پیام فراکسیون امید مجلس به دولت

آرمان: کلیات بودجه رد شد، مجلس به کلیات بودجه رای منفی داد و جمله‌هایی از این دست که ناظر بر اتفاقی نادر و تامل برانگیز است می‌تواند از جنبه‌های متعددی مورد بررسی قرار گیرد. آنچه که برای همه مردم کشور واضح بود، شیب نزولی وضعیت اقتصادی کشور بود. دولت در چهار سال اول نتوانست همه آثار تکانه‌های شدید اقتصادی را که در دولت‌های نهم و دهم شکل گرفته بود از بین ببرد. پایین آوردن تورم گامی مثبت بود اما عدم خروج از رکود نقطه داغ ماجرا بود. در شرایطی که کارخانه‌ها و تولیدکننده‌های بسیاری با کمبود نقدینگی مواجه شده و با کاهش توان و تولید روبه‌رو بوده‌اند، در شرایطی که کارگران بسیاری در سراسر کشور نسبت به وضعیت کار خود نگرانی‌های جدی داشته‌اند و سرانجام در شرایطی که مطالبات اقتصادی از زبان مردم کشور با صدایی رسا گفته و به گوش همه مسئولان رسید، کمتر کسی انتظار داشت که مواجهه دولت با بودجه چنین باشد. لایحه بودجه نگرانی‌ها را برطرف نکرد و در این باره با مردم و به‌طریق اولی با نماینده‌ها سخن گفته نشد و ابهامات بودجه برقرار ماند. برای مثال قاسم میرزایی نیکو عضو فراکسیون اميد مجلس گفت: «صداوسیمایی که در بسیاری موارد خواست ملت را مورد توجه قرار نمی‌دهد و صرفا به یک طیف خاص می‌پردازد، چرا باید چنین بودجه‌ای به او تعلق گیرد؟ » به همین قیاس چرا باید بودجه برخی نهادهای موازی چنین گشاده دستانه باشد؟ میرزایی نیکو در این باره اظهار داشت: «نمایندگان به دولت پیام جدی اقتصادی دادند و با رد کلیات بودجه اعلام کرده‌اند باید به مردم توجه شود. » شاید در نگاه اول چنین برمی‌آمد که در بررسی لایحه بودجه فراکسیون امید با دولت همراهی صددرصد داشته باشد اما فراکسیون امید برخلاف برخی حاشیه‌ها دراین مورد نشان داد که درد دل مردم را شنیده و به آن توجه کرده است و از این زاویه رد لایحه بودجه پیام فراکسیون امید مجلس به دولت است. نمایندگان مجلس در نهایت کلیات لایحه بودجه سال 97 را با 83 رأی موافق، 120 رأی مخالف و 9 رأی ممتنع رد کردند.
مخالفان کلیات لایحه بودجه ۹۷
تغییرات در یارانه‌ها
نماینده تبریز به بیان انتقاداتی از لایحه بودجه و همچنین نحوه رسیدگی به آن در کمیسیون تلفیق مجلس پرداخت و درخواست کرد که در جریان بررسی لایحه بودجه در صحن علنی مجلس به انتقادات و اصلاحاتی که در این زمینه مطرح می‌شود، برای رفع ایرادات لایحه بودجه توجه شود. محمدحسین فرهنگی در مخالفت با کلیات لایحه بودجه ۹۷ از عدم توجه به بخش کشاورزی، آب و همچنین بیمه محصولات کشاورزی در لایحه بودجه ۹۷ انتقاد کرد و گفت: در همین چارچوب شاهد کاهش ۵۰ درصدی اعتبارات آب در بخش سازه و شبکه و همچنین کاهش ۵۰ درصدی اعتبارات بخش کشاورزی و کاهش ۳۰ درصدی بیمه محصولات کشاورزی هستیم.


جهت‌گیری بودجه
جلال میرزایی در مخالفت با کلیات لایحه بودجه ۹۷ گفت: ما در بودجه‌نویسی با واقعیت‌هایی روبه‌رو هستیم که یکی از آنها کمبود منابع درآمدی است. بحران‌های جدی در کشور ما از قبیل بحران کمبود آب و خشکسالی وجود دارد که می‌بایست بودجه ریزی انضباط مالی داشته باشد. این عضو فراکسیون امید مجلس ادامه داد: در لایحه بودجه ۹۷ منابعی به سازمان‌ها برای بحران خشکسالی اختصاص داده شده که کارکرد آنها در این زمینه مشخص نیست.
