زیر سؤال بردن امدادرسانی دولت به زلزله زدگان بی انصافی است


مرتضی گل پور
مرگ «سارینا ذهابی» بار دیگر ابهام‌هایی را درباره خدمت‌رسانی به مردم زلزله زده، همچون تأمین کانکس ایجاد کرد.  درباره این ابهام‌ها با صادق زیباکلام، استاد دانشگاه تهران گفت‌وگو کرده‌ایم. او یکی از سلبریتی‌هایی است که بیش از 3 میلیارد تومان به او کمک شده، اما او می‌خواهد این پول را صرف ساختن «دهکده امید» کند و می‌گوید زلزله زدگان نیازهای فوری مانند کانکس یا وسایل گرمایشی ندارند. این گفت‌وگو را بخوانید.
٭٭٭


واریز کمک‌های مردمی به حساب شما ادامه داد؟
مقدار واریز کاهش یافته، اما هنوز روزی یک یا دو میلیون تومان واریز می‌شود. کل مبلغ نزدیک به سه میلیارد و 400 میلیون تومان شده است.
باحضور در منطقه و بررسی بسیار، سرانجام تصمیم گرفتید با این کمک‌ها «دهکده امید» را بسازید. اما حالا بسیاری از مردم با مشکلات ملموسی دست به گریبان هستند تاجایی که حتی یک دختربچه هم فوت کرده است. فکر نمی‌کنید شما و بقیه سلبریتی‌ها باید به نیازهای اولیه مردم برای زنده ماندن توجه کرده و کانکس تهیه کنید؟
آخرین بار سه‌شنبه، چهارشنبه و پنجشنبه هفته گذشته سرپل ذهاب بودم. حالا یک موج یا سونامی راه انداختند که مردم چادر و کانکس ندارند. این سونامی که آن را «سونامی سارینا» می‌نامم، از سوی چندین جریان راه افتاد. عده ای با انگیزه های انساندوستانه به موضوع پرداخته اند  یک عده هم مخالفان دولت و همان‌هایی هستند که می‌خواستند غائله مشهد را راه بیندازند. هدف آنان ناتوان نشان دادن دولت در کمک به زلزله زده‌هاست. به عبارت دیگر، می‌خواهند از مرگ این دختر برای حمله به دولت سوء استفاده کنند. از سوی دیگر، اکراه مردم برای کمک به نهادهای دولتی و به جای آن، واریز کمک به حساب من و امثال من، باعث  خشم نسبت به من و افرادی مانند من شد. بسیاری منتظر فرصتی بودند تا چهره سلبریتی‌ها را خراب بکنند، از سلبریتی‌ها انتقام بگیرند و به مردم بگویند اشتباه کردید پول خود را به اینها دادید، معلوم نیست آنان این پول را چه کار کردند. درصورتی که نه تنها کارهای خانم نرگس کلباسی و دیگران مشخص است، من هم چندین بار با جزئیات گزارش دادم که چه کردیم و چه می‌خواهیم بکنیم.
سوم اینکه ایده «دهکده امید» ایده اساتید دانشگاه های کشورمثل دانشگاه شریف، کردستان، کرمانشاه و کردهایی بود که سال‌هاست در منطقه فعال هستند. ایده این بود  که آیا می‌توان کاری کرد که فقرزدایی شده، زنان روستایی توانمند شوند و به اقتصاد روستا کمک شود؟ اما در این میان، بعد از مرگ سارینا ناگهان
یک موج به راه افتاد و تصویری ایجاد می‌کنند که مردم دارند از سرما می‌میرند و چادر ندارند.
برخی می گویند بهتر است برای آنان کانکس تهیه کرد تا زمستان را بگذرانند.
به هیچ وجه این طور نیست که هیچ امکاناتی وجود ندارد و مردم از سرما می‌میرند. منتقد دولت آقای روحانی و بسیاری از موضعگیری‌های او هستم
اما واقعاً به دور از انصاف و اخلاق است که به مردم بگوییم در دو ماه و نیم گذشته هیچ اتفاقی نیفتاد و نه بنیاد مسکن کاری کرد، نه ستاد بحران کرمانشاه، نه کمیته امداد و نه قرارگاه خاتم الانبیا. قبول دارم که کاستی و کمبود وجود دارد، اما این درست نیست که گفته شود کسی کاری نکرده یا معلوم نیست سلبریتی‌ها چه کار کردند.
سلبریتی‌هایی مانند شما، با علم به اینکه سازماندهی درستی وجود ندارد وارد ماجرا شدند. بنابراین انتظار می‌رفت شما بخشی از نیاز به کانکس‌ها را جبران کنید.
