشاهده کردیم زمانی که حرفهای نامناسبی علیه تیم مذاکره کننده هستهای زده میشد، مقام معظم رهبری محبتی بی سابقه در مورد تیم مذاکره کننده داشتند و اظهاراتی را مطرح کردهاند که حتما بیشتر از استحقاق ما بوده است.
سایر اخبار این روزنامه
راستي در عمل
اظهارات کریمی قدوسی در نماز جمعه مشهد در تضاد با امنیت ملی است
ادب در رفتار سفیری از مشهدمقدس
خیز بلند پرسپولیس برای قهرمانی با عبور از سکوی نفتی دایی
مخالفان نمیتوانند برجام را به چشم اسفندیاردولت تبدیل کنند
با رفع موانع سال آینده 80 هزار ایرانی به حج میروند
اجازه جولان اوباش را در چهارشنبهسوری نخواهیم داد
دیگر با آمارسازی نمیتوان بانکها را سودده نشان داد
جنگ ترامپ با اوباما
افزایش پلکانی حقوق حداقلی بگیران تامین اجتماعی
خرد جمعی باید در مجلس حاکم باشد نه استبداد رای
گام های عملی برای تحقق روابط راهبردی تهران - باکو
پرونـده استخـدام نجـومی روی میـز ناظـران