بودجه را بادکنکی نکنید
سیدمحمد جواد ابطحی با بیان اینکه پیش‌بینی درآمدها در بودجه ۹۷ باید به شکل کارشناسانه انجام شود، گفت: متاسفانه درآمدها شفاف نیست و ما منابع پوچ و پوک زیادی در لایحه بودجه داریم. گفته می‌شود برای واگذاری باید رقمی پیش‌بینی شود، مگر این رقم در سال ۹۶ محقق شده است؟ از چه منبعی می‌خواهید آن را تامین کنید. آیا می‌خواهید با کلمات بازی کنید و مردم را سرگرم کنید؟ وی اضافه کرد: برای تامین کسری بودجه از استقراض، مالیات و اوراق مشارکت استفاده می‌شود اما آیا این کار درستی است و به کسری پنهان دامن نمی‌زند؟ ما می‌خواهیم کسری‌ها را با واگذاری اوراق جبران کنیم که داستان غم‌انگیزی است. نماینده خمینی‌شهر در مجلس با طرح این سوال که با چه مبنایی قرار است ۹۸۰ هزار شغل ایجاد شود، گفت: پیش‌بینی ۱۹۴ هزار میلیارد تومان اوراق مالی در بودجه ۹۷، بودجه را بادکنکی می‌کند و این در حالی است که کل بودجه عمرانی ۶۰ هزار میلیارد تومان است. همچنین کشور با این اوراق، اوراق می‌شود!
حمایت از بخش خصوصی درحد شعار
بهروز بنیادی در مخالفت با کلیات لایحه بودجه ۹۷ گفت: امروز همه با نگرانی به ارزیابی بودجه ۹۷ خواهیم پرداخت. این لایحه در نگاه اول به نظر می‌رسد برای شرایط اقتصادی سختی نوشته شده. در شرایطی که سررسید بدهی‌های دولت‌های قبل فرارسیده و ۶۰۰۰ پروژه ملی و ۶۵ هزار پروژه استانی نیمه تمام بر دوش دولت سنگینی می‌کند. وی افزود: نوشتن چنین بودجه‌ای با تمامی کاستی‌ها و کسری‌های موجود محدودیت شرایط منابع مالی را فریاد می‌زند. انتظار می‌رفت که بودجه ۹۷ علاوه بر تعقیب جهش اقتصادی کشور طرحی برای حضور در اقتصاد جهانی داشته باشد. وی ‌گفت: شعار اصلی انتخابات، مسائل اقتصادی و معیشتی بود. قرار بود هر سال یک میلیون شغل با رشد اقتصادی هشت درصدی ایجاد شود ولی بنا بر آمار ۱۳ درصد جمعیت سن کار ایران فاقد شغل هستند. با وجود جمعیت ۱۵ میلیونی حاشیه نشین این مشکل بیشتر رخ می‌نماید. بنیادی افزود: متاسفانه در بودجه امسال با کاهش درصد بودجه‌های عمرانی آن را به اشتغال اختصاص می‌دهیم که این کاملا متضاد است چراکه با افزایش بودجه عمرانی، به اشتغال دست پیدا خواهیم کرد. طبق آمار ۴۰ درصد کشور زیر خط فقر نسبی و ۳۲ درصد زیر خط فقر مطلق هستند که این آمار در مناطق روستایی به ۶۰ درصد می‌رسد. دولت چگونه می‌خواهد یارانه ۳۰ میلیون نفر را قطع کند؟ که اگر این کار انجام شود کنترل آسیب‌های اجتماعی و تامین امنیت غذایی ناممکن خواهد شد. وی افزود: کاهش ۱۹ هزار میلیارد تومان از یارانه نقدی در حالیکه هنوز تعریفی از خط فقر مطلق یا استانداردهای اولیه زندگی وجود ندارد خطرناک است. به عقیده کارشناسان درآمد خانوار تنها برای زنده ماندن حداقل ۴۰۰۰ دلار در روز است. به نظر می‌رسد در بودجه ۹۷، سهم خواص حفظ شده در حالی‌که یکی از موارد مهم مورد تراز مردم است.
برداشت از صندوق ملی افزایش می‌یابد
همچنین علیرضا سلیمی با بیان اینکه لایحه بودجه سال ۹۷، ۲۱ هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی برداشت می‌کند، گفت: برداشت از صندوق توسعه ملی در بودجه ۹۷، ۲۰۰ درصد افزایش می‌یابد که نتیجه آن مبتلا شدن صندوق به حساب ذخیره ارزی خواهد بود. وی در مخالفت با کلیات لایحه بودجه ۹۷، این بودجه را غیرعملیاتی دانست و افزود: عملیاتی کردن بودجه تکلیف برنامه ششم است اما به نظر نمی‌رسد بودجه ۹۷، عملیاتی تنظیم شده باشد.