وضعیت این گونه که تصور می‌کنید نیست. سؤال این است که آیا کسانی به دلیل نداشتن کانکس، از سرما تلف می‌شوند یا نه؟ معتقدم چنین چیزی نیست. درباره سارینا، گذشته از فضای احساسی، آیا پدر و مادر غفلت نکردند؟ زیرا این دختر 4 تا 5 روز تب داشته است، درحالی که اکنون سازمان‌های درمانی بسیاری در منطقه کمک‌های رایگان درمانی ارائه می‌کنند. آیا وقتی سارینا
تب کرد، پدر و مادر او را به دکتر رساندند؟
درست است که نبود چادر، عامل مرگ سارینا نیست. سؤال این است که اگر خدایی نکرده شما در شرایط مشابه مردم زلزله زده کرمانشاه بودید، ترجیح می‌دادید که کسی مانند صادق زیباکلام به شما کانکس بدهد، یا اینکه در چادر بمانید تا در آینده دهکده امید ساخته شود؟
صورت مسأله این است که آیا اساساً نیاز به کانکس، آن طور که در فضای مجازی بیان می‌شود، اکنون احساس می‌شود یا خیر؟
شما می‌گویید این نیاز اساسی نیست؟
این نیاز وجود ندارد. پنجشنبه گذشته با انتشار پستی در کانال «تلگرام» خود از دوستان کرد که در منطقه حضور دارند، پرسیدم اگر معتقدید که کانکس در اولویت است، ایده دهکده امید را
رها می‌کنیم، با این پول 300 یا 500 کانکس بخریم و آنها را توزیع می‌کنیم. حتی یک نفر، تکرار می‌کنم، حتی یک نفر از کسانی که در منطقه هستند نگفت که این کار را انجام بدهیم، بلکه برعکس، همه از من می‌خواستند که تسلیم این جوسازی‌ها نشوم و ایده دهکده امید را جلو ببریم.
شما اعلام کردید که برای دهکده امید توانستید ظرفیت‌های بین‌المللی را هم فعال کنید. فکر نمی‌کنید که اگر این پول همین حالا برای نیازهای فوری هزینه شود، درآینده بتوانید دوباره از مردم یا نهادهای بین‌المللی کمک بگیرید؟
همچنان سؤال خود را تکرار می‌کنید. مسأله این است که الان نیازهای فوری برای کانکس، چادر یا پتو یا وسایل گرمایشی وجود ندارد.
شما از آقای روحانی انتقاد می‌کنید که چرا به مشکلات واقعی مردم نمی‌پردازید، حالا از شما می‌پرسم که چرا شما به مشکلات واقعی مردم نمی‌پردازید؟
برای اینکه این نیاز اکنون وجود ندارد، برای اینکه واقعاً فقدان کانکس مشکل واقعی نیست و این طور نیست که مردم دارند از سرما می‌میرند.
اشاره کردید که می‌خواهند از سلبریتی‌ها انتقام بگیرند، اینان چه کسانی هستند و هدف‌شان چیست؟
اگر من دولت یا نظام بودم، از اینکه مردم به استادی به نام صادق زیباکلام اعتماد کردند، ناراحت و دلخور می‌شدم.
پیش‌تر گفتید که مسئولان هلال احمر، بنیاد مسکن یا حتی آقای جهانگیری با شما جلسه داشتند و شما را تشویق کردند. پس چه کسی از سلبریتی‌ها بغض دارد؟
نمی‌توانم نام ببرم، اما واضح است. مشکل اصلی انتقاد از زیباکلام و کوبیدن او به خاطر اعتماد مردم است، اما نکته اساسی‌تری هم هست.
این هفته یا هفته آینده کلنگ دهکده امید را به زمین می‌زنیم و کار را شروع می‌کنیم. در این صورت برای بسیاری این سؤال مطرح می‌شود که اگر تعدادی از اساتید دانشگاهی با کمک مردم، بتوانند دهکده‌ای بسازند که به سمت فقرزدایی می‌رود، چرا نظام در 40 سال گذشته
یک مورد از این دهکده‌ها ایجاد نکرد؟ این هم دلیل دیگری برای راه انداختن این موج و سوء استفاده از مرگ سارینا است تا بگویند آقای زیباکلام! مردم دارند از سرما می‌میرند، اما شما دنبال رویاپردازی رفتی.
شما همیشه منتقد چیزی به نام «توهم توطئه» بودید و می‌گفتید باید صدای فضای مجازی را شنید. اما فکر نمی‌کنید خودتان به توهم توطئه مبتلا شدید؟
به هیچ وجه. قطعا بخشی از این موج برنامه‌ریزی شده است. 10 روز قبل و پیش از مرگ سارینا، عده‌ای با من تماس گرفتند و دقیقاً همین مسأله را مطرح کردند. من در چیستی جهت گیری سیاسی این افراد تردید ندارم. اگر به شما معرفی کنم، شما هم تردید نخواهید داشت.
اما قبول دارم که بخشی از منتقدان، مردم عادی هستند که فکر می‌کنند مردم دارند از سرما تلف می‌شوند و آقای زیباکلام دنبال ایده‌های رویایی است. اما وجه دیگر آن انتقام گیری است که چرا به سلبریتی‌ها اعتماد شد و بخش دیگر، انتقام از ایده دهکده امید.
گفتید بخشی از این موج ناشی از فعالیت کسانی است که غائله مشهد را راه انداختند. منظور شما چیست؟
انتقادات زیادی به عملکرد مسئولان در جریان کمک به زلزله زدگان دارم. اما درست نیست که در فضای مجازی گفته شود مسئولان هیچ کاری نکردند و خودشان خوردند و بردند. ما باید منصفانه انتقاد کنیم و با مخالفان خود
با عدالت برخورد کنیم.  نگوییم هیچ کاری نشده، بلکه کارهای زیادی شد، اما نواقص بسیاری هم وجود دارد. اما به گونه‌ای عنوان می‌کنند که اگر مثل صادق زیباکلام مناطق زلزله زده را ندیده باشی، تصور می‌کنی دولت هیچ کاری نکرده است، این چیزی است که من با آن مخالفم.