ایجاد منطقه قوی؛ گامی الزامی

امروز برای حل بحران‌های منطقه‌ای راهی جز نزدیکی کشورها به یکدیگر و نیز گفت‌وگوی مشترک میان ایران و همسایگان وجود ندارد. زیرا علاوه بر مولفه ایجاد امنیت یا «منطقه قوی» که مورد نظر وزیر خارجه کشورمان بوده و آن را در سرمقاله روزنامه «ینی شفق» ترکیه انعکاس داده، گفت‌وگوی همسایگان با یکدیگر در مسائل مختلف اعم از مشکلات و اختلافات موجود و حتی مباحث مشترک می‌تواند کارساز باشد و به ایجاد تعامل سیاسی و توسعه اقتصادی منجر گردد. بنابراین برای ایجاد توسعه پایدار در خاورمیانه، بازگشت امنیت و ثبات به سراسر منطقه امری حیاتی و الزامی است. زیرا با وجود تنش و بحران به هیچ روی منطقه در مسیر توسعه و پیشرفت اقتصادی قرار نمی‌گیرد. بنابراین مساله امنیت منطقه‌ای از دکترین جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود. به عبارتی در سایه امنیت است که منطقه می‌تواند از منظر ژئوپلتیک، ژئواستراتژیک و اقتصادی یک زندگی جمعی را به منصه ظهور برساند. بنابراین وزیر خارجه کشورمان در نوشتار اخیر خود دکترین جمهوری اسلامی را مطرح کرده است. به همین دلیل پس از شکست داعش بسیار ضروری است که کشورهای منطقه در این امر مهم مشارکت کنند و با عبور از اختلافات جزیی که همواره میان همه کشورهای جهان وجود داشته، همکاری جمعی را در مسیر ایجاد امنیت پایدار، محور گفت‌وگوی خود قرار دهد و اختلافات تحت‌الشعاع قرار بگیرد. به نظر می‌رسد پیشنهاد آقای ظریف مبنی بر «ایجاد منطقه قوی» و «شبکه‌سازی امنیتی» می‌تواند موجب هم‌افزایی، هم‌سویی و نگرش مشترک میان کشورهای منطقه بشود. برای تحقق این مهم، لازم است که همه کشورهای منطقه پشت یک میز نشسته و از اختلافات جزیی عبور کنند. کشورهای منطقه باید با طرح موضوعات مشترک و هم‌راستا، هم‌پوشانی ایجاد کنند. گفت‌وگو حول امنیت پایدار و بسیاری از مسائل هم‌راستا میان کشورهای منطقه یکی از الزامات اساسی منطقه‌ای است که باید توجه بیشتری به آن داشت. بنابراین باید همه کشورها در فضایی منطقی قرار بگیرند. ایده «منطقه قوی» برای همه کشورهای منطقه مفید است، از این رو مهم است که همسایگانمان در آینده بخواهند در چه بستری حرکت کنند. به‌ویژه ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس که طی سال‌های اخیر آسیب‌های فراوانی نیز از حضور داعش و بحران‌های ناشی از آن متحمل شدند. حتی اختلافات سیاسی کشورهای منطقه، زیان‌های بسیار سنگینی به اقتصاد، صنعت جهانگردی و توریسم این کشورها وارد کرده است. بنابراین پیشنهاد وزیرخارجه می‌تواند زمینه‌ساز و مبنا برای یک آغاز تازه و راهگشای بسیاری از بحران‌های منطقه باشد. علاوه بر این گفت‌وگو پیرامون مشکلات منطقه، بدون تردید کشورهای حوزه خلیج فارس را به یکدیگر نزدیک‌تر خواهد کرد که این خود، البته بستگی به اقبال و تصمیم کشورهای منطقه در مقابل پیشنهاد ایران دارد.
* عضو کمیسیون سیاست خارجه مجلس نهم