چاپ اوراق و اسناد آسیب‌زاست
نماینده مبارکه در مجلس گفت که چاپ اوراق و اسناد در بودجه در طول پنج تا ۱۰ سال آینده آسیب جدی به اقتصاد کشور وارد می‌کند. زهرا سعیدی در مخالفت با کلیات لایحه بودجه ۹۷، گفت: همه ما اذعان داریم که بودجه مهم‌ترین سند مالی کشور است. در بودجه هم از بخش خصوصی استقراض شده و هم برداشت از صندوق توسعه ملی را شاهد هستیم. همچنین نظام اداری ما در حال ترکیدن است و دولت ۲۰۰ هزار میلیارد تومان برای حقوق و دستمزد پیشنهاد داده است. وی خاطرنشان کرد: در ۱۰ سال گذشته بودجه عمرانی از ۳۷ درصد فراتر نرفت و با این وضعیت نمی‌توان انتظار عمران و آبادانی داشت. سعیدی ادامه داد: چاپ اوراق و اسناد در بودجه در طول 5تا۱۰ سال آینده آسیب جدی به اقتصاد کشور وارد می‌کند و باعث افزایش بدهی دولت می‌شود. این نماینده مجلس با بیان اینکه بحران آب به ابرچالش تبدیل شده، خواستار اذن رهبری برای برداشت از صندوق توسعه در راستای مقابله با خشکسالی شد.
نظام بودجه‌ریزی را اصلاح کنیم
یک نماینده مجلس با انتقاد از نظام بودجه ریزی کشور گفت: برای رهایی از مشکلات بودجه، باید نظام بودجه‌ریزی را اصلاح کنیم. حمیدرضا فولادگر در مخالفت با کلیات لایحه بودجه ۹۷ ابتدا مخالف بودن خود را به معنی نادیده گرفتن زحمات دولت، کمیسیون تلفیق و سازمان برنامه و بودجه در خصوص این لایحه ندانست و در خصوص دلایل مخالفت خود با برنامه بودجه سال ۹۷ اظهار کرد: همچنان ساختار بودجه‌ریزی شیوه قبلی است که البته اصلاحات اندکی دارد. بودجه عملیاتی و بودجه انعطاف پذیر و متناسب با درآمدها تعریف دارد، اما هنوز نظام بودجه‌ای ما ثابت است. فولادگر در خصوص ایراد دیگر خود نسبت به لایحه بودجه ۹۷ گفت: دو سوم ارقام بودجه از نظارت و بررسی‌های مجلس خارج است. ۱۲۰۰ هزار میلیارد رقم کلی است و حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه شرکت‌ها، بانک‌ها، و مراکز انتفاعی است. چند نفر از ما توانستیم به این ارقام وارد شویم؟ درست است اینها شرکت‌های دولتی و وابسته به دولت هستند و ارقامشان در جدول وجود دارد ولی به چه میزان به آن وارد شدیم که این مشکل هم به همان ساختار بودجه ریزی برمی‌گردد؟ کی قرار است این موضوع اصلاح شود؟
قطع وابستگی به درآمد نفت
یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به حذف یارانه ۳۴ میلیون نفر در صورت تصویب درآمد ۳۷ هزار میلیارد تومانی برای هدفمندی یارانه‌ها، گفت که نگرانی اصلی شناسایی دقیق خانوارهایی است که استحقاق دریافت یارانه را دارند. علی‌اکبر کریمی گفت: رویکرد دولت در این خصوص بسیار مهم است. در بودجه ۹۷ به دولت اجازه داده شده ۳۷ هزار میلیارد تومان صرف پرداخت نقدی و غیرنقدی به خانوارها کند که بر این اساس درآمد هدفمندی 5/10 هزار میلیارد تومان کاهش یافته و این به معنای حذف ۳۴ میلیون نفر است، البته پرداخت مساوی یارانه نقدی به همه اقشار سیاست قابل دفاعی نیست ولی نگرانی ما شناسایی دقیق خانوارهایی است که استحقاق دریافت یارانه را دارند. کریمی با بیان اینکه عدم پرداخت سهم تولید از منابع هدفمندی ظلم بزرگی در حق تولیدکنندگان کشور است، افزود: در بودجه ۹۷ به صادرات غیرنفتی توجه کافی صورت نگرفته است. امسال شاهد این بودیم که تراز تجاری منفی شد و واردات در هشت ماهه اول سال چهار میلیارد تومان از صادرات پیشی گرفت. در لایحه بودجه ۹۷ نیز توجهی به حمایت از صادرات کالاهای نفتی نشده است؛ ضمن اینکه سال گذشته از اعتبار صادرات تنها ۱۴ درصد تخصیص یافت.
موافقان کلیات لایحه بودجه ۹۷
حذف جدول ۱۷
یک عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۹۷ با تاکید بر اینکه این کمیسیون با هرگونه تحمیل گرانی بر جامعه مخالفت کرده است، گفت که در این بودجه به دولت اجازه برداشت از صندوق توسعه ملی برای رفع بسیاری از مشکلات همچون آبرسانی روستایی، مقابله با ریزگردها، کمک به زلزله‌ زدگان و سیل زدگان و تقویت بنیه دفاعی داده شده است. حشمت ا... فلاحت پیشه در موافقت با کلیات لایحه بودجه ۹۷ گفت: کمیسیون تلفیق در گام اول با هرگونه گرانی در هر زمانی مخالفت کرد با این استدلال که نمی‌توان در زمان رکود به جامعه گرانی تحمیل کرد. به همین دلیل با افزایش ۵۰ درصدی نرخ حامل‌های انرژی همچون بنزین مخالفت نمود، گرچه با این کار منابع درآمدی دولت کاهش می‌یابد. این نماینده مجلس با اشاره به حذف جدول ۱۷ و حذف عناوین در بودجه گفت: مجلس تا جایی که توانست موضوع کمک به اشخاص حقیقی و حقوقی را در بودجه حذف کرد و اگر موردی هم باشد باید گزارش آن به مجلس داده شود.
تدوین بودجه ۹۷ جدی و مثبت است
یک عضو کمیسیون اصل ۹۰ بیان کرد: در بودجه ۹۷ نکات برجسته‌ای مورد توجه قرار گرفته است که بخشی مربوط به اصلاحات ساختاری بودجه است و تنظیم و تدوین بودجه بر مبنای عملکرد یکی از قدم‌های مثبت و جدی است که اتفاق افتاده است. چرا که در سال‌های قبل به طور ثابت درصدی به بودجه استان‌ها اضافه می‌شد بدون آنکه قیمت تمام شده خدمات برای مردم و مجلس مشخص شود. این اقدام دیرهنگام رخ داد ولی گامی مثبت است. وی در ادامه گفت: خوشبختانه در تبصره ۱۴ بودجه ۹۷ نگاه معطوفی به بحث اشتغال با هدف‌گیری یک میلیون و ۳۰ هزار شغل و تخصیص ۷۳ هزار میلیارد تومان به این امر شده است. نماینده قزوین در مجلس گفت: بحث انضباط مالی در بودجه و فقرزدایی و تفویض اختیارات به استان‌ها از نکات برجسته‌ای است که باید به آن اشاره کنیم.
افزایش بودجه معاونت زنان مثبت است
یک عضو فراکسیون زنان با تاکید بر توجه بودجه سال آینده به حوزه زنان، گفت: در این بودجه برای اقشار ضعیف و آسیب‌پذیر در راستای فقرزدایی و برقراری عدالت تصمیمات خوبی گرفته شده است که به طور نمونه افرادی که کمتر از دو میلیون و ۳۰۰ هزار تومان حقوق می‌گیرند، از پرداخت مالیات معاف شدند. سیده فاطمه ذوالقدر در موافقت با کلیات لایحه بودجه ۹۷ اظهار کرد: اقتصاد کشور به رهایی از اقتصاد دولتی و توجه به صنایع کوچک، تولید و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی نیاز دارد که این موضوع در لایحه بودجه ۹۷ دیده شده است. وی با اشاره به چگونگی افزایش حقوق ۱۸ درصدی کارکنان دولت، گفت: تمامی کارکنان دولت افزایش ۱۰ درصدی حقوق خواهند داشت اما آنهایی که درآمدی بالاتر از پنج میلیون تومان دارند رشد حقوق ندارند. همچنین یارانه هیچ فرد نیازمندی نیز حذف نمی‌شود.
بودجه ۹۷ دارای انضباط مالی است
نماینده اردل و فارسان در موافقت با کلیات لایحه بودجه ۹۷ گفت: با تصویب کلیات لایحه بودجه سال آینده روی جزییات باید چکش‌کاری اساسی انجام دهیم. به گفته علی کاظمی بابا حیدری ، لایحه بودجه ۹۷ عملیاتی و از نظر مالیاتی و بودجه‌ای شفاف و دارای انضباط مالی است. به اعتقاد وی، اولویت‌های بودجه ۹۷ شامل بافت فرسوده، اشتغال، حمایت از رونق تولید، محیط زیست، ریزگردها، احداث ریل آهن در استان‌های فاقد مسیر ریلی، صادرات غیرنفتی و توجه ویژه به اشتغال جوانان، عشایر و روستاییان است.
واگذاری14 هزار پروژه به بخش خصوصی
یک عضو کمیسیون صنایع و معدن مجلس از واگذاری ۱۴ هزار پروژه از ۷۰ هزار پروژه نیمه تمام به بخش خصوصی و مشارکت دولت با این بخش خبر داد. رمضانعلی سبحانی‌فر در دفاع از کلیات لایحه بودجه ۹۷ گفت: اگرچه موافق کلیات هستم اما اصلاح حقوق فرهنگیان و عدالت در پرداخت حقوق‌بگیران را در بررسی جزئیات لایحه بودجه ۹۷ مطرح می‌کنم. نماینده سبزوار در مجلس افزود: توجه به معیشت و اشتغال و ساماندهی ۱۱ میلیون حاشیه‌نشین، بهبود بنیه دفاعی و اهمیت به صنعت گردشگری، را از عدالت اجتماعی از طریق بازتوزیع یارانه‌ها و بهبود وضعیت معیشتی سه میلیون نفر از شهروندان زیر خط فقر مطلق کشور از دیگر ویژگی‌های لایحه بودجه است. وی آمار بیکاران کشور را سه میلیون نفر اعلام کرد و افزود: علاوه بر این تعداد بیکار در بازار کار خیل عظیمی از جوانان جویای کار نیز طی سال‌های آینده به بازار کار وارد می‌شوند که البته لایحه بودجه ۱۵ هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی، ۲۰ هزار میلیارد تومان از جابه‌جایی اعتبارات عمرانی، ۳۰ هزار میلیارد تومان از تسهیلات بانکی و مبالغ قابل توجهی از فاینانس خارجی برای بهبود وضعیت تولید و اشتغال کشور پیش بینی کرده است.
افزایش انضباط مالی و شفافیت
محمدرضا تابش ممنوعیت دریافت سود از سپرده‌های دستگاه‌های عمومی را از جمله نکات مثبت لایحه بوجه ۹۷ عنوان و اظهار کرد که این رویکرد باعث افزایش انضباط مالی و شفافیت خواهد شد. وی با بیان اینکه موافقتش با کلیات بودجه به معنای نادیده گرفتنش از نقاط ضعف آن نیست،‌ گفت: موقعیت جامعه، کشور و نظام ایجاب می‌کند که به نیازها و اولویت‌های کشور پاسخ داده شود که به نظر می‌رسد جهت‌گیری‌های بودجه و کلیات آن در این جهت است و قابل دفاع می‌باشد. این عضو فراکسیون امید اضافه کرد: در جامعه با انتظارات روزافزون مواجهیم که منابع دولت نیز متناسب با این انتظارات نیست. طبیعتا در چنین شرایطی باید همه نهادهای حکومتی به دولت کمک کنند تا بتوانند با استفاده از ظرفیت حداکثری به مقابله با کمبودها و تنگناهایی همچون اشتغال و تلاش برای رونق اقتصادی پرداخته و ابرچالش‌هایی همچون بی‌آبی، محیط زیست و مقابله با آسیب‌ها و کاهش سرمایه اجتماعی را رفع کنند. به گفته تابش، ‌۳۴۸ هزار میلیارد تومان رقم بودجه عمومی جز صندوق توسعه ملی است که باید صرف اشتغال، فقرزدایی، آموزش و پرورش، عمران و ... شود. وی یادآور شد: اخیرا رئیس‌جمهور در صحبت‌هایش مطرح کرد که باید ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه را به اجبار تخصیص دهد که بنده در بررسی‌هایم به این میزان رسیدم که ۴۸ هزار میلیارد تومان آن صرف یارانه‌های نقدی و ۶۷ هزار میلیارد تومان برای کمک به صندوق بازنشستگی است.
نکته
در اين جلسه همچنين رئيس مجلس پس از عدم تصويب کليات بودجه گفت: لايحه بودجه به کميسيون تلفيق ارجاع شود و کميسيون نيز سه روز فرصت برررسي مجدد دارد. گفتني روز چهارشنبه اين هفته بايد لايحه بودجه دوباره براي بررسي مجدد به مجلس برگردد.